| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / အပဒာန-အဋ္ဌကထာ • Apadāna-aṭṭhakathā |
၇. ဥပသေနဝင္ဂန္တပုတ္တတ္ထေရအပဒာနဝဏ္ဏနာ
7. Upasenavaṅgantaputtattheraapadānavaṇṇanā
ပဒုမုတ္တရံ ဘဂဝန္တန္တိအာဒိကံ အာယသ္မတော ဥပသေနဝင္ဂန္တပုတ္တတ္ထေရသ္သ အပဒာနံ။ အယမ္ပိ ပုရိမဗုဒ္ဓေသု ကတာဓိကာရော တတ္ထ တတ္ထ ဘဝေ ဝိဝဋ္ဋူပနိသ္သယာနိ ပုညာနိ ဥပစိနန္တော ပဒုမုတ္တရသ္သ ဘဂဝတော ကာလေ ဟံသဝတီနဂရေ ကုလဂေဟေ နိဗ္ဗတ္တိတ္ဝာ ဝယပ္ပတ္တော သတ္ထု သန္တိကံ ဂန္တ္ဝာ ဓမ္မံ သုဏန္တော သတ္ထာရံ ဧကံ ဘိက္ခုံ သမန္တပာသာဒိကာနံ အဂ္ဂဋ္ဌာနေ ဌပေန္တံ ဒိသ္ဝာ သတ္ထု အဓိကာရကမ္မံ ကတ္ဝာ တံ ဌာနန္တရံ ပတ္ထေတ္ဝာ ယာဝဇီဝံ ကုသလံ ကတ္ဝာ ဒေဝမနုသ္သေသု သံသရန္တော ဣမသ္မိံ ဗုဒ္ဓုပ္ပာဒေ နာလကဂာမေ ရူပသာရီ ဗ္ရာဟ္မဏိယာ ကုစ္ဆိမ္ဟိ နိဗ္ဗတ္တိ, ဥပသေနောတိသ္သ နာမံ အဟောသိ။ သော ဝယပ္ပတ္တော တယော ဝေဒေ ဥဂ္ဂဏ္ဟိတ္ဝာ သတ္ထု သန္တိကေ ဓမ္မံ သုတ္ဝာ ပဋိလဒ္ဓသဒ္ဓော ပဗ္ဗဇိတ္ဝာ ဥပသမ္ပဒာယ ဧကဝသ္သိကော ‘‘အရိယဂဗ္ဘံ ဝဍ္ဎေမီ’’တိ ဧကံ ကုလပုတ္တံ အတ္တနော သန္တိကေ ဥပသမ္ပာဒေတ္ဝာ တေန သဒ္ဓိံ သတ္ထု သန္တိကံ ဂတော။ သတ္ထာရာ စသ္သ တသ္သ အဝသ္သိကသ္သ ဘိက္ခုနော သဒ္ဓိဝိဟာရိကဘာဝံ သုတ္ဝာ ‘‘အတိလဟုံ ခော တ္ဝံ, မောဃပုရိသ, ဗာဟုလ္လာယ အာဝတ္တော’’တိ (မဟာဝ. ၇၅) ဂရဟိတော ‘‘ဣဒာနာဟံ ယဒိ ပရိသံ နိသ္သာယ သတ္ထာရာ ဂရဟိတော, ပရိသံယေဝ ပန နိသ္သာယ သတ္ထု ပသာဒံ ကရိသ္သာမီ’’တိ ဝိပသ္သနာယ ကမ္မံ ကရောန္တော နစိရသ္သေဝ အရဟတ္တံ ပာပုဏိ။ အရဟာ ပန ဟုတ္ဝာ သယမ္ပိ သဗ္ဗေ ဓုတင္ဂဓမ္မေ သမာဒာယ ဝတ္တတိ, အညေပိ တဒတ္ထာယ သမာဒပေသိ, တေန နံ ဘဂဝာ သမန္တပာသာဒိကာနံ အဂ္ဂဋ္ဌာနေ ဌပေသိ။ သော အပရေန သမယေန ကောသမ္ဗိယံ ကလဟေ ဥပ္ပန္နေ ဘိက္ခုသင္ဃေ စ ဒ္ဝိဓာဘူတေ ဧကေန ဘိက္ခုနာ တံ ကလဟံ ပရိဝဇ္ဇိတုကာမေန ‘‘ဧတရဟိ ခော ကလဟော ဥပ္ပန္နော, ဘိက္ခုသင္ဃော စ ဒ္ဝိဓာဘူတော, ကထံ နု ခော မယာ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗ’’န္တိ ပုဋ္ဌော ဝိဝေကဝာသတော ပဋ္ဌာယ တသ္သ ပဋိပတ္တိံ ကထေသိ။ ဧဝံ ထေရော တသ္သ ဘိက္ခုနော ဩဝာဒဒာနာပဒေသေန အတ္တနော တထာ ပဋိပန္နဘာဝံ ဒီပေန္တော အညံ ဗ္ယာကာသိ။
Padumuttaraṃ bhagavantantiādikaṃ āyasmato upasenavaṅgantaputtattherassa apadānaṃ. Ayampi purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave vivaṭṭūpanissayāni puññāni upacinanto padumuttarassa bhagavato kāle haṃsavatīnagare kulagehe nibbattitvā vayappatto satthu santikaṃ gantvā dhammaṃ suṇanto satthāraṃ ekaṃ bhikkhuṃ samantapāsādikānaṃ aggaṭṭhāne ṭhapentaṃ disvā satthu adhikārakammaṃ katvā taṃ ṭhānantaraṃ patthetvā yāvajīvaṃ kusalaṃ katvā devamanussesu saṃsaranto imasmiṃ buddhuppāde nālakagāme rūpasārī brāhmaṇiyā kucchimhi nibbatti, upasenotissa nāmaṃ ahosi. So vayappatto tayo vede uggaṇhitvā satthu santike dhammaṃ sutvā paṭiladdhasaddho pabbajitvā upasampadāya ekavassiko ‘‘ariyagabbhaṃ vaḍḍhemī’’ti ekaṃ kulaputtaṃ attano santike upasampādetvā tena saddhiṃ satthu santikaṃ gato. Satthārā cassa tassa avassikassa bhikkhuno saddhivihārikabhāvaṃ sutvā ‘‘atilahuṃ kho tvaṃ, moghapurisa, bāhullāya āvatto’’ti (mahāva. 75) garahito ‘‘idānāhaṃ yadi parisaṃ nissāya satthārā garahito, parisaṃyeva pana nissāya satthu pasādaṃ karissāmī’’ti vipassanāya kammaṃ karonto nacirasseva arahattaṃ pāpuṇi. Arahā pana hutvā sayampi sabbe dhutaṅgadhamme samādāya vattati, aññepi tadatthāya samādapesi, tena naṃ bhagavā samantapāsādikānaṃ aggaṭṭhāne ṭhapesi. So aparena samayena kosambiyaṃ kalahe uppanne bhikkhusaṅghe ca dvidhābhūte ekena bhikkhunā taṃ kalahaṃ parivajjitukāmena ‘‘etarahi kho kalaho uppanno, bhikkhusaṅgho ca dvidhābhūto, kathaṃ nu kho mayā paṭipajjitabba’’nti puṭṭho vivekavāsato paṭṭhāya tassa paṭipattiṃ kathesi. Evaṃ thero tassa bhikkhuno ovādadānāpadesena attano tathā paṭipannabhāvaṃ dīpento aññaṃ byākāsi.
၈၆. သော ဧဝံ ပတ္တဧတဒဂ္ဂဋ္ဌာနော အတ္တနော ပုဗ္ဗကမ္မံ သရိတ္ဝာ သောမနသ္သဝသေန ပုဗ္ဗစရိတာပဒာနံ ပကာသေန္တော ပဒုမုတ္တရံ ဘဂဝန္တန္တိအာဒိမာဟ။ ပဗ္ဘာရမ္ဟိ နိသီဒန္တန္တိ ပုရတော ဘာရံ နမိတံ ဩနမိတန္တိ ပဗ္ဘာရံ ဝိဝေကကာမံ ဝနမဇ္ဈေ သယံဇာတပဗ္ဗတပဗ္ဘာရေ နိသိန္နံ နရုတ္တမံ ဘဂဝန္တံ အဟံ ဥပဂစ္ဆိံ သမီပံ ဂတောတိ အတ္ထော။
86. So evaṃ pattaetadaggaṭṭhāno attano pubbakammaṃ saritvā somanassavasena pubbacaritāpadānaṃ pakāsento padumuttaraṃ bhagavantantiādimāha. Pabbhāramhi nisīdantanti purato bhāraṃ namitaṃ onamitanti pabbhāraṃ vivekakāmaṃ vanamajjhe sayaṃjātapabbatapabbhāre nisinnaṃ naruttamaṃ bhagavantaṃ ahaṃ upagacchiṃ samīpaṃ gatoti attho.
၈၇. ကဏိကာရပုပ္ဖ ဒိသ္ဝာတိ တထာ ဥပဂစ္ဆန္တော တသ္မိံ ပဒေသေ သုပုပ္ဖိတံ ကဏိကာရံ ဒိသ္ဝာ။ ဝဏ္ဋေ ဆေတ္ဝာနဟံ တဒာတိ တသ္မိံ တထာဂတသ္သ ဒိဋ္ဌကာလေ တံ ပုပ္ဖံ ဝဏ္ဋေ ဝဏ္ဋသ္မိံ ဆေတ္ဝာန ဆိန္ဒိတ္ဝာန။ အလင္ကရိတ္ဝာ ဆတ္တမ္ဟီတိ တေန ပုပ္ဖေန ဆတ္တံ ဆာဒေတ္ဝာ။ ဗုဒ္ဓသ္သ အဘိရောပယိန္တိ ပဗ္ဘာရေ နိသိန္နသ္သ ဗုဒ္ဓသ္သ မုဒ္ဓနိ အကာသိန္တိ အတ္ထော။
87.Kaṇikārapuppha disvāti tathā upagacchanto tasmiṃ padese supupphitaṃ kaṇikāraṃ disvā. Vaṇṭe chetvānahaṃ tadāti tasmiṃ tathāgatassa diṭṭhakāle taṃ pupphaṃ vaṇṭe vaṇṭasmiṃ chetvāna chinditvāna. Alaṅkaritvā chattamhīti tena pupphena chattaṃ chādetvā. Buddhassa abhiropayinti pabbhāre nisinnassa buddhassa muddhani akāsinti attho.
၈၈. ပိဏ္ဍပာတဉ္စ ပာဒာသိန္တိ တသ္မိံယေဝ နိသိန္နသ္သ ဘဂဝတော ပိဏ္ဍပာတံ ပကာရေန အဒာသိံ ဘောဇေသိန္တိ အတ္ထော။ ပရမန္နံ သုဘောဇနန္တိ သုန္ဒရဘောဇနသင္ခာတံ ပရမန္နံ ဥတ္တမာဟာရံ။ ဗုဒ္ဓေန နဝမေ တတ္ထာတိ တသ္မိံ ဝိဝေကဋ္ဌာနေ ဗုဒ္ဓေန သဟ နဝမေ အဋ္ဌ သမဏေ သမိတပာပေ ခီဏာသဝဘိက္ခူ ဘောဇေသိန္တိ အတ္ထော။
88.Piṇḍapātañcapādāsinti tasmiṃyeva nisinnassa bhagavato piṇḍapātaṃ pakārena adāsiṃ bhojesinti attho. Paramannaṃ subhojananti sundarabhojanasaṅkhātaṃ paramannaṃ uttamāhāraṃ. Buddhena navame tatthāti tasmiṃ vivekaṭṭhāne buddhena saha navame aṭṭha samaṇe samitapāpe khīṇāsavabhikkhū bhojesinti attho.
ယံ ဝဒန္တိ သုမေဓောတိ ယံ ဂောတမသမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓံ ဘူရိပညံ ပထဝိသမာနံ ပညံ သုမေဓံ သုန္ဒရံ သဗ္ဗညုတာဒိပညဝန္တံ။ သုမေဓော ဣတိ သုန္ဒရပညော ဣတိ ဝဒန္တိ ပဏ္ဍိတာ ဣတော ကပ္ပတော သတသဟသ္သေ ကပ္ပေ ဧသော ဂောတမော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓော ဘဝိသ္သတီတိ သမ္ဗန္ဓော။ သေသံ သုဝိညေယ္ယမေဝာတိ။
Yaṃ vadanti sumedhoti yaṃ gotamasammāsambuddhaṃ bhūripaññaṃ pathavisamānaṃ paññaṃ sumedhaṃ sundaraṃ sabbaññutādipaññavantaṃ. Sumedho iti sundarapañño iti vadanti paṇḍitā ito kappato satasahasse kappe eso gotamo sammāsambuddho bhavissatīti sambandho. Sesaṃ suviññeyyamevāti.
ဥပသေနဝင္ဂန္တပုတ္တတ္ထေရအပဒာနဝဏ္ဏနာ သမတ္တာ။
Upasenavaṅgantaputtattheraapadānavaṇṇanā samattā.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / သုတ္တပိဋက • Suttapiṭaka / ခုဒ္ဒကနိကာယ • Khuddakanikāya / အပဒာနပာဠိ • Apadānapāḷi / ၇. ဥပသေနဝင္ဂန္တပုတ္တတ္ထေရအပဒာနံ • 7. Upasenavaṅgantaputtattheraapadānaṃ
