| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਮਹਾવਗ੍ਗਪਾਲ਼ਿ • Mahāvaggapāḷi |
੭੨. ਉਪੋਸਥਾਗਾਰਕਥਾ
72. Uposathāgārakathā
੧੪੧. ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਭਿਕ੍ਖੂ ਅਨੁਪਰਿવੇਣਿਯਂ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਂ ਉਦ੍ਦਿਸਨ੍ਤਿ ਅਸਙ੍ਕੇਤੇਨ। ਆਗਨ੍ਤੁਕਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਨ ਜਾਨਨ੍ਤਿ – ‘‘ਕਤ੍ਥ વਾ ਅਜ੍ਜੁਪੋਸਥੋ ਕਰੀਯਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ। ਭਗવਤੋ ਏਤਮਤ੍ਥਂ ਆਰੋਚੇਸੁਂ। ਨ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਨੁਪਰਿવੇਣਿਯਂ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਂ ਉਦ੍ਦਿਸਿਤਬ੍ਬਂ ਅਸਙ੍ਕੇਤੇਨ। ਯੋ ਉਦ੍ਦਿਸੇਯ੍ਯ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸ। ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਉਪੋਸਥਾਗਾਰਂ ਸਮ੍ਮਨ੍ਨਿਤ੍વਾ ਉਪੋਸਥਂ ਕਾਤੁਂ, ਯਂ ਸਙ੍ਘੋ ਆਕਙ੍ਖਤਿ વਿਹਾਰਂ વਾ ਅਡ੍ਢਯੋਗਂ વਾ ਪਾਸਾਦਂ વਾ ਹਮ੍ਮਿਯਂ વਾ ਗੁਹਂ વਾ। ਏવਞ੍ਚ ਪਨ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸਮ੍ਮਨ੍ਨਿਤਬ੍ਬਂ। ਬ੍ਯਤ੍ਤੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਪਟਿਬਲੇਨ ਸਙ੍ਘੋ ਞਾਪੇਤਬ੍ਬੋ –
141. Tena kho pana samayena bhikkhū anupariveṇiyaṃ pātimokkhaṃ uddisanti asaṅketena. Āgantukā bhikkhū na jānanti – ‘‘kattha vā ajjuposatho karīyissatī’’ti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. Na, bhikkhave, anupariveṇiyaṃ pātimokkhaṃ uddisitabbaṃ asaṅketena. Yo uddiseyya, āpatti dukkaṭassa. Anujānāmi, bhikkhave, uposathāgāraṃ sammannitvā uposathaṃ kātuṃ, yaṃ saṅgho ākaṅkhati vihāraṃ vā aḍḍhayogaṃ vā pāsādaṃ vā hammiyaṃ vā guhaṃ vā. Evañca pana, bhikkhave, sammannitabbaṃ. Byattena bhikkhunā paṭibalena saṅgho ñāpetabbo –
‘‘ਸੁਣਾਤੁ ਮੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਸਙ੍ਘੋ। ਯਦਿ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤਕਲ੍ਲਂ, ਸਙ੍ਘੋ ਇਤ੍ਥਨ੍ਨਾਮਂ વਿਹਾਰਂ ਉਪੋਸਥਾਗਾਰਂ ਸਮ੍ਮਨ੍ਨੇਯ੍ਯ। ਏਸਾ ਞਤ੍ਤਿ।
‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Yadi saṅghassa pattakallaṃ, saṅgho itthannāmaṃ vihāraṃ uposathāgāraṃ sammanneyya. Esā ñatti.
‘‘ਸੁਣਾਤੁ ਮੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਸਙ੍ਘੋ। ਸਙ੍ਘੋ ਇਤ੍ਥਨ੍ਨਾਮਂ વਿਹਾਰਂ ਉਪੋਸਥਾਗਾਰਂ ਸਮ੍ਮਨ੍ਨਤਿ। ਯਸ੍ਸਾਯਸ੍ਮਤੋ ਖਮਤਿ ਇਤ੍ਥਨ੍ਨਾਮਸ੍ਸ વਿਹਾਰਸ੍ਸ ਉਪੋਸਥਾਗਾਰਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮੁਤਿ, ਸੋ ਤੁਣ੍ਹਸ੍ਸ; ਯਸ੍ਸ ਨਕ੍ਖਮਤਿ, ਸੋ ਭਾਸੇਯ੍ਯ। ਸਮ੍ਮਤੋ ਸਙ੍ਘੇਨ ਇਤ੍ਥਨ੍ਨਾਮੋ વਿਹਾਰੋ ਉਪੋਸਥਾਗਾਰਂ। ਖਮਤਿ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ, ਤਸ੍ਮਾ ਤੁਣ੍ਹੀ, ਏવਮੇਤਂ ਧਾਰਯਾਮੀ’’ਤਿ।
‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Saṅgho itthannāmaṃ vihāraṃ uposathāgāraṃ sammannati. Yassāyasmato khamati itthannāmassa vihārassa uposathāgārassa sammuti, so tuṇhassa; yassa nakkhamati, so bhāseyya. Sammato saṅghena itthannāmo vihāro uposathāgāraṃ. Khamati saṅghassa, tasmā tuṇhī, evametaṃ dhārayāmī’’ti.
ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਅਞ੍ਞਤਰਸ੍ਮਿਂ ਆવਾਸੇ ਦ੍વੇ ਉਪੋਸਥਾਗਾਰਾਨਿ ਸਮ੍ਮਤਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ। ਭਿਕ੍ਖੂ ਉਭਯਤ੍ਥ ਸਨ੍ਨਿਪਤਨ੍ਤਿ – ‘‘ਇਧ ਉਪੋਸਥੋ ਕਰੀਯਿਸ੍ਸਤਿ, ਇਧ ਉਪੋਸਥੋ ਕਰੀਯਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ। ਭਗવਤੋ ਏਤਮਤ੍ਥਂ ਆਰੋਚੇਸੁਂ । ਨ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਆવਾਸੇ ਦ੍વੇ ਉਪੋਸਥਾਗਾਰਾਨਿ ਸਮ੍ਮਨ੍ਨਿਤਬ੍ਬਾਨਿ। ਯੋ ਸਮ੍ਮਨ੍ਨੇਯ੍ਯ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸ। ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਏਕਂ ਸਮੂਹਨਿਤ੍વਾ 1 ਏਕਤ੍ਥ ਉਪੋਸਥਂ ਕਾਤੁਂ। ਏવਞ੍ਚ ਪਨ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸਮੂਹਨ੍ਤਬ੍ਬਂ। ਬ੍ਯਤ੍ਤੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਪਟਿਬਲੇਨ ਸਙ੍ਘੋ ਞਾਪੇਤਬ੍ਬੋ –
Tena kho pana samayena aññatarasmiṃ āvāse dve uposathāgārāni sammatāni honti. Bhikkhū ubhayattha sannipatanti – ‘‘idha uposatho karīyissati, idha uposatho karīyissatī’’ti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ . Na, bhikkhave, ekasmiṃ āvāse dve uposathāgārāni sammannitabbāni. Yo sammanneyya, āpatti dukkaṭassa. Anujānāmi, bhikkhave, ekaṃ samūhanitvā 2 ekattha uposathaṃ kātuṃ. Evañca pana, bhikkhave, samūhantabbaṃ. Byattena bhikkhunā paṭibalena saṅgho ñāpetabbo –
‘‘ਸੁਣਾਤੁ ਮੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਸਙ੍ਘੋ। ਯਦਿ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤਕਲ੍ਲਂ, ਸਙ੍ਘੋ ਇਤ੍ਥਨ੍ਨਾਮਂ ਉਪੋਸਥਾਗਾਰਂ ਸਮੂਹਨੇਯ੍ਯ 3। ਏਸਾ ਞਤ੍ਤਿ।
‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Yadi saṅghassa pattakallaṃ, saṅgho itthannāmaṃ uposathāgāraṃ samūhaneyya 4. Esā ñatti.
‘‘ਸੁਣਾਤੁ ਮੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਸਙ੍ਘੋ। ਸਙ੍ਘੋ ਇਤ੍ਥਨ੍ਨਾਮਂ ਉਪੋਸਥਾਗਾਰਂ ਸਮੂਹਨਤਿ। ਯਸ੍ਸਾਯਸ੍ਮਤੋ ਖਮਤਿ ਇਤ੍ਥਨ੍ਨਾਮਸ੍ਸ ਉਪੋਸਥਾਗਾਰਸ੍ਸ ਸਮੁਗ੍ਘਾਤੋ, ਸੋ ਤੁਣ੍ਹਸ੍ਸ; ਯਸ੍ਸ ਨਕ੍ਖਮਤਿ, ਸੋ ਭਾਸੇਯ੍ਯ। ਸਮੂਹਤਂ ਸਙ੍ਘੇਨ ਇਤ੍ਥਨ੍ਨਾਮਂ ਉਪੋਸਥਾਗਾਰਂ। ਖਮਤਿ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ, ਤਸ੍ਮਾ ਤੁਣ੍ਹੀ, ਏવਮੇਤਂ ਧਾਰਯਾਮੀ’’ਤਿ।
‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Saṅgho itthannāmaṃ uposathāgāraṃ samūhanati. Yassāyasmato khamati itthannāmassa uposathāgārassa samugghāto, so tuṇhassa; yassa nakkhamati, so bhāseyya. Samūhataṃ saṅghena itthannāmaṃ uposathāgāraṃ. Khamati saṅghassa, tasmā tuṇhī, evametaṃ dhārayāmī’’ti.
Footnotes:
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਮਹਾવਗ੍ਗ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / ਉਪੋਸਥਾਗਾਰਾਦਿਕਥਾ • Uposathāgārādikathā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਜਿਰਬੁਦ੍ਧਿ-ਟੀਕਾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ਉਪੋਸਥਾਗਾਰਾਦਿਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • Uposathāgārādikathāvaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਿਮਤਿવਿਨੋਦਨੀ-ਟੀਕਾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ਉਪੋਸਥਾਗਾਰਾਦਿਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • Uposathāgārādikathāvaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ਪਾਚਿਤ੍ਯਾਦਿਯੋਜਨਾਪਾਲ਼ਿ • Pācityādiyojanāpāḷi / ੭੨. ਉਪੋਸਥਾਗਾਰਾਦਿਕਥਾ • 72. Uposathāgārādikathā
