| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สํยุตฺตนิกาย • Saṃyuttanikāya |
๗. อุปเสนอาสีวิสสุตฺตํ
7. Upasenaāsīvisasuttaṃ
๖๙. เอกํ สมยํ อายสฺมา จ สาริปุโตฺต อายสฺมา จ อุปเสโน ราชคเห วิหรนฺติ สีตวเน สปฺปโสณฺฑิกปพฺภาเรฯ เตน โข ปน สมเยน อายสฺมโต อุปเสนสฺส กาเย อาสีวิโส ปติโต โหติฯ อถ โข อายสฺมา อุปเสโน ภิกฺขู อามเนฺตสิ – ‘‘เอถ เม, อาวุโส, อิมํ กายํ มญฺจกํ อาโรเปตฺวา พหิทฺธา นีหรถฯ ปุรายํ กาโย อิเธว วิกิรติ; เสยฺยถาปิ ภุสมุฎฺฐี’’ติฯ
69. Ekaṃ samayaṃ āyasmā ca sāriputto āyasmā ca upaseno rājagahe viharanti sītavane sappasoṇḍikapabbhāre. Tena kho pana samayena āyasmato upasenassa kāye āsīviso patito hoti. Atha kho āyasmā upaseno bhikkhū āmantesi – ‘‘etha me, āvuso, imaṃ kāyaṃ mañcakaṃ āropetvā bahiddhā nīharatha. Purāyaṃ kāyo idheva vikirati; seyyathāpi bhusamuṭṭhī’’ti.
เอวํ วุเตฺต, อายสฺมา สาริปุโตฺต อายสฺมนฺตํ อุปเสนํ เอตทโวจ – ‘‘น โข ปน มยํ ปสฺสาม อายสฺมโต อุปเสนสฺส กายสฺส วา อญฺญถตฺตํ อินฺทฺริยานํ วา วิปริณามํฯ อถ จ ปนายสฺมา อุปเสโน เอวมาห – ‘เอถ เม, อาวุโส, อิมํ กายํ มญฺจกํ อาโรเปตฺวา พหิทฺธา นีหรถฯ ปุรายํ กาโย อิเธว วิกิรติ; เสยฺยถาปิ ภุสมุฎฺฐี’’’ติฯ ‘‘ยสฺส นูน, อาวุโส สาริปุตฺต, เอวมสฺส – ‘อหํ จกฺขูติ วา มม จกฺขูติ วา…เป.… อหํ ชิวฺหาติ วา มม ชิวฺหาติ วา… อหํ มโนติ วา มม มโนติ วา’ฯ ตสฺส, อาวุโส สาริปุตฺต, สิยา กายสฺส วา อญฺญถตฺตํ อินฺทฺริยานํ วา วิปริณาโมฯ มยฺหญฺจ โข, อาวุโส สาริปุตฺต, น เอวํ โหติ – ‘อหํ จกฺขูติ วา มม จกฺขูติ วา…เป.… อหํ ชิวฺหาติ วา มม ชิวฺหาติ วา…เป.… อหํ มโนติ วา มม มโนติ วา’ฯ ตสฺส มยฺหญฺจ โข, อาวุโส สาริปุตฺต, กิํ กายสฺส วา อญฺญถตฺตํ ภวิสฺสติ, อินฺทฺริยานํ วา วิปริณาโม’’ติ!
Evaṃ vutte, āyasmā sāriputto āyasmantaṃ upasenaṃ etadavoca – ‘‘na kho pana mayaṃ passāma āyasmato upasenassa kāyassa vā aññathattaṃ indriyānaṃ vā vipariṇāmaṃ. Atha ca panāyasmā upaseno evamāha – ‘etha me, āvuso, imaṃ kāyaṃ mañcakaṃ āropetvā bahiddhā nīharatha. Purāyaṃ kāyo idheva vikirati; seyyathāpi bhusamuṭṭhī’’’ti. ‘‘Yassa nūna, āvuso sāriputta, evamassa – ‘ahaṃ cakkhūti vā mama cakkhūti vā…pe… ahaṃ jivhāti vā mama jivhāti vā… ahaṃ manoti vā mama manoti vā’. Tassa, āvuso sāriputta, siyā kāyassa vā aññathattaṃ indriyānaṃ vā vipariṇāmo. Mayhañca kho, āvuso sāriputta, na evaṃ hoti – ‘ahaṃ cakkhūti vā mama cakkhūti vā…pe… ahaṃ jivhāti vā mama jivhāti vā…pe… ahaṃ manoti vā mama manoti vā’. Tassa mayhañca kho, āvuso sāriputta, kiṃ kāyassa vā aññathattaṃ bhavissati, indriyānaṃ vā vipariṇāmo’’ti!
‘‘ตถา หิ ปนายสฺมโต อุปเสนสฺส ทีฆรตฺตํ อหงฺการมมงฺการมานานุสโย สุสมูหโตฯ ตสฺมา อายสฺมโต อุปเสนสฺส น เอวํ โหติ – ‘อหํ จกฺขูติ วา มม จกฺขูติ วา…เป.… อหํ ชิวฺหาติ วา มม ชิวฺหาติ วา…เป.… อหํ มโนติ วา มม มโนติ วา’’’ติฯ อถ โข เต ภิกฺขู อายสฺมโต อุปเสนสฺส กายํ มญฺจกํ อาโรเปตฺวา พหิทฺธา นีหริํสุฯ อถ โข อายสฺมโต อุปเสนสฺส กาโย ตเตฺถว วิกิริ; เสยฺยถาปิ ภุสมุฎฺฐีติฯ สตฺตมํฯ
‘‘Tathā hi panāyasmato upasenassa dīgharattaṃ ahaṅkāramamaṅkāramānānusayo susamūhato. Tasmā āyasmato upasenassa na evaṃ hoti – ‘ahaṃ cakkhūti vā mama cakkhūti vā…pe… ahaṃ jivhāti vā mama jivhāti vā…pe… ahaṃ manoti vā mama manoti vā’’’ti. Atha kho te bhikkhū āyasmato upasenassa kāyaṃ mañcakaṃ āropetvā bahiddhā nīhariṃsu. Atha kho āyasmato upasenassa kāyo tattheva vikiri; seyyathāpi bhusamuṭṭhīti. Sattamaṃ.
Related texts:
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / สํยุตฺตนิกาย (อฎฺฐกถา) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ๗. อุปเสนอาสีวิสสุตฺตวณฺณนา • 7. Upasenaāsīvisasuttavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / สํยุตฺตนิกาย (ฎีกา) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ๗. อุปเสนอาสีวิสสุตฺตวณฺณนา • 7. Upasenaāsīvisasuttavaṇṇanā
