| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / ขุทฺทสิกฺขา-มูลสิกฺขา • Khuddasikkhā-mūlasikkhā |
๔๔. อุโปสถนิเทฺทโส
44. Uposathaniddeso
อุโปสโถติ –
Uposathoti –
๔๑๐.
410.
ทุเว อุโปสถา จาตุ-ทฺทโส ปนฺนรโส อิติ;
Duve uposathā cātu-ddaso pannaraso iti;
สุตฺตุเทฺทสมธิฎฺฐาน-ปาริสุทฺธิวสา ตโยฯ
Suttuddesamadhiṭṭhāna-pārisuddhivasā tayo.
๔๑๑.
411.
สุตฺตุเทฺทโสว สงฺฆสฺส, อธิฎฺฐานอุโปสโถ;
Suttuddesova saṅghassa, adhiṭṭhānauposatho;
ปุคฺคลเสฺสว เสสานํ, ปาริสุทฺธิอุโปสโถฯ
Puggalasseva sesānaṃ, pārisuddhiuposatho.
๔๑๒.
412.
ปุพฺพกิเจฺจ จ กรเณ, ปตฺตกเลฺล สมานิเต;
Pubbakicce ca karaṇe, pattakalle samānite;
สุตฺตํ อุทฺทิสติ สโงฺฆ, ปญฺจธา โส วิภาวิโตฯ
Suttaṃ uddisati saṅgho, pañcadhā so vibhāvito.
๔๑๓.
413.
วินานฺตรายํ สเงฺขเป-นุเทฺทโส วินิวาริโต;
Vināntarāyaṃ saṅkhepe-nuddeso vinivārito;
‘‘เถโรว อิสฺสโร ทฺวีสุ, อุเทฺทเสเสฺวตฺถ ตีสุ วา;
‘‘Therova issaro dvīsu, uddesesvettha tīsu vā;
วิสเทสู’’ติ วุตฺตตฺตา, อวตฺตเนฺตปิ วฎฺฎติฯ
Visadesū’’ti vuttattā, avattantepi vaṭṭati.
๔๑๔.
414.
อาคเจฺฉยฺยุํ ยทิ สมา, อุทฺทิสเนฺต ว โถกิกา;
Āgaccheyyuṃ yadi samā, uddisante va thokikā;
อุทฺทิฎฺฐํ ยํ สุอุทฺทิฎฺฐํ, โสตพฺพมวเสสกํฯ
Uddiṭṭhaṃ yaṃ suuddiṭṭhaṃ, sotabbamavasesakaṃ.
๔๑๕.
415.
อุทฺทิฎฺฐมเตฺต สกลา-เยกจฺจายุฎฺฐิตาย วา;
Uddiṭṭhamatte sakalā-yekaccāyuṭṭhitāya vā;
ปาริสุทฺธิํ กเรเยฺยสํ, สนฺติเก พหุกาถ เจ;
Pārisuddhiṃ kareyyesaṃ, santike bahukātha ce;
กตฺวา สพฺพวิกเปฺปสุ, ปุพฺพกิจฺจํ ปุนุทฺทิเสฯ
Katvā sabbavikappesu, pubbakiccaṃ punuddise.
๔๑๖.
416.
ปนฺนรโสวาสิกานํ, อิตรานํ สเจตโร;
Pannarasovāsikānaṃ, itarānaṃ sacetaro;
สมาเนตเรนุวตฺตนฺตุ, ปุริมานํ สเจธิกา;
Samānetarenuvattantu, purimānaṃ sacedhikā;
ปุริมา อนุวตฺตนฺตุ, เตสํ เสเสปฺยยํ นโยฯ
Purimā anuvattantu, tesaṃ sesepyayaṃ nayo.
๔๑๗.
417.
ปาฎิปโทวาสิกานํ, อิตรานํ อุโปสโถ;
Pāṭipadovāsikānaṃ, itarānaṃ uposatho;
สมโถกานํ สามคฺคิํ, มูลฎฺฐา เทนฺตุ กามโตฯ
Samathokānaṃ sāmaggiṃ, mūlaṭṭhā dentu kāmato.
๔๑๘.
418.
พหิ คนฺตฺวาน กาตโพฺพ, โน เจ เทนฺติ อุโปสโถ;
Bahi gantvāna kātabbo, no ce denti uposatho;
เทยฺยานิจฺฉาย สามคฺคี, พหูสุ พหิ วา วเชฯ
Deyyānicchāya sāmaggī, bahūsu bahi vā vaje.
๔๑๙.
419.
ปาฎิปเทคนฺตุกานํ , เอวเมว อยํ นโย;
Pāṭipadegantukānaṃ , evameva ayaṃ nayo;
สาเวยฺย สุตฺตํ สญฺจิจฺจ, อสฺสาเวนฺตสฺส ทุกฺกฎํฯ
Sāveyya suttaṃ sañcicca, assāventassa dukkaṭaṃ.
๔๒๐.
420.
สมฺมชฺชิตุํ ปทีเปตุํ, ปญฺญาเปตุํ ทกาสนํ;
Sammajjituṃ padīpetuṃ, paññāpetuṃ dakāsanaṃ;
น กเรยฺย ตถา กโลฺล, มหาเถเรน เปสิโตฯ
Na kareyya tathā kallo, mahātherena pesito.
๔๒๑. สมฺมชฺชิตฺวา ปทีเปตฺวา, ปฎฺฐเปตฺวา ทกาสนํฯ คณญตฺติํ ฐเปเตฺววํ, กตฺตโพฺพ ตีหุโปสโถฯ ‘‘สุณนฺตุ เม อายสฺมนฺตา, อชฺชุโปสโถ ปนฺนรโส, ยทายสฺมนฺตานํ ปตฺตกลฺลํ, มยํ อญฺญมญฺญํ ปาริสุทฺธิอุโปสถํ กเรยฺยามา’’ติฯ
421. Sammajjitvā padīpetvā, paṭṭhapetvā dakāsanaṃ. Gaṇañattiṃ ṭhapetvevaṃ, kattabbo tīhuposatho. ‘‘Suṇantu me āyasmantā, ajjuposatho pannaraso, yadāyasmantānaṃ pattakallaṃ, mayaṃ aññamaññaṃ pārisuddhiuposathaṃ kareyyāmā’’ti.
๔๒๒. เอกํสํ จีวรํ กตฺวา, นิสีทิตฺวา อุกฺกุฎิกํ,ฯ เถเรน อญฺชลิํ เตวํ, ปคฺคยฺห สมุทีริยาฯ ‘‘ปริสุโทฺธ อหํ อาวุโส, ปริสุโทฺธติ มํ ธาเรถา’’ติ, วเท ยาวตตียกํฯ
422. Ekaṃsaṃ cīvaraṃ katvā, nisīditvā ukkuṭikaṃ,. Therena añjaliṃ tevaṃ, paggayha samudīriyā. ‘‘Parisuddho ahaṃ āvuso, parisuddhoti maṃ dhārethā’’ti, vade yāvatatīyakaṃ.
๔๒๓. สมตฺตปุพฺพารเมฺภน, เต นเวเนวมีริยาฯ ‘‘ปริสุโทฺธ อหํ ภเนฺต, ปริสุโทฺธติ มํ ธาเรถา’’ติ, วเท ยาวตตียกํฯ
423. Samattapubbārambhena, te navenevamīriyā. ‘‘Parisuddho ahaṃ bhante, parisuddhoti maṃ dhārethā’’ti, vade yāvatatīyakaṃ.
๔๒๔. ทฺวีสุ เถเรน กตฺตพฺพํ, กเตฺววมีริโย นโวฯ ‘‘ปริสุโทฺธ อหํ อาวุโส, ปริสุโทฺธติ มํ ธาเรหี’’ติ ติกฺขตฺตุํ วตฺตโพฺพฯ
424. Dvīsu therena kattabbaṃ, katvevamīriyo navo. ‘‘Parisuddho ahaṃ āvuso, parisuddhoti maṃ dhārehī’’ti tikkhattuṃ vattabbo.
๔๒๕.
425.
นเวน เถโร ติกฺขตฺตุํ, เอวมสฺส อุทีริโย;
Navena thero tikkhattuṃ, evamassa udīriyo;
‘‘ปริสุโทฺธ อหํ ภเนฺต, ปริสุโทฺธติ มํ ธาเรถา’’ติฯ
‘‘Parisuddho ahaṃ bhante, parisuddhoti maṃ dhārethā’’ti.
๔๒๖. ปุพฺพกิจฺจํ สมาเปตฺวา, อธิเฎฺฐเยฺยวเมกโกฯ ‘‘อชฺช เม อุโปสโถ ปนฺนรโสติ วา จาตุทฺทโสติ วา อธิฎฺฐามี’’ติ วตฺตพฺพํ, โน เจธิเฎฺฐยฺย ทุกฺกฎํฯ
426. Pubbakiccaṃ samāpetvā, adhiṭṭheyyevamekako. ‘‘Ajja me uposatho pannarasoti vā cātuddasoti vā adhiṭṭhāmī’’ti vattabbaṃ, no cedhiṭṭheyya dukkaṭaṃ.
๔๒๗.
427.
ยตฺถ วสนฺติ จตฺตาโร, ตโย วา ยทิ วา ทุเว;
Yattha vasanti cattāro, tayo vā yadi vā duve;
ปาริสุทฺธิํ หริตฺวาน, เอเกกสฺสิตรีตเร;
Pārisuddhiṃ haritvāna, ekekassitarītare;
ตํ ตํ อุโปสถํ กยิรุํ, สิยา อาปตฺติ ทุกฺกฎํฯ
Taṃ taṃ uposathaṃ kayiruṃ, siyā āpatti dukkaṭaṃ.
๔๒๘.
428.
วเคฺค สมเคฺค วโคฺคติ, สญฺญิโน วิมติสฺส วา;
Vagge samagge vaggoti, saññino vimatissa vā;
ทุกฺกฎํ กโรโต เภทา-ธิปฺปาเยน ถุลฺลจฺจยํ;
Dukkaṭaṃ karoto bhedā-dhippāyena thullaccayaṃ;
วเคฺค สมเคฺคนาปตฺติ, สมโคฺค อิติ สญฺญิโนฯ
Vagge samaggenāpatti, samaggo iti saññino.
๔๒๙.
429.
อุกฺขิตฺตสฺส คหฎฺฐสฺส, เสสานํ สหธมฺมินํ;
Ukkhittassa gahaṭṭhassa, sesānaṃ sahadhamminaṃ;
ปาราชิกสฺสาภพฺพสฺส, สิกฺขานิกฺขิตฺตกสฺส จฯ
Pārājikassābhabbassa, sikkhānikkhittakassa ca.
๔๓๐.
430.
นิสินฺนปริสายญฺจ, สภาคาปตฺติโก ตถา;
Nisinnaparisāyañca, sabhāgāpattiko tathā;
ฉเนฺทน ปริวุเตฺถน, ปาติโมกฺขํ น อุทฺทิเสฯ
Chandena parivutthena, pātimokkhaṃ na uddise.
๔๓๑.
431.
อเทสยิตฺวานาปนฺนํ, นาวิกตฺวาน เวมติํ;
Adesayitvānāpannaṃ, nāvikatvāna vematiṃ;
นุโปสเถปิ วา กาตุํ, โปสโถ น จ กปฺปติฯ
Nuposathepi vā kātuṃ, posatho na ca kappati.
๔๓๒.
432.
อฎฺฐิโตโปสถาวาสา, น วเช ตทหู วินา;
Aṭṭhitoposathāvāsā, na vaje tadahū vinā;
อนฺตรายํ ว สงฺฆํ วา-ธิฎฺฐาตุํ สีมเมว วาติฯ
Antarāyaṃ va saṅghaṃ vā-dhiṭṭhātuṃ sīmameva vāti.
