| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สํยุตฺตนิกาย (ฎีกา) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
๑๐. อุปสฺสยสุตฺตวณฺณนา
10. Upassayasuttavaṇṇanā
๑๕๓. ลาภสกฺการเหตุปิ เอกเจฺจ ภิกฺขู ภิกฺขุนุปสฺสยํ คนฺตฺวา ภิกฺขุนิโย โอวทนฺติ, เอวเมวํ อยํ ปน เถโร น ลาภสกฺการเหตุ ภิกฺขุนุปสฺสยคมนํ ยาจติ, อถ กสฺมาติ อาห ‘‘กมฺมฎฺฐานตฺถิกา’’ติอาทิฯ เอโส หิ อานนฺทเตฺถโร อุสฺสุกฺกาเปตฺวา ปฎิปตฺติคุณํ ทเสฺสโนฺต ยสฺมา ตา ภิกฺขุนิโย จตุสจฺจกมฺมฎฺฐานิกา, ตสฺมา ปญฺจนฺนํ อุปาทานกฺขนฺธานํ อุทยพฺพยาทิปกาสนิยา ธมฺมกถาย วิปสฺสนาปฎิปตฺติสมฺปทํ ทเสฺสสิฯ อนิจฺจาทิลกฺขณานิ เจว อุทยพฺพยาทิเก จ สมฺมา ทเสฺสสิฯ หเตฺถน คเหตฺวา วิย ปจฺจกฺขโต ทเสฺสสิฯ สมาทเปสีติ ตตฺถ ลกฺขณารมฺมณิกวิปสฺสนํ สมาทเปสิฯ ยถา วีถิปฎิปโนฺน หุตฺวา ปวตฺตติ, เอวํ คณฺหาเปสิฯ สมุเตฺตเชสีติ วิปสฺสนาย อารทฺธาย สงฺขารานํ อุทยพฺพยาทีสุ อุปฎฺฐหเนฺตสุ ยถากาลํ ปคฺคหสมุเปกฺขเณหิ โพชฺฌงฺคานํ อนุปวตฺตเนน ภาวนามชฺฌิมวีถิํ ปาเปตฺวา ยถา วิปสฺสนาญาณํ สุปฺปสนฺนํ หุตฺวา วหติ, เอวํ อินฺทฺริยานํ วิสทภาวกรเณน วิปสฺสนาจิตฺตํ สมฺมา อุเตฺตเชสิ, นิพฺพานวเสน วา สมาทเปสิฯ สมฺปหํเสสีติ ตถา ปวตฺติยมานาย วิปสฺสนาย สมปฺปวตฺตภาวนาวเสน อุปริ ลทฺธพฺพภาวนาวเสน จิตฺตํ สมฺปหํเสสิ, ลทฺธสฺสาทวเสน สุฎฺฐุ โตเสสิฯ เอวเมตฺถ อโตฺถ เวทิตโพฺพฯ
153. Lābhasakkārahetupi ekacce bhikkhū bhikkhunupassayaṃ gantvā bhikkhuniyo ovadanti, evamevaṃ ayaṃ pana thero na lābhasakkārahetu bhikkhunupassayagamanaṃ yācati, atha kasmāti āha ‘‘kammaṭṭhānatthikā’’tiādi. Eso hi ānandatthero ussukkāpetvā paṭipattiguṇaṃ dassento yasmā tā bhikkhuniyo catusaccakammaṭṭhānikā, tasmā pañcannaṃ upādānakkhandhānaṃ udayabbayādipakāsaniyā dhammakathāya vipassanāpaṭipattisampadaṃ dassesi. Aniccādilakkhaṇāni ceva udayabbayādike ca sammā dassesi. Hatthena gahetvā viya paccakkhato dassesi. Samādapesīti tattha lakkhaṇārammaṇikavipassanaṃ samādapesi. Yathā vīthipaṭipanno hutvā pavattati, evaṃ gaṇhāpesi. Samuttejesīti vipassanāya āraddhāya saṅkhārānaṃ udayabbayādīsu upaṭṭhahantesu yathākālaṃ paggahasamupekkhaṇehi bojjhaṅgānaṃ anupavattanena bhāvanāmajjhimavīthiṃ pāpetvā yathā vipassanāñāṇaṃ suppasannaṃ hutvā vahati, evaṃ indriyānaṃ visadabhāvakaraṇena vipassanācittaṃ sammā uttejesi, nibbānavasena vā samādapesi. Sampahaṃsesīti tathā pavattiyamānāya vipassanāya samappavattabhāvanāvasena upari laddhabbabhāvanāvasena cittaṃ sampahaṃsesi, laddhassādavasena suṭṭhu tosesi. Evamettha attho veditabbo.
มนุเต ปริญฺญาทิวเสน สจฺจานิ พุชฺฌตีติ มุนิฯ เตติ ตํฯ อุปโยคเตฺถ หิ อิทํ สามิวจนํฯ อุตฺตรีติ อุปริ, ตว ยถาภูตสภาวโต ปรโตติ อโตฺถฯ ปกฺขปติโต อคติคมนํ อติเรกโอกาโสฯ อุปปริกฺขีติ อนุวิจฺจ นิวารโก น พหุมโตฯ พุทฺธปฎิภาโค เถโรฯ ‘‘พาลา ภิกฺขุนี ทุพฺภาสิตํ อาหา’’ติ อวตฺวา ‘‘ขมถ, ภเนฺต’’ติ วทเนฺตน ปกฺขปาเตน วิย วุตฺตํ โหตีติ อาห ‘‘เอกา ภิกฺขุนี น วาริตา’’ติอาทิฯ
Manute pariññādivasena saccāni bujjhatīti muni. Teti taṃ. Upayogatthe hi idaṃ sāmivacanaṃ. Uttarīti upari, tava yathābhūtasabhāvato paratoti attho. Pakkhapatito agatigamanaṃ atirekaokāso. Upaparikkhīti anuvicca nivārako na bahumato. Buddhapaṭibhāgo thero. ‘‘Bālā bhikkhunī dubbhāsitaṃ āhā’’ti avatvā ‘‘khamatha, bhante’’ti vadantena pakkhapātena viya vuttaṃ hotīti āha ‘‘ekā bhikkhunī na vāritā’’tiādi.
จุตา สลิงฺคโต นฎฺฐา, เทสนฺตรปกฺกเมน อทสฺสนํ น คตาฯ กณฺฎกสาขา วิยาติ กุรณฺฎกอปามคฺคกณฺฎกลสิกาหิ สาขา วิยฯ
Cutā saliṅgato naṭṭhā, desantarapakkamena adassanaṃ na gatā. Kaṇṭakasākhā viyāti kuraṇṭakaapāmaggakaṇṭakalasikāhi sākhā viya.
อุปสฺสยสุตฺตวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Upassayasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / สํยุตฺตนิกาย • Saṃyuttanikāya / ๑๐. อุปสฺสยสุตฺตํ • 10. Upassayasuttaṃ
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / สํยุตฺตนิกาย (อฎฺฐกถา) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ๑๐. อุปสฺสยสุตฺตวณฺณนา • 10. Upassayasuttavaṇṇanā
