| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය • Saṃyuttanikāya |
8. උපවාණසන්‌දිට්‌ඨිකසුත්‌තං
8. Upavāṇasandiṭṭhikasuttaṃ
70. අථ ඛො ආයස්‌මා උපවාණො යෙන භගවා තෙනුපසඞ්‌කමි…පෙ.… එකමන්‌තං නිසින්‌නො ඛො ආයස්‌මා උපවාණො භගවන්‌තං එතදවොච – ‘‘‘සන්‌දිට්‌ඨිකො ධම්‌මො, සන්‌දිට්‌ඨිකො ධම්‌මො’ති, භන්‌තෙ, වුච්‌චති. කිත්‌තාවතා නු ඛො, භන්‌තෙ, සන්‌දිට්‌ඨිකො ධම්‌මො හොති, අකාලිකො එහිපස්‌සිකො ඔපනෙය්‍යිකො පච්‌චත්‌තං වෙදිතබ්‌බො විඤ්‌ඤූහී’’ති?
70. Atha kho āyasmā upavāṇo yena bhagavā tenupasaṅkami…pe… ekamantaṃ nisinno kho āyasmā upavāṇo bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘‘sandiṭṭhiko dhammo, sandiṭṭhiko dhammo’ti, bhante, vuccati. Kittāvatā nu kho, bhante, sandiṭṭhiko dhammo hoti, akāliko ehipassiko opaneyyiko paccattaṃ veditabbo viññūhī’’ti?
‘‘ඉධ පන, උපවාණ, භික්‌ඛු චක්‌ඛුනා රූපං දිස්‌වා රූපප්‌පටිසංවෙදී ච හොති රූපරාගප්‌පටිසංවෙදී ච. සන්‌තඤ්‌ච අජ්‌ඣත්‌තං රූපෙසු රාගං ‘අත්‌ථි මෙ අජ්‌ඣත්‌තං රූපෙසු රාගො’ති පජානාති. යං තං, උපවාණ, භික්‌ඛු චක්‌ඛුනා රූපං දිස්‌වා රූපප්‌පටිසංවෙදී ච හොති රූපරාගප්‌පටිසංවෙදී ච. සන්‌තඤ්‌ච අජ්‌ඣත්‌තං රූපෙසු රාගං ‘අත්‌ථි මෙ අජ්‌ඣත්‌තං රූපෙසු රාගො’ති පජානාති. එවම්‌පි ඛො, උපවාණ, සන්‌දිට්‌ඨිකො ධම්‌මො හොති අකාලිකො එහිපස්‌සිකො ඔපනෙය්‍යිකො පච්‌චත්‌තං වෙදිතබ්‌බො විඤ්‌ඤූහී’’ති…පෙ.….
‘‘Idha pana, upavāṇa, bhikkhu cakkhunā rūpaṃ disvā rūpappaṭisaṃvedī ca hoti rūparāgappaṭisaṃvedī ca. Santañca ajjhattaṃ rūpesu rāgaṃ ‘atthi me ajjhattaṃ rūpesu rāgo’ti pajānāti. Yaṃ taṃ, upavāṇa, bhikkhu cakkhunā rūpaṃ disvā rūpappaṭisaṃvedī ca hoti rūparāgappaṭisaṃvedī ca. Santañca ajjhattaṃ rūpesu rāgaṃ ‘atthi me ajjhattaṃ rūpesu rāgo’ti pajānāti. Evampi kho, upavāṇa, sandiṭṭhiko dhammo hoti akāliko ehipassiko opaneyyiko paccattaṃ veditabbo viññūhī’’ti…pe….
‘‘පුන චපරං, උපවාණ, භික්‌ඛු ජිව්‌හාය රසං සායිත්‌වා රසප්‌පටිසංවෙදී ච හොති රසරාගප්‌පටිසංවෙදී ච. සන්‌තඤ්‌ච අජ්‌ඣත්‌තං රසෙසු රාගං ‘අත්‌ථි මෙ අජ්‌ඣත්‌තං රසෙසු රාගො’ති පජානාති. යං තං, උපවාණ, භික්‌ඛු ජිව්‌හාය රසං සායිත්‌වා රසප්‌පටිසංවෙදී ච හොති රසරාගප්‌පටිසංවෙදී ච. සන්‌තඤ්‌ච අජ්‌ඣත්‌තං රසෙසු රාගං ‘අත්‌ථි මෙ අජ්‌ඣත්‌තං රසෙසු රාගො’ති පජානාති. එවම්‌පි ඛො, උපවාණ, සන්‌දිට්‌ඨිකො ධම්‌මො හොති අකාලිකො එහිපස්‌සිකො ඔපනෙය්‍යිකො පච්‌චත්‌තං වෙදිතබ්‌බො විඤ්‌ඤූහී’’ති…පෙ.….
‘‘Puna caparaṃ, upavāṇa, bhikkhu jivhāya rasaṃ sāyitvā rasappaṭisaṃvedī ca hoti rasarāgappaṭisaṃvedī ca. Santañca ajjhattaṃ rasesu rāgaṃ ‘atthi me ajjhattaṃ rasesu rāgo’ti pajānāti. Yaṃ taṃ, upavāṇa, bhikkhu jivhāya rasaṃ sāyitvā rasappaṭisaṃvedī ca hoti rasarāgappaṭisaṃvedī ca. Santañca ajjhattaṃ rasesu rāgaṃ ‘atthi me ajjhattaṃ rasesu rāgo’ti pajānāti. Evampi kho, upavāṇa, sandiṭṭhiko dhammo hoti akāliko ehipassiko opaneyyiko paccattaṃ veditabbo viññūhī’’ti…pe….
‘‘පුන චපරං, උපවාණ, භික්‌ඛු මනසා ධම්‌මං විඤ්‌ඤාය ධම්‌මප්‌පටිසංවෙදී ච හොති ධම්‌මරාගප්‌පටිසංවෙදී ච. සන්‌තඤ්‌ච අජ්‌ඣත්‌තං ධම්‌මෙසු රාගං ‘අත්‌ථි මෙ අජ්‌ඣත්‌තං ධම්‌මෙසු රාගො’ති පජානාති. යං තං, උපවාණ, භික්‌ඛු මනසා ධම්‌මං විඤ්‌ඤාය ධම්‌මප්‌පටිසංවෙදී ච හොති ධම්‌මරාගප්‌පටිසංවෙදී ච. සන්‌තඤ්‌ච අජ්‌ඣත්‌තං ධම්‌මෙසු රාගං ‘අත්‌ථි මෙ අජ්‌ඣත්‌තං ධම්‌මෙසු රාගො’ති පජානාති. එවම්‌පි ඛො, උපවාණ, සන්‌දිට්‌ඨිකො ධම්‌මො හොති…පෙ.… පච්‌චත්‌තං වෙදිතබ්‌බො විඤ්‌ඤූහී’’ති…පෙ.….
‘‘Puna caparaṃ, upavāṇa, bhikkhu manasā dhammaṃ viññāya dhammappaṭisaṃvedī ca hoti dhammarāgappaṭisaṃvedī ca. Santañca ajjhattaṃ dhammesu rāgaṃ ‘atthi me ajjhattaṃ dhammesu rāgo’ti pajānāti. Yaṃ taṃ, upavāṇa, bhikkhu manasā dhammaṃ viññāya dhammappaṭisaṃvedī ca hoti dhammarāgappaṭisaṃvedī ca. Santañca ajjhattaṃ dhammesu rāgaṃ ‘atthi me ajjhattaṃ dhammesu rāgo’ti pajānāti. Evampi kho, upavāṇa, sandiṭṭhiko dhammo hoti…pe… paccattaṃ veditabbo viññūhī’’ti…pe….
‘‘ඉධ පන, උපවාණ, භික්‌ඛු චක්‌ඛුනා රූපං දිස්‌වා රූපප්‌පටිසංවෙදී ච හොති, නො ච රූපරාගප්‌පටිසංවෙදී. අසන්‌තඤ්‌ච අජ්‌ඣත්‌තං රූපෙසු රාගං ‘නත්‌ථි මෙ අජ්‌ඣත්‌තං රූපෙසු රාගො’ති පජානාති. යං තං, උපවාණ, භික්‌ඛු චක්‌ඛුනා රූපං දිස්‌වා රූපප්‌පටිසංවෙදීහි ඛො හොති, නො ච රූපරාගප්‌පටිසංවෙදී. අසන්‌තඤ්‌ච අජ්‌ඣත්‌තං රූපෙසු රාගං ‘නත්‌ථි මෙ අජ්‌ඣත්‌තං රූපෙසු රාගො’ති පජානාති. එවම්‌පි ඛො, උපවාණ, සන්‌දිට්‌ඨිකො ධම්‌මො හොති, අකාලිකො එහිපස්‌සිකො ඔපනෙය්‍යිකො පච්‌චත්‌තං වෙදිතබ්‌බො විඤ්‌ඤූහී’’ති…පෙ.….
‘‘Idha pana, upavāṇa, bhikkhu cakkhunā rūpaṃ disvā rūpappaṭisaṃvedī ca hoti, no ca rūparāgappaṭisaṃvedī. Asantañca ajjhattaṃ rūpesu rāgaṃ ‘natthi me ajjhattaṃ rūpesu rāgo’ti pajānāti. Yaṃ taṃ, upavāṇa, bhikkhu cakkhunā rūpaṃ disvā rūpappaṭisaṃvedīhi kho hoti, no ca rūparāgappaṭisaṃvedī. Asantañca ajjhattaṃ rūpesu rāgaṃ ‘natthi me ajjhattaṃ rūpesu rāgo’ti pajānāti. Evampi kho, upavāṇa, sandiṭṭhiko dhammo hoti, akāliko ehipassiko opaneyyiko paccattaṃ veditabbo viññūhī’’ti…pe….
‘‘පුන චපරං, උපවාණ, භික්‌ඛු ජිව්‌හාය රසං සායිත්‌වා රසප්‌පටිසංවෙදීහි ඛො හොති, නො ච රසරාගප්‌පටිසංවෙදී. අසන්‌තඤ්‌ච අජ්‌ඣත්‌තං රසෙසු රාගං ‘නත්‌ථි මෙ අජ්‌ඣත්‌තං රසෙසු රාගො’ති පජානාති…පෙ.….
‘‘Puna caparaṃ, upavāṇa, bhikkhu jivhāya rasaṃ sāyitvā rasappaṭisaṃvedīhi kho hoti, no ca rasarāgappaṭisaṃvedī. Asantañca ajjhattaṃ rasesu rāgaṃ ‘natthi me ajjhattaṃ rasesu rāgo’ti pajānāti…pe….
‘‘පුන චපරං, උපවාණ, භික්‌ඛු මනසා ධම්‌මං විඤ්‌ඤාය ධම්‌මප්‌පටිසංවෙදීහි ඛො හොති, නො ච ධම්‌මරාගප්‌පටිසංවෙදී. අසන්‌තඤ්‌ච අජ්‌ඣත්‌තං ධම්‌මෙසු රාගං ‘නත්‌ථි මෙ අජ්‌ඣත්‌තං ධම්‌මෙසු රාගො’ති පජානාති. යං තං, උපවාණ, භික්‌ඛු මනසා ධම්‌මං විඤ්‌ඤාය ධම්‌මප්‌පටිසංවෙදීහි ඛො හොති, නො ච ධම්‌මරාගප්‌පටිසංවෙදී. අසන්‌තඤ්‌ච අජ්‌ඣත්‌තං ධම්‌මෙසු රාගං ‘නත්‌ථි මෙ අජ්‌ඣත්‌තං ධම්‌මෙසු රාගො’ති පජානාති. එවම්‌පි ඛො, උපවාණ, සන්‌දිට්‌ඨිකො ධම්‌මො හොති, අකාලිකො එහිපස්‌සිකො ඔපනෙය්‍යිකො පච්‌චත්‌තං වෙදිතබ්‌බො විඤ්‌ඤූහී’’ති. අට්‌ඨමං.
‘‘Puna caparaṃ, upavāṇa, bhikkhu manasā dhammaṃ viññāya dhammappaṭisaṃvedīhi kho hoti, no ca dhammarāgappaṭisaṃvedī. Asantañca ajjhattaṃ dhammesu rāgaṃ ‘natthi me ajjhattaṃ dhammesu rāgo’ti pajānāti. Yaṃ taṃ, upavāṇa, bhikkhu manasā dhammaṃ viññāya dhammappaṭisaṃvedīhi kho hoti, no ca dhammarāgappaṭisaṃvedī. Asantañca ajjhattaṃ dhammesu rāgaṃ ‘natthi me ajjhattaṃ dhammesu rāgo’ti pajānāti. Evampi kho, upavāṇa, sandiṭṭhiko dhammo hoti, akāliko ehipassiko opaneyyiko paccattaṃ veditabbo viññūhī’’ti. Aṭṭhamaṃ.
Related texts:
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / සංයුත්‌තනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / 8. උපවාණසන්‌දිට්‌ඨිකසුත්‌තවණ්‌ණනා • 8. Upavāṇasandiṭṭhikasuttavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / සංයුත්‌තනිකාය (ටීකා) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / 8. උපවාණසන්‌දිට්‌ඨිකසුත්‌තවණ්‌ණනා • 8. Upavāṇasandiṭṭhikasuttavaṇṇanā
