Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / မဟာဝဂ္ဂပာဠိ • Mahāvaggapāḷi |
၇၂. ဥပောသထာဂာရကထာ
72. Uposathāgārakathā
၁၄၁. တေန ခော ပန သမယေန ဘိက္ခူ အနုပရိဝေဏိယံ ပာတိမောက္ခံ ဥဒ္ဒိသန္တိ အသင္ကေတေန။ အာဂန္တုကာ ဘိက္ခူ န ဇာနန္တိ – ‘‘ကတ္ထ ဝာ အဇ္ဇုပောသထော ကရီယိသ္သတီ’’တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ န, ဘိက္ခဝေ, အနုပရိဝေဏိယံ ပာတိမောက္ခံ ဥဒ္ဒိသိတဗ္ဗံ အသင္ကေတေန။ ယော ဥဒ္ဒိသေယ္ယ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋသ္သ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ဥပောသထာဂာရံ သမ္မန္နိတ္ဝာ ဥပောသထံ ကာတုံ, ယံ သင္ဃော အာကင္ခတိ ဝိဟာရံ ဝာ အဍ္ဎယောဂံ ဝာ ပာသာဒံ ဝာ ဟမ္မိယံ ဝာ ဂုဟံ ဝာ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, သမ္မန္နိတဗ္ဗံ။ ဗ္ယတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သင္ဃော ဉာပေတဗ္ဗော –
141. Tena kho pana samayena bhikkhū anupariveṇiyaṃ pātimokkhaṃ uddisanti asaṅketena. Āgantukā bhikkhū na jānanti – ‘‘kattha vā ajjuposatho karīyissatī’’ti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. Na, bhikkhave, anupariveṇiyaṃ pātimokkhaṃ uddisitabbaṃ asaṅketena. Yo uddiseyya, āpatti dukkaṭassa. Anujānāmi, bhikkhave, uposathāgāraṃ sammannitvā uposathaṃ kātuṃ, yaṃ saṅgho ākaṅkhati vihāraṃ vā aḍḍhayogaṃ vā pāsādaṃ vā hammiyaṃ vā guhaṃ vā. Evañca pana, bhikkhave, sammannitabbaṃ. Byattena bhikkhunā paṭibalena saṅgho ñāpetabbo –
‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သင္ဃော။ ယဒိ သင္ဃသ္သ ပတ္တကလ္လံ, သင္ဃော ဣတ္ထန္နာမံ ဝိဟာရံ ဥပောသထာဂာရံ သမ္မန္နေယ္ယ။ ဧသာ ဉတ္တိ။
‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Yadi saṅghassa pattakallaṃ, saṅgho itthannāmaṃ vihāraṃ uposathāgāraṃ sammanneyya. Esā ñatti.
‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သင္ဃော။ သင္ဃော ဣတ္ထန္နာမံ ဝိဟာရံ ဥပောသထာဂာရံ သမ္မန္နတိ။ ယသ္သာယသ္မတော ခမတိ ဣတ္ထန္နာမသ္သ ဝိဟာရသ္သ ဥပောသထာဂာရသ္သ သမ္မုတိ, သော တုဏ္ဟသ္သ; ယသ္သ နက္ခမတိ, သော ဘာသေယ္ယ။ သမ္မတော သင္ဃေန ဣတ္ထန္နာမော ဝိဟာရော ဥပောသထာဂာရံ။ ခမတိ သင္ဃသ္သ, တသ္မာ တုဏ္ဟီ, ဧဝမေတံ ဓာရယာမီ’’တိ။
‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Saṅgho itthannāmaṃ vihāraṃ uposathāgāraṃ sammannati. Yassāyasmato khamati itthannāmassa vihārassa uposathāgārassa sammuti, so tuṇhassa; yassa nakkhamati, so bhāseyya. Sammato saṅghena itthannāmo vihāro uposathāgāraṃ. Khamati saṅghassa, tasmā tuṇhī, evametaṃ dhārayāmī’’ti.
တေန ခော ပန သမယေန အညတရသ္မိံ အာဝာသေ ဒ္ဝေ ဥပောသထာဂာရာနိ သမ္မတာနိ ဟောန္တိ။ ဘိက္ခူ ဥဘယတ္ထ သန္နိပတန္တိ – ‘‘ဣဓ ဥပောသထော ကရီယိသ္သတိ, ဣဓ ဥပောသထော ကရီယိသ္သတီ’’တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ ။ န, ဘိက္ခဝေ, ဧကသ္မိံ အာဝာသေ ဒ္ဝေ ဥပောသထာဂာရာနိ သမ္မန္နိတဗ္ဗာနိ။ ယော သမ္မန္နေယ္ယ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋသ္သ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ဧကံ သမူဟနိတ္ဝာ 1 ဧကတ္ထ ဥပောသထံ ကာတုံ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, သမူဟန္တဗ္ဗံ။ ဗ္ယတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သင္ဃော ဉာပေတဗ္ဗော –
Tena kho pana samayena aññatarasmiṃ āvāse dve uposathāgārāni sammatāni honti. Bhikkhū ubhayattha sannipatanti – ‘‘idha uposatho karīyissati, idha uposatho karīyissatī’’ti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ . Na, bhikkhave, ekasmiṃ āvāse dve uposathāgārāni sammannitabbāni. Yo sammanneyya, āpatti dukkaṭassa. Anujānāmi, bhikkhave, ekaṃ samūhanitvā 2 ekattha uposathaṃ kātuṃ. Evañca pana, bhikkhave, samūhantabbaṃ. Byattena bhikkhunā paṭibalena saṅgho ñāpetabbo –
‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သင္ဃော။ ယဒိ သင္ဃသ္သ ပတ္တကလ္လံ, သင္ဃော ဣတ္ထန္နာမံ ဥပောသထာဂာရံ သမူဟနေယ္ယ 3။ ဧသာ ဉတ္တိ။
‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Yadi saṅghassa pattakallaṃ, saṅgho itthannāmaṃ uposathāgāraṃ samūhaneyya 4. Esā ñatti.
‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သင္ဃော။ သင္ဃော ဣတ္ထန္နာမံ ဥပောသထာဂာရံ သမူဟနတိ။ ယသ္သာယသ္မတော ခမတိ ဣတ္ထန္နာမသ္သ ဥပောသထာဂာရသ္သ သမုဂ္ဃာတော, သော တုဏ္ဟသ္သ; ယသ္သ နက္ခမတိ, သော ဘာသေယ္ယ။ သမူဟတံ သင္ဃေန ဣတ္ထန္နာမံ ဥပောသထာဂာရံ။ ခမတိ သင္ဃသ္သ, တသ္မာ တုဏ္ဟီ, ဧဝမေတံ ဓာရယာမီ’’တိ။
‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Saṅgho itthannāmaṃ uposathāgāraṃ samūhanati. Yassāyasmato khamati itthannāmassa uposathāgārassa samugghāto, so tuṇhassa; yassa nakkhamati, so bhāseyya. Samūhataṃ saṅghena itthannāmaṃ uposathāgāraṃ. Khamati saṅghassa, tasmā tuṇhī, evametaṃ dhārayāmī’’ti.
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / ဝိနယပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / မဟာဝဂ္ဂ-အဋ္ဌကထာ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / ဥပောသထာဂာရာဒိကထာ • Uposathāgārādikathā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝဇိရဗုဒ္ဓိ-ဋီကာ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ဥပောသထာဂာရာဒိကထာဝဏ္ဏနာ • Uposathāgārādikathāvaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝိမတိဝိနောဒနီ-ဋီကာ • Vimativinodanī-ṭīkā / ဥပောသထာဂာရာဒိကထာဝဏ္ဏနာ • Uposathāgārādikathāvaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ပာစိတ္ယာဒိယောဇနာပာဠိ • Pācityādiyojanāpāḷi / ၇၂. ဥပောသထာဂာရာဒိကထာ • 72. Uposathāgārādikathā