| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / මහාවග්‌ග-අට්‌ඨකථා • Mahāvagga-aṭṭhakathā |
උපසම්‌පාදෙතබ්‌බපඤ්‌චකකථා
Upasampādetabbapañcakakathā
84. ඉදානි යං පුබ්‌බෙ ‘‘අනුජානාමි භික්‌ඛවෙ බ්‍යත්‌තෙන භික්‌ඛුනා පටිබලෙන දසවස්‌සෙන වා අතිරෙකදසවස්‌සෙන වා උපසම්‌පාදෙතුං, නිස්‌සයං දාතු’’න්‌ති සඞ්‌ඛෙපතො උපජ්‌ඣායාචරියානං ලක්‌ඛණං වුත්‌තං, තං විත්‌ථාරතො දස්‌සෙතුං ‘‘පඤ්‌චහි, භික්‌ඛවෙ, අඞ්‌ගෙහි සමන්‌නාගතෙනා’’තිආදිමාහ. තත්‌ථ පඤ්‌චහි අඞ්‌ගෙහීති පඤ්‌චහි අගුණඞ්‌ගෙහි. සො හි සීලක්‌ඛන්‌ධාදීහි අසමන්‌නාගතත්‌තාව අගුණඞ්‌ගෙහි සමන්‌නාගතො හොති. න උපසම්‌පාදෙතබ්‌බන්‌ති උපජ්‌ඣායෙන හුත්‌වා න උපසම්‌පාදෙතබ්‌බං. න නිස්‌සයො දාතබ්‌බොති ආචරියෙන හුත්‌වා නිස්‌සයො න දාතබ්‌බො. එත්‌ථ ච න අසෙක්‌ඛෙන සීලක්‌ඛන්‌ධෙනාති ච අත්‌තනා න අසෙක්‌ඛෙනාති ච අස්‌සද්‌ධොති ච ආදීසු තීසු පඤ්‌චකෙසු අයුත්‌තවසෙන පටික්‌ඛෙපො කතො, න ආපත්‌තිඅඞ්‌ගවසෙන. යො හි අසෙක්‌ඛෙහි සීලක්‌ඛන්‌ධාදීහි අසමන්‌නාගතො පරෙ ච තත්‌ථ සමාදපෙතුං අසක්‌කොන්‌තො අස්‌සද්‌ධියාදිදොසයුත්‌තොව හුත්‌වා පරිසං පරිහරති, තස්‌ස පරිසා සීලාදීහි පරිහායතියෙව, න වඩ්‌ඪති. තස්‌මා තෙන න උපසම්‌පාදෙතබ්‌බන්‌තිආදි අයුත්‌තවසෙන වුත්‌තං, න ආපත්‌තිඅඞ්‌ගවසෙන. න හි ඛීණාසවස්‌සෙව උපජ්‌ඣායාචරියභාවො භගවතා අනුඤ්‌ඤාතො. යදි තස්‌සෙව අනුඤ්‌ඤාතො අභවිස්‌ස, ‘‘සචෙ උපජ්‌ඣායස්‌ස අනභිරති උප්‌පන්‌නා හොතී’’තිආදිං න වදෙය්‍ය. යස්‌මා පන ඛීණාසවස්‌ස පරිසා සීලාදීහි න පරිහායති, තස්‌මා ‘‘පඤ්‌චහි භික්‌ඛවෙ අඞ්‌ගෙහි සමන්‌නාගතෙන භික්‌ඛුනා උපසම්‌පාදෙතබ්‌බ’’න්‌තිආදි වුත්‌තං.
84. Idāni yaṃ pubbe ‘‘anujānāmi bhikkhave byattena bhikkhunā paṭibalena dasavassena vā atirekadasavassena vā upasampādetuṃ, nissayaṃ dātu’’nti saṅkhepato upajjhāyācariyānaṃ lakkhaṇaṃ vuttaṃ, taṃ vitthārato dassetuṃ ‘‘pañcahi, bhikkhave, aṅgehi samannāgatenā’’tiādimāha. Tattha pañcahi aṅgehīti pañcahi aguṇaṅgehi. So hi sīlakkhandhādīhi asamannāgatattāva aguṇaṅgehi samannāgato hoti. Na upasampādetabbanti upajjhāyena hutvā na upasampādetabbaṃ. Na nissayo dātabboti ācariyena hutvā nissayo na dātabbo. Ettha ca na asekkhena sīlakkhandhenāti ca attanā na asekkhenāti ca assaddhoti ca ādīsu tīsu pañcakesu ayuttavasena paṭikkhepo kato, na āpattiaṅgavasena. Yo hi asekkhehi sīlakkhandhādīhi asamannāgato pare ca tattha samādapetuṃ asakkonto assaddhiyādidosayuttova hutvā parisaṃ pariharati, tassa parisā sīlādīhi parihāyatiyeva, na vaḍḍhati. Tasmā tena na upasampādetabbantiādi ayuttavasena vuttaṃ, na āpattiaṅgavasena. Na hi khīṇāsavasseva upajjhāyācariyabhāvo bhagavatā anuññāto. Yadi tasseva anuññāto abhavissa, ‘‘sace upajjhāyassa anabhirati uppannā hotī’’tiādiṃ na vadeyya. Yasmā pana khīṇāsavassa parisā sīlādīhi na parihāyati, tasmā ‘‘pañcahi bhikkhave aṅgehi samannāgatena bhikkhunā upasampādetabba’’ntiādi vuttaṃ.
අධිසීලෙ සීලවිපන්‌නොතිආදීසු පාරාජිකඤ්‌ච සඞ්‌ඝාදිසෙසඤ්‌ච ආපන්‌නො අධිසීලෙ සීලවිපන්‌නො නාම. ඉතරෙ පඤ්‌චාපත්‌තික්‌ඛන්‌ධෙ ආපන්‌නො අජ්‌ඣාචාරෙ ආචාරවිපන්‌නො නාම. සම්‌මාදිට්‌ඨිං පහාය අන්‌තග්‌ගාහිකාය දිට්‌ඨියා සමන්‌නාගතො අතිදිට්‌ඨියා දිට්‌ඨිවිපන්‌නො නාම. යත්‌තකං සුතං පරිසං පරිහරන්‌තස්‌ස ඉච්‌ඡිතබ්‌බං, තෙන විරහිතත්‌තා අප්‌පස්‌සුතො. යං තෙන ජානිතබ්‌බං ආපත්‌තාදි, තස්‌ස අජානනතො දුප්‌පඤ්‌ඤො. ඉමස්‌මිං පඤ්‌චකෙ පුරිමානි තීණි පදානි අයුත්‌තවසෙන වුත්‌තානි, පච්‌ඡිමානි ද්‌වෙ ආපත්‌තිඅඞ්‌ගවසෙන.
Adhisīle sīlavipannotiādīsu pārājikañca saṅghādisesañca āpanno adhisīle sīlavipanno nāma. Itare pañcāpattikkhandhe āpanno ajjhācāre ācāravipanno nāma. Sammādiṭṭhiṃ pahāya antaggāhikāya diṭṭhiyā samannāgato atidiṭṭhiyā diṭṭhivipanno nāma. Yattakaṃ sutaṃ parisaṃ pariharantassa icchitabbaṃ, tena virahitattā appassuto. Yaṃ tena jānitabbaṃ āpattādi, tassa ajānanato duppañño. Imasmiṃ pañcake purimāni tīṇi padāni ayuttavasena vuttāni, pacchimāni dve āpattiaṅgavasena.
ආපත්‌තිං න ජානාතීති ‘‘ඉදං නාම මයා කත’’න්‌ති වුත්‌තෙ ‘‘ඉමං නාම ආපත්‌තිං අයං ආපන්‌නො’’ති න ජානාති. වුට්‌ඨානං න ජානාතීති වුට්‌ඨානගාමිනිතො වා දෙසනාගාමිනිතො වා ආපත්‌තිතො එවං නාම වුට්‌ඨානං හොතීති න ජානාති. ඉමස්‌මිං පඤ්‌චකෙ පුරිමානි ද්‌වෙ පදානි අයුත්‌තවසෙන වුත්‌තානි, පච්‌ඡිමානි තීණි ආපත්‌තිඅඞ්‌ගවසෙන.
Āpattiṃna jānātīti ‘‘idaṃ nāma mayā kata’’nti vutte ‘‘imaṃ nāma āpattiṃ ayaṃ āpanno’’ti na jānāti. Vuṭṭhānaṃ na jānātīti vuṭṭhānagāminito vā desanāgāminito vā āpattito evaṃ nāma vuṭṭhānaṃ hotīti na jānāti. Imasmiṃ pañcake purimāni dve padāni ayuttavasena vuttāni, pacchimāni tīṇi āpattiaṅgavasena.
ආභිසමාචාරිකාය සික්‌ඛායාති ඛන්‌ධකවත්‌තෙ විනෙතුං න පටිබලො හොතීති අත්‌ථො. ආදිබ්‍රහ්‌මචරියකායාති සෙක්‌ඛපණ්‌ණත්‌තියං විනෙතුං න පටිබලොති අත්‌ථො. අභිධම්‌මෙති නාමරූපපරිච්‌ඡෙදෙ විනෙතුං න පටිබලොති අත්‌ථො. අභිවිනයෙති සකලෙ විනයපිටකෙ විනෙතුං න පටිබලොති අත්‌ථො. විනෙතුං න පටිබලොති ච සබ්‌බත්‌ථ සික්‌ඛාපෙතුං න සක්‌කොතීති අත්‌ථො. ධම්‌මතො විවෙචෙතුන්‌ති ධම්‌මෙන කාරණෙන විස්‌සජ්‌ජාපෙතුං. ඉමස්‌මි පඤ්‌චකෙ සබ්‌බපදෙසු ආපත්‌ති. ආපත්‌තිං න ජානාතීතිආදිපඤ්‌චකස්‌මිම්‌පි සබ්‌බපදෙසු ආපත්‌ති. ඌනදසවස්‌සපරියොසානපඤ්‌චකෙපි එසෙව නයො. ඉති ආදිතො තයො පඤ්‌චකා, චතුත්‌ථෙ තීණි පදානි, පඤ්‌චමෙ ද්‌වෙ පදානීති සබ්‌බෙපි චත්‌තාරො පඤ්‌චකා අයුත්‌තවසෙන වුත්‌තා. චතුත්‌ථපඤ්‌චකෙ ද්‌වෙ පදානි, පඤ්‌චමෙ තීණි, ඡට්‌ඨසත්‌තමඅට්‌ඨමා තයො පඤ්‌චකාති සබ්‌බෙපි චත්‌තාරො පඤ්‌චකා ආපත්‌තිඅඞ්‌ගවසෙන වුත්‌තා; සුක්‌කපක්‌ඛෙ අට්‌ඨසු අනාපත්‌තියෙවාති.
Ābhisamācārikāya sikkhāyāti khandhakavatte vinetuṃ na paṭibalo hotīti attho. Ādibrahmacariyakāyāti sekkhapaṇṇattiyaṃ vinetuṃ na paṭibaloti attho. Abhidhammeti nāmarūpaparicchede vinetuṃ na paṭibaloti attho. Abhivinayeti sakale vinayapiṭake vinetuṃ na paṭibaloti attho. Vinetuṃ na paṭibaloti ca sabbattha sikkhāpetuṃ na sakkotīti attho. Dhammato vivecetunti dhammena kāraṇena vissajjāpetuṃ. Imasmi pañcake sabbapadesu āpatti. Āpattiṃ na jānātītiādipañcakasmimpi sabbapadesu āpatti. Ūnadasavassapariyosānapañcakepi eseva nayo. Iti ādito tayo pañcakā, catutthe tīṇi padāni, pañcame dve padānīti sabbepi cattāro pañcakā ayuttavasena vuttā. Catutthapañcake dve padāni, pañcame tīṇi, chaṭṭhasattamaaṭṭhamā tayo pañcakāti sabbepi cattāro pañcakā āpattiaṅgavasena vuttā; sukkapakkhe aṭṭhasu anāpattiyevāti.
උපසම්‌පාදෙතබ්‌බපඤ්‌චකකථා නිට්‌ඨිතා.
Upasampādetabbapañcakakathā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / විනයපිටක • Vinayapiṭaka / මහාවග්‌ගපාළි • Mahāvaggapāḷi / 23. උපසම්‌පාදෙතබ්‌බපඤ්‌චකං • 23. Upasampādetabbapañcakaṃ
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / සාරත්‌ථදීපනී-ටීකා • Sāratthadīpanī-ṭīkā / උපසම්‌පාදෙතබ්‌බපඤ්‌චකකථාවණ්‌ණනා • Upasampādetabbapañcakakathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / වජිරබුද්‌ධි-ටීකා • Vajirabuddhi-ṭīkā / උපසම්‌පාදෙතබ්‌බපඤ්‌චකකථාවණ්‌ණනා • Upasampādetabbapañcakakathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / විමතිවිනොදනී-ටීකා • Vimativinodanī-ṭīkā / උපසම්‌පාදෙතබ්‌බපඤ්‌චකකථාවණ්‌ණනා • Upasampādetabbapañcakakathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / පාචිත්‍යාදියොජනාපාළි • Pācityādiyojanāpāḷi / 23. උපසම්‌පාදෙතබ්‌බපඤ්‌චකකථා • 23. Upasampādetabbapañcakakathā
