| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / महावग्ग-अट्ठकथा • Mahāvagga-aṭṭhakathā |
उपोसथागारादिकथा
Uposathāgārādikathā
१४१. अनुपरिवेणियन्ति एकसीममहाविहारे तस्मिं तस्मिं परिवेणे। असङ्केतेनाति सङ्केतं अकत्वा। एकं समूहनित्वाति कम्मवाचाय समूहनित्वा।
141.Anupariveṇiyanti ekasīmamahāvihāre tasmiṃ tasmiṃ pariveṇe. Asaṅketenāti saṅketaṃ akatvā. Ekaṃ samūhanitvāti kammavācāya samūhanitvā.
१४२. यतो पातिमोक्खं सुणातीति यत्थ कत्थचि भिक्खूनं हत्थपासे निसिन्नो यस्मा पातिमोक्खं सुणाति; कतोवस्स उपोसथोति अत्थो। इदञ्च वत्थुवसेन वुत्तं, हत्थपासे निसिन्नस्स पन असुणन्तस्सापि कतोव होति उपोसथो। निमित्ता कित्तेतब्बाति उपोसथपमुखस्स खुद्दकानि वा महन्तानि वा पासाणइट्ठकदारुखण्डदण्डकादीनि यानि कानिचि निमित्तानि अब्भोकासे वा माळकादीसु वा यत्थ कत्थचि सञ्ञं कत्वा कित्तेतुं वट्टति। अथ वा निमित्ता कित्तेतब्बाति निमित्तुपगा वा अनिमित्तुपगा वा परिच्छेदजाननत्थं कित्तेतब्बा।
142.Yato pātimokkhaṃ suṇātīti yattha katthaci bhikkhūnaṃ hatthapāse nisinno yasmā pātimokkhaṃ suṇāti; katovassa uposathoti attho. Idañca vatthuvasena vuttaṃ, hatthapāse nisinnassa pana asuṇantassāpi katova hoti uposatho. Nimittā kittetabbāti uposathapamukhassa khuddakāni vā mahantāni vā pāsāṇaiṭṭhakadārukhaṇḍadaṇḍakādīni yāni kānici nimittāni abbhokāse vā māḷakādīsu vā yattha katthaci saññaṃ katvā kittetuṃ vaṭṭati. Atha vā nimittā kittetabbāti nimittupagā vā animittupagā vā paricchedajānanatthaṃ kittetabbā.
थेरेहि भिक्खूहि पठमतरं सन्निपतितुन्ति एत्थ सचे महाथेरो पठमतरं न आगच्छति, दुक्कटं। सब्बेहेव एकज्झं सन्निपतित्वा उपोसथो कातब्बोति एत्थ सचे पोराणको आवासो मज्झे विहारस्स होति, पहोति चेत्थ भिक्खूनं निसज्जट्ठानं, तत्थ सन्निपतित्वा उपोसथो कातब्बो। सचे पोराणको परिदुब्बलो चेव सम्बाधो च अञ्ञो पच्छा उट्ठितावासो असम्बाधो, तत्थ उपोसथो कातब्बो।
Therehi bhikkhūhi paṭhamataraṃ sannipatitunti ettha sace mahāthero paṭhamataraṃ na āgacchati, dukkaṭaṃ. Sabbeheva ekajjhaṃ sannipatitvā uposatho kātabboti ettha sace porāṇako āvāso majjhe vihārassa hoti, pahoti cettha bhikkhūnaṃ nisajjaṭṭhānaṃ, tattha sannipatitvā uposatho kātabbo. Sace porāṇako paridubbalo ceva sambādho ca añño pacchā uṭṭhitāvāso asambādho, tattha uposatho kātabbo.
यत्थ वा पन थेरो भिक्खु विहरतीति एत्थापि सचे थेरस्स विहारो सब्बेसं पहोति, फासुको होति, तत्थ उपोसथो कातब्बो। सचे पन सो पच्चन्ते विसमप्पदेसे होति, थेरस्स वत्तब्बं – ‘‘भन्ते, तुम्हाकं विहारो अफासुकदेसो, नत्थि एत्थ सब्बेसं ओकासो , असुकस्मिं नाम आवासे ओकासो अत्थि, तत्थ गन्तुं वट्टती’’ति। सचे थेरो नागच्छति, तस्स छन्दपारिसुद्धिं आनेत्वा सब्बेसं पहोनके फासुकट्ठाने उपोसथो कातब्बो।
Yattha vā pana thero bhikkhu viharatīti etthāpi sace therassa vihāro sabbesaṃ pahoti, phāsuko hoti, tattha uposatho kātabbo. Sace pana so paccante visamappadese hoti, therassa vattabbaṃ – ‘‘bhante, tumhākaṃ vihāro aphāsukadeso, natthi ettha sabbesaṃ okāso , asukasmiṃ nāma āvāse okāso atthi, tattha gantuṃ vaṭṭatī’’ti. Sace thero nāgacchati, tassa chandapārisuddhiṃ ānetvā sabbesaṃ pahonake phāsukaṭṭhāne uposatho kātabbo.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / विनयपिटक • Vinayapiṭaka / महावग्गपाळि • Mahāvaggapāḷi
७२. उपोसथागारकथा • 72. Uposathāgārakathā
७३. उपोसथप्पमुखानुजानना • 73. Uposathappamukhānujānanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / सारत्थदीपनी-टीका • Sāratthadīpanī-ṭīkā / उपोसथागारादिकथावण्णना • Uposathāgārādikathāvaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / वजिरबुद्धि-टीका • Vajirabuddhi-ṭīkā / उपोसथागारादिकथावण्णना • Uposathāgārādikathāvaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / विमतिविनोदनी-टीका • Vimativinodanī-ṭīkā / उपोसथागारादिकथावण्णना • Uposathāgārādikathāvaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / पाचित्यादियोजनापाळि • Pācityādiyojanāpāḷi / ७२. उपोसथागारादिकथा • 72. Uposathāgārādikathā
