| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ವಜಿರಬುದ್ಧಿ-ಟೀಕಾ • Vajirabuddhi-ṭīkā |
ಉಪೋಸಥಭೇದಾದಿಕಥಾವಣ್ಣನಾ
Uposathabhedādikathāvaṇṇanā
೧೪೯. ‘‘ದ್ವೇಮೇ , ಭಿಕ್ಖವೇ, ಉಪೋಸಥಾ’’ತಿ ತದಾ ಸಾಮಗ್ಗೀಉಪೋಸಥಸ್ಸ ಅನನುಞ್ಞಾತತ್ತಾ ವುತ್ತಂ। ಸಾಮಗ್ಗೀಉಪೋಸಥಸ್ಸ ಪುಬ್ಬಕಿಚ್ಚೇ ‘‘ಅಜ್ಜುಪೋಸಥೋ ಸಾಮಗ್ಗೀ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ, ನ ಚ ಕಮ್ಮವಾಚಾಯ ಭಗವತಾ ಪಯೋಗೋ ದಸ್ಸಿತೋ, ಪಾಳಿನಯತೋ ಅಟ್ಠಕಥಾಚರಿಯೇಹಿ ಉದ್ದಿಸಿತಬ್ಬಕ್ಕಮೋ ದಸ್ಸಿತೋ। ತಥಾ ಪಞ್ಚನ್ನಂ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖುದ್ದೇಸಾನಂ ಉದ್ದೇಸಕ್ಕಮೋ ಸಿದ್ಧೋತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಂ। ತಯೋ ವಾ ದ್ವೇ ವಾ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ ಉದ್ದಿಸನ್ತಿ, ಅಧಮ್ಮೇನ ಸಮಗ್ಗಂ ನಾಮ ಹೋತೀತಿ ಏತ್ಥ ಕಾಮಂ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಸಾಮಗ್ಗೀ ನಾಮ ಹೋತಿ ವಗ್ಗಕಥಾಯ ಯಥಾಕಮ್ಮಂ ಸಾಮಗ್ಗೀವವತ್ಥಾನತೋ। ತಥಾಪಿ ವಗ್ಗಪಟಿಪಕ್ಖಭಾವೇನ ಸಮಗ್ಗಂ, ಸಮಗ್ಗಪಟಿಪಕ್ಖಭಾವೇನ ಚ ವಗ್ಗಂ ನಾಮ ಕತಂ। ಆವೇಣಿಕತೋ ವಾ ಗಣಕಮ್ಮಾದಿಸಮ್ಭವತೋ, ತಸ್ಸ ಚ ಸಮಗ್ಗವಗ್ಗಭಾವಸಮ್ಭವತೋ ವುತ್ತನ್ತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಂ। ಧಮ್ಮೇನ ವಗ್ಗನ್ತಿ ಏತ್ಥ ಪಾರಿಸುದ್ಧಿಕರಣಂ ಧಮ್ಮಿಕಂ, ಸಙ್ಘಸ್ಸೇವ ಛನ್ದಾಗಮನಂ, ನ ಗಣಸ್ಸಾತಿ ಕತ್ವಾ ವಗ್ಗಂ ನಾಮ ಹೋತಿ। ‘‘ಏಕವಾರಂ ಕತಂ ಸುಕತಂ, ಆಪತ್ತಿಂ ಪನ ಆಪಜ್ಜತಿ, ಪುನ ಕಾತುಂ ನ ಲಭನ್ತೀ’’ತಿ ವದನ್ತಿ। ‘‘ಪಞ್ಚಸು ಏಕಸ್ಸ ಛನ್ದಂ ಆಹರಿತ್ವಾ ಚತೂಹಿ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ ಉದ್ದಿಸಿತುಂ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ ವದನ್ತಿ, ತಂ ಯುತ್ತಂ, ಛನ್ದಹಾರಕೇ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಸನ್ತಿಕಂ ಪತ್ತೇ ತೇನ ಸಙ್ಘೋ ಪಹೋತಿ, ತಸ್ಮಾ ಛನ್ದೋ ಸಙ್ಘಪ್ಪತ್ತೋ ಹೋತೀತಿ ಕತ್ವಾ ವುತ್ತಂ।
149. ‘‘Dveme , bhikkhave, uposathā’’ti tadā sāmaggīuposathassa ananuññātattā vuttaṃ. Sāmaggīuposathassa pubbakicce ‘‘ajjuposatho sāmaggī’’ti vattabbaṃ, na ca kammavācāya bhagavatā payogo dassito, pāḷinayato aṭṭhakathācariyehi uddisitabbakkamo dassito. Tathā pañcannaṃ pātimokkhuddesānaṃ uddesakkamo siddhoti veditabbaṃ. Tayo vā dve vā pātimokkhaṃ uddisanti, adhammena samaggaṃ nāma hotīti ettha kāmaṃ saṅghassa sāmaggī nāma hoti vaggakathāya yathākammaṃ sāmaggīvavatthānato. Tathāpi vaggapaṭipakkhabhāvena samaggaṃ, samaggapaṭipakkhabhāvena ca vaggaṃ nāma kataṃ. Āveṇikato vā gaṇakammādisambhavato, tassa ca samaggavaggabhāvasambhavato vuttanti veditabbaṃ. Dhammena vagganti ettha pārisuddhikaraṇaṃ dhammikaṃ, saṅghasseva chandāgamanaṃ, na gaṇassāti katvā vaggaṃ nāma hoti. ‘‘Ekavāraṃ kataṃ sukataṃ, āpattiṃ pana āpajjati, puna kātuṃ na labhantī’’ti vadanti. ‘‘Pañcasu ekassa chandaṃ āharitvā catūhi pātimokkhaṃ uddisituṃ vaṭṭatī’’ti vadanti, taṃ yuttaṃ, chandahārake bhikkhūnaṃ santikaṃ patte tena saṅgho pahoti, tasmā chando saṅghappatto hotīti katvā vuttaṃ.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ವಿನಯಪಿಟಕ • Vinayapiṭaka / ಮಹಾವಗ್ಗಪಾಳಿ • Mahāvaggapāḷi / ೭೭. ಉಪೋಸಥಭೇದಾದಿ • 77. Uposathabhedādi
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಮಹಾವಗ್ಗ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / ಉಪೋಸಥಭೇದಾದಿಕಥಾ • Uposathabhedādikathā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ಉಪೋಸಥಭೇದಾದಿಕಥಾವಣ್ಣನಾ • Uposathabhedādikathāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಿಮತಿವಿನೋದನೀ-ಟೀಕಾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ಉಪೋಸಥಭೇದಾದಿಕಥಾವಣ್ಣನಾ • Uposathabhedādikathāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಪಾಚಿತ್ಯಾದಿಯೋಜನಾಪಾಳಿ • Pācityādiyojanāpāḷi / ೭೭. ಉಪೋಸಥಭೇದಾದಿಕಥಾ • 77. Uposathabhedādikathā
