Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / చూళనిద్దేస-అట్ఠకథా • Cūḷaniddesa-aṭṭhakathā

    ౬. ఉపసీవమాణవసుత్తనిద్దేసవణ్ణనా

    6. Upasīvamāṇavasuttaniddesavaṇṇanā

    ౩౮. ఛట్ఠే ఉపసీవసుత్తే – మహన్తమోఘన్తి మహన్తం ఓఘం. అనిస్సితోతి పుగ్గలం వా ధమ్మం వా అనల్లీనో. నో విసహామీతి న సక్కోమి. ఆరమ్మణన్తి నిస్సయం. యం నిస్సితోతి యం ధమ్మం వా పుగ్గలం వా నిస్సితో.

    38. Chaṭṭhe upasīvasutte – mahantamoghanti mahantaṃ oghaṃ. Anissitoti puggalaṃ vā dhammaṃ vā anallīno. No visahāmīti na sakkomi. Ārammaṇanti nissayaṃ. Yaṃ nissitoti yaṃ dhammaṃ vā puggalaṃ vā nissito.

    నిద్దేసే కామోఘన్తి అనాగామిమగ్గేన కామోఘం. అరహత్తమగ్గేన భవోఘం. సోతాపత్తిమగ్గేన దిట్ఠోఘం. అరహత్తమగ్గేన అవిజ్జోఘం తరేయ్యం. సక్యకులా పబ్బజితోతి భగవతో ఉచ్చాకులపరిదీపనవసేన వుత్తం. ఆలమ్బణన్తి అవత్థరిత్వా ఠానం. నిస్సయన్తి అల్లీయనం. ఉపనిస్సయన్తి అపస్సయనం.

    Niddese kāmoghanti anāgāmimaggena kāmoghaṃ. Arahattamaggena bhavoghaṃ. Sotāpattimaggena diṭṭhoghaṃ. Arahattamaggena avijjoghaṃ tareyyaṃ. Sakyakulā pabbajitoti bhagavato uccākulaparidīpanavasena vuttaṃ. Ālambaṇanti avattharitvā ṭhānaṃ. Nissayanti allīyanaṃ. Upanissayanti apassayanaṃ.

    ౩౯. ఇదాని యస్మా బ్రాహ్మణో ఆకిఞ్చఞ్ఞాయతనలాభీ తఞ్చ సన్తమ్పి నిస్సయం న జానాతి. తేనస్స భగవా తఞ్చ నిస్సయం ఉత్తరిఞ్చ నియ్యానపథం దస్సేన్తో ‘‘ఆకిఞ్చఞ్ఞ’’న్తి గాథమాహ. తత్థ పేక్ఖమానోతి తం ఆకిఞ్చఞ్ఞాయతనసమాపత్తిం సతో సమాపజ్జిత్వా వుట్ఠహిత్వా చ అనిచ్చాదివసేన పస్సమానో. నత్థీతి నిస్సాయాతి తం ‘‘నత్థి కిఞ్చీ’’తి పవత్తం సమాపత్తిం ఆరమ్మణం కత్వా. తరస్సు ఓఘన్తి తతో పభుతి పవత్తాయ విపస్సనాయ యథానురూపం చతుబ్బిధమ్పి ఓఘం తరస్సు. కథాహీతి కథంకథాహి. తణ్హక్ఖయం నత్తమహాభిపస్సాతి రత్తిన్దివం నిబ్బానం విభూతం కత్వా పస్స. ఏతేనస్స దిట్ఠధమ్మసుఖవిహారం కథేసి.

    39. Idāni yasmā brāhmaṇo ākiñcaññāyatanalābhī tañca santampi nissayaṃ na jānāti. Tenassa bhagavā tañca nissayaṃ uttariñca niyyānapathaṃ dassento ‘‘ākiñcañña’’nti gāthamāha. Tattha pekkhamānoti taṃ ākiñcaññāyatanasamāpattiṃ sato samāpajjitvā vuṭṭhahitvā ca aniccādivasena passamāno. Natthīti nissāyāti taṃ ‘‘natthi kiñcī’’ti pavattaṃ samāpattiṃ ārammaṇaṃ katvā. Tarassu oghanti tato pabhuti pavattāya vipassanāya yathānurūpaṃ catubbidhampi oghaṃ tarassu. Kathāhīti kathaṃkathāhi. Taṇhakkhayaṃ nattamahābhipassāti rattindivaṃ nibbānaṃ vibhūtaṃ katvā passa. Etenassa diṭṭhadhammasukhavihāraṃ kathesi.

    నిద్దేసే తఞ్ఞేవ విఞ్ఞాణం అభావేతీతి ఆకాసాలమ్బణం కత్వా పవత్తమహగ్గతవిఞ్ఞాణం అభావేతి అభావం గమేతి. విభావేతీతి వివిధా అభావం గమేతి. అన్తరధాపేతీతి అదస్సనం గమేతి. నత్థి కిఞ్చీతి పస్సతీతి అన్తమసో భఙ్గమత్తమ్పిస్స నత్థీతి పస్సతి.

    Niddese taññeva viññāṇaṃ abhāvetīti ākāsālambaṇaṃ katvā pavattamahaggataviññāṇaṃ abhāveti abhāvaṃ gameti. Vibhāvetīti vividhā abhāvaṃ gameti. Antaradhāpetīti adassanaṃ gameti. Natthi kiñcīti passatīti antamaso bhaṅgamattampissa natthīti passati.

    ౪౦. ఇదాని ‘‘కామే పహాయా’’తి సుత్వా విక్ఖమ్భనవసేన అత్తనా పహీనే కామే సమ్పస్సమానో ‘‘సబ్బేసూ’’తి గాథమాహ. తత్థ హిత్వా మఞ్ఞన్తి అఞ్ఞం తతో హేట్ఠా ఛబ్బిధమ్పి సమాపత్తిం హిత్వా. సఞ్ఞావిమోక్ఖే పరమేతి సత్తసు సఞ్ఞావిమోక్ఖేసు ఉత్తమే ఆకిఞ్చఞ్ఞాయతనే. తిట్ఠే ను సో తత్థ అనానుయాయీతి సో పుగ్గలో తత్థ ఆకిఞ్చఞ్ఞాయతనబ్రహ్మలోకే అవిగచ్ఛమానో తిట్ఠేయ్య నూతి పుచ్ఛతి.

    40. Idāni ‘‘kāme pahāyā’’ti sutvā vikkhambhanavasena attanā pahīne kāme sampassamāno ‘‘sabbesū’’ti gāthamāha. Tattha hitvāmaññanti aññaṃ tato heṭṭhā chabbidhampi samāpattiṃ hitvā. Saññāvimokkhe parameti sattasu saññāvimokkhesu uttame ākiñcaññāyatane. Tiṭṭhe nu so tattha anānuyāyīti so puggalo tattha ākiñcaññāyatanabrahmaloke avigacchamāno tiṭṭheyya nūti pucchati.

    నిద్దేసే అవిచ్చమానోతి అవియుజ్జమానో. అవిగచ్ఛమానోతి వియోగం అనాపజ్జమానో. అనన్తరధాయమానోతి అన్తరధానం అనాపజ్జమానో. అపరిహాయమానోతి అనన్తరా పరిహానం అనాపజ్జమానో.

    Niddese aviccamānoti aviyujjamāno. Avigacchamānoti viyogaṃ anāpajjamāno. Anantaradhāyamānoti antaradhānaṃ anāpajjamāno. Aparihāyamānoti anantarā parihānaṃ anāpajjamāno.

    ౪౧-౨. అథస్స భగవా సట్ఠికప్పసహస్సమత్తకంయేవ ఠానం అనుజానన్తో చతుత్థం గాథమాహ. ఏవం తస్స తత్థ ఠానం సుత్వా ఇదానిస్స సస్సతుచ్ఛేదభావం పుచ్ఛన్తో ‘‘తిట్ఠే చే’’తి గాథమాహ. తత్థ పూగమ్పి వస్సానన్తి అనేకసఙ్ఖ్యమ్పి వస్సానం, గణనరాసిన్తి అత్థో. ‘‘పూగమ్పి వస్సానీ’’తిపి పాఠో. తత్థ విభత్తిబ్యత్తయేన సామివచనస్స పచ్చత్తవచనం కాతబ్బం, పూగన్తి వా ఏతస్స బహూనీతి అత్థో వత్తబ్బో. ‘‘పూగానీ’’తి వాపి పఠన్తి, పురిమపాఠోయేవ సబ్బసున్దరో. తత్థేవ సో సీతి సియా విముత్తోతి సో పుగ్గలో తత్థేవాకిఞ్చఞ్ఞాయతనే నానాదుక్ఖేహి విముత్తో సీతిభావప్పత్తో భవేయ్య, నిబ్బానప్పత్తో సస్సతో హుత్వా తిట్ఠేయ్యాతి అధిప్పాయో. చవేథ విఞ్ఞాణం తథావిధస్సాతి ‘‘ఉదాహు తథావిధస్స విఞ్ఞాణం అనుపాదాయ పరినిబ్బాయేయ్యా’’తి ఉచ్ఛేదం పుచ్ఛతి, ‘‘పటిసన్ధిగ్గహణత్థం వాపి భవేయ్యా’’తి పటిసన్ధిమ్పి తస్స పుచ్ఛతి.

    41-2. Athassa bhagavā saṭṭhikappasahassamattakaṃyeva ṭhānaṃ anujānanto catutthaṃ gāthamāha. Evaṃ tassa tattha ṭhānaṃ sutvā idānissa sassatucchedabhāvaṃ pucchanto ‘‘tiṭṭhe ce’’ti gāthamāha. Tattha pūgampi vassānanti anekasaṅkhyampi vassānaṃ, gaṇanarāsinti attho. ‘‘Pūgampi vassānī’’tipi pāṭho. Tattha vibhattibyattayena sāmivacanassa paccattavacanaṃ kātabbaṃ, pūganti vā etassa bahūnīti attho vattabbo. ‘‘Pūgānī’’ti vāpi paṭhanti, purimapāṭhoyeva sabbasundaro. Tattheva so sīti siyā vimuttoti so puggalo tatthevākiñcaññāyatane nānādukkhehi vimutto sītibhāvappatto bhaveyya, nibbānappatto sassato hutvā tiṭṭheyyāti adhippāyo. Cavetha viññāṇaṃ tathāvidhassāti ‘‘udāhu tathāvidhassa viññāṇaṃ anupādāya parinibbāyeyyā’’ti ucchedaṃ pucchati, ‘‘paṭisandhiggahaṇatthaṃ vāpi bhaveyyā’’ti paṭisandhimpi tassa pucchati.

    తస్స విఞ్ఞాణం చవేయ్యాతి తస్స ఆకిఞ్చఞ్ఞాయతనే ఉప్పన్నస్స విఞ్ఞాణం చుతిం పాపుణేయ్య. ఉచ్ఛిజ్జేయ్యాతి ఉచ్ఛేదం భవేయ్య. వినస్సేయ్యాతి వినాసం పాపుణేయ్య. న భవేయ్యాతి అభావం గమేయ్య. ఉపపన్నస్సాతి పటిసన్ధివసేన ఉపపన్నస్స.

    Tassa viññāṇaṃ caveyyāti tassa ākiñcaññāyatane uppannassa viññāṇaṃ cutiṃ pāpuṇeyya. Ucchijjeyyāti ucchedaṃ bhaveyya. Vinasseyyāti vināsaṃ pāpuṇeyya. Na bhaveyyāti abhāvaṃ gameyya. Upapannassāti paṭisandhivasena upapannassa.

    ౪౩. అథస్స భగవా ఉచ్ఛేదసస్సతం అనుపగమ్మ తత్థుపపన్నస్స అరియసావకస్స అనుపాదాయ పరినిబ్బానం దస్సేన్తో ‘‘అచ్చీ యథా’’తి గాథమాహ. తత్థ అత్థం పలేతీతి అత్థం గచ్ఛతి. న ఉపేతి సఙ్ఖన్తి ‘‘అసుకం నామ దిసం గతో’’తి వోహారం న గచ్ఛతి. ఏవం మునీ నామకాయా విముత్తోతి ఏవం తత్థ ఉప్పన్నో సేక్ఖముని పకతియా పుబ్బేవ రూపకాయా విముత్తో, తత్థ చతుత్థమగ్గం నిబ్బత్తేత్వా ధమ్మకాయస్స పరిఞ్ఞాతత్తా పున నామకాయాపి విముత్తో ఉభతోభాగవిముత్తో ఖీణాసవో హుత్వా అనుపాదానిబ్బానసఙ్ఖాతం అత్థం పలేతి న ఉపేతి సఙ్ఖం ‘‘ఖత్తియో వా బ్రాహ్మణో వా’’తి ఏవమాదికం.

    43. Athassa bhagavā ucchedasassataṃ anupagamma tatthupapannassa ariyasāvakassa anupādāya parinibbānaṃ dassento ‘‘accī yathā’’ti gāthamāha. Tattha atthaṃ paletīti atthaṃ gacchati. Na upeti saṅkhanti ‘‘asukaṃ nāma disaṃ gato’’ti vohāraṃ na gacchati. Evaṃ munī nāmakāyā vimuttoti evaṃ tattha uppanno sekkhamuni pakatiyā pubbeva rūpakāyā vimutto, tattha catutthamaggaṃ nibbattetvā dhammakāyassa pariññātattā puna nāmakāyāpi vimutto ubhatobhāgavimutto khīṇāsavo hutvā anupādānibbānasaṅkhātaṃ atthaṃ paleti na upeti saṅkhaṃ ‘‘khattiyo vā brāhmaṇo vā’’ti evamādikaṃ.

    నిద్దేసే ఖిత్తాతి చలితా. ఉక్ఖిత్తాతి అతిచలితా. నున్నాతి పప్ఫోటియా. పణున్నాతి దూరీకతా. ఖమ్భితాతి పటిక్కమాపితా. విక్ఖమ్భితాతి న సన్తికే కతా.

    Niddese khittāti calitā. Ukkhittāti aticalitā. Nunnāti papphoṭiyā. Paṇunnāti dūrīkatā. Khambhitāti paṭikkamāpitā. Vikkhambhitāti na santike katā.

    ౪౪. ఇదాని ‘‘అత్థం పలేతీ’’తి సుత్వా తస్స యోనిసో అత్థమసల్లక్ఖేన్తో ‘‘అత్థఙ్గతో సో’’తి గాథమాహ. తస్సత్థో – సో అత్థఙ్గతో ఉదాహు నత్థి, ఉదాహు వే సస్సతియా సస్సతభావేన అరోగో అవిపరిణామధమ్మో సోతి ఏవం తం మే మునీ సాధు బ్యాకరోహి. కింకారణా? తథా హి తే విదితో ఏస ధమ్మోతి.

    44. Idāni ‘‘atthaṃ paletī’’ti sutvā tassa yoniso atthamasallakkhento ‘‘atthaṅgato so’’ti gāthamāha. Tassattho – so atthaṅgato udāhu natthi, udāhu ve sassatiyā sassatabhāvena arogo avipariṇāmadhammo soti evaṃ taṃ me munī sādhu byākarohi. Kiṃkāraṇā? Tathā hi te vidito esa dhammoti.

    నిద్దేసే నిరుద్ధోతి నిరోధం పత్తో. ఉచ్ఛిన్నోతి ఉచ్ఛిన్నసన్తానో. వినట్ఠోతి వినాసం పత్తో.

    Niddese niruddhoti nirodhaṃ patto. Ucchinnoti ucchinnasantāno. Vinaṭṭhoti vināsaṃ patto.

    ౪౫. అథస్స భగవా తథా అవత్తబ్బతం దస్సేన్తో ‘‘అత్థఙ్గతస్సా’’తి గాథమాహ. తత్థ అత్థఙ్గతస్సాతి అనుపాదాపరినిబ్బుతస్స. న పమాణమత్థీతి రూపాదిపమాణం నత్థి. యేన నం వజ్జున్తి యేన రాగాదినా నం వదేయ్యుం. సబ్బేసు ధమ్మేసూతి సబ్బేసు ఖన్ధాదిధమ్మేసు.

    45. Athassa bhagavā tathā avattabbataṃ dassento ‘‘atthaṅgatassā’’ti gāthamāha. Tattha atthaṅgatassāti anupādāparinibbutassa. Na pamāṇamatthīti rūpādipamāṇaṃ natthi. Yena naṃ vajjunti yena rāgādinā naṃ vadeyyuṃ. Sabbesu dhammesūti sabbesu khandhādidhammesu.

    నిద్దేసే అధివచనాని చాతి సిరివడ్ఢకో ధనవడ్ఢకోతిఆదయో హి వచనమత్తంయేవ అధికారం కత్వా పవత్తా అధివచనా నామ. అధివచనానం పథా అధివచనపథా నామ. ‘‘అభిసఙ్ఖరోన్తీతి ఖో, భిక్ఖవే, తస్మా సఙ్ఖారా’’తి (సం॰ ని॰ ౩.౭౯) ఏవం నిద్ధారిత్వా సహేతుకం కత్వా వుచ్చమానా అభిలాపా నిరుత్తి నామ. నిరుత్తీనం పథా నిరుత్తిపథా నామ. ‘‘తక్కో వితక్కో సఙ్కప్పో’’తి (ధ॰ స॰ ౭) ఏవం తేన తేన పకారేన పఞ్ఞాపనతో పఞ్ఞత్తి నామ. పఞ్ఞత్తీనం పథా పఞ్ఞత్తిపథా (ధ॰ స॰ అట్ఠ॰ ౧౦౧-౧౦౮) నామ. సేసం సబ్బత్థ పాకటమేవ.

    Niddese adhivacanāni cāti sirivaḍḍhako dhanavaḍḍhakotiādayo hi vacanamattaṃyeva adhikāraṃ katvā pavattā adhivacanā nāma. Adhivacanānaṃ pathā adhivacanapathā nāma. ‘‘Abhisaṅkharontīti kho, bhikkhave, tasmā saṅkhārā’’ti (saṃ. ni. 3.79) evaṃ niddhāritvā sahetukaṃ katvā vuccamānā abhilāpā nirutti nāma. Niruttīnaṃ pathā niruttipathā nāma. ‘‘Takko vitakko saṅkappo’’ti (dha. sa. 7) evaṃ tena tena pakārena paññāpanato paññatti nāma. Paññattīnaṃ pathā paññattipathā (dha. sa. aṭṭha. 101-108) nāma. Sesaṃ sabbattha pākaṭameva.

    ఏవం భగవా ఇదమ్పి సుత్తం అరహత్తనికూటేనేవ దేసేసి, దేసనాపరియోసానే చ వుత్తసదిసోవ ధమ్మాభిసమయో అహోసీతి.

    Evaṃ bhagavā idampi suttaṃ arahattanikūṭeneva desesi, desanāpariyosāne ca vuttasadisova dhammābhisamayo ahosīti.

    సద్ధమ్మప్పజ్జోతికాయ చూళనిద్దేస-అట్ఠకథాయ

    Saddhammappajjotikāya cūḷaniddesa-aṭṭhakathāya

    ఉపసీవమాణవసుత్తనిద్దేసవణ్ణనా నిట్ఠితా.

    Upasīvamāṇavasuttaniddesavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / సుత్తపిటక • Suttapiṭaka / ఖుద్దకనికాయ • Khuddakanikāya / చూళనిద్దేసపాళి • Cūḷaniddesapāḷi
    ౬. ఉపసీవమాణవపుచ్ఛా • 6. Upasīvamāṇavapucchā
    ౬. ఉపసీవమాణవపుచ్ఛానిద్దేసో • 6. Upasīvamāṇavapucchāniddeso


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact