| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਚੂਲ਼ਨਿਦ੍ਦੇਸਪਾਲ਼ਿ • Cūḷaniddesapāḷi |
੬. ਉਪਸੀવਮਾਣવਪੁਚ੍ਛਾਨਿਦ੍ਦੇਸੋ
6. Upasīvamāṇavapucchāniddeso
੩੮.
38.
ਏਕੋ ਅਹਂ ਸਕ੍ਕ ਮਹਨ੍ਤਮੋਘਂ, [ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਉਪਸੀવੋ]
Ekoahaṃ sakka mahantamoghaṃ, [iccāyasmā upasīvo]
ਅਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਨੋ વਿਸਹਾਮਿ ਤਾਰਿਤੁਂ।
Anissito no visahāmi tārituṃ;
ਆਰਮ੍ਮਣਂ 1 ਬ੍ਰੂਹਿ ਸਮਨ੍ਤਚਕ੍ਖੁ, ਯਂ ਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਓਘਮਿਮਂ ਤਰੇਯ੍ਯਂ॥
Ārammaṇaṃ2brūhi samantacakkhu, yaṃ nissito oghamimaṃ tareyyaṃ.
ਏਕੋ ਅਹਂ ਸਕ੍ਕ ਮਹਨ੍ਤਮੋਘਨ੍ਤਿ। ਏਕੋਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋ વਾ ਮੇ ਦੁਤਿਯੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਧਮ੍ਮੋ વਾ ਮੇ ਦੁਤਿਯੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਯਂ વਾ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਧਮ੍ਮਂ વਾ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਮਹਨ੍ਤਂ ਕਾਮੋਘਂ ਭવੋਘਂ ਦਿਟ੍ਠੋਘਂ ਅવਿਜ੍ਜੋਘਂ ਤਰੇਯ੍ਯਂ ਉਤ੍ਤਰੇਯ੍ਯਂ ਪਤਰੇਯ੍ਯਂ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮੇਯ੍ਯਂ વੀਤਿવਤ੍ਤੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ। ਸਕ੍ਕਾਤਿ ਸਕ੍ਕੋ। ਭਗવਾ ਸਕ੍ਯਕੁਲਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋਤਿਪਿ ਸਕ੍ਕੋ। ਅਥ વਾ, ਅਡ੍ਢੋ ਮਹਦ੍ਧਨੋ ਧਨવਾਤਿਪਿ ਸਕ੍ਕੋ। ਤਸ੍ਸਿਮਾਨਿ ਧਨਾਨਿ, ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਸਦ੍ਧਾਧਨਂ ਸੀਲਧਨਂ ਹਿਰਿਧਨਂ ਓਤ੍ਤਪ੍ਪਧਨਂ ਸੁਤਧਨਂ ਚਾਗਧਨਂ ਪਞ੍ਞਾਧਨਂ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਧਨਂ…ਪੇ॰… ਨਿਬ੍ਬਾਨਧਨਂ। ਇਮੇਹਿ ਅਨੇਕੇਹਿ ਧਨਰਤਨੇਹਿ ਅਡ੍ਢੋ ਮਹਦ੍ਧਨੋ ਧਨવਾਤਿਪਿ ਸਕ੍ਕੋ। ਅਥ વਾ, ਸਕ੍ਕੋ ਪਹੁ વਿਸવੀ ਅਲਮਤ੍ਤੋ ਸੂਰੋ વੀਰੋ વਿਕ੍ਕਨ੍ਤੋ ਅਭੀਰੂ ਅਛਮ੍ਭੀ ਅਨੁਤ੍ਰਾਸੀ ਅਪਲਾਯੀ ਪਹੀਨਭਯਭੇਰવੋ વਿਗਤਲੋਮਹਂਸੋਤਿਪਿ ਸਕ੍ਕੋਤਿ – ਏਕੋ ਅਹਂ ਸਕ੍ਕ ਮਹਨ੍ਤਮੋਘਂ।
Ekoahaṃ sakka mahantamoghanti. Ekoti puggalo vā me dutiyo natthi, dhammo vā me dutiyo natthi, yaṃ vā puggalaṃ nissāya dhammaṃ vā nissāya mahantaṃ kāmoghaṃ bhavoghaṃ diṭṭhoghaṃ avijjoghaṃ tareyyaṃ uttareyyaṃ patareyyaṃ samatikkameyyaṃ vītivatteyyanti. Sakkāti sakko. Bhagavā sakyakulā pabbajitotipi sakko. Atha vā, aḍḍho mahaddhano dhanavātipi sakko. Tassimāni dhanāni, seyyathidaṃ – saddhādhanaṃ sīladhanaṃ hiridhanaṃ ottappadhanaṃ sutadhanaṃ cāgadhanaṃ paññādhanaṃ satipaṭṭhānadhanaṃ…pe… nibbānadhanaṃ. Imehi anekehi dhanaratanehi aḍḍho mahaddhano dhanavātipi sakko. Atha vā, sakko pahu visavī alamatto sūro vīro vikkanto abhīrū achambhī anutrāsī apalāyī pahīnabhayabheravo vigatalomahaṃsotipi sakkoti – eko ahaṃ sakka mahantamoghaṃ.
ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਉਪਸੀવੋਤਿ। ਇਚ੍ਚਾਤਿ ਪਦਸਨ੍ਧਿ…ਪੇ॰…। ਆਯਸ੍ਮਾਤਿ ਪਿਯવਚਨਂ…ਪੇ॰…। ਉਪਸੀવੋਤਿ ਤਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਨਾਮਂ…ਪੇ॰… ਅਭਿਲਾਪੋਤਿ – ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਉਪਸੀવੋ।
Iccāyasmā upasīvoti. Iccāti padasandhi…pe…. Āyasmāti piyavacanaṃ…pe…. Upasīvoti tassa brāhmaṇassa nāmaṃ…pe… abhilāpoti – iccāyasmā upasīvo.
ਅਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਨੋ વਿਸਹਾਮਿ ਤਾਰਿਤੁਨ੍ਤਿ। ਅਨਿਸ੍ਸਿਤੋਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲਂ વਾ ਅਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਧਮ੍ਮਂ વਾ ਅਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਨੋ વਿਸਹਾਮਿ ਨ ਉਸ੍ਸਹਾਮਿ ਨ ਸਕ੍ਕੋਮਿ ਨ ਪਟਿਬਲੋ ਮਹਨ੍ਤਂ ਕਾਮੋਘਂ ਭવੋਘਂ ਦਿਟ੍ਠੋਘਂ ਅવਿਜ੍ਜੋਘਂ ਤਰਿਤੁਂ ਉਤ੍ਤਰਿਤੁਂ ਪਤਰਿਤੁਂ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਿਤੁਂ વੀਤਿવਤ੍ਤਿਤੁਨ੍ਤਿ – ਅਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਨੋ વਿਸਹਾਮਿ ਤਾਰਿਤੁਂ।
Anissitono visahāmi tāritunti. Anissitoti puggalaṃ vā anissito dhammaṃ vā anissito no visahāmi na ussahāmi na sakkomi na paṭibalo mahantaṃ kāmoghaṃ bhavoghaṃ diṭṭhoghaṃ avijjoghaṃ tarituṃ uttarituṃ patarituṃ samatikkamituṃ vītivattitunti – anissito no visahāmi tārituṃ.
ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਬ੍ਰੂਹਿ ਸਮਨ੍ਤਚਕ੍ਖੂਤਿ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਆਲਮ੍ਬਣਂ ਨਿਸ੍ਸਯਂ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਂ ਬ੍ਰੂਹਿ ਆਚਿਕ੍ਖਾਹਿ ਦੇਸੇਹਿ ਪਞ੍ਞਪੇਹਿ ਪਟ੍ਠਪੇਹਿ વਿવਰਾਹਿ વਿਭਜਾਹਿ ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਰੋਹਿ ਪਕਾਸੇਹਿ। ਸਮਨ੍ਤਚਕ੍ਖੂਤਿ ਸਮਨ੍ਤਚਕ੍ਖੁ વੁਚ੍ਚਤਿ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞਾਣਂ। ਭਗવਾ ਤੇਨ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞਾਣੇਨ ਉਪੇਤੋ ਸਮੁਪੇਤੋ ਉਪਾਗਤੋ ਸਮੁਪਾਗਤੋ ਉਪਪਨ੍ਨੋ ਸਮੁਪਪਨ੍ਨੋ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ।
Ārammaṇaṃ brūhi samantacakkhūti ārammaṇaṃ ālambaṇaṃ nissayaṃ upanissayaṃ brūhi ācikkhāhi desehi paññapehi paṭṭhapehi vivarāhi vibhajāhi uttānīkarohi pakāsehi. Samantacakkhūti samantacakkhu vuccati sabbaññutañāṇaṃ. Bhagavā tena sabbaññutañāṇena upeto samupeto upāgato samupāgato upapanno samupapanno samannāgato.
ਨ ਤਸ੍ਸ ਅਦਿਟ੍ਠਮਿਧਤ੍ਥਿ ਕਿਞ੍ਚਿ, ਅਥੋ ਅવਿਞ੍ਞਾਤਮਜਾਨਿਤਬ੍ਬਂ।
Na tassa adiṭṭhamidhatthi kiñci, atho aviññātamajānitabbaṃ;
ਸਬ੍ਬਂ ਅਭਿਞ੍ਞਾਸਿ ਯਦਤ੍ਥਿ ਨੇਯ੍ਯਂ, ਤਥਾਗਤੋ ਤੇਨ ਸਮਨ੍ਤਚਕ੍ਖੂਤਿ॥
Sabbaṃ abhiññāsi yadatthi neyyaṃ, tathāgato tena samantacakkhūti.
ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਬ੍ਰੂਹਿ ਸਮਨ੍ਤਚਕ੍ਖੁ।
Ārammaṇaṃ brūhi samantacakkhu.
ਯਂ ਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਓਘਮਿਮਂ ਤਰੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ। ਯਂ ਨਿਸ੍ਸਿਤੋਤਿ ਯਂ ਪੁਗ੍ਗਲਂ વਾ ਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਧਮ੍ਮਂ વਾ ਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਮਹਨ੍ਤਂ ਕਾਮੋਘਂ ਭવੋਘਂ ਦਿਟ੍ਠੋਘਂ ਅવਿਜ੍ਜੋਘਂ ਤਰੇਯ੍ਯਂ ਉਤ੍ਤਰੇਯ੍ਯਂ ਪਤਰੇਯ੍ਯਂ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮੇਯ੍ਯਂ વੀਤਿવਤ੍ਤੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ – ਯਂ ਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਓਘਮਿਮਂ ਤਰੇਯ੍ਯਂ । ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ –
Yaṃnissito oghamimaṃ tareyyanti. Yaṃ nissitoti yaṃ puggalaṃ vā nissito dhammaṃ vā nissito mahantaṃ kāmoghaṃ bhavoghaṃ diṭṭhoghaṃ avijjoghaṃ tareyyaṃ uttareyyaṃ patareyyaṃ samatikkameyyaṃ vītivatteyyanti – yaṃ nissito oghamimaṃ tareyyaṃ . Tenāha so brāhmaṇo –
‘‘ਏਕੋ ਅਹਂ ਸਕ੍ਕ ਮਹਨ੍ਤਮੋਘਂ, [ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਉਪਸੀવੋ]
‘‘Eko ahaṃ sakka mahantamoghaṃ, [iccāyasmā upasīvo]
ਅਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਨੋ વਿਸਹਾਮਿ ਤਾਰਿਤੁਂ।
Anissito no visahāmi tārituṃ;
ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਬ੍ਰੂਹਿ ਸਮਨ੍ਤਚਕ੍ਖੁ, ਯਂ ਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਓਘਮਿਮਂ ਤਰੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ॥
Ārammaṇaṃ brūhi samantacakkhu, yaṃ nissito oghamimaṃ tareyya’’nti.
੩੯.
39.
ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਂ ਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋ ਸਤਿਮਾ, [ਉਪਸੀવਾਤਿ ਭਗવਾ]
Ākiñcaññaṃ pekkhamāno satimā, [upasīvāti bhagavā]
ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਤਰਸ੍ਸੁ ਓਘਂ।
Natthīti nissāya tarassu oghaṃ;
ਕਾਮੇ ਪਹਾਯ વਿਰਤੋ ਕਥਾਹਿ, ਤਣ੍ਹਕ੍ਖਯਂ ਨਤ੍ਤਮਹਾਭਿਪਸ੍ਸ 3 ॥
Kāme pahāya virato kathāhi, taṇhakkhayaṃ nattamahābhipassa4.
ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਂ ਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋ ਸਤਿਮਾਤਿ ਸੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਪਕਤਿਯਾ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਲਾਭੀਯੇવ ਨਿਸ੍ਸਯਂ ਨ ਜਾਨਾਤਿ – ‘‘ਅਯਂ ਮੇ ਨਿਸ੍ਸਯੋ’’ਤਿ। ਤਸ੍ਸ ਭਗવਾ ਨਿਸ੍ਸਯਞ੍ਚ ਆਚਿਕ੍ਖਤਿ ਉਤ੍ਤਰਿਞ੍ਚ ਨਿਯ੍ਯਾਨਪਥਂ। ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਸਤੋ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਤ੍વਾ ਤਤੋ વੁਟ੍ਠਹਿਤ੍વਾ ਤਤ੍ਥ ਜਾਤੇ ਚਿਤ੍ਤਚੇਤਸਿਕੇ ਧਮ੍ਮੇ ਅਨਿਚ੍ਚਤੋ ਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋ, ਦੁਕ੍ਖਤੋ…ਪੇ॰… ਰੋਗਤੋ… ਗਣ੍ਡਤੋ… ਸਲ੍ਲਤੋ… ਅਘਤੋ… ਆਬਾਧਤੋ… ਪਰਤੋ… ਪਲੋਕਤੋ… ਈਤਿਤੋ… ਉਪਦ੍ਦવਤੋ… ਭਯਤੋ… ਉਪਸਗ੍ਗਤੋ… ਚਲਤੋ… ਪਭਙ੍ਗੁਤੋ… ਅਦ੍ਧੁવਤੋ… ਅਤਾਣਤੋ… ਅਲੇਣਤੋ… ਅਸਰਣਤੋ… ਅਸਰਣੀਭੂਤਤੋ… ਰਿਤ੍ਤਤੋ… ਤੁਚ੍ਛਤੋ… ਸੁਞ੍ਞਤੋ… ਅਨਤ੍ਤਤੋ… ਆਦੀਨવਤੋ… વਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮਤੋ… ਅਸਾਰਕਤੋ… ਅਘਮੂਲਤੋ… ਭવਤੋ… વਿਭવਤੋ… ਸਾਸવਤੋ… ਸਙ੍ਖਤਤੋ… ਮਾਰਾਮਿਸਤੋ… ਜਾਤਿਧਮ੍ਮਤੋ… ਜਰਾਧਮ੍ਮਤੋ… ਬ੍ਯਾਧਿਧਮ੍ਮਤੋ… ਮਰਣਧਮ੍ਮਤੋ… ਸੋਕਪਰਿਦੇવਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸਧਮ੍ਮਤੋ … ਸਮੁਦਯਧਮ੍ਮਤੋ… ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਮਤੋ… ਅਸ੍ਸਾਦਤੋ… ਆਦੀਨવਤੋ… ਨਿਸ੍ਸਰਣਤੋ ਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋ ਦਕ੍ਖਮਾਨੋ ਓਲੋਕਯਮਾਨੋ ਨਿਜ੍ਝਾਯਮਾਨੋ ਉਪਪਰਿਕ੍ਖਮਾਨੋ।
Ākiñcaññaṃ pekkhamāno satimāti so brāhmaṇo pakatiyā ākiñcaññāyatanasamāpattiṃ lābhīyeva nissayaṃ na jānāti – ‘‘ayaṃ me nissayo’’ti. Tassa bhagavā nissayañca ācikkhati uttariñca niyyānapathaṃ. Ākiñcaññāyatanasamāpattiṃ sato samāpajjitvā tato vuṭṭhahitvā tattha jāte cittacetasike dhamme aniccato pekkhamāno, dukkhato…pe… rogato… gaṇḍato… sallato… aghato… ābādhato… parato… palokato… ītito… upaddavato… bhayato… upasaggato… calato… pabhaṅguto… addhuvato… atāṇato… aleṇato… asaraṇato… asaraṇībhūtato… rittato… tucchato… suññato… anattato… ādīnavato… vipariṇāmadhammato… asārakato… aghamūlato… bhavato… vibhavato… sāsavato… saṅkhatato… mārāmisato… jātidhammato… jarādhammato… byādhidhammato… maraṇadhammato… sokaparidevadukkhadomanassupāyāsadhammato … samudayadhammato… atthaṅgamato… assādato… ādīnavato… nissaraṇato pekkhamāno dakkhamāno olokayamāno nijjhāyamāno upaparikkhamāno.
ਸਤਿਮਾਤਿ ਯਾ ਸਤਿ ਅਨੁਸ੍ਸਤਿ ਪਟਿਸ੍ਸਤਿ…ਪੇ॰… ਸਮ੍ਮਾਸਤਿ – ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਸਤਿ। ਇਮਾਯ ਸਤਿਯਾ ਉਪੇਤੋ ਹੋਤਿ…ਪੇ॰… ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ, ਸੋ વੁਚ੍ਚਤਿ ਸਤਿਮਾਤਿ – ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਂ ਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋ ਸਤਿਮਾ।
Satimāti yā sati anussati paṭissati…pe… sammāsati – ayaṃ vuccati sati. Imāya satiyā upeto hoti…pe… samannāgato, so vuccati satimāti – ākiñcaññaṃ pekkhamāno satimā.
ਉਪਸੀવਾਤਿ ਭਗવਾਤਿ। ਉਪਸੀવਾਤਿ ਭਗવਾ ਤਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਨਾਮੇਨ ਆਲਪਤਿ। ਭਗવਾਤਿ ਗਾਰવਾਧਿવਚਨਮੇਤਂ…ਪੇ॰… ਸਚ੍ਛਿਕਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ, ਯਦਿਦਂ ਭਗવਾਤਿ – ਉਪਸੀવਾਤਿ ਭਗવਾ।
Upasīvāti bhagavāti. Upasīvāti bhagavā taṃ brāhmaṇaṃ nāmena ālapati. Bhagavāti gāravādhivacanametaṃ…pe… sacchikā paññatti, yadidaṃ bhagavāti – upasīvāti bhagavā.
ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਤਰਸ੍ਸੁ ਓਘਨ੍ਤਿ ਨਤ੍ਥਿ ਕਿਞ੍ਚੀਤਿ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿ। ਕਿਂਕਾਰਣਾ ਨਤ੍ਥਿ ਕਿਞ੍ਚੀਤਿ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿ? વਿਞ੍ਞਾਣਞ੍ਚਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਸਤੋ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਤ੍વਾ ਤਤੋ વੁਟ੍ਠਹਿਤ੍વਾ ਤਞ੍ਞੇવ વਿਞ੍ਞਾਣਂ ਅਭਾવੇਤਿ, વਿਭਾવੇਤਿ, ਅਨ੍ਤਰਧਾਪੇਤਿ, ਨਤ੍ਥਿ ਕਿਞ੍ਚੀਤਿ ਪਸ੍ਸਤਿ। ਤਂਕਾਰਣਾ ਨਤ੍ਥਿ ਕਿਞ੍ਚੀਤਿ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਉਪਨਿਸ੍ਸਾਯ ਆਲਮ੍ਬਣਂ ਕਰਿਤ੍વਾ ਕਾਮੋਘਂ ਭવੋਘਂ ਦਿਟ੍ਠੋਘਂ ਅવਿਜ੍ਜੋਘਂ ਤਰਸ੍ਸੁ ਉਤ੍ਤਰਸ੍ਸੁ ਪਤਰਸ੍ਸੁ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਸ੍ਸੁ વੀਤਿવਤ੍ਤਸ੍ਸੂਤਿ – ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਤਰਸ੍ਸੁ ਓਘਂ।
Natthīti nissāya tarassu oghanti natthi kiñcīti ākiñcaññāyatanasamāpatti. Kiṃkāraṇā natthi kiñcīti ākiñcaññāyatanasamāpatti? Viññāṇañcāyatanasamāpattiṃ sato samāpajjitvā tato vuṭṭhahitvā taññeva viññāṇaṃ abhāveti, vibhāveti, antaradhāpeti, natthi kiñcīti passati. Taṃkāraṇā natthi kiñcīti ākiñcaññāyatanasamāpattiṃ nissāya upanissāya ālambaṇaṃ karitvā kāmoghaṃ bhavoghaṃ diṭṭhoghaṃ avijjoghaṃ tarassu uttarassu patarassu samatikkamassu vītivattassūti – natthīti nissāya tarassu oghaṃ.
ਕਾਮੇ ਪਹਾਯ વਿਰਤੋ ਕਥਾਹੀਤਿ। ਕਾਮਾਤਿ ਉਦ੍ਦਾਨਤੋ ਦ੍વੇ ਕਾਮਾ – વਤ੍ਥੁਕਾਮਾ ਚ ਕਿਲੇਸਕਾਮਾ ਚ…ਪੇ॰… ਇਮੇ વੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ વਤ੍ਥੁਕਾਮਾ …ਪੇ॰… ਇਮੇ વੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਕਿਲੇਸਕਾਮਾ। ਕਾਮੇ ਪਹਾਯਾਤਿ વਤ੍ਥੁਕਾਮੇ ਪਰਿਜਾਨਿਤ੍વਾ ਕਿਲੇਸਕਾਮੇ ਪਹਾਯ ਪਜਹਿਤ੍વਾ વਿਨੋਦੇਤ੍વਾ ਬ੍ਯਨ੍ਤੀਕਰਿਤ੍વਾ ਅਨਭਾવਂ ਗਮੇਤ੍વਾਤਿ – ਕਾਮੇ ਪਹਾਯ। વਿਰਤੋ ਕਥਾਹੀਤਿ ਕਥਂਕਥਾ વੁਚ੍ਚਤਿ વਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾ। ਦੁਕ੍ਖੇ ਕਙ੍ਖਾ…ਪੇ॰… ਛਮ੍ਭਿਤਤ੍ਤਂ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਮਨੋવਿਲੇਖੋ ਕਥਂਕਥਾਯ ਆਰਤੋ વਿਰਤੋ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਨਿਸ੍ਸਟੋ વਿਪ੍ਪਮੁਤ੍ਤੋ વਿਸਞ੍ਞੁਤ੍ਤੋ વਿਮਰਿਯਾਦਿਕਤੇਨ ਚੇਤਸਾ વਿਹਰਤੀਤਿ – ਏવਮ੍ਪਿ વਿਰਤੋ ਕਥਾਹਿ…ਪੇ॰… ਅਥ વਾ, ਦ੍વਤ੍ਤਿਂਸਾਯ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਕਥਾਯ ਆਰਤੋ વਿਰਤੋ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਨਿਸ੍ਸਟੋ વਿਪ੍ਪਮੁਤ੍ਤੋ વਿਸਞ੍ਞੁਤ੍ਤੋ વਿਮਰਿਯਾਦਿਕਤੇਨ ਚੇਤਸਾ વਿਹਰਤੀਤਿ ਏવਮ੍ਪਿ વਿਰਤੋ ਕਥਾਹੀਤਿ – ਕਾਮੇ ਪਹਾਯ વਿਰਤੋ ਕਥਾਹਿ।
Kāme pahāya virato kathāhīti. Kāmāti uddānato dve kāmā – vatthukāmā ca kilesakāmā ca…pe… ime vuccanti vatthukāmā …pe… ime vuccanti kilesakāmā. Kāme pahāyāti vatthukāme parijānitvā kilesakāme pahāya pajahitvā vinodetvā byantīkaritvā anabhāvaṃ gametvāti – kāme pahāya. Virato kathāhīti kathaṃkathā vuccati vicikicchā. Dukkhe kaṅkhā…pe… chambhitattaṃ cittassa manovilekho kathaṃkathāya ārato virato paṭivirato nikkhanto nissaṭo vippamutto visaññutto vimariyādikatena cetasā viharatīti – evampi virato kathāhi…pe… atha vā, dvattiṃsāya tiracchānakathāya ārato virato paṭivirato nikkhanto nissaṭo vippamutto visaññutto vimariyādikatena cetasā viharatīti evampi virato kathāhīti – kāme pahāya virato kathāhi.
ਤਣ੍ਹਕ੍ਖਯਂ ਨਤ੍ਤਮਹਾਭਿਪਸ੍ਸਾਤਿ। ਤਣ੍ਹਾਤਿ ਰੂਪਤਣ੍ਹਾ…ਪੇ॰… ਧਮ੍ਮਤਣ੍ਹਾ। ਨਤ੍ਤਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਰਤ੍ਤਿ। ਅਹੋਤਿ ਦਿવਸੋ। ਰਤ੍ਤਿਞ੍ਚ ਦਿવਾ ਚ ਤਣ੍ਹਕ੍ਖਯਂ ਰਾਗਕ੍ਖਯਂ ਦੋਸਕ੍ਖਯਂ ਮੋਹਕ੍ਖਯਂ ਗਤਿਕ੍ਖਯਂ ਉਪਪਤ੍ਤਿਕ੍ਖਯਂ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਕ੍ਖਯਂ ਭવਕ੍ਖਯਂ ਸਂਸਾਰਕ੍ਖਯਂ વਟ੍ਟਕ੍ਖਯਂ ਪਸ੍ਸ ਅਭਿਪਸ੍ਸ ਦਕ੍ਖ ਓਲੋਕਯ ਨਿਜ੍ਝਾਯ ਉਪਪਰਿਕ੍ਖਾਤਿ – ਤਣ੍ਹਕ੍ਖਯਂ ਨਤ੍ਤਮਹਾਭਿਪਸ੍ਸ। ਤੇਨਾਹ ਭਗવਾ –
Taṇhakkhayaṃ nattamahābhipassāti. Taṇhāti rūpataṇhā…pe… dhammataṇhā. Nattaṃ vuccati ratti. Ahoti divaso. Rattiñca divā ca taṇhakkhayaṃ rāgakkhayaṃ dosakkhayaṃ mohakkhayaṃ gatikkhayaṃ upapattikkhayaṃ paṭisandhikkhayaṃ bhavakkhayaṃ saṃsārakkhayaṃ vaṭṭakkhayaṃ passa abhipassa dakkha olokaya nijjhāya upaparikkhāti – taṇhakkhayaṃ nattamahābhipassa. Tenāha bhagavā –
‘‘ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਂ ਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋ ਸਤਿਮਾ, [ਉਪਸੀવਾਤਿ ਭਗવਾ]
‘‘Ākiñcaññaṃ pekkhamāno satimā, [upasīvāti bhagavā]
ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਤਰਸ੍ਸੁ ਓਘਂ।
Natthīti nissāya tarassu oghaṃ;
ਕਾਮੇ ਪਹਾਯ વਿਰਤੋ ਕਥਾਹਿ, ਤਣ੍ਹਕ੍ਖਯਂ ਨਤ੍ਤਮਹਾਭਿਪਸ੍ਸਾ’’ਤਿ॥
Kāme pahāya virato kathāhi, taṇhakkhayaṃ nattamahābhipassā’’ti.
੪੦.
40.
ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਕਾਮੇਸੁ ਯੋ વੀਤਰਾਗੋ, [ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਉਪਸੀવੋ]
Sabbesu kāmesu yo vītarāgo, [iccāyasmā upasīvo]
ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਂ ਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਹਿਤ੍વਾ ਮਞ੍ਞਂ।
Ākiñcaññaṃ nissito hitvā maññaṃ;
ਸਞ੍ਞਾવਿਮੋਕ੍ਖੇ ਪਰਮੇਧਿਮੁਤ੍ਤੋ, ਤਿਟ੍ਠੇ ਨੁ ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਅਨਾਨੁਯਾਯੀ॥
Saññāvimokkhe paramedhimutto, tiṭṭhe nu so tattha anānuyāyī.
ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਕਾਮੇਸੁ ਯੋ વੀਤਰਾਗੋਤਿ। ਸਬ੍ਬੇਸੂਤਿ ਸਬ੍ਬੇਨ ਸਬ੍ਬਂ ਸਬ੍ਬਥਾ ਸਬ੍ਬਂ ਅਸੇਸਂ ਨਿਸ੍ਸੇਸਂ ਪਰਿਯਾਦਿਯਨવਚਨਮੇਤਂ ਸਬ੍ਬੇਸੂਤਿ। ਕਾਮੇਸੂਤਿ ਕਾਮਾਤਿ ਉਦ੍ਦਾਨਤੋ ਦ੍વੇ ਕਾਮਾ – વਤ੍ਥੁਕਾਮਾ ਚ ਕਿਲੇਸਕਾਮਾ ਚ…ਪੇ॰… ਇਮੇ વੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ વਤ੍ਥੁਕਾਮਾ…ਪੇ॰… ਇਮੇ વੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਕਿਲੇਸਕਾਮਾ। ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਕਾਮੇਸੁ ਯੋ વੀਤਰਾਗੋਤਿ। ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਕਾਮੇਸੁ ਯੋ વੀਤਰਾਗੋ વਿਗਤਰਾਗੋ ਚਤ੍ਤਰਾਗੋ વਨ੍ਤਰਾਗੋ ਮੁਤ੍ਤਰਾਗੋ ਪਹੀਨਰਾਗੋ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਰਾਗੋ વਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਤੋਤਿ – ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਕਾਮੇਸੁ ਯੋ વੀਤਰਾਗੋ।
Sabbesu kāmesu yo vītarāgoti. Sabbesūti sabbena sabbaṃ sabbathā sabbaṃ asesaṃ nissesaṃ pariyādiyanavacanametaṃ sabbesūti. Kāmesūti kāmāti uddānato dve kāmā – vatthukāmā ca kilesakāmā ca…pe… ime vuccanti vatthukāmā…pe… ime vuccanti kilesakāmā. Sabbesu kāmesu yo vītarāgoti. Sabbesu kāmesu yo vītarāgo vigatarāgo cattarāgo vantarāgo muttarāgo pahīnarāgo paṭinissaṭṭharāgo vikkhambhanatoti – sabbesu kāmesu yo vītarāgo.
ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਉਪਸੀવੋਤਿ। ਇਚ੍ਚਾਤਿ ਪਦਸਨ੍ਧਿ…ਪੇ॰…। ਆਯਸ੍ਮਾਤਿ ਪਿਯવਚਨਂ…ਪੇ॰…। ਉਪਸੀવੋਤਿ ਤਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਨਾਮਂ…ਪੇ॰… ਅਭਿਲਾਪੋਤਿ – ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਉਪਸੀવੋ।
Iccāyasmā upasīvoti. Iccāti padasandhi…pe…. Āyasmāti piyavacanaṃ…pe…. Upasīvoti tassa brāhmaṇassa nāmaṃ…pe… abhilāpoti – iccāyasmā upasīvo.
ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਂ ਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਹਿਤ੍વਾ ਮਞ੍ਞਨ੍ਤਿ। ਹੇਟ੍ਠਿਮਾ ਛ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ ਹਿਤ੍વਾ ਚਜਿਤ੍વਾ ਪਰਿਚ੍ਚਜਿਤ੍વਾ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍વਾ વੀਤਿવਤ੍ਤਿਤ੍વਾ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਅਲ੍ਲੀਨੋ ਉਪਗਤੋ ਸਮੁਪਗਤੋ ਅਜ੍ਝੋਸਿਤੋ ਅਧਿਮੁਤ੍ਤੋਤਿ – ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਂ ਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਹਿਤ੍વਾ ਮਞ੍ਞਂ।
Ākiñcaññaṃ nissito hitvā maññanti. Heṭṭhimā cha samāpattiyo hitvā cajitvā pariccajitvā atikkamitvā samatikkamitvā vītivattitvā ākiñcaññāyatanasamāpattiṃ nissito allīno upagato samupagato ajjhosito adhimuttoti – ākiñcaññaṃ nissito hitvā maññaṃ.
ਸਞ੍ਞਾવਿਮੋਕ੍ਖੇ ਪਰਮੇਧਿਮੁਤ੍ਤੋਤਿ ਸਞ੍ਞਾવਿਮੋਕ੍ਖਾ વੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਸਤ੍ਤ ਸਞ੍ਞਾਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ। ਤਾਸਂ ਸਞ੍ਞਾਸਮਾਪਤ੍ਤੀਨਂ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿવਿਮੋਕ੍ਖੋ 5 ਅਗ੍ਗੋ ਚ ਸੇਟ੍ਠੋ ਚ વਿਸੇਟ੍ਠੋ ਚ ਪਾਮੋਕ੍ਖੋ ਚ ਉਤ੍ਤਮੋ ਚ ਪવਰੋ ਚ, ਪਰਮੇ ਅਗ੍ਗੇ ਸੇਟ੍ਠੇ વਿਸੇਟ੍ਠੇ ਪਾਮੋਕ੍ਖੇ ਉਤ੍ਤਮੇ ਪવਰੇ ਅਧਿਮੁਤ੍ਤਿવਿਮੋਕ੍ਖੇਨ ਅਧਿਮੁਤ੍ਤੋ ਤਤ੍ਰਾਧਿਮੁਤ੍ਤੋ ਤਦਧਿਮੁਤ੍ਤੋ ਤਚ੍ਚਰਿਤੋ ਤਬ੍ਬਹੁਲੋ ਤਗ੍ਗਰੁਕੋ ਤਨ੍ਨਿਨ੍ਨੋ ਤਪ੍ਪੋਣੋ ਤਪ੍ਪਬ੍ਭਾਰੋ ਤਦਧਿਮੁਤ੍ਤੋ ਤਦਧਿਪਤੇਯ੍ਯੋਤਿ – ਸਞ੍ਞਾવਿਮੋਕ੍ਖੇ ਪਰਮੇਧਿਮੁਤ੍ਤੋ।
Saññāvimokkhe paramedhimuttoti saññāvimokkhā vuccanti satta saññāsamāpattiyo. Tāsaṃ saññāsamāpattīnaṃ ākiñcaññāyatanasamāpattivimokkho 6 aggo ca seṭṭho ca viseṭṭho ca pāmokkho ca uttamo ca pavaro ca, parame agge seṭṭhe viseṭṭhe pāmokkhe uttame pavare adhimuttivimokkhena adhimutto tatrādhimutto tadadhimutto taccarito tabbahulo taggaruko tanninno tappoṇo tappabbhāro tadadhimutto tadadhipateyyoti – saññāvimokkhe paramedhimutto.
ਤਿਟ੍ਠੇ ਨੁ ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਅਨਾਨੁਯਾਯੀਤਿ। ਤਿਟ੍ਠੇ ਨੂਤਿ ਸਂਸਯਪੁਚ੍ਛਾ વਿਮਤਿਪੁਚ੍ਛਾ ਦ੍વੇਲ਼੍ਹਕਪੁਚ੍ਛਾ ਅਨੇਕਂਸਪੁਚ੍ਛਾ , ‘‘ਏવਂ ਨੁ ਖੋ, ਨਨੁ ਖੋ, ਕਿਂ ਨੁ ਖੋ, ਕਥਂ ਨੁ ਖੋ’’ਤਿ – ਤਿਟ੍ਠੇ ਨੁ। ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨੇ। ਅਨਾਨੁਯਾਯੀਤਿ ਅਨਾਨੁਯਾਯੀ ਅવਿਚ੍ਚਮਾਨੋ 7 ਅવਿਗਚ੍ਛਮਾਨੋ ਅਨਨ੍ਤਰਧਾਯਮਾਨੋ ਅਪਰਿਹਾਯਮਾਨੋ…ਪੇ॰…। ਅਥ વਾ, ਅਰਜ੍ਜਮਾਨੋ ਅਦੁਸ੍ਸਮਾਨੋ ਅਮੁਯ੍ਹਮਾਨੋ ਅਕਿਲਿਸ੍ਸਮਾਨੋਤਿ – ਤਿਟ੍ਠੇ ਨੁ ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਅਨਾਨੁਯਾਯੀ। ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ –
Tiṭṭhe nu so tattha anānuyāyīti. Tiṭṭhe nūti saṃsayapucchā vimatipucchā dveḷhakapucchā anekaṃsapucchā , ‘‘evaṃ nu kho, nanu kho, kiṃ nu kho, kathaṃ nu kho’’ti – tiṭṭhe nu. Tatthāti ākiñcaññāyatane. Anānuyāyīti anānuyāyī aviccamāno 8 avigacchamāno anantaradhāyamāno aparihāyamāno…pe…. Atha vā, arajjamāno adussamāno amuyhamāno akilissamānoti – tiṭṭhe nu so tattha anānuyāyī. Tenāha so brāhmaṇo –
‘‘ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਕਾਮੇਸੁ ਯੋ વੀਤਰਾਗੋ, [ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਉਪਸੀવੋ]
‘‘Sabbesu kāmesu yo vītarāgo, [iccāyasmā upasīvo]
ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਂ ਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਹਿਤ੍વਾ ਮਞ੍ਞਂ।
Ākiñcaññaṃ nissito hitvā maññaṃ;
ਸਞ੍ਞਾવਿਮੋਕ੍ਖੇ ਪਰਮੇਧਿਮੁਤ੍ਤੋ, ਤਿਟ੍ਠੇ ਨੁ ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਅਨਾਨੁਯਾਯੀ’’ਤਿ॥
Saññāvimokkhe paramedhimutto, tiṭṭhe nu so tattha anānuyāyī’’ti.
੪੧.
41.
ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਕਾਮੇਸੁ ਯੋ વੀਤਰਾਗੋ, [ਉਪਸੀવਾਤਿ ਭਗવਾ]
Sabbesukāmesu yo vītarāgo, [upasīvāti bhagavā]
ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਂ ਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਹਿਤ੍વਾ ਮਞ੍ਞਂ।
Ākiñcaññaṃ nissito hitvā maññaṃ;
ਸਞ੍ਞਾવਿਮੋਕ੍ਖੇ ਪਰਮੇਧਿਮੁਤ੍ਤੋ, ਤਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯ ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਅਨਾਨੁਯਾਯੀ॥
Saññāvimokkhe paramedhimutto, tiṭṭheyya so tattha anānuyāyī.
ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਕਾਮੇਸੁ ਯੋ વੀਤਰਾਗੋਤਿ। ਸਬ੍ਬੇਸੂਤਿ ਸਬ੍ਬੇਨ ਸਬ੍ਬਂ ਸਬ੍ਬਥਾ ਸਬ੍ਬਂ ਅਸੇਸਂ ਨਿਸ੍ਸੇਸਂ ਪਰਿਯਾਦਿਯਨવਚਨਮੇਤਂ ਸਬ੍ਬੇਸੂਤਿ। ਕਾਮੇਸੂਤਿ ਕਾਮਾਤਿ ਉਦ੍ਦਾਨਤੋ ਦ੍વੇ ਕਾਮਾ – વਤ੍ਥੁਕਾਮਾ ਚ ਕਿਲੇਸਕਾਮਾ ਚ…ਪੇ॰… ਇਮੇ વੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ વਤ੍ਥੁਕਾਮਾ…ਪੇ॰… ਇਮੇ વੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਕਿਲੇਸਕਾਮਾ। ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਕਾਮੇਸੁ ਯੋ વੀਤਰਾਗੋਤਿ ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਕਾਮੇਸੁ ਯੋ વੀਤਰਾਗੋ…ਪੇ॰… ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਰਾਗੋ વਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਤੋਤਿ – ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਕਾਮੇਸੁ ਯੋ વੀਤਰਾਗੋ।
Sabbesu kāmesu yo vītarāgoti. Sabbesūti sabbena sabbaṃ sabbathā sabbaṃ asesaṃ nissesaṃ pariyādiyanavacanametaṃ sabbesūti. Kāmesūti kāmāti uddānato dve kāmā – vatthukāmā ca kilesakāmā ca…pe… ime vuccanti vatthukāmā…pe… ime vuccanti kilesakāmā. Sabbesu kāmesu yo vītarāgoti sabbesu kāmesu yo vītarāgo…pe… paṭinissaṭṭharāgo vikkhambhanatoti – sabbesu kāmesu yo vītarāgo.
ਉਪਸੀવਾਤਿ ਭਗવਾਤਿ। ਉਪਸੀવਾਤਿ ਭਗવਾ ਤਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਨਾਮੇਨ ਆਲਪਤਿ। ਭਗવਾਤਿ ਗਾਰવਾਧਿવਚਨਮੇਤਂ…ਪੇ॰… ਸਚ੍ਛਿਕਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ, ਯਦਿਦਂ ਭਗવਾਤਿ – ਉਪਸੀવਾਤਿ ਭਗવਾ।
Upasīvāti bhagavāti. Upasīvāti bhagavā taṃ brāhmaṇaṃ nāmena ālapati. Bhagavāti gāravādhivacanametaṃ…pe… sacchikā paññatti, yadidaṃ bhagavāti – upasīvāti bhagavā.
ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਂ ਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਹਿਤ੍વਾ ਮਞ੍ਞਨ੍ਤਿ। ਹੇਟ੍ਠਿਮਾ ਛ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ ਹਿਤ੍વਾ ਚਜਿਤ੍વਾ ਪਰਿਚ੍ਚਜਿਤ੍વਾ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍વਾ વੀਤਿવਤ੍ਤਿਤ੍વਾ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਅਲ੍ਲੀਨੋ ਉਪਗਤੋ ਸਮੁਪਗਤੋ ਅਜ੍ਝੋਸਿਤੋ ਅਧਿਮੁਤ੍ਤੋਤਿ – ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਂ ਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਹਿਤ੍વਾ ਮਞ੍ਞਂ।
Ākiñcaññaṃnissito hitvā maññanti. Heṭṭhimā cha samāpattiyo hitvā cajitvā pariccajitvā atikkamitvā samatikkamitvā vītivattitvā ākiñcaññāyatanasamāpattiṃ nissito allīno upagato samupagato ajjhosito adhimuttoti – ākiñcaññaṃ nissito hitvā maññaṃ.
ਸਞ੍ਞਾવਿਮੋਕ੍ਖੇ ਪਰਮੇਧਿਮੁਤ੍ਤੋਤਿ ਸਞ੍ਞਾવਿਮੋਕ੍ਖਾ વੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਸਤ੍ਤ ਸਞ੍ਞਾਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ। ਤਾਸਂ ਸਞ੍ਞਾਸਮਾਪਤ੍ਤੀਨਂ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿવਿਮੋਕ੍ਖੋ ਅਗ੍ਗੋ ਚ ਸੇਟ੍ਠੋ ਚ વਿਸੇਟ੍ਠੋ ਚ ਪਾਮੋਕ੍ਖੋ ਚ ਉਤ੍ਤਮੋ ਚ ਪવਰੋ ਚ, ਪਰਮੇ ਅਗ੍ਗੇ ਸੇਟ੍ਠੇ વਿਸੇਟ੍ਠੇ ਪਾਮੋਕ੍ਖੇ ਉਤ੍ਤਮੇ ਪવਰੇ ਅਧਿਮੁਤ੍ਤਿવਿਮੋਕ੍ਖੇਨ ਅਧਿਮੁਤ੍ਤੋ ਤਤ੍ਰਾਧਿਮੁਤ੍ਤੋ ਤਦਧਿਮੁਤ੍ਤੋ…ਪੇ॰… ਤਦਧਿਪਤੇਯ੍ਯੋਤਿ – ਸਞ੍ਞਾવਿਮੋਕ੍ਖੇ ਪਰਮੇਧਿਮੁਤ੍ਤੋ।
Saññāvimokkhe paramedhimuttoti saññāvimokkhā vuccanti satta saññāsamāpattiyo. Tāsaṃ saññāsamāpattīnaṃ ākiñcaññāyatanasamāpattivimokkho aggo ca seṭṭho ca viseṭṭho ca pāmokkho ca uttamo ca pavaro ca, parame agge seṭṭhe viseṭṭhe pāmokkhe uttame pavare adhimuttivimokkhena adhimutto tatrādhimutto tadadhimutto…pe… tadadhipateyyoti – saññāvimokkhe paramedhimutto.
ਤਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯ ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਅਨਾਨੁਯਾਯੀਤਿ। ਤਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯਾਤਿ ਤਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯ ਸਟ੍ਠਿਕਪ੍ਪਸਹਸ੍ਸਾਨਿ। ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨੇ। ਅਨਾਨੁਯਾਯੀਤਿ ਅਨਾਨੁਯਾਯੀ ਅવਿਚ੍ਚਮਾਨੋ ਅવਿਗਚ੍ਛਮਾਨੋ ਅਨਨ੍ਤਰਧਾਯਮਾਨੋ ਅਪਰਿਹਾਯਮਾਨੋ। ਅਥ વਾ, ਅਰਜ੍ਜਮਾਨੋ ਅਦੁਸ੍ਸਮਾਨੋ ਅਮੁਯ੍ਹਮਾਨੋ ਅਕਿਲਿਸ੍ਸਮਾਨੋਤਿ – ਤਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯ ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਅਨਾਨੁਯਾਯੀ। ਤੇਨਾਹ ਭਗવਾ –
Tiṭṭheyya so tattha anānuyāyīti. Tiṭṭheyyāti tiṭṭheyya saṭṭhikappasahassāni. Tatthāti ākiñcaññāyatane. Anānuyāyīti anānuyāyī aviccamāno avigacchamāno anantaradhāyamāno aparihāyamāno. Atha vā, arajjamāno adussamāno amuyhamāno akilissamānoti – tiṭṭheyya so tattha anānuyāyī. Tenāha bhagavā –
‘‘ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਕਾਮੇਸੁ ਯੋ વੀਤਰਾਗੋ, [ਉਪਸੀવਾਤਿ ਭਗવਾ]
‘‘Sabbesu kāmesu yo vītarāgo, [upasīvāti bhagavā]
ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਂ ਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਹਿਤ੍વਾ ਮਞ੍ਞਂ।
Ākiñcaññaṃ nissito hitvā maññaṃ;
ਸਞ੍ਞਾવਿਮੋਕ੍ਖੇ ਪਰਮੇਧਿਮੁਤ੍ਤੋ, ਤਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯ ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਅਨਾਨੁਯਾਯੀ’’ਤਿ॥
Saññāvimokkhe paramedhimutto, tiṭṭheyya so tattha anānuyāyī’’ti.
੪੨.
42.
ਤਿਟ੍ਠੇ ਚੇ ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਅਨਾਨੁਯਾਯੀ, ਪੂਗਮ੍ਪਿ વਸ੍ਸਾਨਿ 9 ਸਮਨ੍ਤਚਕ੍ਖੁ।
Tiṭṭhe ce so tattha anānuyāyī, pūgampi vassāni10samantacakkhu;
ਤਤ੍ਥੇવ ਸੋ ਸੀਤਿਸਿਯਾ વਿਮੁਤ੍ਤੋ, ਚવੇਥ વਿਞ੍ਞਾਣਂ ਤਥਾવਿਧਸ੍ਸ॥
Tattheva so sītisiyā vimutto, cavethaviññāṇaṃ tathāvidhassa.
ਤਿਟ੍ਠੇ ਚੇ ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਅਨਾਨੁਯਾਯੀਤਿ ਸਚੇ ਸੋ ਤਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯ ਸਟ੍ਠਿਕਪ੍ਪਸਹਸ੍ਸਾਨਿ। ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨੇ। ਅਨਾਨੁਯਾਯੀਤਿ ਅਨਾਨੁਯਾਯੀ ਅવਿਚ੍ਚਮਾਨੋ ਅવਿਗਚ੍ਛਮਾਨੋ ਅਨਨ੍ਤਰਧਾਯਮਾਨੋ ਅਪਰਿਹਾਯਮਾਨੋ। ਅਥ વਾ, ਅਰਜ੍ਜਮਾਨੋ ਅਦੁਸ੍ਸਮਾਨੋ ਅਮੁਯ੍ਹਮਾਨੋ ਅਕਿਲਿਸ੍ਸਮਾਨੋਤਿ – ਤਿਟ੍ਠੇ ਚੇ ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਅਨਾਨੁਯਾਯੀ।
Tiṭṭhe ce so tattha anānuyāyīti sace so tiṭṭheyya saṭṭhikappasahassāni. Tatthāti ākiñcaññāyatane. Anānuyāyīti anānuyāyī aviccamāno avigacchamāno anantaradhāyamāno aparihāyamāno. Atha vā, arajjamāno adussamāno amuyhamāno akilissamānoti – tiṭṭhe ce so tattha anānuyāyī.
ਪੂਗਮ੍ਪਿ વਸ੍ਸਾਨਿ ਸਮਨ੍ਤਚਕ੍ਖੂਤਿ। ਪੂਗਮ੍ਪਿ વਸ੍ਸਾਨੀਤਿ ਪੂਗਮ੍ਪਿ વਸ੍ਸਾਨਿ ਬਹੂਨਿ વਸ੍ਸਾਨਿ 11 ਬਹੂਨਿ વਸ੍ਸਸਤਾਨਿ ਬਹੂਨਿ વਸ੍ਸਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਬਹੂਨਿ વਸ੍ਸਸਤਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਬਹੂਨਿ ਕਪ੍ਪਾਨਿ ਬਹੂਨਿ ਕਪ੍ਪਸਤਾਨਿ ਬਹੂਨਿ ਕਪ੍ਪਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਬਹੂਨਿ ਕਪ੍ਪਸਤਸਹਸ੍ਸਾਨਿ। ਸਮਨ੍ਤਚਕ੍ਖੂਤਿ ਸਮਨ੍ਤਚਕ੍ਖੁ વੁਚ੍ਚਤਿ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞਾਣਂ…ਪੇ॰… ਤਥਾਗਤੋ ਤੇਨ ਸਮਨ੍ਤਚਕ੍ਖੂਤਿ – ਪੂਗਮ੍ਪਿ વਸ੍ਸਾਨਿ ਸਮਨ੍ਤਚਕ੍ਖੁ।
Pūgampivassāni samantacakkhūti. Pūgampi vassānīti pūgampi vassāni bahūni vassāni 12 bahūni vassasatāni bahūni vassasahassāni bahūni vassasatasahassāni bahūni kappāni bahūni kappasatāni bahūni kappasahassāni bahūni kappasatasahassāni. Samantacakkhūti samantacakkhu vuccati sabbaññutañāṇaṃ…pe… tathāgato tena samantacakkhūti – pūgampi vassāni samantacakkhu.
ਤਤ੍ਥੇવ ਸੋ ਸੀਤਿਸਿਯਾ વਿਮੁਤ੍ਤੋ, ਚવੇਥ વਿਞ੍ਞਾਣਂ ਤਥਾવਿਧਸ੍ਸਾਤਿ ਤਤ੍ਥੇવ ਸੋ ਸੀਤਿਭਾવਮਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਨਿਚ੍ਚੋ ਧੁવੋ ਸਸ੍ਸਤੋ ਅવਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮੋ ਸਸ੍ਸਤਿਸਮਂ ਤਥੇવ ਤਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯ। ਅਥ વਾ, ਤਸ੍ਸ વਿਞ੍ਞਾਣਂ ਚવੇਯ੍ਯ ਉਚ੍ਛਿਜ੍ਜੇਯ੍ਯ ਨਸ੍ਸੇਯ੍ਯ વਿਨਸ੍ਸੇਯ੍ਯ ਨ ਭવੇਯ੍ਯਾਤਿ ਪੁਨਬ੍ਭવਪਟਿਸਨ੍ਧਿવਿਞ੍ਞਾਣਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਯ੍ਯ ਕਾਮਧਾਤੁਯਾ વਾ ਰੂਪਧਾਤੁਯਾ વਾ ਅਰੂਪਧਾਤੁਯਾ વਾਤਿ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਂ ਸਮਾਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਸਸ੍ਸਤਞ੍ਚ ਉਚ੍ਛੇਦਞ੍ਚ ਪੁਚ੍ਛਤਿ। ਉਦਾਹੁ ਤਤ੍ਥੇવ ਅਨੁਪਾਦਿਸੇਸਾਯ ਨਿਬ੍ਬਾਨਧਾਤੁਯਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯੇਯ੍ਯ । ਅਥ વਾ, ਤਸ੍ਸ વਿਞ੍ਞਾਣਂ ਚવੇਯ੍ਯ ਪੁਨ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿવਿਞ੍ਞਾਣਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਯ੍ਯ ਕਾਮਧਾਤੁਯਾ વਾ ਰੂਪਧਾਤੁਯਾ વਾ ਅਰੂਪਧਾਤੁਯਾ વਾਤਿ, ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਂ ਉਪਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਞ੍ਚ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਞ੍ਚ ਪੁਚ੍ਛਤਿ। ਤਥਾવਿਧਸ੍ਸਾਤਿ ਤਥਾવਿਧਸ੍ਸ ਤਾਦਿਸਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸਣ੍ਠਿਤਸ੍ਸ ਤਪ੍ਪਕਾਰਸ੍ਸ ਤਪ੍ਪਟਿਭਾਗਸ੍ਸ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਂ ਉਪਪਨ੍ਨਸ੍ਸਾਤਿ – ਤਤ੍ਥੇવ ਸੋ ਸੀਤਿਸਿਯਾ વਿਮੁਤ੍ਤੋ, ਚવੇਥ વਿਞ੍ਞਾਣਂ ਤਥਾવਿਧਸ੍ਸ। ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ –
Tattheva so sītisiyā vimutto, cavetha viññāṇaṃ tathāvidhassāti tattheva so sītibhāvamanuppatto nicco dhuvo sassato avipariṇāmadhammo sassatisamaṃ tatheva tiṭṭheyya. Atha vā, tassa viññāṇaṃ caveyya ucchijjeyya nasseyya vinasseyya na bhaveyyāti punabbhavapaṭisandhiviññāṇaṃ nibbatteyya kāmadhātuyā vā rūpadhātuyā vā arūpadhātuyā vāti ākiñcaññāyatanaṃ samāpannassa sassatañca ucchedañca pucchati. Udāhu tattheva anupādisesāya nibbānadhātuyā parinibbāyeyya . Atha vā, tassa viññāṇaṃ caveyya puna paṭisandhiviññāṇaṃ nibbatteyya kāmadhātuyā vā rūpadhātuyā vā arūpadhātuyā vāti, ākiñcaññāyatanaṃ upapannassa parinibbānañca paṭisandhiñca pucchati. Tathāvidhassāti tathāvidhassa tādisassa tassaṇṭhitassa tappakārassa tappaṭibhāgassa ākiñcaññāyatanaṃ upapannassāti – tattheva so sītisiyā vimutto, cavetha viññāṇaṃ tathāvidhassa. Tenāha so brāhmaṇo –
‘‘ਤਿਟ੍ਠੇ ਚੇ ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਅਨਾਨੁਯਾਯੀ, ਪੂਗਮ੍ਪਿ વਸ੍ਸਾਨਿ ਸਮਨ੍ਤਚਕ੍ਖੁ।
‘‘Tiṭṭhe ce so tattha anānuyāyī, pūgampi vassāni samantacakkhu;
ਤਤ੍ਥੇવ ਸੋ ਸੀਤਿਸਿਯਾ વਿਮੁਤ੍ਤੋ, ਚવੇਥ વਿਞ੍ਞਾਣਂ ਤਥਾવਿਧਸ੍ਸਾ’’ਤਿ॥
Tattheva so sītisiyā vimutto, cavetha viññāṇaṃ tathāvidhassā’’ti.
੪੩.
43.
ਅਚ੍ਚਿ ਯਥਾ વਾਤવੇਗੇਨ ਖਿਤ੍ਤਾ, [ਉਪਸੀવਾਤਿ ਭਗવਾ]
Acci yathā vātavegena khittā, [upasīvāti bhagavā]
ਅਤ੍ਥਂ ਪਲੇਤਿ ਨ ਉਪੇਤਿ ਸਙ੍ਖਂ।
Atthaṃ paleti na upeti saṅkhaṃ;
ਏવਂ ਮੁਨੀ ਨਾਮਕਾਯਾ વਿਮੁਤ੍ਤੋ, ਅਤ੍ਥਂ ਪਲੇਤਿ ਨ ਉਪੇਤਿ ਸਙ੍ਖਂ॥
Evaṃ munī nāmakāyā vimutto, atthaṃ paleti na upeti saṅkhaṃ.
ਅਚ੍ਚਿ ਯਥਾ વਾਤવੇਗੇਨ ਖਿਤ੍ਤਾਤਿ ਅਚ੍ਚਿ વੁਚ੍ਚਤਿ ਜਾਲਸਿਖਾ। વਾਤਾਤਿ ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਾ વਾਤਾ ਪਚ੍ਛਿਮਾ વਾਤਾ ਉਤ੍ਤਰਾ વਾਤਾ ਦਕ੍ਖਿਣਾ વਾਤਾ ਸਰਜਾ વਾਤਾ ਅਰਜਾ વਾਤਾ ਸੀਤਾ વਾਤਾ ਉਣ੍ਹਾ વਾਤਾ ਪਰਿਤ੍ਤਾ વਾਤਾ ਅਧਿਮਤ੍ਤਾ વਾਤਾ 13 વੇਰਮ੍ਭવਾਤਾ ਪਕ੍ਖવਾਤਾ ਸੁਪਣ੍ਣવਾਤਾ ਤਾਲਪਣ੍ਣવਾਤਾ વਿਧੂਪਨવਾਤਾ। વਾਤવੇਗੇਨ ਖਿਤ੍ਤਾਤਿ વਾਤવੇਗੇਨ ਖਿਤ੍ਤਾ 14 ਉਕ੍ਖਿਤ੍ਤਾ ਨੁਨ੍ਨਾ ਪਣੁਨ੍ਨਾ ਖਮ੍ਭਿਤਾ વਿਕ੍ਖਮ੍ਭਿਤਾਤਿ – ਅਚ੍ਚਿ ਯਥਾ વਾਤવੇਗੇਨ ਖਿਤ੍ਤਾ। ਉਪਸੀવਾਤਿ ਭਗવਾਤਿ। ਉਪਸੀવਾਤਿ ਭਗવਾ ਤਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਨਾਮੇਨ ਆਲਪਤਿ। ਭਗવਾਤਿ ਗਾਰવਾਧਿવਚਨਮੇਤਂ…ਪੇ॰… ਸਚ੍ਛਿਕਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ, ਯਦਿਦਂ ਭਗવਾਤਿ – ਉਪਸੀવਾਤਿ ਭਗવਾ।
Acci yathā vātavegena khittāti acci vuccati jālasikhā. Vātāti puratthimā vātā pacchimā vātā uttarā vātā dakkhiṇā vātā sarajā vātā arajā vātā sītā vātā uṇhā vātā parittā vātā adhimattā vātā 15 verambhavātā pakkhavātā supaṇṇavātā tālapaṇṇavātā vidhūpanavātā. Vātavegena khittāti vātavegena khittā 16 ukkhittā nunnā paṇunnā khambhitā vikkhambhitāti – acci yathā vātavegena khittā. Upasīvāti bhagavāti. Upasīvāti bhagavā taṃ brāhmaṇaṃ nāmena ālapati. Bhagavāti gāravādhivacanametaṃ…pe… sacchikā paññatti, yadidaṃ bhagavāti – upasīvāti bhagavā.
ਅਤ੍ਥਂ ਪਲੇਤਿ ਨ ਉਪੇਤਿ ਸਙ੍ਖਨ੍ਤਿ। ਅਤ੍ਥਂ ਪਲੇਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥਂ ਪਲੇਤਿ, ਅਤ੍ਥਂ ਗਮੇਤਿ, ਅਤ੍ਥਂ ਗਚ੍ਛਤਿ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤਿ વੂਪਸਮਤਿ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਤਿ। ਨ ਉਪੇਤਿ ਸਙ੍ਖਨ੍ਤਿ ਸਙ੍ਖਂ 17 ਨ ਉਪੇਤਿ, ਉਦ੍ਦੇਸਂ ਨ ਉਪੇਤਿ, ਗਣਨਂ ਨ ਉਪੇਤਿ, ਪਣ੍ਣਤ੍ਤਿਂ ਨ ਉਪੇਤਿ, ‘‘ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਂ વਾ ਦਿਸਂ ਗਤਾ, ਪਚ੍ਛਿਮਂ વਾ ਦਿਸਂ ਗਤਾ, ਉਤ੍ਤਰਂ વਾ ਦਿਸਂ ਗਤਾ, ਦਕ੍ਖਿਣਂ વਾ ਦਿਸਂ ਗਤਾ ਉਦ੍ਧਂ વਾ ਗਤਾ, ਅਧੋ વਾ ਗਤਾ, ਤਿਰਿਯਂ વਾ ਗਤਾ, વਿਦਿਸਂ વਾ ਗਤਾ’’ਤਿ, ਸੋ ਹੇਤੁ ਨਤ੍ਥਿ, ਪਚ੍ਚਯੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਕਾਰਣਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਯੇਨ ਸਙ੍ਖਂ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯਾਤਿ – ਅਤ੍ਥਂ ਪਲੇਤਿ ਨ ਉਪੇਤਿ ਸਙ੍ਖਂ।
Atthaṃ paleti na upeti saṅkhanti. Atthaṃ paletīti atthaṃ paleti, atthaṃ gameti, atthaṃ gacchati nirujjhati vūpasamati paṭippassambhati. Na upeti saṅkhanti saṅkhaṃ 18 na upeti, uddesaṃ na upeti, gaṇanaṃ na upeti, paṇṇattiṃ na upeti, ‘‘puratthimaṃ vā disaṃ gatā, pacchimaṃ vā disaṃ gatā, uttaraṃ vā disaṃ gatā, dakkhiṇaṃ vā disaṃ gatā uddhaṃ vā gatā, adho vā gatā, tiriyaṃ vā gatā, vidisaṃ vā gatā’’ti, so hetu natthi, paccayo natthi, kāraṇaṃ natthi, yena saṅkhaṃ gaccheyyāti – atthaṃ paleti na upeti saṅkhaṃ.
ਏવਂ ਮੁਨੀ ਨਾਮਕਾਯਾ વਿਮੁਤ੍ਤੋਤਿ। ਏવਨ੍ਤਿ ਓਪਮ੍ਮਸਮ੍ਪਟਿਪਾਦਨਂ। ਮੁਨੀਤਿ ਮੋਨਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਞਾਣਂ …ਪੇ॰… ਸਙ੍ਗਜਾਲਮਤਿਚ੍ਚ ਸੋ ਮੁਨਿ। ਨਾਮਕਾਯਾ વਿਮੁਤ੍ਤੋਤਿ ਸੋ ਮੁਨਿ ਪਕਤਿਯਾ ਪੁਬ੍ਬੇવ ਰੂਪਕਾਯਾ વਿਮੁਤ੍ਤੋ। ਤਦਙ੍ਗਂ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਾ 19 વਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਪ੍ਪਹਾਨੇਨ ਪਹੀਨੋ। ਤਸ੍ਸ ਮੁਨਿਨੋ ਭવਨ੍ਤਂ ਆਗਮ੍ਮ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਾ ਪਟਿਲਦ੍ਧਾ ਹੋਨ੍ਤਿ। ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਾਨਂ ਪਟਿਲਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਨਾਮਕਾਯੋ ਚ ਰੂਪਕਾਯੋ ਚ ਪਰਿਞ੍ਞਾਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ। ਨਾਮਕਾਯਸ੍ਸ ਚ ਰੂਪਕਾਯਸ੍ਸ ਚ ਪਰਿਞ੍ਞਾਤਤ੍ਤਾ ਨਾਮਕਾਯਾ ਚ ਰੂਪਕਾਯਾ ਚ ਮੁਤ੍ਤੋ વਿਮੁਤ੍ਤੋ ਸੁવਿਮੁਤ੍ਤੋ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਅਨੁਪਾਦਾવਿਮੋਕ੍ਖੇਨਾਤਿ – ਏવਂ ਮੁਨੀ ਨਾਮਕਾਯਾ વਿਮੁਤ੍ਤੋ।
Evaṃ munī nāmakāyā vimuttoti. Evanti opammasampaṭipādanaṃ. Munīti monaṃ vuccati ñāṇaṃ …pe… saṅgajālamaticca so muni. Nāmakāyā vimuttoti so muni pakatiyā pubbeva rūpakāyā vimutto. Tadaṅgaṃ samatikkamā 20 vikkhambhanappahānena pahīno. Tassa munino bhavantaṃ āgamma cattāro ariyamaggā paṭiladdhā honti. Catunnaṃ ariyamaggānaṃ paṭiladdhattā nāmakāyo ca rūpakāyo ca pariññātā honti. Nāmakāyassa ca rūpakāyassa ca pariññātattā nāmakāyā ca rūpakāyā ca mutto vimutto suvimutto accantaanupādāvimokkhenāti – evaṃ munī nāmakāyā vimutto.
ਅਤ੍ਥਂ ਪਲੇਤਿ ਨ ਉਪੇਤਿ ਸਙ੍ਖਨ੍ਤਿ। ਅਤ੍ਥਂ ਪਲੇਤੀਤਿ ਅਨੁਪਾਦਿਸੇਸਾਯ ਨਿਬ੍ਬਾਨਧਾਤੁਯਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਤਿ। ਨ ਉਪੇਤਿ ਸਙ੍ਖਨ੍ਤਿ ਅਨੁਪਾਦਿਸੇਸਾਯ ਨਿਬ੍ਬਾਨਧਾਤੁਯਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋ ਸਙ੍ਖਂ ਨ ਉਪੇਤਿ, ਉਦ੍ਦੇਸਂ ਨ ਉਪੇਤਿ, ਗਣਨਂ ਨ ਉਪੇਤਿ, ਪਣ੍ਣਤ੍ਤਿਂ ਨ ਉਪੇਤਿ – ਖਤ੍ਤਿਯੋਤਿ વਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋਤਿ વਾ વੇਸ੍ਸੋਤਿ વਾ ਸੁਦ੍ਦੋਤਿ વਾ ਗਹਟ੍ਠੋਤਿ વਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋਤਿ વਾ ਦੇવੋਤਿ વਾ ਮਨੁਸ੍ਸੋਤਿ વਾ ਰੂਪੀਤਿ વਾ ਅਰੂਪੀਤਿ વਾ ਸਞ੍ਞੀਤਿ વਾ ਅਸਞ੍ਞੀਤਿ વਾ ਨੇવਸਞ੍ਞੀਨਾਸਞ੍ਞੀਤਿ વਾ। ਸੋ ਹੇਤੁ ਨਤ੍ਥਿ ਪਚ੍ਚਯੋ ਨਤ੍ਥਿ ਕਾਰਣਂ ਨਤ੍ਥਿ ਯੇਨ ਸਙ੍ਖਂ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯਾਤਿ – ਅਤ੍ਥਂ ਪਲੇਤਿ ਨ ਉਪੇਤਿ ਸਙ੍ਖਂ। ਤੇਨਾਹ ਭਗવਾ –
Atthaṃ paleti na upeti saṅkhanti. Atthaṃ paletīti anupādisesāya nibbānadhātuyā parinibbāyati. Na upeti saṅkhanti anupādisesāya nibbānadhātuyā parinibbuto saṅkhaṃ na upeti, uddesaṃ na upeti, gaṇanaṃ na upeti, paṇṇattiṃ na upeti – khattiyoti vā brāhmaṇoti vā vessoti vā suddoti vā gahaṭṭhoti vā pabbajitoti vā devoti vā manussoti vā rūpīti vā arūpīti vā saññīti vā asaññīti vā nevasaññīnāsaññīti vā. So hetu natthi paccayo natthi kāraṇaṃ natthi yena saṅkhaṃ gaccheyyāti – atthaṃ paleti na upeti saṅkhaṃ. Tenāha bhagavā –
‘‘ਅਚ੍ਚਿ ਯਥਾ વਾਤવੇਗੇਨ ਖਿਤ੍ਤਾ, [ਉਪਸੀવਾਤਿ ਭਗવਾ]
‘‘Acci yathā vātavegena khittā, [upasīvāti bhagavā]
ਅਤ੍ਥਂ ਪਲੇਤਿ ਨ ਉਪੇਤਿ ਸਙ੍ਖਂ।
Atthaṃ paleti na upeti saṅkhaṃ;
ਏવਂ ਮੁਨੀ ਨਾਮਕਾਯਾ વਿਮੁਤ੍ਤੋ, ਅਤ੍ਥਂ ਪਲੇਤਿ ਨ ਉਪੇਤਿ ਸਙ੍ਖ’’ਨ੍ਤਿ॥
Evaṃ munī nāmakāyā vimutto, atthaṃ paleti na upeti saṅkha’’nti.
੪੪.
44.
ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਤੋ ਸੋ ਉਦ વਾ ਸੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਉਦਾਹੁ વੇ ਸਸ੍ਸਤਿਯਾ ਅਰੋਗੋ।
Atthaṅgato so uda vā so natthi, udāhu ve sassatiyā arogo;
ਤਂ ਮੇ ਮੁਨੀ ਸਾਧੁ વਿਯਾਕਰੋਹਿ, ਤਥਾ ਹਿ ਤੇ વਿਦਿਤੋ ਏਸ ਧਮ੍ਮੋ॥
Taṃ me munī sādhu viyākarohi, tathā hi te vidito esa dhammo.
ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਤੋ ਸੋ ਉਦ વਾ ਸੋ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਸੋ ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਤੋ ਉਦਾਹੁ ਨਤ੍ਥਿ ਸੋ ਨਿਰੁਦ੍ਧੋ ਉਚ੍ਛਿਨ੍ਨੋ વਿਨਟ੍ਠੋਤਿ – ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਤੋ ਸੋ ਉਦ વਾ ਸੋ ਨਤ੍ਥਿ।
Atthaṅgato so uda vā so natthīti so atthaṅgato udāhu natthi so niruddho ucchinno vinaṭṭhoti – atthaṅgato so uda vā so natthi.
ਉਦਾਹੁ વੇ ਸਸ੍ਸਤਿਯਾ ਅਰੋਗੋਤਿ ਉਦਾਹੁ ਨਿਚ੍ਚੋ ਧੁવੋ ਸਸ੍ਸਤੋ ਅવਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮੋ ਸਸ੍ਸਤਿਸਮਂ ਤਥੇવ ਤਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯਾਤਿ – ਉਦਾਹੁ વੇ ਸਸ੍ਸਤਿਯਾ ਅਰੋਗੋ।
Udāhu ve sassatiyā arogoti udāhu nicco dhuvo sassato avipariṇāmadhammo sassatisamaṃ tatheva tiṭṭheyyāti – udāhu ve sassatiyā arogo.
ਤਂ ਮੇ ਮੁਨੀ ਸਾਧੁ વਿਯਾਕਰੋਹੀਤਿ। ਤਨ੍ਤਿ ਯਂ ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ ਯਂ ਯਾਚਾਮਿ ਯਂ ਅਜ੍ਝੇਸਾਮਿ ਯਂ ਪਸਾਦੇਮਿ। ਮੁਨੀਤਿ ਮੋਨਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਞਾਣਂ…ਪੇ॰… ਸਙ੍ਗਜਾਲਮਤਿਚ੍ਚ ਸੋ ਮੁਨਿ। ਸਾਧੁ વਿਯਾਕਰੋਹੀਤਿ ਸਾਧੁ ਆਚਿਕ੍ਖਾਹਿ ਦੇਸੇਹਿ ਪਞ੍ਞਪੇਹਿ ਪਟ੍ਠਪੇਹਿ વਿવਰਾਹਿ વਿਭਜਾਹਿ ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਰੋਹਿ ਪਕਾਸੇਹੀਤਿ – ਤਂ ਮੇ ਮੁਨੀ ਸਾਧੁ વਿਯਾਕਰੋਹਿ।
Taṃ me munī sādhu viyākarohīti. Tanti yaṃ pucchāmi yaṃ yācāmi yaṃ ajjhesāmi yaṃ pasādemi. Munīti monaṃ vuccati ñāṇaṃ…pe… saṅgajālamaticca so muni. Sādhu viyākarohīti sādhu ācikkhāhi desehi paññapehi paṭṭhapehi vivarāhi vibhajāhi uttānīkarohi pakāsehīti – taṃ me munī sādhu viyākarohi.
ਤਥਾ ਹਿ ਤੇ વਿਦਿਤੋ ਏਸ ਧਮ੍ਮੋਤਿ ਤਥਾ ਹਿ ਤੇ વਿਦਿਤੋ ਤੁਲਿਤੋ ਤੀਰਿਤੋ વਿਭੂਤੋ વਿਭਾવਿਤੋ ਏਸ ਧਮ੍ਮੋਤਿ – ਤਥਾ ਹਿ ਤੇ વਿਦਿਤੋ ਏਸ ਧਮ੍ਮੋ। ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ –
Tathā hi te vidito esa dhammoti tathā hi te vidito tulito tīrito vibhūto vibhāvito esa dhammoti – tathā hi te vidito esa dhammo. Tenāha so brāhmaṇo –
‘‘ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਤੋ ਸੋ ਉਦ વਾ ਸੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਉਦਾਹੁ વੇ ਸਸ੍ਸਤਿਯਾ ਅਰੋਗੋ।
‘‘Atthaṅgato so uda vā so natthi, udāhu ve sassatiyā arogo;
ਤਂ ਮੇ ਮੁਨੀ ਸਾਧੁ વਿਯਾਕਰੋਹਿ, ਤਥਾ ਹਿ ਤੇ વਿਦਿਤੋ ਏਸ ਧਮ੍ਮੋ’’ਤਿ॥
Taṃ me munī sādhu viyākarohi, tathā hi te vidito esa dhammo’’ti.
੪੫.
45.
ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਤਸ੍ਸ ਨ ਪਮਾਣਮਤ੍ਥਿ, [ਉਪਸੀવਾਤਿ ਭਗવਾ]
Atthaṅgatassana pamāṇamatthi, [upasīvāti bhagavā]
ਯੇਨ ਨਂ વਜ੍ਜੁਂ ਤਂ ਤਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥਿ।
Yena naṃ vajjuṃ taṃ tassa natthi;
ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਸਮੂਹਤੇਸੁ, ਸਮੂਹਤਾ વਾਦਪਥਾਪਿ ਸਬ੍ਬੇ॥
Sabbesu dhammesu samūhatesu, samūhatā vādapathāpi sabbe.
ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਤਸ੍ਸ ਨ ਪਮਾਣਮਤ੍ਥੀਤਿ ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਤਸ੍ਸ ਅਨੁਪਾਦਿਸੇਸਾਯ ਨਿਬ੍ਬਾਨਧਾਤੁਯਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤਸ੍ਸ ਰੂਪਪਮਾਣਂ ਨਤ੍ਥਿ, વੇਦਨਾਪਮਾਣਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਸਞ੍ਞਾਪਮਾਣਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਸਙ੍ਖਾਰਪਮਾਣਂ ਨਤ੍ਥਿ, વਿਞ੍ਞਾਣਪਮਾਣਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਨ ਅਤ੍ਥਿ ਨ ਸਂવਿਜ੍ਜਤਿ ਨੁਪਲਬ੍ਭਤਿ ਪਹੀਨਂ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਂ વੂਪਸਨ੍ਤਂ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਂ ਅਭਬ੍ਬੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਂ ਞਾਣਗ੍ਗਿਨਾ ਦਡ੍ਢਨ੍ਤਿ – ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਤਸ੍ਸ ਨ ਪਮਾਣਮਤ੍ਥਿ। ਉਪਸੀવਾਤਿ ਭਗવਾਤਿ ਉਪਸੀવਾਤਿ ਭਗવਾ ਤਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਨਾਮੇਨ ਆਲਪਤਿ। ਭਗવਾਤਿ ਗਾਰવਾਧਿવਚਨਮੇਤਂ…ਪੇ॰… ਸਚ੍ਛਿਕਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ, ਯਦਿਦਂ ਭਗવਾਤਿ – ਉਪਸੀવਾਤਿ ਭਗવਾ।
Atthaṅgatassa na pamāṇamatthīti atthaṅgatassa anupādisesāya nibbānadhātuyā parinibbutassa rūpapamāṇaṃ natthi, vedanāpamāṇaṃ natthi, saññāpamāṇaṃ natthi, saṅkhārapamāṇaṃ natthi, viññāṇapamāṇaṃ natthi, na atthi na saṃvijjati nupalabbhati pahīnaṃ samucchinnaṃ vūpasantaṃ paṭippassaddhaṃ abhabbuppattikaṃ ñāṇagginā daḍḍhanti – atthaṅgatassa na pamāṇamatthi. Upasīvāti bhagavāti upasīvāti bhagavā taṃ brāhmaṇaṃ nāmena ālapati. Bhagavāti gāravādhivacanametaṃ…pe… sacchikā paññatti, yadidaṃ bhagavāti – upasīvāti bhagavā.
ਯੇਨ ਨਂ વਜ੍ਜੁਂ ਤਂ ਤਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਯੇਨ ਤਂ ਰਾਗੇਨ 21 વਦੇਯ੍ਯੁਂ, ਯੇਨ ਦੋਸੇਨ વਦੇਯ੍ਯੁਂ, ਯੇਨ ਮੋਹੇਨ વਦੇਯ੍ਯੁਂ, ਯੇਨ ਮਾਨੇਨ વਦੇਯ੍ਯੁਂ, ਯਾਯ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ વਦੇਯ੍ਯੁਂ, ਯੇਨ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚੇਨ વਦੇਯ੍ਯੁਂ, ਯਾਯ વਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਯ વਦੇਯ੍ਯੁਂ, ਯੇਹਿ ਅਨੁਸਯੇਹਿ વਦੇਯ੍ਯੁਂ – ਰਤ੍ਤੋਤਿ વਾ ਦੁਟ੍ਠੋਤਿ વਾ ਮੂਲ਼੍ਹੋਤਿ વਾ વਿਨਿਬਦ੍ਧੋਤਿ વਾ ਪਰਾਮਟ੍ਠੋਤਿ વਾ વਿਕ੍ਖੇਪਗਤੋਤਿ વਾ ਅਨਿਟ੍ਠਙ੍ਗਤੋਤਿ 22 વਾ ਥਾਮਗਤੋਤਿ વਾ, ਤੇ ਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾ ਪਹੀਨਾ। ਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਗਤਿਯਾ ਯੇਨ ਤਂ વਦੇਯ੍ਯੁਂ – ਨੇਰਯਿਕੋਤਿ વਾ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਯੋਨਿਕੋਤਿ વਾ ਪੇਤ੍ਤਿવਿਸਯਿਕੋਤਿ વਾ ਮਨੁਸ੍ਸੋਤਿ વਾ ਦੇવੋਤਿ વਾ ਰੂਪੀਤਿ વਾ ਅਰੂਪੀਤਿ વਾ ਸਞ੍ਞੀਤਿ વਾ ਅਸਞ੍ਞੀਤਿ વਾ ਨੇવਸਞ੍ਞੀਨਾਸਞ੍ਞੀਤਿ વਾ, ਸੋ ਹੇਤੁ ਨਤ੍ਥਿ ਪਚ੍ਚਯੋ ਨਤ੍ਥਿ ਕਾਰਣਂ ਨਤ੍ਥਿ ਯੇਨ વਦੇਯ੍ਯੁਂ ਕਥੇਯ੍ਯੁਂ ਭਣੇਯ੍ਯੁਂ ਦੀਪੇਯ੍ਯੁਂ વੋਹਰੇਯ੍ਯੁਨ੍ਤਿ – ਯੇਨ ਨਂ વਜ੍ਜੁਂ ਤਂ ਤਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥਿ।
Yena naṃ vajjuṃ taṃ tassa natthīti yena taṃ rāgena 23 vadeyyuṃ, yena dosena vadeyyuṃ, yena mohena vadeyyuṃ, yena mānena vadeyyuṃ, yāya diṭṭhiyā vadeyyuṃ, yena uddhaccena vadeyyuṃ, yāya vicikicchāya vadeyyuṃ, yehi anusayehi vadeyyuṃ – rattoti vā duṭṭhoti vā mūḷhoti vā vinibaddhoti vā parāmaṭṭhoti vā vikkhepagatoti vā aniṭṭhaṅgatoti 24 vā thāmagatoti vā, te abhisaṅkhārā pahīnā. Abhisaṅkhārānaṃ pahīnattā gatiyā yena taṃ vadeyyuṃ – nerayikoti vā tiracchānayonikoti vā pettivisayikoti vā manussoti vā devoti vā rūpīti vā arūpīti vā saññīti vā asaññīti vā nevasaññīnāsaññīti vā, so hetu natthi paccayo natthi kāraṇaṃ natthi yena vadeyyuṃ katheyyuṃ bhaṇeyyuṃ dīpeyyuṃ vohareyyunti – yena naṃ vajjuṃ taṃ tassa natthi.
ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਸਮੂਹਤੇਸੂਤਿ ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਖਨ੍ਧੇਸੁ ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਆਯਤਨੇਸੁ ਸਬ੍ਬਾਸੁ ਧਾਤੂਸੁ ਸਬ੍ਬਾਸੁ ਗਤੀਸੁ ਸਬ੍ਬਾਸੁ ਉਪਪਤ੍ਤੀਸੁ ਸਬ੍ਬਾਸੁ ਪਟਿਸਨ੍ਧੀਸੁ ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਭવੇਸੁ ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਸਂਸਾਰੇਸੁ ਸਬ੍ਬੇਸੁ વਟ੍ਟੇਸੁ ਊਹਤੇਸੁ ਸਮੂਹਤੇਸੁ ਉਦ੍ਧਤੇਸੁ ਸਮੁਦ੍ਧਤੇਸੁ ਉਪ੍ਪਾਟਿਤੇਸੁ ਸਮੁਪ੍ਪਾਟਿਤੇਸੁ ਪਹੀਨੇਸੁ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨੇਸੁ વੂਪਸਨ੍ਤੇਸੁ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧੇਸੁ ਅਭਬ੍ਬੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕੇਸੁ ਞਾਣਗ੍ਗਿਨਾ ਦਡ੍ਢੇਸੂਤਿ – ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਸਮੂਹਤੇਸੁ।
Sabbesudhammesu samūhatesūti sabbesu dhammesu sabbesu khandhesu sabbesu āyatanesu sabbāsu dhātūsu sabbāsu gatīsu sabbāsu upapattīsu sabbāsu paṭisandhīsu sabbesu bhavesu sabbesu saṃsāresu sabbesu vaṭṭesu ūhatesu samūhatesu uddhatesu samuddhatesu uppāṭitesu samuppāṭitesu pahīnesu samucchinnesu vūpasantesu paṭippassaddhesu abhabbuppattikesu ñāṇagginā daḍḍhesūti – sabbesu dhammesu samūhatesu.
ਸਮੂਹਤਾ વਾਦਪਥਾਪਿ ਸਬ੍ਬੇਤਿ વਾਦਪਥਾ વੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਕਿਲੇਸਾ ਚ ਖਨ੍ਧਾ ਚ ਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾ ਚ। ਤਸ੍ਸ વਾਦਾ ਚ વਾਦਪਥਾ ਚ ਅਧਿવਚਨਾਨਿ ਚ ਅਧਿવਚਨਪਥਾ ਚ ਨਿਰੁਤ੍ਤਿ ਚ ਨਿਰੁਤ੍ਤਿਪਥਾ ਚ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ ਚ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਪਥਾ ਚ ਊਹਤਾ ਸਮੂਹਤਾ ਉਦ੍ਧਤਾ ਸਮੁਦ੍ਧਤਾ ਉਪ੍ਪਾਟਿਤਾ ਸਮੁਪ੍ਪਾਟਿਤਾ ਪਹੀਨਾ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾ વੂਪਸਨ੍ਤਾ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਾ ਅਭਬ੍ਬੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਾ ਞਾਣਗ੍ਗਿਨਾ ਦਡ੍ਢਾਤਿ – ਸਮੂਹਤਾ વਾਦਪਥਾਪਿ ਸਬ੍ਬੇ। ਤੇਨਾਹ ਭਗવਾ –
Samūhatāvādapathāpi sabbeti vādapathā vuccanti kilesā ca khandhā ca abhisaṅkhārā ca. Tassa vādā ca vādapathā ca adhivacanāni ca adhivacanapathā ca nirutti ca niruttipathā ca paññatti ca paññattipathā ca ūhatā samūhatā uddhatā samuddhatā uppāṭitā samuppāṭitā pahīnā samucchinnā vūpasantā paṭippassaddhā abhabbuppattikā ñāṇagginā daḍḍhāti – samūhatā vādapathāpi sabbe. Tenāha bhagavā –
‘‘ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਤਸ੍ਸ ਨ ਪਮਾਣਮਤ੍ਥਿ, [ਉਪਸੀવਾਤਿ ਭਗવਾ]
‘‘Atthaṅgatassa na pamāṇamatthi, [upasīvāti bhagavā]
ਯੇਨ ਨਂ વਜ੍ਜੁਂ ਤਂ ਤਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥਿ।
Yena naṃ vajjuṃ taṃ tassa natthi;
ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਸਮੂਹਤੇਸੁ, ਸਮੂਹਤਾ વਾਦਪਥਾਪਿ ਸਬ੍ਬੇ’’ਤਿ॥
Sabbesu dhammesu samūhatesu, samūhatā vādapathāpi sabbe’’ti.
ਸਹ ਗਾਥਾਪਰਿਯੋਸਾਨਾ ਯੇ ਤੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ…ਪੇ॰… ਪਞ੍ਜਲਿਕੋ ਨਮਸ੍ਸਮਾਨੋ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ – ਸਤ੍ਥਾ ਮੇ, ਭਨ੍ਤੇ ਭਗવਾ, ਸਾવਕੋਹਮਸ੍ਮੀਤਿ।
Saha gāthāpariyosānā ye te brāhmaṇena saddhiṃ…pe… pañjaliko namassamāno nisinno hoti – satthā me, bhante bhagavā, sāvakohamasmīti.
ਉਪਸੀવਮਾਣવਪੁਚ੍ਛਾਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਛਟ੍ਠੋ।
Upasīvamāṇavapucchāniddeso chaṭṭho.
Footnotes:
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ਚੂਲ਼ਨਿਦ੍ਦੇਸ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Cūḷaniddesa-aṭṭhakathā / ੬. ਉਪਸੀવਮਾਣવਸੁਤ੍ਤਨਿਦ੍ਦੇਸવਣ੍ਣਨਾ • 6. Upasīvamāṇavasuttaniddesavaṇṇanā
