| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / वजिरबुद्धि-टीका • Vajirabuddhi-ṭīkā |
उपोसथभेदादिकथावण्णना
Uposathabhedādikathāvaṇṇanā
१४९. ‘‘द्वेमे , भिक्खवे, उपोसथा’’ति तदा सामग्गीउपोसथस्स अननुञ्ञातत्ता वुत्तं। सामग्गीउपोसथस्स पुब्बकिच्चे ‘‘अज्जुपोसथो सामग्गी’’ति वत्तब्बं, न च कम्मवाचाय भगवता पयोगो दस्सितो, पाळिनयतो अट्ठकथाचरियेहि उद्दिसितब्बक्कमो दस्सितो। तथा पञ्चन्नं पातिमोक्खुद्देसानं उद्देसक्कमो सिद्धोति वेदितब्बं। तयो वा द्वे वा पातिमोक्खं उद्दिसन्ति, अधम्मेन समग्गं नाम होतीति एत्थ कामं सङ्घस्स सामग्गी नाम होति वग्गकथाय यथाकम्मं सामग्गीववत्थानतो। तथापि वग्गपटिपक्खभावेन समग्गं, समग्गपटिपक्खभावेन च वग्गं नाम कतं। आवेणिकतो वा गणकम्मादिसम्भवतो, तस्स च समग्गवग्गभावसम्भवतो वुत्तन्ति वेदितब्बं। धम्मेन वग्गन्ति एत्थ पारिसुद्धिकरणं धम्मिकं, सङ्घस्सेव छन्दागमनं, न गणस्साति कत्वा वग्गं नाम होति। ‘‘एकवारं कतं सुकतं, आपत्तिं पन आपज्जति, पुन कातुं न लभन्ती’’ति वदन्ति। ‘‘पञ्चसु एकस्स छन्दं आहरित्वा चतूहि पातिमोक्खं उद्दिसितुं वट्टती’’ति वदन्ति, तं युत्तं, छन्दहारके भिक्खूनं सन्तिकं पत्ते तेन सङ्घो पहोति, तस्मा छन्दो सङ्घप्पत्तो होतीति कत्वा वुत्तं।
149. ‘‘Dveme , bhikkhave, uposathā’’ti tadā sāmaggīuposathassa ananuññātattā vuttaṃ. Sāmaggīuposathassa pubbakicce ‘‘ajjuposatho sāmaggī’’ti vattabbaṃ, na ca kammavācāya bhagavatā payogo dassito, pāḷinayato aṭṭhakathācariyehi uddisitabbakkamo dassito. Tathā pañcannaṃ pātimokkhuddesānaṃ uddesakkamo siddhoti veditabbaṃ. Tayo vā dve vā pātimokkhaṃ uddisanti, adhammena samaggaṃ nāma hotīti ettha kāmaṃ saṅghassa sāmaggī nāma hoti vaggakathāya yathākammaṃ sāmaggīvavatthānato. Tathāpi vaggapaṭipakkhabhāvena samaggaṃ, samaggapaṭipakkhabhāvena ca vaggaṃ nāma kataṃ. Āveṇikato vā gaṇakammādisambhavato, tassa ca samaggavaggabhāvasambhavato vuttanti veditabbaṃ. Dhammena vagganti ettha pārisuddhikaraṇaṃ dhammikaṃ, saṅghasseva chandāgamanaṃ, na gaṇassāti katvā vaggaṃ nāma hoti. ‘‘Ekavāraṃ kataṃ sukataṃ, āpattiṃ pana āpajjati, puna kātuṃ na labhantī’’ti vadanti. ‘‘Pañcasu ekassa chandaṃ āharitvā catūhi pātimokkhaṃ uddisituṃ vaṭṭatī’’ti vadanti, taṃ yuttaṃ, chandahārake bhikkhūnaṃ santikaṃ patte tena saṅgho pahoti, tasmā chando saṅghappatto hotīti katvā vuttaṃ.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / विनयपिटक • Vinayapiṭaka / महावग्गपाळि • Mahāvaggapāḷi / ७७. उपोसथभेदादि • 77. Uposathabhedādi
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / विनयपिटक (अट्ठकथा) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / महावग्ग-अट्ठकथा • Mahāvagga-aṭṭhakathā / उपोसथभेदादिकथा • Uposathabhedādikathā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / सारत्थदीपनी-टीका • Sāratthadīpanī-ṭīkā / उपोसथभेदादिकथावण्णना • Uposathabhedādikathāvaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / विमतिविनोदनी-टीका • Vimativinodanī-ṭīkā / उपोसथभेदादिकथावण्णना • Uposathabhedādikathāvaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / पाचित्यादियोजनापाळि • Pācityādiyojanāpāḷi / ७७. उपोसथभेदादिकथा • 77. Uposathabhedādikathā
