Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / సారత్థదీపనీ-టీకా • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
౮. ఉపస్సుతిసిక్ఖాపదవణ్ణనా
8. Upassutisikkhāpadavaṇṇanā
౪౭౧. అట్ఠమే సుతిసమీపన్తి సద్దసమీపం. సుయ్యతీతి హి సుతి, సద్దస్సేతం అధివచనం. తస్స సమీపం ఉపస్సుతి, సద్దసమీపన్తి వుత్తం హోతి. గణ్ఠిపదేసు చ సుయ్యతీతి సుతీతి సద్దోవ వుత్తో. యత్థ పన ఠితేన సక్కా హోతి సద్దం సోతుం, తత్థ తిట్ఠన్తో సద్దసమీపే ఠితో నామ హోతీతి ఆహ ‘‘యత్థ ఠత్వా’’తిఆది. కేచి పన ‘‘సుణాతి ఏత్థాతి సుతి. యత్థ ఠితో సుణాతి, తస్స ఠానస్సేతం నామం. తస్స సమీపం ఉపస్సుతీ’’తి వదన్తి, ఏవం పన గయ్హమానే యస్మిం ఠానే ఠితో సుణాతి, తస్స ఆసన్నే అఞ్ఞస్మిం పదేసే తిట్ఠతీతి ఆపజ్జతి. అట్ఠకథాయఞ్చ ఉపస్సుతి-సద్దస్సేవ అత్థం దస్సేతుం ‘‘యత్థ ఠత్వా సక్కా హోతి, తేసం వచనం సోతు’’న్తి వుత్తం, న సుతి-సద్దస్స. తస్మా పుబ్బనయోవేత్థ పసత్థతరో. అథ వా ఉపేచ్చ సుయ్యతి ఏత్థాతి ఉపస్సుతి, ఠానం. యం ఠానం ఉపగతేన సక్కా హోతి కథేన్తానం సద్దం సోతుం, తత్థాతి ఏవమత్థో గహేతబ్బో. మన్తేన్తన్తి భుమ్మత్థే ఉపయోగవచనన్తి ఆహ ‘‘మన్తయమానే’’తి.
471. Aṭṭhame sutisamīpanti saddasamīpaṃ. Suyyatīti hi suti, saddassetaṃ adhivacanaṃ. Tassa samīpaṃ upassuti, saddasamīpanti vuttaṃ hoti. Gaṇṭhipadesu ca suyyatīti sutīti saddova vutto. Yattha pana ṭhitena sakkā hoti saddaṃ sotuṃ, tattha tiṭṭhanto saddasamīpe ṭhito nāma hotīti āha ‘‘yattha ṭhatvā’’tiādi. Keci pana ‘‘suṇāti etthāti suti. Yattha ṭhito suṇāti, tassa ṭhānassetaṃ nāmaṃ. Tassa samīpaṃ upassutī’’ti vadanti, evaṃ pana gayhamāne yasmiṃ ṭhāne ṭhito suṇāti, tassa āsanne aññasmiṃ padese tiṭṭhatīti āpajjati. Aṭṭhakathāyañca upassuti-saddasseva atthaṃ dassetuṃ ‘‘yattha ṭhatvā sakkā hoti, tesaṃ vacanaṃ sotu’’nti vuttaṃ, na suti-saddassa. Tasmā pubbanayovettha pasatthataro. Atha vā upecca suyyati etthāti upassuti, ṭhānaṃ. Yaṃ ṭhānaṃ upagatena sakkā hoti kathentānaṃ saddaṃ sotuṃ, tatthāti evamattho gahetabbo. Mantentanti bhummatthe upayogavacananti āha ‘‘mantayamāne’’ti.
౪౭౩. ఏకపరిచ్ఛేదానీతి ‘‘సియా కిరియం, సియా అకిరియ’’న్తి ఇమినా నయేన ఏకపరిచ్ఛేదాని. ఇమాని హి తీణి సిక్ఖాపదాని కదాచి కిరియతో సముట్ఠహన్తి, కదాచి అకిరియతో, న ఏకక్ఖణేయేవ కిరియాకిరియతో సముట్ఠహన్తి. సేసమేత్థ ఉత్తానమేవ. ఉపసమ్పన్నతా, చోదనాధిప్పాయో, సవనన్తి ఇమాని పనేత్థ తీణి అఙ్గాని.
473.Ekaparicchedānīti ‘‘siyā kiriyaṃ, siyā akiriya’’nti iminā nayena ekaparicchedāni. Imāni hi tīṇi sikkhāpadāni kadāci kiriyato samuṭṭhahanti, kadāci akiriyato, na ekakkhaṇeyeva kiriyākiriyato samuṭṭhahanti. Sesamettha uttānameva. Upasampannatā, codanādhippāyo, savananti imāni panettha tīṇi aṅgāni.
ఉపస్సుతిసిక్ఖాపదవణ్ణనా నిట్ఠితా.
Upassutisikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / వినయపిటక • Vinayapiṭaka / మహావిభఙ్గ • Mahāvibhaṅga / ౮. సహధమ్మికవగ్గో • 8. Sahadhammikavaggo
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / వినయపిటక (అట్ఠకథా) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / మహావిభఙ్గ-అట్ఠకథా • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ౮. ఉపస్సుతిసిక్ఖాపదవణ్ణనా • 8. Upassutisikkhāpadavaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / వజిరబుద్ధి-టీకా • Vajirabuddhi-ṭīkā / ౮. ఉపస్సుతిసిక్ఖాపదవణ్ణనా • 8. Upassutisikkhāpadavaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / విమతివినోదనీ-టీకా • Vimativinodanī-ṭīkā / ౮. ఉపస్సుతిసిక్ఖాపదవణ్ణనా • 8. Upassutisikkhāpadavaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / పాచిత్యాదియోజనాపాళి • Pācityādiyojanāpāḷi / ౮. ఉపస్సుతిసిక్ఖాపదం • 8. Upassutisikkhāpadaṃ