| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / खुद्दसिक्खा-मूलसिक्खा • Khuddasikkhā-mūlasikkhā |
४४. उपोसथनिद्देसो
44. Uposathaniddeso
उपोसथोति –
Uposathoti –
४१०.
410.
दुवे उपोसथा चातु-द्दसो पन्नरसो इति।
Duve uposathā cātu-ddaso pannaraso iti;
सुत्तुद्देसमधिट्ठान-पारिसुद्धिवसा तयो॥
Suttuddesamadhiṭṭhāna-pārisuddhivasā tayo.
४११.
411.
सुत्तुद्देसोव सङ्घस्स, अधिट्ठानउपोसथो।
Suttuddesova saṅghassa, adhiṭṭhānauposatho;
पुग्गलस्सेव सेसानं, पारिसुद्धिउपोसथो॥
Puggalasseva sesānaṃ, pārisuddhiuposatho.
४१२.
412.
पुब्बकिच्चे च करणे, पत्तकल्ले समानिते।
Pubbakicce ca karaṇe, pattakalle samānite;
सुत्तं उद्दिसति सङ्घो, पञ्चधा सो विभावितो॥
Suttaṃ uddisati saṅgho, pañcadhā so vibhāvito.
४१३.
413.
विनान्तरायं सङ्खेपे-नुद्देसो विनिवारितो।
Vināntarāyaṃ saṅkhepe-nuddeso vinivārito;
‘‘थेरोव इस्सरो द्वीसु, उद्देसेस्वेत्थ तीसु वा।
‘‘Therova issaro dvīsu, uddesesvettha tīsu vā;
विसदेसू’’ति वुत्तत्ता, अवत्तन्तेपि वट्टति॥
Visadesū’’ti vuttattā, avattantepi vaṭṭati.
४१४.
414.
आगच्छेय्युं यदि समा, उद्दिसन्ते व थोकिका।
Āgaccheyyuṃ yadi samā, uddisante va thokikā;
उद्दिट्ठं यं सुउद्दिट्ठं, सोतब्बमवसेसकं॥
Uddiṭṭhaṃ yaṃ suuddiṭṭhaṃ, sotabbamavasesakaṃ.
४१५.
415.
उद्दिट्ठमत्ते सकला-येकच्चायुट्ठिताय वा।
Uddiṭṭhamatte sakalā-yekaccāyuṭṭhitāya vā;
पारिसुद्धिं करेय्येसं, सन्तिके बहुकाथ चे।
Pārisuddhiṃ kareyyesaṃ, santike bahukātha ce;
कत्वा सब्बविकप्पेसु, पुब्बकिच्चं पुनुद्दिसे॥
Katvā sabbavikappesu, pubbakiccaṃ punuddise.
४१६.
416.
पन्नरसोवासिकानं, इतरानं सचेतरो।
Pannarasovāsikānaṃ, itarānaṃ sacetaro;
समानेतरेनुवत्तन्तु, पुरिमानं सचेधिका।
Samānetarenuvattantu, purimānaṃ sacedhikā;
पुरिमा अनुवत्तन्तु, तेसं सेसेप्ययं नयो॥
Purimā anuvattantu, tesaṃ sesepyayaṃ nayo.
४१७.
417.
पाटिपदोवासिकानं, इतरानं उपोसथो।
Pāṭipadovāsikānaṃ, itarānaṃ uposatho;
समथोकानं सामग्गिं, मूलट्ठा देन्तु कामतो॥
Samathokānaṃ sāmaggiṃ, mūlaṭṭhā dentu kāmato.
४१८.
418.
बहि गन्त्वान कातब्बो, नो चे देन्ति उपोसथो।
Bahi gantvāna kātabbo, no ce denti uposatho;
देय्यानिच्छाय सामग्गी, बहूसु बहि वा वजे॥
Deyyānicchāya sāmaggī, bahūsu bahi vā vaje.
४१९.
419.
पाटिपदेगन्तुकानं , एवमेव अयं नयो।
Pāṭipadegantukānaṃ , evameva ayaṃ nayo;
सावेय्य सुत्तं सञ्चिच्च, अस्सावेन्तस्स दुक्कटं॥
Sāveyya suttaṃ sañcicca, assāventassa dukkaṭaṃ.
४२०.
420.
सम्मज्जितुं पदीपेतुं, पञ्ञापेतुं दकासनं।
Sammajjituṃ padīpetuṃ, paññāpetuṃ dakāsanaṃ;
न करेय्य तथा कल्लो, महाथेरेन पेसितो॥
Na kareyya tathā kallo, mahātherena pesito.
४२१. सम्मज्जित्वा पदीपेत्वा, पट्ठपेत्वा दकासनं। गणञत्तिं ठपेत्वेवं, कत्तब्बो तीहुपोसथो। ‘‘सुणन्तु मे आयस्मन्ता, अज्जुपोसथो पन्नरसो, यदायस्मन्तानं पत्तकल्लं, मयं अञ्ञमञ्ञं पारिसुद्धिउपोसथं करेय्यामा’’ति।
421. Sammajjitvā padīpetvā, paṭṭhapetvā dakāsanaṃ. Gaṇañattiṃ ṭhapetvevaṃ, kattabbo tīhuposatho. ‘‘Suṇantu me āyasmantā, ajjuposatho pannaraso, yadāyasmantānaṃ pattakallaṃ, mayaṃ aññamaññaṃ pārisuddhiuposathaṃ kareyyāmā’’ti.
४२२. एकंसं चीवरं कत्वा, निसीदित्वा उक्कुटिकं,। थेरेन अञ्जलिं तेवं, पग्गय्ह समुदीरिया। ‘‘परिसुद्धो अहं आवुसो, परिसुद्धोति मं धारेथा’’ति, वदे यावततीयकं।
422. Ekaṃsaṃ cīvaraṃ katvā, nisīditvā ukkuṭikaṃ,. Therena añjaliṃ tevaṃ, paggayha samudīriyā. ‘‘Parisuddho ahaṃ āvuso, parisuddhoti maṃ dhārethā’’ti, vade yāvatatīyakaṃ.
४२३. समत्तपुब्बारम्भेन, ते नवेनेवमीरिया। ‘‘परिसुद्धो अहं भन्ते, परिसुद्धोति मं धारेथा’’ति, वदे यावततीयकं।
423. Samattapubbārambhena, te navenevamīriyā. ‘‘Parisuddho ahaṃ bhante, parisuddhoti maṃ dhārethā’’ti, vade yāvatatīyakaṃ.
४२४. द्वीसु थेरेन कत्तब्बं, कत्वेवमीरियो नवो। ‘‘परिसुद्धो अहं आवुसो, परिसुद्धोति मं धारेही’’ति तिक्खत्तुं वत्तब्बो।
424. Dvīsu therena kattabbaṃ, katvevamīriyo navo. ‘‘Parisuddho ahaṃ āvuso, parisuddhoti maṃ dhārehī’’ti tikkhattuṃ vattabbo.
४२५.
425.
नवेन थेरो तिक्खत्तुं, एवमस्स उदीरियो।
Navena thero tikkhattuṃ, evamassa udīriyo;
‘‘परिसुद्धो अहं भन्ते, परिसुद्धोति मं धारेथा’’ति॥
‘‘Parisuddho ahaṃ bhante, parisuddhoti maṃ dhārethā’’ti.
४२६. पुब्बकिच्चं समापेत्वा, अधिट्ठेय्येवमेकको। ‘‘अज्ज मे उपोसथो पन्नरसोति वा चातुद्दसोति वा अधिट्ठामी’’ति वत्तब्बं, नो चेधिट्ठेय्य दुक्कटं।
426. Pubbakiccaṃ samāpetvā, adhiṭṭheyyevamekako. ‘‘Ajja me uposatho pannarasoti vā cātuddasoti vā adhiṭṭhāmī’’ti vattabbaṃ, no cedhiṭṭheyya dukkaṭaṃ.
४२७.
427.
यत्थ वसन्ति चत्तारो, तयो वा यदि वा दुवे।
Yattha vasanti cattāro, tayo vā yadi vā duve;
पारिसुद्धिं हरित्वान, एकेकस्सितरीतरे।
Pārisuddhiṃ haritvāna, ekekassitarītare;
तं तं उपोसथं कयिरुं, सिया आपत्ति दुक्कटं॥
Taṃ taṃ uposathaṃ kayiruṃ, siyā āpatti dukkaṭaṃ.
४२८.
428.
वग्गे समग्गे वग्गोति, सञ्ञिनो विमतिस्स वा।
Vagge samagge vaggoti, saññino vimatissa vā;
दुक्कटं करोतो भेदा-धिप्पायेन थुल्लच्चयं।
Dukkaṭaṃ karoto bhedā-dhippāyena thullaccayaṃ;
वग्गे समग्गेनापत्ति, समग्गो इति सञ्ञिनो॥
Vagge samaggenāpatti, samaggo iti saññino.
४२९.
429.
उक्खित्तस्स गहट्ठस्स, सेसानं सहधम्मिनं।
Ukkhittassa gahaṭṭhassa, sesānaṃ sahadhamminaṃ;
पाराजिकस्साभब्बस्स, सिक्खानिक्खित्तकस्स च॥
Pārājikassābhabbassa, sikkhānikkhittakassa ca.
४३०.
430.
निसिन्नपरिसायञ्च, सभागापत्तिको तथा।
Nisinnaparisāyañca, sabhāgāpattiko tathā;
छन्देन परिवुत्थेन, पातिमोक्खं न उद्दिसे॥
Chandena parivutthena, pātimokkhaṃ na uddise.
४३१.
431.
अदेसयित्वानापन्नं, नाविकत्वान वेमतिं।
Adesayitvānāpannaṃ, nāvikatvāna vematiṃ;
नुपोसथेपि वा कातुं, पोसथो न च कप्पति॥
Nuposathepi vā kātuṃ, posatho na ca kappati.
४३२.
432.
अट्ठितोपोसथावासा, न वजे तदहू विना।
Aṭṭhitoposathāvāsā, na vaje tadahū vinā;
अन्तरायं व सङ्घं वा-धिट्ठातुं सीममेव वाति॥
Antarāyaṃ va saṅghaṃ vā-dhiṭṭhātuṃ sīmameva vāti.
