| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / මහාවග්‌ගපාළි • Mahāvaggapāḷi |
73. උපොසථප්‌පමුඛානුජානනා
73. Uposathappamukhānujānanā
142. තෙන ඛො පන සමයෙන අඤ්‌ඤතරස්‌මිං ආවාසෙ අතිඛුද්‌දකං උපොසථාගාරං සම්‌මතං හොති, තදහුපොසථෙ මහාභික්‌ඛුසඞ්‌ඝො සන්‌නිපතිතො හොති. භික්‌ඛූ අසම්‌මතාය භූමියා නිසින්‌නා පාතිමොක්‌ඛං අස්‌සොසුං. අථ ඛො තෙසං භික්‌ඛූනං එතදහොසි ‘‘භගවතා පඤ්‌ඤත්‌තං ‘උපොසථාගාරං සම්‌මන්‌නිත්‌වා උපොසථො කාතබ්‌බො’ති, මයඤ්‌චම්‌හා අසම්‌මතාය භූමියා නිසින්‌නො පාතිමොක්‌ඛං අස්‌සුම්‌හා, කතො නු ඛො අම්‌හාකං උපොසථො, අකතො නු ඛො’’ති. භගවතො එතමත්‌ථං ආරොචෙසුං. සම්‌මතාය වා, භික්‌ඛවෙ, භූමියා නිසින්‌නා අසම්‌මතාය වා යතො පාතිමොක්‌ඛං සුණාති, කතොවස්‌ස උපොසථො. තෙන හි, භික්‌ඛවෙ, සඞ්‌ඝො යාව මහන්‌තං උපොසථප්‌පමුඛං 1 ආකඞ්‌ඛති, තාව මහන්‌තං උපොසථප්‌පමුඛං සම්‌මන්‌නතු. එවඤ්‌ච පන, භික්‌ඛවෙ, සම්‌මන්‌නිතබ්‌බං. පඨමං නිමිත්‌තා කිත්‌තෙතබ්‌බා. නිමිත්‌තෙ කිත්‌තෙත්‌වා බ්‍යත්‌තෙන භික්‌ඛුනා පටිබලෙන සඞ්‌ඝො ඤාපෙතබ්‌බො –
142. Tena kho pana samayena aññatarasmiṃ āvāse atikhuddakaṃ uposathāgāraṃ sammataṃ hoti, tadahuposathe mahābhikkhusaṅgho sannipatito hoti. Bhikkhū asammatāya bhūmiyā nisinnā pātimokkhaṃ assosuṃ. Atha kho tesaṃ bhikkhūnaṃ etadahosi ‘‘bhagavatā paññattaṃ ‘uposathāgāraṃ sammannitvā uposatho kātabbo’ti, mayañcamhā asammatāya bhūmiyā nisinno pātimokkhaṃ assumhā, kato nu kho amhākaṃ uposatho, akato nu kho’’ti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. Sammatāya vā, bhikkhave, bhūmiyā nisinnā asammatāya vā yato pātimokkhaṃ suṇāti, katovassa uposatho. Tena hi, bhikkhave, saṅgho yāva mahantaṃ uposathappamukhaṃ 2 ākaṅkhati, tāva mahantaṃ uposathappamukhaṃ sammannatu. Evañca pana, bhikkhave, sammannitabbaṃ. Paṭhamaṃ nimittā kittetabbā. Nimitte kittetvā byattena bhikkhunā paṭibalena saṅgho ñāpetabbo –
‘‘සුණාතු මෙ, භන්‌තෙ, සඞ්‌ඝො. යාවතා සමන්‌තා නිමිත්‌තා කිත්‌තිතා. යදි සඞ්‌ඝස්‌ස පත්‌තකල්‌ලං, සඞ්‌ඝො එතෙහි නිමිත්‌තෙහි උපොසථප්‌පමුඛං සම්‌මන්‌නෙය්‍ය. එසා ඤත්‌ති.
‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Yāvatā samantā nimittā kittitā. Yadi saṅghassa pattakallaṃ, saṅgho etehi nimittehi uposathappamukhaṃ sammanneyya. Esā ñatti.
‘‘සුණාතු මෙ, භන්‌තෙ, සඞ්‌ඝො. යාවතා සමන්‌තා නිමිත්‌තා කිත්‌තිතා. සඞ්‌ඝො එතෙහි නිමිත්‌තෙහි උපොසථප්‌පමුඛං සම්‌මන්‌නති. යස්‌සායස්‌මතො ඛමති එතෙහි නිමිත්‌තෙහි උපොසථප්‌පමුඛස්‌ස සම්‌මුති, සො තුණ්‌හස්‌ස; යස්‌ස නක්‌ඛමති, සො භාසෙය්‍ය. සම්‌මතං සඞ්‌ඝෙන එතෙහි නිමිත්‌තෙහි උපොසථප්‌පමුඛං. ඛමති සඞ්‌ඝස්‌ස, තස්‌මා තුණ්‌හී, එවමෙතං ධාරයාමී’’ති.
‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Yāvatā samantā nimittā kittitā. Saṅgho etehi nimittehi uposathappamukhaṃ sammannati. Yassāyasmato khamati etehi nimittehi uposathappamukhassa sammuti, so tuṇhassa; yassa nakkhamati, so bhāseyya. Sammataṃ saṅghena etehi nimittehi uposathappamukhaṃ. Khamati saṅghassa, tasmā tuṇhī, evametaṃ dhārayāmī’’ti.
තෙන ඛො පන සමයෙන අඤ්‌ඤතරස්‌මිං ආවාසෙ තදහුපොසථෙ නවකා භික්‌ඛූ පඨමතරං සන්‌නිපතිත්‌වා – ‘‘න තාව ථෙරා ආගච්‌ඡන්‌තී’’ති – පක්‌කමිංසු. උපොසථො විකාලෙ අහොසි. භගවතො එතමත්‌ථං ආරොචෙසුං. අනුජානාමි, භික්‌ඛවෙ, තදහුපොසථෙ ථෙරෙහි භික්‌ඛූහි පඨමතරං සන්‌නිපතිතුන්‌ති.
Tena kho pana samayena aññatarasmiṃ āvāse tadahuposathe navakā bhikkhū paṭhamataraṃ sannipatitvā – ‘‘na tāva therā āgacchantī’’ti – pakkamiṃsu. Uposatho vikāle ahosi. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. Anujānāmi, bhikkhave, tadahuposathe therehi bhikkhūhi paṭhamataraṃ sannipatitunti.
තෙන ඛො පන සමයෙන රාජගහෙ සම්‌බහුලා ආවාසා සමානසීමා හොන්‌ති. තත්‌ථ භික්‌ඛූ විවදන්‌ති – ‘‘අම්‌හාකං ආවාසෙ උපොසථො කරීයතු, අම්‌හාකං ආවාසෙ උපොසථො කරීයතූ’’ති. භගවතො එතමත්‌ථං ආරොචෙසුං. ඉධ පන, භික්‌ඛවෙ, සම්‌බහුලා ආවාසා සමානසීමා හොන්‌ති. තත්‌ථ භික්‌ඛූ විවදන්‌ති – ‘‘අම්‌හාකං ආවාසෙ උපොසථො කරීයතු, අම්‌හාකං ආවාසෙ උපොසථො කරීයතූ’’ති. තෙහි, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛූහි සබ්‌බෙහෙව එකජ්‌ඣං සන්‌නිපතිත්‌වා උපොසථො කාතබ්‌බො. යත්‌ථ වා පන ථෙරො භික්‌ඛු විහරති, තත්‌ථ සන්‌නිපතිත්‌වා උපොසථො කාතබ්‌බො, න ත්‌වෙව වග්‌ගෙන සඞ්‌ඝෙන උපොසථො කාතබ්‌බො. යො කරෙය්‍ය, ආපත්‌ති දුක්‌කටස්‌සාති.
Tena kho pana samayena rājagahe sambahulā āvāsā samānasīmā honti. Tattha bhikkhū vivadanti – ‘‘amhākaṃ āvāse uposatho karīyatu, amhākaṃ āvāse uposatho karīyatū’’ti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. Idha pana, bhikkhave, sambahulā āvāsā samānasīmā honti. Tattha bhikkhū vivadanti – ‘‘amhākaṃ āvāse uposatho karīyatu, amhākaṃ āvāse uposatho karīyatū’’ti. Tehi, bhikkhave, bhikkhūhi sabbeheva ekajjhaṃ sannipatitvā uposatho kātabbo. Yattha vā pana thero bhikkhu viharati, tattha sannipatitvā uposatho kātabbo, na tveva vaggena saṅghena uposatho kātabbo. Yo kareyya, āpatti dukkaṭassāti.
Footnotes:
Related texts:
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / විනයපිටක (අට්‌ඨකථා) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / මහාවග්‌ග-අට්‌ඨකථා • Mahāvagga-aṭṭhakathā / උපොසථාගාරාදිකථා • Uposathāgārādikathā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / සාරත්‌ථදීපනී-ටීකා • Sāratthadīpanī-ṭīkā / උපොසථාගාරාදිකථාවණ්‌ණනා • Uposathāgārādikathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / වජිරබුද්‌ධි-ටීකා • Vajirabuddhi-ṭīkā / උපොසථාගාරාදිකථාවණ්‌ණනා • Uposathāgārādikathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / විමතිවිනොදනී-ටීකා • Vimativinodanī-ṭīkā / උපොසථාගාරාදිකථාවණ්‌ණනා • Uposathāgārādikathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / පාචිත්‍යාදියොජනාපාළි • Pācityādiyojanāpāḷi / 72. උපොසථාගාරාදිකථා • 72. Uposathāgārādikathā
