| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สํยุตฺตนิกาย • Saṃyuttanikāya |
๘. อุปวาณสนฺทิฎฺฐิกสุตฺตํ
8. Upavāṇasandiṭṭhikasuttaṃ
๗๐. อถ โข อายสฺมา อุปวาโณ เยน ภควา เตนุปสงฺกมิ…เป.… เอกมนฺตํ นิสิโนฺน โข อายสฺมา อุปวาโณ ภควนฺตํ เอตทโวจ – ‘‘‘สนฺทิฎฺฐิโก ธโมฺม, สนฺทิฎฺฐิโก ธโมฺม’ติ, ภเนฺต, วุจฺจติฯ กิตฺตาวตา นุ โข, ภเนฺต, สนฺทิฎฺฐิโก ธโมฺม โหติ, อกาลิโก เอหิปสฺสิโก โอปเนยฺยิโก ปจฺจตฺตํ เวทิตโพฺพ วิญฺญูหี’’ติ?
70. Atha kho āyasmā upavāṇo yena bhagavā tenupasaṅkami…pe… ekamantaṃ nisinno kho āyasmā upavāṇo bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘‘sandiṭṭhiko dhammo, sandiṭṭhiko dhammo’ti, bhante, vuccati. Kittāvatā nu kho, bhante, sandiṭṭhiko dhammo hoti, akāliko ehipassiko opaneyyiko paccattaṃ veditabbo viññūhī’’ti?
‘‘อิธ ปน, อุปวาณ, ภิกฺขุ จกฺขุนา รูปํ ทิสฺวา รูปปฺปฎิสํเวที จ โหติ รูปราคปฺปฎิสํเวที จฯ สนฺตญฺจ อชฺฌตฺตํ รูเปสุ ราคํ ‘อตฺถิ เม อชฺฌตฺตํ รูเปสุ ราโค’ติ ปชานาติฯ ยํ ตํ, อุปวาณ, ภิกฺขุ จกฺขุนา รูปํ ทิสฺวา รูปปฺปฎิสํเวที จ โหติ รูปราคปฺปฎิสํเวที จฯ สนฺตญฺจ อชฺฌตฺตํ รูเปสุ ราคํ ‘อตฺถิ เม อชฺฌตฺตํ รูเปสุ ราโค’ติ ปชานาติฯ เอวมฺปิ โข, อุปวาณ, สนฺทิฎฺฐิโก ธโมฺม โหติ อกาลิโก เอหิปสฺสิโก โอปเนยฺยิโก ปจฺจตฺตํ เวทิตโพฺพ วิญฺญูหี’’ติ…เป.…ฯ
‘‘Idha pana, upavāṇa, bhikkhu cakkhunā rūpaṃ disvā rūpappaṭisaṃvedī ca hoti rūparāgappaṭisaṃvedī ca. Santañca ajjhattaṃ rūpesu rāgaṃ ‘atthi me ajjhattaṃ rūpesu rāgo’ti pajānāti. Yaṃ taṃ, upavāṇa, bhikkhu cakkhunā rūpaṃ disvā rūpappaṭisaṃvedī ca hoti rūparāgappaṭisaṃvedī ca. Santañca ajjhattaṃ rūpesu rāgaṃ ‘atthi me ajjhattaṃ rūpesu rāgo’ti pajānāti. Evampi kho, upavāṇa, sandiṭṭhiko dhammo hoti akāliko ehipassiko opaneyyiko paccattaṃ veditabbo viññūhī’’ti…pe….
‘‘ปุน จปรํ, อุปวาณ, ภิกฺขุ ชิวฺหาย รสํ สายิตฺวา รสปฺปฎิสํเวที จ โหติ รสราคปฺปฎิสํเวที จฯ สนฺตญฺจ อชฺฌตฺตํ รเสสุ ราคํ ‘อตฺถิ เม อชฺฌตฺตํ รเสสุ ราโค’ติ ปชานาติฯ ยํ ตํ, อุปวาณ, ภิกฺขุ ชิวฺหาย รสํ สายิตฺวา รสปฺปฎิสํเวที จ โหติ รสราคปฺปฎิสํเวที จฯ สนฺตญฺจ อชฺฌตฺตํ รเสสุ ราคํ ‘อตฺถิ เม อชฺฌตฺตํ รเสสุ ราโค’ติ ปชานาติฯ เอวมฺปิ โข, อุปวาณ, สนฺทิฎฺฐิโก ธโมฺม โหติ อกาลิโก เอหิปสฺสิโก โอปเนยฺยิโก ปจฺจตฺตํ เวทิตโพฺพ วิญฺญูหี’’ติ…เป.…ฯ
‘‘Puna caparaṃ, upavāṇa, bhikkhu jivhāya rasaṃ sāyitvā rasappaṭisaṃvedī ca hoti rasarāgappaṭisaṃvedī ca. Santañca ajjhattaṃ rasesu rāgaṃ ‘atthi me ajjhattaṃ rasesu rāgo’ti pajānāti. Yaṃ taṃ, upavāṇa, bhikkhu jivhāya rasaṃ sāyitvā rasappaṭisaṃvedī ca hoti rasarāgappaṭisaṃvedī ca. Santañca ajjhattaṃ rasesu rāgaṃ ‘atthi me ajjhattaṃ rasesu rāgo’ti pajānāti. Evampi kho, upavāṇa, sandiṭṭhiko dhammo hoti akāliko ehipassiko opaneyyiko paccattaṃ veditabbo viññūhī’’ti…pe….
‘‘ปุน จปรํ, อุปวาณ, ภิกฺขุ มนสา ธมฺมํ วิญฺญาย ธมฺมปฺปฎิสํเวที จ โหติ ธมฺมราคปฺปฎิสํเวที จฯ สนฺตญฺจ อชฺฌตฺตํ ธเมฺมสุ ราคํ ‘อตฺถิ เม อชฺฌตฺตํ ธเมฺมสุ ราโค’ติ ปชานาติฯ ยํ ตํ, อุปวาณ, ภิกฺขุ มนสา ธมฺมํ วิญฺญาย ธมฺมปฺปฎิสํเวที จ โหติ ธมฺมราคปฺปฎิสํเวที จฯ สนฺตญฺจ อชฺฌตฺตํ ธเมฺมสุ ราคํ ‘อตฺถิ เม อชฺฌตฺตํ ธเมฺมสุ ราโค’ติ ปชานาติฯ เอวมฺปิ โข, อุปวาณ, สนฺทิฎฺฐิโก ธโมฺม โหติ…เป.… ปจฺจตฺตํ เวทิตโพฺพ วิญฺญูหี’’ติ…เป.…ฯ
‘‘Puna caparaṃ, upavāṇa, bhikkhu manasā dhammaṃ viññāya dhammappaṭisaṃvedī ca hoti dhammarāgappaṭisaṃvedī ca. Santañca ajjhattaṃ dhammesu rāgaṃ ‘atthi me ajjhattaṃ dhammesu rāgo’ti pajānāti. Yaṃ taṃ, upavāṇa, bhikkhu manasā dhammaṃ viññāya dhammappaṭisaṃvedī ca hoti dhammarāgappaṭisaṃvedī ca. Santañca ajjhattaṃ dhammesu rāgaṃ ‘atthi me ajjhattaṃ dhammesu rāgo’ti pajānāti. Evampi kho, upavāṇa, sandiṭṭhiko dhammo hoti…pe… paccattaṃ veditabbo viññūhī’’ti…pe….
‘‘อิธ ปน, อุปวาณ, ภิกฺขุ จกฺขุนา รูปํ ทิสฺวา รูปปฺปฎิสํเวที จ โหติ, โน จ รูปราคปฺปฎิสํเวทีฯ อสนฺตญฺจ อชฺฌตฺตํ รูเปสุ ราคํ ‘นตฺถิ เม อชฺฌตฺตํ รูเปสุ ราโค’ติ ปชานาติฯ ยํ ตํ, อุปวาณ, ภิกฺขุ จกฺขุนา รูปํ ทิสฺวา รูปปฺปฎิสํเวทีหิ โข โหติ, โน จ รูปราคปฺปฎิสํเวทีฯ อสนฺตญฺจ อชฺฌตฺตํ รูเปสุ ราคํ ‘นตฺถิ เม อชฺฌตฺตํ รูเปสุ ราโค’ติ ปชานาติฯ เอวมฺปิ โข, อุปวาณ, สนฺทิฎฺฐิโก ธโมฺม โหติ, อกาลิโก เอหิปสฺสิโก โอปเนยฺยิโก ปจฺจตฺตํ เวทิตโพฺพ วิญฺญูหี’’ติ…เป.…ฯ
‘‘Idha pana, upavāṇa, bhikkhu cakkhunā rūpaṃ disvā rūpappaṭisaṃvedī ca hoti, no ca rūparāgappaṭisaṃvedī. Asantañca ajjhattaṃ rūpesu rāgaṃ ‘natthi me ajjhattaṃ rūpesu rāgo’ti pajānāti. Yaṃ taṃ, upavāṇa, bhikkhu cakkhunā rūpaṃ disvā rūpappaṭisaṃvedīhi kho hoti, no ca rūparāgappaṭisaṃvedī. Asantañca ajjhattaṃ rūpesu rāgaṃ ‘natthi me ajjhattaṃ rūpesu rāgo’ti pajānāti. Evampi kho, upavāṇa, sandiṭṭhiko dhammo hoti, akāliko ehipassiko opaneyyiko paccattaṃ veditabbo viññūhī’’ti…pe….
‘‘ปุน จปรํ, อุปวาณ, ภิกฺขุ ชิวฺหาย รสํ สายิตฺวา รสปฺปฎิสํเวทีหิ โข โหติ, โน จ รสราคปฺปฎิสํเวทีฯ อสนฺตญฺจ อชฺฌตฺตํ รเสสุ ราคํ ‘นตฺถิ เม อชฺฌตฺตํ รเสสุ ราโค’ติ ปชานาติ…เป.…ฯ
‘‘Puna caparaṃ, upavāṇa, bhikkhu jivhāya rasaṃ sāyitvā rasappaṭisaṃvedīhi kho hoti, no ca rasarāgappaṭisaṃvedī. Asantañca ajjhattaṃ rasesu rāgaṃ ‘natthi me ajjhattaṃ rasesu rāgo’ti pajānāti…pe….
‘‘ปุน จปรํ, อุปวาณ, ภิกฺขุ มนสา ธมฺมํ วิญฺญาย ธมฺมปฺปฎิสํเวทีหิ โข โหติ, โน จ ธมฺมราคปฺปฎิสํเวทีฯ อสนฺตญฺจ อชฺฌตฺตํ ธเมฺมสุ ราคํ ‘นตฺถิ เม อชฺฌตฺตํ ธเมฺมสุ ราโค’ติ ปชานาติฯ ยํ ตํ, อุปวาณ, ภิกฺขุ มนสา ธมฺมํ วิญฺญาย ธมฺมปฺปฎิสํเวทีหิ โข โหติ, โน จ ธมฺมราคปฺปฎิสํเวทีฯ อสนฺตญฺจ อชฺฌตฺตํ ธเมฺมสุ ราคํ ‘นตฺถิ เม อชฺฌตฺตํ ธเมฺมสุ ราโค’ติ ปชานาติฯ เอวมฺปิ โข, อุปวาณ, สนฺทิฎฺฐิโก ธโมฺม โหติ, อกาลิโก เอหิปสฺสิโก โอปเนยฺยิโก ปจฺจตฺตํ เวทิตโพฺพ วิญฺญูหี’’ติฯ อฎฺฐมํฯ
‘‘Puna caparaṃ, upavāṇa, bhikkhu manasā dhammaṃ viññāya dhammappaṭisaṃvedīhi kho hoti, no ca dhammarāgappaṭisaṃvedī. Asantañca ajjhattaṃ dhammesu rāgaṃ ‘natthi me ajjhattaṃ dhammesu rāgo’ti pajānāti. Yaṃ taṃ, upavāṇa, bhikkhu manasā dhammaṃ viññāya dhammappaṭisaṃvedīhi kho hoti, no ca dhammarāgappaṭisaṃvedī. Asantañca ajjhattaṃ dhammesu rāgaṃ ‘natthi me ajjhattaṃ dhammesu rāgo’ti pajānāti. Evampi kho, upavāṇa, sandiṭṭhiko dhammo hoti, akāliko ehipassiko opaneyyiko paccattaṃ veditabbo viññūhī’’ti. Aṭṭhamaṃ.
Related texts:
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / สํยุตฺตนิกาย (อฎฺฐกถา) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ๘. อุปวาณสนฺทิฎฺฐิกสุตฺตวณฺณนา • 8. Upavāṇasandiṭṭhikasuttavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / สํยุตฺตนิกาย (ฎีกา) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ๘. อุปวาณสนฺทิฎฺฐิกสุตฺตวณฺณนา • 8. Upavāṇasandiṭṭhikasuttavaṇṇanā
