| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය • Saṃyuttanikāya |
6. උපයවග්‌ගො
6. Upayavaggo
1. උපයසුත්‌තං
1. Upayasuttaṃ
53. සාවත්‌ථිනිදානං . ‘‘උපයො 1, භික්‌ඛවෙ, අවිමුත්‌තො, අනුපයො විමුත්‌තො. රූපුපයං 2 වා, භික්‌ඛවෙ, විඤ්‌ඤාණං තිට්‌ඨමානං තිට්‌ඨෙය්‍ය, රූපාරම්‌මණං රූපප්‌පතිට්‌ඨං නන්‌දූපසෙචනං වුද්‌ධිං විරූළ්‌හිං වෙපුල්‌ලං ආපජ්‌ජෙය්‍ය. වෙදනුපයං වා…පෙ.… සඤ්‌ඤුපයං වා…පෙ.… සඞ්‌ඛාරුපයං වා, භික්‌ඛවෙ, විඤ්‌ඤාණං තිට්‌ඨමානං තිට්‌ඨෙය්‍ය, සඞ්‌ඛාරාරම්‌මණං සඞ්‌ඛාරප්‌පතිට්‌ඨං නන්‌දූපසෙචනං වුද්‌ධිං විරූළ්‌හිං වෙපුල්‌ලං ආපජ්‌ජෙය්‍ය’’.
53. Sāvatthinidānaṃ . ‘‘Upayo 3, bhikkhave, avimutto, anupayo vimutto. Rūpupayaṃ 4 vā, bhikkhave, viññāṇaṃ tiṭṭhamānaṃ tiṭṭheyya, rūpārammaṇaṃ rūpappatiṭṭhaṃ nandūpasecanaṃ vuddhiṃ virūḷhiṃ vepullaṃ āpajjeyya. Vedanupayaṃ vā…pe… saññupayaṃ vā…pe… saṅkhārupayaṃ vā, bhikkhave, viññāṇaṃ tiṭṭhamānaṃ tiṭṭheyya, saṅkhārārammaṇaṃ saṅkhārappatiṭṭhaṃ nandūpasecanaṃ vuddhiṃ virūḷhiṃ vepullaṃ āpajjeyya’’.
‘‘යො, භික්‌ඛවෙ, එවං වදෙය්‍ය – ‘අහමඤ්‌ඤත්‍ර රූපා අඤ්‌ඤත්‍ර වෙදනාය අඤ්‌ඤත්‍ර සඤ්‌ඤාය අඤ්‌ඤත්‍ර සඞ්‌ඛාරෙහි විඤ්‌ඤාණස්‌ස ආගතිං වා ගතිං වා චුතිං වා උපපත්‌තිං වා වුද්‌ධිං වා විරූළ්‌හිං වා වෙපුල්‌ලං වා පඤ්‌ඤාපෙස්‌සාමී’ති, නෙතං ඨානං විජ්‌ජති.
‘‘Yo, bhikkhave, evaṃ vadeyya – ‘ahamaññatra rūpā aññatra vedanāya aññatra saññāya aññatra saṅkhārehi viññāṇassa āgatiṃ vā gatiṃ vā cutiṃ vā upapattiṃ vā vuddhiṃ vā virūḷhiṃ vā vepullaṃ vā paññāpessāmī’ti, netaṃ ṭhānaṃ vijjati.
‘‘රූපධාතුයා චෙ, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛුනො රාගො පහීනො හොති. රාගස්‌ස පහානා වොච්‌ඡිජ්‌ජතාරම්‌මණං පතිට්‌ඨා විඤ්‌ඤාණස්‌ස න හොති. වෙදනාධාතුයා චෙ, භික්‌ඛවෙ… සඤ්‌ඤාධාතුයා චෙ භික්‌ඛවෙ… සඞ්‌ඛාරධාතුයා චෙ භික්‌ඛවෙ… විඤ්‌ඤාණධාතුයා චෙ, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛුනො රාගො පහීනො හොති. රාගස්‌ස පහානා වොච්‌ඡිජ්‌ජතාරම්‌මණං පතිට්‌ඨා විඤ්‌ඤාණස්‌ස න හොති. තදප්‌පතිට්‌ඨිතං විඤ්‌ඤාණං අවිරූළ්‌හං අනභිසඞ්‌ඛච්‌චවිමුත්‌තං . විමුත්‌තත්‌තා ඨිතං. ඨිතත්‌තා සන්‌තුසිතං. සන්‌තුසිතත්‌තා න පරිතස්‌සති. අපරිතස්‌සං පච්‌චත්‌තඤ්‌ඤෙව පරිනිබ්‌බායති. ‘ඛීණා ජාති, වුසිතං බ්‍රහ්‌මචරියං, කතං කරණීයං, නාපරං ඉත්‌ථත්‌තායා’ති පජානාතී’’ති. පඨමං.
‘‘Rūpadhātuyā ce, bhikkhave, bhikkhuno rāgo pahīno hoti. Rāgassa pahānā vocchijjatārammaṇaṃ patiṭṭhā viññāṇassa na hoti. Vedanādhātuyā ce, bhikkhave… saññādhātuyā ce bhikkhave… saṅkhāradhātuyā ce bhikkhave… viññāṇadhātuyā ce, bhikkhave, bhikkhuno rāgo pahīno hoti. Rāgassa pahānā vocchijjatārammaṇaṃ patiṭṭhā viññāṇassa na hoti. Tadappatiṭṭhitaṃ viññāṇaṃ avirūḷhaṃ anabhisaṅkhaccavimuttaṃ . Vimuttattā ṭhitaṃ. Ṭhitattā santusitaṃ. Santusitattā na paritassati. Aparitassaṃ paccattaññeva parinibbāyati. ‘Khīṇā jāti, vusitaṃ brahmacariyaṃ, kataṃ karaṇīyaṃ, nāparaṃ itthattāyā’ti pajānātī’’ti. Paṭhamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / සංයුත්‌තනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / 1. උපයසුත්‌තවණ්‌ණනා • 1. Upayasuttavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / සංයුත්‌තනිකාය (ටීකා) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / 1. උපයසුත්‌තවණ්‌ණනා • 1. Upayasuttavaṇṇanā
