| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / વਜਿਰਬੁਦ੍ਧਿ-ਟੀਕਾ • Vajirabuddhi-ṭīkā |
ਉਪੋਸਥਭੇਦਾਦਿਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ
Uposathabhedādikathāvaṇṇanā
੧੪੯. ‘‘ਦ੍વੇਮੇ , ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਉਪੋਸਥਾ’’ਤਿ ਤਦਾ ਸਾਮਗ੍ਗੀਉਪੋਸਥਸ੍ਸ ਅਨਨੁਞ੍ਞਾਤਤ੍ਤਾ વੁਤ੍ਤਂ। ਸਾਮਗ੍ਗੀਉਪੋਸਥਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬਕਿਚ੍ਚੇ ‘‘ਅਜ੍ਜੁਪੋਸਥੋ ਸਾਮਗ੍ਗੀ’’ਤਿ વਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਨ ਚ ਕਮ੍ਮવਾਚਾਯ ਭਗવਤਾ ਪਯੋਗੋ ਦਸ੍ਸਿਤੋ, ਪਾਲ਼ਿਨਯਤੋ ਅਟ੍ਠਕਥਾਚਰਿਯੇਹਿ ਉਦ੍ਦਿਸਿਤਬ੍ਬਕ੍ਕਮੋ ਦਸ੍ਸਿਤੋ। ਤਥਾ ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖੁਦ੍ਦੇਸਾਨਂ ਉਦ੍ਦੇਸਕ੍ਕਮੋ ਸਿਦ੍ਧੋਤਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ। ਤਯੋ વਾ ਦ੍વੇ વਾ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਂ ਉਦ੍ਦਿਸਨ੍ਤਿ, ਅਧਮ੍ਮੇਨ ਸਮਗ੍ਗਂ ਨਾਮ ਹੋਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਕਾਮਂ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਸਾਮਗ੍ਗੀ ਨਾਮ ਹੋਤਿ વਗ੍ਗਕਥਾਯ ਯਥਾਕਮ੍ਮਂ ਸਾਮਗ੍ਗੀવવਤ੍ਥਾਨਤੋ। ਤਥਾਪਿ વਗ੍ਗਪਟਿਪਕ੍ਖਭਾવੇਨ ਸਮਗ੍ਗਂ, ਸਮਗ੍ਗਪਟਿਪਕ੍ਖਭਾવੇਨ ਚ વਗ੍ਗਂ ਨਾਮ ਕਤਂ। ਆવੇਣਿਕਤੋ વਾ ਗਣਕਮ੍ਮਾਦਿਸਮ੍ਭવਤੋ, ਤਸ੍ਸ ਚ ਸਮਗ੍ਗવਗ੍ਗਭਾવਸਮ੍ਭવਤੋ વੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ। ਧਮ੍ਮੇਨ વਗ੍ਗਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਕਰਣਂ ਧਮ੍ਮਿਕਂ, ਸਙ੍ਘਸ੍ਸੇવ ਛਨ੍ਦਾਗਮਨਂ, ਨ ਗਣਸ੍ਸਾਤਿ ਕਤ੍વਾ વਗ੍ਗਂ ਨਾਮ ਹੋਤਿ। ‘‘ਏਕવਾਰਂ ਕਤਂ ਸੁਕਤਂ, ਆਪਤ੍ਤਿਂ ਪਨ ਆਪਜ੍ਜਤਿ, ਪੁਨ ਕਾਤੁਂ ਨ ਲਭਨ੍ਤੀ’’ਤਿ વਦਨ੍ਤਿ। ‘‘ਪਞ੍ਚਸੁ ਏਕਸ੍ਸ ਛਨ੍ਦਂ ਆਹਰਿਤ੍વਾ ਚਤੂਹਿ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਂ ਉਦ੍ਦਿਸਿਤੁਂ વਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ વਦਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਯੁਤ੍ਤਂ, ਛਨ੍ਦਹਾਰਕੇ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਪਤ੍ਤੇ ਤੇਨ ਸਙ੍ਘੋ ਪਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਛਨ੍ਦੋ ਸਙ੍ਘਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਹੋਤੀਤਿ ਕਤ੍વਾ વੁਤ੍ਤਂ।
149. ‘‘Dveme , bhikkhave, uposathā’’ti tadā sāmaggīuposathassa ananuññātattā vuttaṃ. Sāmaggīuposathassa pubbakicce ‘‘ajjuposatho sāmaggī’’ti vattabbaṃ, na ca kammavācāya bhagavatā payogo dassito, pāḷinayato aṭṭhakathācariyehi uddisitabbakkamo dassito. Tathā pañcannaṃ pātimokkhuddesānaṃ uddesakkamo siddhoti veditabbaṃ. Tayo vā dve vā pātimokkhaṃ uddisanti, adhammena samaggaṃ nāma hotīti ettha kāmaṃ saṅghassa sāmaggī nāma hoti vaggakathāya yathākammaṃ sāmaggīvavatthānato. Tathāpi vaggapaṭipakkhabhāvena samaggaṃ, samaggapaṭipakkhabhāvena ca vaggaṃ nāma kataṃ. Āveṇikato vā gaṇakammādisambhavato, tassa ca samaggavaggabhāvasambhavato vuttanti veditabbaṃ. Dhammena vagganti ettha pārisuddhikaraṇaṃ dhammikaṃ, saṅghasseva chandāgamanaṃ, na gaṇassāti katvā vaggaṃ nāma hoti. ‘‘Ekavāraṃ kataṃ sukataṃ, āpattiṃ pana āpajjati, puna kātuṃ na labhantī’’ti vadanti. ‘‘Pañcasu ekassa chandaṃ āharitvā catūhi pātimokkhaṃ uddisituṃ vaṭṭatī’’ti vadanti, taṃ yuttaṃ, chandahārake bhikkhūnaṃ santikaṃ patte tena saṅgho pahoti, tasmā chando saṅghappatto hotīti katvā vuttaṃ.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / વਿਨਯਪਿਟਕ • Vinayapiṭaka / ਮਹਾવਗ੍ਗਪਾਲ਼ਿ • Mahāvaggapāḷi / ੭੭. ਉਪੋਸਥਭੇਦਾਦਿ • 77. Uposathabhedādi
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਮਹਾવਗ੍ਗ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / ਉਪੋਸਥਭੇਦਾਦਿਕਥਾ • Uposathabhedādikathā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨੀ-ਟੀਕਾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ਉਪੋਸਥਭੇਦਾਦਿਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • Uposathabhedādikathāvaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਿਮਤਿવਿਨੋਦਨੀ-ਟੀਕਾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ਉਪੋਸਥਭੇਦਾਦਿਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • Uposathabhedādikathāvaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ਪਾਚਿਤ੍ਯਾਦਿਯੋਜਨਾਪਾਲ਼ਿ • Pācityādiyojanāpāḷi / ੭੭. ਉਪੋਸਥਭੇਦਾਦਿਕਥਾ • 77. Uposathabhedādikathā
