| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / अङ्गुत्तरनिकाय • Aṅguttaranikāya |
५. उपवाणसुत्तं
5. Upavāṇasuttaṃ
१७५. अथ खो आयस्मा उपवाणो येनायस्मा सारिपुत्तो तेनुपसङ्कमि; उपसङ्कमित्वा आयस्मता सारिपुत्तेन सद्धिं सम्मोदि। सम्मोदनीयं कथं सारणीयं वीतिसारेत्वा एकमन्तं निसीदि। एकमन्तं निसिन्नो खो आयस्मा उपवाणो आयस्मन्तं सारिपुत्तं एतदवोच –
175. Atha kho āyasmā upavāṇo yenāyasmā sāriputto tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmatā sāriputtena saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā upavāṇo āyasmantaṃ sāriputtaṃ etadavoca –
‘‘किं नु खो, आवुसो सारिपुत्त, विज्जायन्तकरो होती’’ति?
‘‘Kiṃ nu kho, āvuso sāriputta, vijjāyantakaro hotī’’ti?
‘‘नो हिदं, आवुसो’’।
‘‘No hidaṃ, āvuso’’.
‘‘किं पनावुसो सारिपुत्त, चरणेनन्तकरो होती’’ति?
‘‘Kiṃ panāvuso sāriputta, caraṇenantakaro hotī’’ti?
‘‘नो हिदं, आवुसो’’।
‘‘No hidaṃ, āvuso’’.
‘‘किं पनावुसो सारिपुत्त, विज्जाचरणेनन्तकरो होती’’ति?
‘‘Kiṃ panāvuso sāriputta, vijjācaraṇenantakaro hotī’’ti?
‘‘नो हिदं, आवुसो’’।
‘‘No hidaṃ, āvuso’’.
‘‘किं पनावुसो सारिपुत्त, अञ्ञत्र विज्जाचरणेनन्तकरो होती’’ति?
‘‘Kiṃ panāvuso sāriputta, aññatra vijjācaraṇenantakaro hotī’’ti?
‘‘नो हिदं, आवुसो’’।
‘‘No hidaṃ, āvuso’’.
‘‘‘किं नु खो, आवुसो सारिपुत्त, विज्जायन्तकरो होती’ति, इति पुट्ठो समानो – ‘नो हिदं, आवुसो’ति वदेसि। ‘किं पनावुसो सारिपुत्त, चरणेनन्तकरो होती’ति, इति पुट्ठो समानो – ‘नो हिदं, आवुसो’ति वदेसि। ‘किं पनावुसो सारिपुत्त, विज्जाचरणेनन्तकरो होती’ति, इति पुट्ठो समानो – ‘नो हिदं, आवुसो’ति वदेसि। ‘किं पनावुसो सारिपुत्त, अञ्ञत्र विज्जाचरणेनन्तकरो होती’ति, इति पुट्ठो समानो – ‘नो हिदं, आवुसो’ति वदेसि। यथा कथं पनावुसो, अन्तकरो होती’’ति?
‘‘‘Kiṃ nu kho, āvuso sāriputta, vijjāyantakaro hotī’ti, iti puṭṭho samāno – ‘no hidaṃ, āvuso’ti vadesi. ‘Kiṃ panāvuso sāriputta, caraṇenantakaro hotī’ti, iti puṭṭho samāno – ‘no hidaṃ, āvuso’ti vadesi. ‘Kiṃ panāvuso sāriputta, vijjācaraṇenantakaro hotī’ti, iti puṭṭho samāno – ‘no hidaṃ, āvuso’ti vadesi. ‘Kiṃ panāvuso sāriputta, aññatra vijjācaraṇenantakaro hotī’ti, iti puṭṭho samāno – ‘no hidaṃ, āvuso’ti vadesi. Yathā kathaṃ panāvuso, antakaro hotī’’ti?
‘‘विज्जाय चे, आवुसो, अन्तकरो अभविस्स, सउपादानोव समानो अन्तकरो अभविस्स। चरणेन चे, आवुसो, अन्तकरो अभविस्स, सउपादानोव समानो अन्तकरो अभविस्स। विज्जाचरणेन चे, आवुसो, अन्तकरो अभविस्स, सउपादानोव समानो अन्तकरो अभविस्स। अञ्ञत्र विज्जाचरणेन चे, आवुसो, अन्तकरो अभविस्स, पुथुज्जनो अन्तकरो अभविस्स। पुथुज्जनो हि, आवुसो, अञ्ञत्र विज्जाचरणेन। चरणविपन्नो खो, आवुसो, यथाभूतं न जानाति न पस्सति। चरणसम्पन्नो यथाभूतं जानाति पस्सति। यथाभूतं जानं पस्सं अन्तकरो होती’’ति। पञ्चमं।
‘‘Vijjāya ce, āvuso, antakaro abhavissa, saupādānova samāno antakaro abhavissa. Caraṇena ce, āvuso, antakaro abhavissa, saupādānova samāno antakaro abhavissa. Vijjācaraṇena ce, āvuso, antakaro abhavissa, saupādānova samāno antakaro abhavissa. Aññatra vijjācaraṇena ce, āvuso, antakaro abhavissa, puthujjano antakaro abhavissa. Puthujjano hi, āvuso, aññatra vijjācaraṇena. Caraṇavipanno kho, āvuso, yathābhūtaṃ na jānāti na passati. Caraṇasampanno yathābhūtaṃ jānāti passati. Yathābhūtaṃ jānaṃ passaṃ antakaro hotī’’ti. Pañcamaṃ.
Related texts:
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / अङ्गुत्तरनिकाय (अट्ठकथा) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ५. उपवाणसुत्तवण्णना • 5. Upavāṇasuttavaṇṇanā
टीका • Tīkā / सुत्तपिटक (टीका) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / अङ्गुत्तरनिकाय (टीका) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ५-६. उपवाणसुत्तादिवण्णना • 5-6. Upavāṇasuttādivaṇṇanā
