| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / มหาวคฺค-อฎฺฐกถา • Mahāvagga-aṭṭhakathā |
อุปสมฺปาเทตพฺพปญฺจกกถา
Upasampādetabbapañcakakathā
๘๔. อิทานิ ยํ ปุเพฺพ ‘‘อนุชานามิ ภิกฺขเว พฺยเตฺตน ภิกฺขุนา ปฎิพเลน ทสวเสฺสน วา อติเรกทสวเสฺสน วา อุปสมฺปาเทตุํ, นิสฺสยํ ทาตุ’’นฺติ สเงฺขปโต อุปชฺฌายาจริยานํ ลกฺขณํ วุตฺตํ, ตํ วิตฺถารโต ทเสฺสตุํ ‘‘ปญฺจหิ, ภิกฺขเว, อเงฺคหิ สมนฺนาคเตนา’’ติอาทิมาหฯ ตตฺถ ปญฺจหิ อเงฺคหีติ ปญฺจหิ อคุณเงฺคหิฯ โส หิ สีลกฺขนฺธาทีหิ อสมนฺนาคตตฺตาว อคุณเงฺคหิ สมนฺนาคโต โหติฯ น อุปสมฺปาเทตพฺพนฺติ อุปชฺฌาเยน หุตฺวา น อุปสมฺปาเทตพฺพํฯ น นิสฺสโย ทาตโพฺพติ อาจริเยน หุตฺวา นิสฺสโย น ทาตโพฺพฯ เอตฺถ จ น อเสเกฺขน สีลกฺขเนฺธนาติ จ อตฺตนา น อเสเกฺขนาติ จ อสฺสโทฺธติ จ อาทีสุ ตีสุ ปญฺจเกสุ อยุตฺตวเสน ปฎิเกฺขโป กโต, น อาปตฺติองฺควเสนฯ โย หิ อเสเกฺขหิ สีลกฺขนฺธาทีหิ อสมนฺนาคโต ปเร จ ตตฺถ สมาทเปตุํ อสโกฺกโนฺต อสฺสทฺธิยาทิโทสยุโตฺตว หุตฺวา ปริสํ ปริหรติ, ตสฺส ปริสา สีลาทีหิ ปริหายติเยว, น วฑฺฒติฯ ตสฺมา เตน น อุปสมฺปาเทตพฺพนฺติอาทิ อยุตฺตวเสน วุตฺตํ, น อาปตฺติองฺควเสนฯ น หิ ขีณาสวเสฺสว อุปชฺฌายาจริยภาโว ภควตา อนุญฺญาโตฯ ยทิ ตเสฺสว อนุญฺญาโต อภวิสฺส, ‘‘สเจ อุปชฺฌายสฺส อนภิรติ อุปฺปนฺนา โหตี’’ติอาทิํ น วเทยฺยฯ ยสฺมา ปน ขีณาสวสฺส ปริสา สีลาทีหิ น ปริหายติ, ตสฺมา ‘‘ปญฺจหิ ภิกฺขเว อเงฺคหิ สมนฺนาคเตน ภิกฺขุนา อุปสมฺปาเทตพฺพ’’นฺติอาทิ วุตฺตํฯ
84. Idāni yaṃ pubbe ‘‘anujānāmi bhikkhave byattena bhikkhunā paṭibalena dasavassena vā atirekadasavassena vā upasampādetuṃ, nissayaṃ dātu’’nti saṅkhepato upajjhāyācariyānaṃ lakkhaṇaṃ vuttaṃ, taṃ vitthārato dassetuṃ ‘‘pañcahi, bhikkhave, aṅgehi samannāgatenā’’tiādimāha. Tattha pañcahi aṅgehīti pañcahi aguṇaṅgehi. So hi sīlakkhandhādīhi asamannāgatattāva aguṇaṅgehi samannāgato hoti. Na upasampādetabbanti upajjhāyena hutvā na upasampādetabbaṃ. Na nissayo dātabboti ācariyena hutvā nissayo na dātabbo. Ettha ca na asekkhena sīlakkhandhenāti ca attanā na asekkhenāti ca assaddhoti ca ādīsu tīsu pañcakesu ayuttavasena paṭikkhepo kato, na āpattiaṅgavasena. Yo hi asekkhehi sīlakkhandhādīhi asamannāgato pare ca tattha samādapetuṃ asakkonto assaddhiyādidosayuttova hutvā parisaṃ pariharati, tassa parisā sīlādīhi parihāyatiyeva, na vaḍḍhati. Tasmā tena na upasampādetabbantiādi ayuttavasena vuttaṃ, na āpattiaṅgavasena. Na hi khīṇāsavasseva upajjhāyācariyabhāvo bhagavatā anuññāto. Yadi tasseva anuññāto abhavissa, ‘‘sace upajjhāyassa anabhirati uppannā hotī’’tiādiṃ na vadeyya. Yasmā pana khīṇāsavassa parisā sīlādīhi na parihāyati, tasmā ‘‘pañcahi bhikkhave aṅgehi samannāgatena bhikkhunā upasampādetabba’’ntiādi vuttaṃ.
อธิสีเล สีลวิปโนฺนติอาทีสุ ปาราชิกญฺจ สงฺฆาทิเสสญฺจ อาปโนฺน อธิสีเล สีลวิปโนฺน นามฯ อิตเร ปญฺจาปตฺติกฺขเนฺธ อาปโนฺน อชฺฌาจาเร อาจารวิปโนฺน นามฯ สมฺมาทิฎฺฐิํ ปหาย อนฺตคฺคาหิกาย ทิฎฺฐิยา สมนฺนาคโต อติทิฎฺฐิยา ทิฎฺฐิวิปโนฺน นามฯ ยตฺตกํ สุตํ ปริสํ ปริหรนฺตสฺส อิจฺฉิตพฺพํ, เตน วิรหิตตฺตา อปฺปสฺสุโตฯ ยํ เตน ชานิตพฺพํ อาปตฺตาทิ, ตสฺส อชานนโต ทุปฺปโญฺญฯ อิมสฺมิํ ปญฺจเก ปุริมานิ ตีณิ ปทานิ อยุตฺตวเสน วุตฺตานิ, ปจฺฉิมานิ เทฺว อาปตฺติองฺควเสนฯ
Adhisīle sīlavipannotiādīsu pārājikañca saṅghādisesañca āpanno adhisīle sīlavipanno nāma. Itare pañcāpattikkhandhe āpanno ajjhācāre ācāravipanno nāma. Sammādiṭṭhiṃ pahāya antaggāhikāya diṭṭhiyā samannāgato atidiṭṭhiyā diṭṭhivipanno nāma. Yattakaṃ sutaṃ parisaṃ pariharantassa icchitabbaṃ, tena virahitattā appassuto. Yaṃ tena jānitabbaṃ āpattādi, tassa ajānanato duppañño. Imasmiṃ pañcake purimāni tīṇi padāni ayuttavasena vuttāni, pacchimāni dve āpattiaṅgavasena.
อาปตฺติํ น ชานาตีติ ‘‘อิทํ นาม มยา กต’’นฺติ วุเตฺต ‘‘อิมํ นาม อาปตฺติํ อยํ อาปโนฺน’’ติ น ชานาติฯ วุฎฺฐานํ น ชานาตีติ วุฎฺฐานคามินิโต วา เทสนาคามินิโต วา อาปตฺติโต เอวํ นาม วุฎฺฐานํ โหตีติ น ชานาติฯ อิมสฺมิํ ปญฺจเก ปุริมานิ เทฺว ปทานิ อยุตฺตวเสน วุตฺตานิ, ปจฺฉิมานิ ตีณิ อาปตฺติองฺควเสนฯ
Āpattiṃna jānātīti ‘‘idaṃ nāma mayā kata’’nti vutte ‘‘imaṃ nāma āpattiṃ ayaṃ āpanno’’ti na jānāti. Vuṭṭhānaṃ na jānātīti vuṭṭhānagāminito vā desanāgāminito vā āpattito evaṃ nāma vuṭṭhānaṃ hotīti na jānāti. Imasmiṃ pañcake purimāni dve padāni ayuttavasena vuttāni, pacchimāni tīṇi āpattiaṅgavasena.
อาภิสมาจาริกาย สิกฺขายาติ ขนฺธกวเตฺต วิเนตุํ น ปฎิพโล โหตีติ อโตฺถฯ อาทิพฺรหฺมจริยกายาติ เสกฺขปณฺณตฺติยํ วิเนตุํ น ปฎิพโลติ อโตฺถฯ อภิธเมฺมติ นามรูปปริเจฺฉเท วิเนตุํ น ปฎิพโลติ อโตฺถฯ อภิวินเยติ สกเล วินยปิฎเก วิเนตุํ น ปฎิพโลติ อโตฺถฯ วิเนตุํ น ปฎิพโลติ จ สพฺพตฺถ สิกฺขาเปตุํ น สโกฺกตีติ อโตฺถฯ ธมฺมโต วิเวเจตุนฺติ ธเมฺมน การเณน วิสฺสชฺชาเปตุํฯ อิมสฺมิ ปญฺจเก สพฺพปเทสุ อาปตฺติฯ อาปตฺติํ น ชานาตีติอาทิปญฺจกสฺมิมฺปิ สพฺพปเทสุ อาปตฺติฯ อูนทสวสฺสปริโยสานปญฺจเกปิ เอเสว นโยฯ อิติ อาทิโต ตโย ปญฺจกา, จตุเตฺถ ตีณิ ปทานิ, ปญฺจเม เทฺว ปทานีติ สเพฺพปิ จตฺตาโร ปญฺจกา อยุตฺตวเสน วุตฺตาฯ จตุตฺถปญฺจเก เทฺว ปทานิ, ปญฺจเม ตีณิ, ฉฎฺฐสตฺตมอฎฺฐมา ตโย ปญฺจกาติ สเพฺพปิ จตฺตาโร ปญฺจกา อาปตฺติองฺควเสน วุตฺตา; สุกฺกปเกฺข อฎฺฐสุ อนาปตฺติเยวาติฯ
Ābhisamācārikāya sikkhāyāti khandhakavatte vinetuṃ na paṭibalo hotīti attho. Ādibrahmacariyakāyāti sekkhapaṇṇattiyaṃ vinetuṃ na paṭibaloti attho. Abhidhammeti nāmarūpaparicchede vinetuṃ na paṭibaloti attho. Abhivinayeti sakale vinayapiṭake vinetuṃ na paṭibaloti attho. Vinetuṃ na paṭibaloti ca sabbattha sikkhāpetuṃ na sakkotīti attho. Dhammato vivecetunti dhammena kāraṇena vissajjāpetuṃ. Imasmi pañcake sabbapadesu āpatti. Āpattiṃ na jānātītiādipañcakasmimpi sabbapadesu āpatti. Ūnadasavassapariyosānapañcakepi eseva nayo. Iti ādito tayo pañcakā, catutthe tīṇi padāni, pañcame dve padānīti sabbepi cattāro pañcakā ayuttavasena vuttā. Catutthapañcake dve padāni, pañcame tīṇi, chaṭṭhasattamaaṭṭhamā tayo pañcakāti sabbepi cattāro pañcakā āpattiaṅgavasena vuttā; sukkapakkhe aṭṭhasu anāpattiyevāti.
อุปสมฺปาเทตพฺพปญฺจกกถา นิฎฺฐิตาฯ
Upasampādetabbapañcakakathā niṭṭhitā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / วินยปิฎก • Vinayapiṭaka / มหาวคฺคปาฬิ • Mahāvaggapāḷi / ๒๓. อุปสมฺปาเทตพฺพปญฺจกํ • 23. Upasampādetabbapañcakaṃ
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / สารตฺถทีปนี-ฎีกา • Sāratthadīpanī-ṭīkā / อุปสมฺปาเทตพฺพปญฺจกกถาวณฺณนา • Upasampādetabbapañcakakathāvaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / วชิรพุทฺธิ-ฎีกา • Vajirabuddhi-ṭīkā / อุปสมฺปาเทตพฺพปญฺจกกถาวณฺณนา • Upasampādetabbapañcakakathāvaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / วิมติวิโนทนี-ฎีกา • Vimativinodanī-ṭīkā / อุปสมฺปาเทตพฺพปญฺจกกถาวณฺณนา • Upasampādetabbapañcakakathāvaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ปาจิตฺยาทิโยชนาปาฬิ • Pācityādiyojanāpāḷi / ๒๓. อุปสมฺปาเทตพฺพปญฺจกกถา • 23. Upasampādetabbapañcakakathā
