Tipiṭaka / Tipiṭaka (English) / Aṅguttara Nikāya, English translation |
අඞ්ගුත්තර නිකාය 3.70
Numbered Discourses 3.70
7. මහාවග්ග
7. The Great Chapter
උපෝසථසුත්ත
Uposatha
ඒවං මේ සුතං—ඒකං සමයං භගවා සාවත්ථියං විහරති පුබ්බාරාමේ මිගාරමාතුපාසාදේ.
So I have heard. At one time the Buddha was staying near Sāvatthī in the Eastern Monastery, the stilt longhouse of Migāra’s mother.
අථ ඛෝ විසාඛා මිගාරමාතා තදහුපෝසථේ යේන භගවා තේනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා භගවන්තං අභිවාදේත්වා ඒකමන්තං නිසීදි. ඒකමන්තං නිසින්නං ඛෝ විසාඛං මිගාරමාතරං භගවා ඒතදවෝච: “හන්ද කුතෝ නු ත්වං, විසාඛේ, ආගච්ඡසි දිවා දිවස්සා”ති?
Then Visākhā, Migāra’s mother, went up to the Buddha, bowed, and sat down to one side. The Buddha said to her, “So, Visākhā, where are you coming from in the middle of the day?”
“උපෝසථාහං, භන්තේ, අජ්ජ උපවසාමී”ති.
“Today, sir, I’m observing the Uposatha day.”
“තයෝ ඛෝමේ, විසාඛේ, උපෝසථා. කතමේ තයෝ? ගෝපාලකුපෝසථෝ, නිගණ්ඨුපෝසථෝ, අරියුපෝසථෝ.
“There are, Visākhā, these three Uposatha days. What three? The Uposatha day of the cowherds, the Uposatha day of the Jains, and the Uposatha day of the noble ones.
කථඤ්ච, විසාඛේ, ගෝපාලකුපෝසථෝ හෝති? සේය්යථාපි, විසාඛේ, ගෝපාලකෝ සායන්හසමයේ සාමිකානං ගාවෝ නිය්යාතේත්වා ඉති පටිසඤ්චික්ඛති: ‘අජ්ජ ඛෝ ගාවෝ අමුකස්මිඤ්ච අමුකස්මිඤ්ච පදේසේ චරිංසු, අමුකස්මිඤ්ච අමුකස්මිඤ්ච පදේසේ පානීයානි පිවිංසු; ස්වේ දානි ගාවෝ අමුකස්මිඤ්ච අමුකස්මිඤ්ච පදේසේ චරිස්සන්ති, අමුකස්මිඤ්ච අමුකස්මිඤ්ච පදේසේ පානීයානි පිවිස්සන්තී(අ)ති; ඒවමේවං ඛෝ, විසාඛේ, ඉධේකච්චෝ උපෝසථිකෝ ඉති පටිසඤ්චික්ඛති: ‘අහං ඛ්වජ්ජ ඉදඤ්චිදඤ්ච ඛාදනීයං ඛාදිං, ඉදඤ්චිදඤ්ච භෝජනීයං භුඤ්ජිං; ස්වේ දානාහං ඉදඤ්චිදඤ්ච ඛාදනීයං ඛාදිස්සාමි, ඉදඤ්චිදඤ්ච භෝජනීයං භුඤ්ජිස්සාමී(අ)ති. සෝ තේන අභිජ්ඣාසහගතේන චේතසා දිවසං අතිනාමේති. ඒවං ඛෝ, විසාඛේ, ගෝපාලකුපෝසථෝ හෝති. ඒවං උපවුත්ථෝ ඛෝ, විසාඛේ, ගෝපාලකුපෝසථෝ න මහප්ඵලෝ හෝති න මහානිසංසෝ න මහාජුතිකෝ න මහාවිප්ඵාරෝ.
And what is the Uposatha day of the cowherds? It’s just like a cowherd who, in the late afternoon, takes the cows back to their owners. They reflect: ‘Today the cows grazed in this place and that, and they drank in this place and that. Tomorrow the cows will graze in this place and that, and drink in this place and that.’ In the same way, someone keeping the Uposatha day reflects: ‘Today I ate this and that, and had a meal of this and that. Tomorrow I’ll eat this and that, and have a meal of this and that.’ And so they spend their day with a mind full of covetousness. That’s the Uposatha day of the cowherds. When the cowherd’s Uposatha day is observed like this it’s not very fruitful or beneficial or splendid or bountiful.
කථඤ්ච, විසාඛේ, නිගණ්ඨුපෝසථෝ හෝති? අත්ථි, විසාඛේ, නිගණ්ඨා නාම සමණජාතිකා. තේ සාවකං ඒවං සමාදපේන්ති: ‘ඒහි ත්වං, අම්භෝ පුරිස, යේ පුරත්ථිමාය දිසාය පාණා පරං යෝජනසතං තේසු දණ්ඩං නික්ඛිපාහි; යේ පච්ඡිමාය දිසාය පාණා පරං යෝජනසතං තේසු දණ්ඩං නික්ඛිපාහි; යේ උත්තරාය දිසාය පාණා පරං යෝජනසතං තේසු දණ්ඩං නික්ඛිපාහි; යේ දක්ඛිණාය දිසාය පාණා පරං යෝජනසතං තේසු දණ්ඩං නික්ඛිපාහී(අ)ති. ඉති ඒකච්චානං පාණානං අනුද්දයාය අනුකම්පාය සමාදපේන්ති, ඒකච්චානං පාණානං නානුද්දයාය නානුකම්පාය සමාදපේන්ති. තේ තදහුපෝසථේ සාවකං ඒවං සමාදපේන්ති: ‘ඒහි ත්වං, අම්භෝ පුරිස, සබ්බචේලානි නික්ඛිපිත්වා ඒවං වදේහි—නාහං ක්වචනි කස්සචි කිඤ්චනතස්මිං, න ච මම ක්වචනි කත්ථචි කිඤ්චනතත්ථී(අ)ති. ජානන්ති ඛෝ පනස්ස මාතාපිතරෝ: ‘අයං අම්හාකං පුත්තෝ(අ)ති; සෝපි ජානාති: ‘ඉමේ මය්හං මාතාපිතරෝ(අ)ති. ජානාති ඛෝ පනස්ස පුත්තදාරෝ: ‘අයං මය්හං භත්තා(අ)ති; සෝපි ජානාති: ‘අයං මය්හං පුත්තදාරෝ(අ)ති. ජානන්ති ඛෝ පනස්ස දාසකම්මකරපෝරිසා: ‘අයං අම්හාකං අය්යෝ(අ)ති; සෝපි ජානාති: ‘ඉමේ මය්හං දාසකම්මකරපෝරිසා(අ)ති. ඉති යස්මිං සමයේ සච්චේ සමාදපේතබ්බා මුසාවාදේ තස්මිං සමයේ සමාදපේන්ති. ඉදං තස්ස මුසාවාදස්මිං වදාමි. සෝ තස්සා රත්තියා අච්චයේන භෝගේ අදින්නංයේව පරිභුඤ්ජති. ඉදං තස්ස අදින්නාදානස්මිං වදාමි. ඒවං ඛෝ, විසාඛේ, නිගණ්ඨුපෝසථෝ හෝති. ඒවං උපවුත්ථෝ ඛෝ, විසාඛේ, නිගණ්ඨුපෝසථෝ න මහප්ඵලෝ හෝති න මහානිසංසෝ න මහාජුතිකෝ න මහාවිප්ඵාරෝ.
And what is the Uposatha day of the Jains? There’s a kind of ascetic belonging to a group called the Jains. They encourage their disciples: ‘Please, good people, don’t hurt any living creatures more than a hundred leagues away to the east. Don’t hurt any living creatures more than a hundred leagues away to the west. Don’t hurt any living creatures more than a hundred leagues away to the north. Don’t hurt any living creatures more than a hundred leagues away to the south.’ So they encourage kindness and compassion for some creatures and not others. On the Uposatha day, they encourage their disciples: ‘Please, good people, take off all your clothes and say: “I don’t belong to anyone anywhere! And nothing belongs to me anywhere!”’ But their mother and father still know, ‘This is our child.’ And they know, ‘This is my mother and father.’ Partner and child still know, ‘This is our supporter.’ And they know, ‘This is my partner and child.’ Bondservants, workers, and staff still know: ‘This is our master.’ And they know, ‘These are my bondservants, workers, and staff.’ So, at a time when they should be encouraged to speak the truth, the Jains encourage them to lie. This, I say, is lying. When the night has passed they use their possessions once more, though they’ve not been given back to them. This, I say, is stealing. That’s the Uposatha day of the Jains. When the Jain’s Uposatha day is observed like this it’s not very fruitful or beneficial or splendid or bountiful.
කථඤ්ච, විසාඛේ, අරියුපෝසථෝ හෝති? උපක්කිලිට්ඨස්ස, විසාඛේ, චිත්තස්ස උපක්කමේන පරියෝදපනා හෝති. කථඤ්ච, විසාඛේ, උපක්කිලිට්ඨස්ස චිත්තස්ස උපක්කමේන පරියෝදපනා හෝති? ඉධ, විසාඛේ, අරියසාවකෝ තථාගතං අනුස්සරති: ‘ඉතිපි සෝ භගවා අරහං සම්මාසම්බුද්ධෝ විජ්ජාචරණසම්පන්නෝ සුගතෝ ලෝකවිදූ අනුත්තරෝ පුරිසදම්මසාරථි සත්ථා දේවමනුස්සානං බුද්ධෝ භගවා(අ)ති. තස්ස තථාගතං අනුස්සරතෝ චිත්තං පසීදති, පාමෝජ්ජං උප්පජ්ජති, යේ චිත්තස්ස උපක්කිලේසා තේ පහීයන්ති, සේය්යථාපි, විසාඛේ, උපක්කිලිට්ඨස්ස සීසස්ස උපක්කමේන පරියෝදපනා හෝති.
And what is the Uposatha day of the noble ones? A corrupt mind is cleaned by applying effort. And how is a corrupt mind cleaned by applying effort? It’s when a noble disciple recollects the Realized One: ‘That Blessed One is perfected, a fully awakened Buddha, accomplished in knowledge and conduct, holy, knower of the world, supreme guide for those who wish to train, teacher of gods and humans, awakened, blessed.’ As they recollect the Realized One, their mind becomes clear, joy arises, and mental corruptions are given up. It’s just like cleaning a dirty head by applying effort.
කථඤ්ච, විසාඛේ, උපක්කිලිට්ඨස්ස සීසස්ස උපක්කමේන පරියෝදපනා හෝති? කක්කඤ්ච පටිච්ච මත්තිකඤ්ච පටිච්ච උදකඤ්ච පටිච්ච පුරිසස්ස ච තජ්ජං වායාමං පටිච්ච, ඒවං ඛෝ, විසාඛේ, උපක්කිලිට්ඨස්ස සීසස්ස උපක්කමේන පරියෝදපනා හෝති. ඒවමේවං ඛෝ, විසාඛේ, උපක්කිලිට්ඨස්ස චිත්තස්ස උපක්කමේන පරියෝදපනා හෝති.
And how is a dirty head cleaned by applying effort? With cleansing paste, clay, and water, and by applying the appropriate effort. In the same way, a corrupt mind is cleaned by applying effort.
කථඤ්ච, විසාඛේ, උපක්කිලිට්ඨස්ස චිත්තස්ස උපක්කමේන පරියෝදපනා හෝති? ඉධ, විසාඛේ, අරියසාවකෝ තථාගතං අනුස්සරති: ‘ඉතිපි සෝ භගවා අරහං සම්මාසම්බුද්ධෝ විජ්ජාචරණසම්පන්නෝ සුගතෝ ලෝකවිදූ අනුත්තරෝ පුරිසදම්මසාරථි සත්ථා දේවමනුස්සානං බුද්ධෝ භගවා(අ)ති. තස්ස තථාගතං අනුස්සරතෝ චිත්තං පසීදති, පාමෝජ්ජං උප්පජ්ජති, යේ චිත්තස්ස උපක්කිලේසා තේ පහීයන්ති. අයං වුච්චති, විසාඛේ: ‘අරියසාවකෝ බ්රහ්මුපෝසථං උපවසති, බ්රහ්මුනා සද්ධිං සංවසති, බ්රහ්මඤ්චස්ස ආරබ්භ චිත්තං පසීදති, පාමෝජ්ජං උප්පජ්ජති, යේ චිත්තස්ස උපක්කිලේසා තේ පහීයන්ති(අ). ඒවං ඛෝ, විසාඛේ, උපක්කිලිට්ඨස්ස චිත්තස්ස උපක්කමේන පරියෝදපනා හෝති. .1
And how is a corrupt mind cleaned by applying effort? It’s when a noble disciple recollects the Realized One: ‘That Blessed One is perfected, a fully awakened Buddha, accomplished in knowledge and conduct, holy, knower of the world, supreme guide for those who wish to train, teacher of gods and humans, awakened, blessed.’ As they recollect the Realized One, their mind becomes clear, joy arises, and mental corruptions are given up. This is called: ‘A noble disciple who observes the Uposatha day of Brahmā, living together with Brahmā. And because they think of Brahmā their mind becomes clear, joy arises, and mental corruptions are given up.’ That’s how a corrupt mind is cleaned by applying effort.
උපක්කිලිට්ඨස්ස, විසාඛේ, චිත්තස්ස උපක්කමේන පරියෝදපනා හෝති. කථඤ්ච, විසාඛේ, උපක්කිලිට්ඨස්ස චිත්තස්ස උපක්කමේන පරියෝදපනා හෝති? ඉධ, විසාඛේ, අරියසාවකෝ ධම්මං අනුස්සරති: ‘ස්වාක්ඛාතෝ භගවතා ධම්මෝ සන්දිට්ඨිකෝ අකාලිකෝ ඒහිපස්සිකෝ ඕපනේය්යිකෝ පච්චත්තං වේදිතබ්බෝ විඤ්ඤූහී(අ)ති. තස්ස ධම්මං අනුස්සරතෝ චිත්තං පසීදති, පාමෝජ්ජං උප්පජ්ජති, යේ චිත්තස්ස උපක්කිලේසා තේ පහීයන්ති, සේය්යථාපි, විසාඛේ, උපක්කිලිට්ඨස්ස කායස්ස උපක්කමේන පරියෝදපනා හෝති.
A corrupt mind is cleaned by applying effort. And how is a corrupt mind cleaned by applying effort? It’s when a noble disciple recollects the teaching: ‘The teaching is well explained by the Buddha—apparent in the present life, immediately effective, inviting inspection, relevant, so that sensible people can know it for themselves.’ As they recollect the teaching, their mind becomes clear, joy arises, and mental corruptions are given up. It’s just like cleaning a dirty body by applying effort.
කථඤ්ච, විසාඛේ, උපක්කිලිට්ඨස්ස කායස්ස උපක්කමේන පරියෝදපනා හෝති? සෝත්තිඤ්ච පටිච්ච, චුණ්ණඤ්ච පටිච්ච, උදකඤ්ච පටිච්ච, පුරිසස්ස ච තජ්ජං වායාමං පටිච්ච. ඒවං ඛෝ, විසාඛේ, උපක්කිලිට්ඨස්ස කායස්ස උපක්කමේන පරියෝදපනා හෝති. ඒවමේවං ඛෝ, විසාඛේ, උපක්කිලිට්ඨස්ස චිත්තස්ස උපක්කමේන පරියෝදපනා හෝති.
And how is a dirty body cleaned by applying effort? With pastes of powdered shells and herbs, water, and by applying the appropriate effort. That’s how a dirty body is cleaned by applying effort. In the same way, a corrupt mind is cleaned by applying effort.
කථඤ්ච, විසාඛේ, උපක්කිලිට්ඨස්ස චිත්තස්ස උපක්කමේන පරියෝදපනා හෝති? ඉධ, විසාඛේ, අරියසාවකෝ ධම්මං අනුස්සරති: ‘ස්වාක්ඛාතෝ භගවතා ධම්මෝ සන්දිට්ඨිකෝ අකාලිකෝ ඒහිපස්සිකෝ ඕපනේය්යිකෝ පච්චත්තං වේදිතබ්බෝ විඤ්ඤූහී(අ)ති. තස්ස ධම්මං අනුස්සරතෝ චිත්තං පසීදති, පාමෝජ්ජං උප්පජ්ජති, යේ චිත්තස්ස උපක්කිලේසා තේ පහීයන්ති. අයං වුච්චති, විසාඛේ, ‘අරියසාවකෝ ධම්මුපෝසථං උපවසති, ධම්මේන සද්ධිං සංවසති, ධම්මඤ්චස්ස ආරබ්භ චිත්තං පසීදති, පාමෝජ්ජං උප්පජ්ජති, යේ චිත්තස්ස උපක්කිලේසා තේ පහීයන්ති(අ). ඒවං ඛෝ, විසාඛේ, උපක්කිලිට්ඨස්ස චිත්තස්ස උපක්කමේන පරියෝදපනා හෝති. .2
And how is a corrupt mind cleaned by applying effort? It’s when a noble disciple recollects the teaching: ‘The teaching is well explained by the Buddha—apparent in the present life, immediately effective, inviting inspection, relevant, so that sensible people can know it for themselves.’ As they recollect the teaching, their mind becomes clear, joy arises, and mental corruptions are given up. This is called: ‘A noble disciple who observes the Uposatha day of Dhamma, living together with Dhamma. And because they think of the Dhamma their mind becomes clear, joy arises, and mental corruptions are given up.’ That’s how a corrupt mind is cleaned by applying effort.
උපක්කිලිට්ඨස්ස, විසාඛේ, චිත්තස්ස උපක්කමේන පරියෝදපනා හෝති. කථඤ්ච, විසාඛේ, උපක්කිලිට්ඨස්ස චිත්තස්ස උපක්කමේන පරියෝදපනා හෝති? ඉධ, විසාඛේ, අරියසාවකෝ සඞ්ඝං අනුස්සරති: ‘සුප්පටිපන්නෝ භගවතෝ සාවකසඞ්ඝෝ, උජුප්පටිපන්නෝ භගවතෝ සාවකසඞ්ඝෝ, ඤායප්පටිපන්නෝ භගවතෝ සාවකසඞ්ඝෝ, සාමීචිප්පටිපන්නෝ භගවතෝ සාවකසඞ්ඝෝ, යදිදං චත්තාරි පුරිසයුගානි අට්ඨ පුරිසපුග්ගලා ඒස භගවතෝ සාවකසඞ්ඝෝ ආහුනේය්යෝ පාහුනේය්යෝ දක්ඛිණේය්යෝ අඤ්ජලිකරණීයෝ අනුත්තරං පුඤ්ඤක්ඛේත්තං ලෝකස්සා(අ)ති. තස්ස සඞ්ඝං අනුස්සරතෝ චිත්තං පසීදති, පාමෝජ්ජං උප්පජ්ජති, යේ චිත්තස්ස උපක්කිලේසා තේ පහීයන්ති, සේය්යථාපි, විසාඛේ, උපක්කිලිට්ඨස්ස වත්ථස්ස උපක්කමේන පරියෝදපනා හෝති.
A corrupt mind is cleaned by applying effort. And how is a corrupt mind cleaned by applying effort? It’s when a noble disciple recollects the Saṅgha: ‘The Saṅgha of the Buddha’s disciples is practicing the way that’s good, direct, systematic, and proper. It consists of the four pairs, the eight individuals. This is the Saṅgha of the Buddha’s disciples that is worthy of offerings dedicated to the gods, worthy of hospitality, worthy of a religious donation, worthy of greeting with joined palms, and is the supreme field of merit for the world.’ As they recollect the Saṅgha, their mind becomes clear, joy arises, and mental corruptions are given up. It’s just like cleaning a dirty cloth by applying effort.
කථඤ්ච, විසාඛේ, උපක්කිලිට්ඨස්ස වත්ථස්ස උපක්කමේන පරියෝදපනා හෝති? උස්මඤ්ච පටිච්ච, ඛාරඤ්ච පටිච්ච, ගෝමයඤ්ච පටිච්ච, උදකඤ්ච පටිච්ච, පුරිසස්ස ච තජ්ජං වායාමං පටිච්ච. ඒවං ඛෝ, විසාඛේ, උපක්කිලිට්ඨස්ස වත්ථස්ස උපක්කමේන පරියෝදපනා හෝති. ඒවමේවං ඛෝ, විසාඛේ, උපක්කිලිට්ඨස්ස චිත්තස්ස උපක්කමේන පරියෝදපනා හෝති.
And how is a dirty cloth cleaned by applying effort? With salt, lye, cow dung, and water, and by applying the appropriate effort. That’s how a dirty cloth is cleaned by applying effort. In the same way, a corrupt mind is cleaned by applying effort.
කථඤ්ච, විසාඛේ, උපක්කිලිට්ඨස්ස චිත්තස්ස උපක්කමේන පරියෝදපනා හෝති? ඉධ, විසාඛේ, අරියසාවකෝ සඞ්ඝං අනුස්සරති: ‘සුප්පටිපන්නෝ භගවතෝ සාවකසඞ්ඝෝ …පේ… අනුත්තරං පුඤ්ඤක්ඛේත්තං ලෝකස්සා(අ)ති. තස්ස සඞ්ඝං අනුස්සරතෝ චිත්තං පසීදති, පාමෝජ්ජං උප්පජ්ජති, යේ චිත්තස්ස උපක්කිලේසා තේ පහීයන්ති. අයං වුච්චති, විසාඛේ, ‘අරියසාවකෝ සඞ්ඝුපෝසථං උපවසති, සඞ්ඝේන සද්ධිං සංවසති, සඞ්ඝඤ්චස්ස ආරබ්භ චිත්තං පසීදති, පාමෝජ්ජං උප්පජ්ජති, යේ චිත්තස්ස උපක්කිලේසා තේ පහීයන්ති(අ). ඒවං ඛෝ, විසාඛේ, උපක්කිලිට්ඨස්ස චිත්තස්ස උපක්කමේන පරියෝදපනා හෝති. .3
And how is a corrupt mind cleaned by applying effort? It’s when a noble disciple recollects the Saṅgha: ‘The Saṅgha of the Buddha’s disciples is practicing the way that’s good, direct, systematic, and proper. It consists of the four pairs, the eight individuals. This Saṅgha of the Buddha’s disciples is worthy of offerings dedicated to the gods, worthy of hospitality, worthy of a religious donation, and worthy of veneration with joined palms. It is the supreme field of merit for the world.’ As they recollect the Saṅgha, their mind becomes clear, joy arises, and mental corruptions are given up. This is called: ‘A noble disciple who observes the Uposatha day of the Saṅgha, living together with the Saṅgha. And because they think of the Saṅgha their mind becomes clear, joy arises, and mental corruptions are given up.’ That’s how a corrupt mind is cleaned by applying effort.
උපක්කිලිට්ඨස්ස, විසාඛේ, චිත්තස්ස උපක්කමේන පරියෝදපනා හෝති. කථඤ්ච, විසාඛේ, උපක්කිලිට්ඨස්ස චිත්තස්ස උපක්කමේන පරියෝදපනා හෝති? ඉධ, විසාඛේ, අරියසාවකෝ අත්තනෝ සීලානි අනුස්සරති අඛණ්ඩානි අච්ඡිද්දානි අසබලානි අකම්මාසානි භුජිස්සානි විඤ්ඤුප්පසත්ථානි අපරාමට්ඨානි සමාධිසංවත්තනිකානි. තස්ස සීලං අනුස්සරතෝ චිත්තං පසීදති, පාමෝජ්ජං උප්පජ්ජති, යේ චිත්තස්ස උපක්කිලේසා තේ පහීයන්ති, සේය්යථාපි, විසාඛේ, උපක්කිලිට්ඨස්ස ආදාසස්ස උපක්කමේන පරියෝදපනා හෝති.
A corrupt mind is cleaned by applying effort. And how is a corrupt mind cleaned by applying effort? It’s when a noble disciple recollects their own ethical conduct, which is unbroken, impeccable, spotless, and unmarred, liberating, praised by sensible people, not mistaken, and leading to immersion. As they recollect their ethical conduct, their mind becomes clear, joy arises, and mental corruptions are given up. It’s just like cleaning a dirty mirror by applying effort.
කථඤ්ච, විසාඛේ, උපක්කිලිට්ඨස්ස ආදාසස්ස උපක්කමේන පරියෝදපනා හෝති? තේලඤ්ච පටිච්ච, ඡාරිකඤ්ච පටිච්ච, වාලණ්ඩුපකඤ්ච පටිච්ච, පුරිසස්ස ච තජ්ජං වායාමං පටිච්ච. ඒවං ඛෝ, විසාඛේ, උපක්කිලිට්ඨස්ස ආදාසස්ස උපක්කමේන පරියෝදපනා හෝති. ඒවමේවං ඛෝ, විසාඛේ, උපක්කිලිට්ඨස්ස චිත්තස්ස උපක්කමේන පරියෝදපනා හෝති.
And how is a dirty mirror cleaned by applying effort? With oil, ash, a rolled-up cloth, and by applying the appropriate effort. That’s how a dirty mirror is cleaned by applying effort. In the same way, a corrupt mind is cleaned by applying effort.
කථඤ්ච, විසාඛේ, උපක්කිලිට්ඨස්ස චිත්තස්ස උපක්කමේන පරියෝදපනා හෝති? ඉධ, විසාඛේ, අරියසාවකෝ අත්තනෝ සීලානි අනුස්සරති අඛණ්ඩානි …පේ… සමාධිසංවත්තනිකානි. තස්ස සීලං අනුස්සරතෝ චිත්තං පසීදති, පාමෝජ්ජං උප්පජ්ජති, යේ චිත්තස්ස උපක්කිලේසා තේ පහීයන්ති. අයං වුච්චති, විසාඛේ, ‘අරියසාවකෝ සීලුපෝසථං උපවසති, සීලේන සද්ධිං සංවසති, සීලඤ්චස්ස ආරබ්භ චිත්තං පසීදති, පාමෝජ්ජං උප්පජ්ජති, යේ චිත්තස්ස උපක්කිලේසා තේ පහීයන්ති(අ). ඒවං ඛෝ, විසාඛේ, උපක්කිලිට්ඨස්ස චිත්තස්ස උපක්කමේන පරියෝදපනා හෝති. .4
And how is a corrupt mind cleaned by applying effort? It’s when a noble disciple recollects their own ethical conduct, which is unbroken, impeccable, spotless, and unmarred, liberating, praised by sensible people, not mistaken, and leading to immersion. As they recollect their ethical conduct, their mind becomes clear, joy arises, and mental corruptions are given up. This is called: ‘A noble disciple who observes the Uposatha day of ethical conduct, living together with ethics. And because they think of their ethical conduct their mind becomes clear, joy arises, and mental corruptions are given up.’ That’s how a corrupt mind is cleaned by applying effort.
උපක්කිලිට්ඨස්ස, විසාඛේ, චිත්තස්ස උපක්කමේන පරියෝදපනා හෝති. කථඤ්ච, විසාඛේ, උපක්කිලිට්ඨස්ස චිත්තස්ස උපක්කමේන පරියෝදපනා හෝති? ඉධ, විසාඛේ, අරියසාවකෝ දේවතා අනුස්සරති: ‘සන්ති දේවා චාතුමහාරාජිකා, සන්ති දේවා තාවතිංසා, සන්ති දේවා යාමා, සන්ති දේවා තුසිතා, සන්ති දේවා නිම්මානරතිනෝ, සන්ති දේවා පරනිම්මිතවසවත්තිනෝ, සන්ති දේවා බ්රහ්මකායිකා, සන්ති දේවා තතුත්තරි. යථාරූපාය සද්ධාය සමන්නාගතා තා දේවතා ඉතෝ චුතා තත්ථුපපන්නා, මය්හම්පි තථාරූපා සද්ධා සංවිජ්ජති. යථාරූපේන සීලේන සමන්නාගතා තා දේවතා ඉතෝ චුතා තත්ථුපපන්නා, මය්හම්පි තථාරූපං සීලං සංවිජ්ජති. යථාරූපේන සුතේන සමන්නාගතා තා දේවතා ඉතෝ චුතා තත්ථුපපන්නා, මය්හම්පි තථාරූපං සුතං සංවිජ්ජති. යථාරූපේන චාගේන සමන්නාගතා තා දේවතා ඉතෝ චුතා තත්ථුපපන්නා, මය්හම්පි තථාරූපෝ චාගෝ සංවිජ්ජති. යථාරූපාය පඤ්ඤාය සමන්නාගතා තා දේවතා ඉතෝ චුතා තත්ථුපපන්නා, මය්හම්පි තථාරූපා පඤ්ඤා සංවිජ්ජතී(අ)ති. තස්ස අත්තනෝ ච තාසඤ්ච දේවතානං සද්ධඤ්ච සීලඤ්ච සුතඤ්ච චාගඤ්ච පඤ්ඤඤ්ච අනුස්සරතෝ චිත්තං පසීදති, පාමෝජ්ජං උප්පජ්ජති, යේ චිත්තස්ස උපක්කිලේසා තේ පහීයන්ති, සේය්යථාපි, විසාඛේ, උපක්කිලිට්ඨස්ස ජාතරූපස්ස උපක්කමේන පරියෝදපනා හෝති.
A corrupt mind is cleaned by applying effort. And how is a corrupt mind cleaned by applying effort? It’s when a noble disciple recollects the deities: ‘There are the Gods of the Four Great Kings, the Gods of the Thirty-Three, the Gods of Yama, the Joyful Gods, the Gods Who Love to Create, the Gods Who Control the Creations of Others, the Gods of Brahmā’s Host, and gods even higher than these. When those deities passed away from here, they were reborn there because of their faith, ethics, learning, generosity, and wisdom. I, too, have the same kind of faith, ethics, learning, generosity, and wisdom.’ As they recollect the faith, ethics, learning, generosity, and wisdom of both themselves and those deities, their mind becomes clear, joy arises, and mental corruptions are given up. It’s just like cleaning dirty gold by applying effort.
කථඤ්ච, විසාඛේ, උපක්කිලිට්ඨස්ස ජාතරූපස්ස උපක්කමේන පරියෝදපනා හෝති? උක්කඤ්ච පටිච්ච, ලෝණඤ්ච පටිච්ච, ගේරුකඤ්ච පටිච්ච, නාළිකසණ්ඩාසඤ්ච පටිච්ච, පුරිසස්ස ච තජ්ජං වායාමං පටිච්ච. ඒවං ඛෝ, විසාඛේ, උපක්කිලිට්ඨස්ස ජාතරූපස්ස උපක්කමේන පරියෝදපනා හෝති. ඒවමේවං ඛෝ, විසාඛේ, උපක්කිලිට්ඨස්ස චිත්තස්ස උපක්කමේන පරියෝදපනා හෝති.
And how is dirty gold cleaned by applying effort? With a furnace, flux, a blowpipe, and tongs, and by applying the appropriate effort. That’s how dirty gold is cleaned by applying effort. In the same way, a corrupt mind is cleaned by applying effort.
කථඤ්ච, විසාඛේ, උපක්කිලිට්ඨස්ස චිත්තස්ස උපක්කමේන පරියෝදපනා හෝති? ඉධ, විසාඛේ, අරියසාවකෝ දේවතා අනුස්සරති: ‘සන්ති දේවා චාතුමහාරාජිකා, සන්ති දේවා තාවතිංසා …පේ… සන්ති දේවා තතුත්තරි. යථාරූපාය සද්ධාය සමන්නාගතා තා දේවතා ඉතෝ චුතා තත්ථුපපන්නා, මය්හම්පි තථාරූපා සද්ධා සංවිජ්ජති. යථාරූපේන සීලේන … සුතේන … චාගේන … පඤ්ඤාය සමන්නාගතා තා දේවතා ඉතෝ චුතා තත්ථුපපන්නා, මය්හම්පි තථාරූපා පඤ්ඤා සංවිජ්ජතී(අ)ති. තස්ස අත්තනෝ ච තාසඤ්ච දේවතානං සද්ධඤ්ච සීලඤ්ච සුතඤ්ච චාගඤ්ච පඤ්ඤඤ්ච අනුස්සරතෝ චිත්තං පසීදති, පාමෝජ්ජං උප්පජ්ජති, යේ චිත්තස්ස උපක්කිලේසා තේ පහීයන්ති. අයං වුච්චති, විසාඛේ, ‘අරියසාවකෝ දේවතුපෝසථං උපවසති, දේවතාහි සද්ධිං සංවසති, දේවතා ආරබ්භ චිත්තං පසීදති, පාමෝජ්ජං උප්පජ්ජති, යේ චිත්තස්ස උපක්කිලේසා තේ පහීයන්ති(අ). ඒවං ඛෝ, විසාඛේ, උපක්කිලිට්ඨස්ස චිත්තස්ස උපක්කමේන පරියෝදපනා හෝති. .5
And how is a corrupt mind cleaned by applying effort? It’s when a noble disciple recollects the deities: ‘There are the Gods of the Four Great Kings, the Gods of the Thirty-Three, the Gods of Yama, the Joyful Gods, the Gods Who Love to Create, the Gods Who Control the Creations of Others, the Gods of Brahmā’s Host, and gods even higher than these. When those deities passed away from here, they were reborn there because of their faith, ethics, learning, generosity, and wisdom. I, too, have the same kind of faith, ethics, learning, generosity, and wisdom.’ As they recollect the faith, ethics, learning, generosity, and wisdom of both themselves and those deities, their mind becomes clear, joy arises, and mental corruptions are given up. This is called: ‘A noble disciple who observes the Uposatha day of the deities, living together with the deities. And because they think of the deities their mind becomes clear, joy arises, and mental corruptions are given up.’ That’s how a corrupt mind is cleaned by applying effort.
ස ඛෝ සෝ, විසාඛේ, අරියසාවකෝ ඉති පටිසඤ්චික්ඛති: ‘යාවජීවං අරහන්තෝ පාණාතිපාතං පහාය පාණාතිපාතා පටිවිරතා නිහිතදණ්ඩා නිහිතසත්ථා ලජ්ජී දයාපන්නා සබ්බපාණභූතහිතානුකම්පී විහරන්ති; අහම්පජ්ජ ඉමඤ්ච රත්තිං ඉමඤ්ච දිවසං පාණාතිපාතං පහාය පාණාතිපාතා පටිවිරතෝ නිහිතදණ්ඩෝ නිහිතසත්ථෝ ලජ්ජී දයාපන්නෝ සබ්බපාණභූතහිතානුකම්පී විහරාමි. ඉමිනාපි අඞ්ගේන අරහතං අනුකරෝමි, උපෝසථෝ ච මේ උපවුත්ථෝ භවිස්සති.
Then that noble disciple reflects: ‘As long as they live, the perfected ones give up killing living creatures, renouncing the rod and the sword. They are scrupulous and kind, and live full of compassion for all living beings. I, too, for this day and night will give up killing living creatures, renouncing the rod and the sword. I’ll be scrupulous and kind, and live full of compassion for all living beings. I will observe the Uposatha day by doing as the perfected ones do in this respect.
යාවජීවං අරහන්තෝ අදින්නාදානං පහාය අදින්නාදානා පටිවිරතා දින්නාදායී දින්නපාටිකඞ්ඛී, අථේනේන සුචිභූතේන අත්තනා විහරන්ති; අහම්පජ්ජ ඉමඤ්ච රත්තිං ඉමඤ්ච දිවසං අදින්නාදානං පහාය අදින්නාදානා පටිවිරතෝ දින්නාදායී දින්නපාටිකඞ්ඛී, අථේනේන සුචිභූතේන අත්තනා විහරාමි. ඉමිනාපි අඞ්ගේන අරහතං අනුකරෝමි, උපෝසථෝ ච මේ උපවුත්ථෝ භවිස්සති.
As long as they live, the perfected ones give up stealing. They take only what’s given, and expect only what’s given. They keep themselves clean by not thieving. I, too, for this day and night will give up stealing. I’ll take only what’s given, and expect only what’s given. I’ll keep myself clean by not thieving. I will observe the Uposatha day by doing as the perfected ones do in this respect.
යාවජීවං අරහන්තෝ අබ්රහ්මචරියං පහාය බ්රහ්මචාරී ආරාචාරී විරතා මේථුනා ගාමධම්මා; අහම්පජ්ජ ඉමඤ්ච රත්තිං ඉමඤ්ච දිවසං අබ්රහ්මචරියං පහාය බ්රහ්මචාරී ආරාචාරී විරතෝ මේථුනා ගාමධම්මා. ඉමිනාපි අඞ්ගේන අරහතං අනුකරෝමි, උපෝසථෝ ච මේ උපවුත්ථෝ භවිස්සති.
As long as they live, the perfected ones give up unchastity. They are celibate, set apart, avoiding the vulgar act of sex. I, too, for this day and night will give up unchastity. I will be celibate, set apart, avoiding the vulgar act of sex. I will observe the Uposatha day by doing as the perfected ones do in this respect.
යාවජීවං අරහන්තෝ මුසාවාදං පහාය මුසාවාදා පටිවිරතා සච්චවාදී සච්චසන්ධා ථේතා පච්චයිකා අවිසංවාදකා ලෝකස්ස; අහම්පජ්ජ ඉමඤ්ච රත්තිං ඉමඤ්ච දිවසං මුසාවාදං පහාය මුසාවාදා පටිවිරතෝ සච්චවාදී සච්චසන්ධෝ ථේතෝ පච්චයිකෝ අවිසංවාදකෝ ලෝකස්ස. ඉමිනාපි අඞ්ගේන අරහතං අනුකරෝමි, උපෝසථෝ ච මේ උපවුත්ථෝ භවිස්සති.
As long as they live, the perfected ones give up lying. They speak the truth and stick to the truth. They’re honest and trustworthy, and don’t trick the world with their words. I, too, for this day and night will give up lying. I’ll speak the truth and stick to the truth. I’ll be honest and trustworthy, and won’t trick the world with my words. I will observe the Uposatha day by doing as the perfected ones do in this respect.
යාවජීවං අරහන්තෝ සුරාමේරයමජ්ජපමාදට්ඨානං පහාය සුරාමේරයමජ්ජපමාදට්ඨානා පටිවිරතා; අහම්පජ්ජ ඉමඤ්ච රත්තිං ඉමඤ්ච දිවසං සුරාමේරයමජ්ජපමාදට්ඨානං පහාය සුරාමේරයමජ්ජපමාදට්ඨානා පටිවිරතෝ. ඉමිනාපි අඞ්ගේන අරහතං අනුකරෝමි, උපෝසථෝ ච මේ උපවුත්ථෝ භවිස්සති.
As long as they live, the perfected ones give up alcoholic drinks that cause negligence. I, too, for this day and night will give up alcoholic drinks that cause negligence. I will observe the Uposatha day by doing as the perfected ones do in this respect.
යාවජීවං අරහන්තෝ ඒකභත්තිකා රත්තූපරතා විරතා විකාලභෝජනා; අහම්පජ්ජ ඉමඤ්ච රත්තිං ඉමඤ්ච දිවසං ඒකභත්තිකෝ රත්තූපරතෝ විරතෝ විකාලභෝජනා. ඉමිනාපි අඞ්ගේන අරහතං අනුකරෝමි, උපෝසථෝ ච මේ උපවුත්ථෝ භවිස්සති.
As long as they live, the perfected ones eat in one part of the day, abstaining from eating at night and from food at the wrong time. I, too, for this day and night will eat in one part of the day, abstaining from eating at night and food at the wrong time. I will observe the Uposatha day by doing as the perfected ones do in this respect.
යාවජීවං අරහන්තෝ නච්චගීතවාදිතවිසූකදස්සනමාලාගන්ධවිලේපනධාරණමණ්ඩනවිභූසනට්ඨානා පටිවිරතා; අහම්පජ්ජ ඉමඤ්ච රත්තිං ඉමඤ්ච දිවසං නච්චගීතවාදිතවිසූකදස්සනමාලාගන්ධවිලේපනධාරණමණ්ඩනවිභූසනට්ඨානා පටිවිරතෝ. ඉමිනාපි අඞ්ගේන අරහතං අනුකරෝමි, උපෝසථෝ ච මේ උපවුත්ථෝ භවිස්සති.
As long as they live, the perfected ones avoid seeing shows of dancing, singing, and music ; and beautifying and adorning themselves with garlands, fragrance, and makeup. I, too, for this day and night will avoid seeing shows of dancing, singing, and music ; and beautifying and adorning myself with garlands, fragrance, and makeup. I will observe the Uposatha day by doing as the perfected ones do in this respect.
යාවජීවං අරහන්තෝ උච්චාසයනමහාසයනං පහාය උච්චාසයනමහාසයනා පටිවිරතා නීචසේය්යං කප්පේන්ති මඤ්චකේ වා තිණසන්ථාරකේ වා; අහම්පජ්ජ ඉමඤ්ච රත්තිං ඉමඤ්ච දිවසං උච්චාසයනමහාසයනං පහාය උච්චාසයනමහාසයනා පටිවිරතෝ නීචසේය්යං කප්පේමි මඤ්චකේ වා තිණසන්ථාරකේ වා. ඉමිනාපි අඞ්ගේන අරහතං අනුකරෝමි, උපෝසථෝ ච මේ උපවුත්ථෝ භවිස්සතී(අ)ති.
As long as they live, the perfected ones give up high and luxurious beds. They sleep in a low place, either a cot or a straw mat. I, too, for this day and night will give up high and luxurious beds. I’ll sleep in a low place, either a cot or a straw mat. I will observe the Uposatha day by doing as the perfected ones do in this respect.’
ඒවං ඛෝ, විසාඛේ, අරියුපෝසථෝ හෝති. ඒවං උපවුත්ථෝ ඛෝ, විසාඛේ, අරියුපෝසථෝ මහප්ඵලෝ හෝති මහානිසංසෝ මහාජුතිකෝ මහාවිප්ඵාරෝ.
That’s the Uposatha day of the noble ones. When the Uposatha day of the noble ones is observed like this it’s very fruitful and beneficial and splendid and bountiful.
කීවමහප්ඵලෝ හෝති කීවමහානිසංසෝ කීවමහාජුතිකෝ කීවමහාවිප්ඵාරෝ? සේය්යථාපි, විසාඛේ, යෝ ඉමේසං සෝළසන්නං මහාජනපදානං පහූතරත්තරතනානං ඉස්සරියාධිපච්චං රජ්ජං කාරේය්ය, සේය්යථිදං—අඞ්ගානං, මගධානං, කාසීනං, කෝසලානං, වජ්ජීනං, මල්ලානං, චේතීනං, වඞ්ගානං, කුරූනං, පඤ්චාලානං, මච්ඡානං, සූරසේනානං, අස්සකානං, අවන්තීනං, ගන්ධාරානං, කම්බෝජානං, අට්ඨඞ්ගසමන්නාගතස්ස උපෝසථස්ස ඒතං කලං නාග්ඝති සෝළසිං. තං කිස්ස හේතු? කපණං, විසාඛේ, මානුසකං රජ්ජං දිබ්බං සුඛං උපනිධාය.
How much so? Suppose you were to rule as sovereign lord over these sixteen great countries—Aṅga, Magadha, Kāsi, Kosala, Vajji, Malla, Cetī, Vaccha, Kuru, Pañcāla, Maccha, Sūrasena, Assaka, Avanti, Gandhāra, and Kamboja—full of the seven treasures. This wouldn’t be worth a sixteenth part of the Uposatha day with its eight factors. Why is that? Because human kingship is a poor thing compared to the happiness of the gods.
යානි, විසාඛේ, මානුසකානි පඤ්ඤාස වස්සානි, චාතුමහාරාජිකානං දේවානං ඒසෝ ඒකෝ රත්තින්දිවෝ. තාය රත්තියා තිංසරත්තියෝ මාසෝ. තේන මාසේන ද්වාදසමාසියෝ සංවච්ඡරෝ. තේන සංවච්ඡරේන දිබ්බානි පඤ්ච වස්සසතානි චාතුමහාරාජිකානං දේවානං ආයුප්පමාණං. ඨානං ඛෝ පනේතං, විසාඛේ, විජ්ජති යං ඉධේකච්චෝ ඉත්ථී වා පුරිසෝ වා අට්ඨඞ්ගසමන්නාගතං උපෝසථං උපවසිත්වා කායස්ස භේදා පරං මරණා චාතුමහාරාජිකානං දේවානං සහබ්යතං උපපජ්ජේය්ය. ඉදං ඛෝ පනේතං, විසාඛේ, සන්ධාය භාසිතං: ‘කපණං මානුසකං රජ්ජං දිබ්බං සුඛං උපනිධාය(අ).
Fifty years in the human realm is one day and night for the gods of the Four Great Kings. Thirty such days make up a month. Twelve such months make up a year. The life span of the gods of the Four Great Kings is five hundred of these divine years. It’s possible that a woman or man who has observed the eight-factored Uposatha day will—when their body breaks up, after death—be reborn in the company of the gods of the Four Great Kings. This is what I was referring to when I said: ‘Human kingship is a poor thing compared to the happiness of the gods.’
යං, විසාඛේ, මානුසකං වස්සසතං, තාවතිංසානං දේවානං ඒසෝ ඒකෝ රත්තින්දිවෝ. තාය රත්තියා තිංසරත්තියෝ මාසෝ. තේන මාසේන ද්වාදසමාසියෝ සංවච්ඡරෝ. තේන සංවච්ඡරේන දිබ්බං වස්සසහස්සං තාවතිංසානං දේවානං ආයුප්පමාණං. ඨානං ඛෝ පනේතං, විසාඛේ, විජ්ජති යං ඉධේකච්චෝ ඉත්ථී වා පුරිසෝ වා අට්ඨඞ්ගසමන්නාගතං උපෝසථං උපවසිත්වා කායස්ස භේදා පරං මරණා තාවතිංසානං දේවානං සහබ්යතං උපපජ්ජේය්ය. ඉදං ඛෝ පනේතං, විසාඛේ, සන්ධාය භාසිතං: ‘කපණං මානුසකං රජ්ජං දිබ්බං සුඛං උපනිධාය(අ).
A hundred years in the human realm is one day and night for the Gods of the Thirty-Three. Thirty such days make up a month. Twelve such months make up a year. The life span of the Gods of the Thirty-Three is a thousand of these divine years. It’s possible that a woman or man who has observed the eight-factored Uposatha day will—when their body breaks up, after death—be reborn in the company of the Gods of the Thirty-Three. This is what I was referring to when I said: ‘Human kingship is a poor thing compared to the happiness of the gods.’
යානි, විසාඛේ, මානුසකානි ද්වේ වස්සසතානි, යාමානං දේවානං ඒසෝ ඒකෝ රත්තින්දිවෝ. තාය රත්තියා තිංසරත්තියෝ මාසෝ. තේන මාසේන ද්වාදසමාසියෝ සංවච්ඡරෝ. තේන සංවච්ඡරේන දිබ්බානි ද්වේ වස්සසහස්සානි යාමානං දේවානං ආයුප්පමාණං. ඨානං ඛෝ පනේතං, විසාඛේ, විජ්ජති යං ඉධේකච්චෝ ඉත්ථී වා පුරිසෝ වා අට්ඨඞ්ගසමන්නාගතං උපෝසථං උපවසිත්වා කායස්ස භේදා පරං මරණා යාමානං දේවානං සහබ්යතං උපපජ්ජේය්ය. ඉදං ඛෝ පනේතං, විසාඛේ, සන්ධාය භාසිතං: ‘කපණං මානුසකං රජ්ජං දිබ්බං සුඛං උපනිධාය(අ).
Two hundred years in the human realm is one day and night for the Gods of Yama. Thirty such days make up a month. Twelve such months make up a year. The life span of the Gods of Yama is two thousand of these divine years. It’s possible that a woman or man who has observed the eight-factored Uposatha day will—when their body breaks up, after death—be reborn in the company of the Gods of Yama. This is what I was referring to when I said: ‘Human kingship is a poor thing compared to the happiness of the gods.’
යානි, විසාඛේ, මානුසකානි චත්තාරි වස්සසතානි, තුසිතානං දේවානං ඒසෝ ඒකෝ රත්තින්දිවෝ. තාය රත්තියා තිංසරත්තියෝ මාසෝ. තේන මාසේන ද්වාදසමාසියෝ සංවච්ඡරෝ. තේන සංවච්ඡරේන දිබ්බානි චත්තාරි වස්සසහස්සානි තුසිතානං දේවානං ආයුප්පමාණං. ඨානං ඛෝ පනේතං, විසාඛේ, විජ්ජති යං ඉධේකච්චෝ ඉත්ථී වා පුරිසෝ වා අට්ඨඞ්ගසමන්නාගතං උපෝසථං උපවසිත්වා කායස්ස භේදා පරං මරණා තුසිතානං දේවානං සහබ්යතං උපපජ්ජේය්ය. ඉදං ඛෝ පනේතං, විසාඛේ, සන්ධාය භාසිතං: ‘කපණං මානුසකං රජ්ජං දිබ්බං සුඛං උපනිධාය(අ).
Four hundred years in the human realm is one day and night for the Joyful Gods. Thirty such days make up a month. Twelve such months make up a year. The life span of the Joyful Gods is four thousand of these divine years. It’s possible that a woman or man who has observed the eight-factored Uposatha day will—when their body breaks up, after death—be reborn in the company of the Joyful Gods. This is what I was referring to when I said: ‘Human kingship is a poor thing compared to the happiness of the gods.’
යානි, විසාඛේ, මානුසකානි අට්ඨ වස්සසතානි, නිම්මානරතීනං දේවානං ඒසෝ ඒකෝ රත්තින්දිවෝ. තාය රත්තියා තිංසරත්තියෝ මාසෝ. තේන මාසේන ද්වාදසමාසියෝ සංවච්ඡරෝ. තේන සංවච්ඡරේන දිබ්බානි අට්ඨ වස්සසහස්සානි නිම්මානරතීනං දේවානං ආයුප්පමාණං. ඨානං ඛෝ පනේතං, විසාඛේ, විජ්ජති යං ඉධේකච්චෝ ඉත්ථී වා පුරිසෝ වා අට්ඨඞ්ගසමන්නාගතං උපෝසථං උපවසිත්වා කායස්ස භේදා පරං මරණා නිම්මානරතීනං දේවානං සහබ්යතං උපපජ්ජේය්ය. ඉදං ඛෝ පනේතං, විසාඛේ, සන්ධාය භාසිතං: ‘කපණං මානුසකං රජ්ජං දිබ්බං සුඛං උපනිධාය(අ).
Eight hundred years in the human realm is one day and night for the Gods Who Love to Create. Thirty such days make up a month. Twelve such months make up a year. The life span of the Gods Who Love to Create is eight thousand of these divine years. It’s possible that a woman or man who has observed the eight-factored Uposatha day will—when their body breaks up, after death—be reborn in the company of the Gods Who Love to Create. This is what I was referring to when I said: ‘Human kingship is a poor thing compared to the happiness of the gods.’
යානි, විසාඛේ, මානුසකානි සෝළස වස්සසතානි, පරනිම්මිතවසවත්තීනං දේවානං ඒසෝ ඒකෝ රත්තින්දිවෝ. තාය රත්තියා තිංසරත්තියෝ මාසෝ. තේන මාසේන ද්වාදසමාසියෝ සංවච්ඡරෝ. තේන සංවච්ඡරේන දිබ්බානි සෝළස වස්සසහස්සානි පරනිම්මිතවසවත්තීනං දේවානං ආයුප්පමාණං. ඨානං ඛෝ පනේතං, විසාඛේ, විජ්ජති යං ඉධේකච්චෝ ඉත්ථී වා පුරිසෝ වා අට්ඨඞ්ගසමන්නාගතං උපෝසථං උපවසිත්වා කායස්ස භේදා පරං මරණා පරනිම්මිතවසවත්තීනං දේවානං සහබ්යතං උපපජ්ජේය්ය. ඉදං ඛෝ පනේතං, විසාඛේ, සන්ධාය භාසිතං: ‘කපණං මානුසකං රජ්ජං දිබ්බං සුඛං උපනිධායා(අ)ති.
Sixteen hundred years in the human realm is one day and night for the Gods Who Control the Creations of Others. Thirty such days make up a month. Twelve such months make up a year. The life span of the Gods Who Control the Creations of Others is sixteen thousand of these divine years. It’s possible that a woman or man who has observed the eight-factored Uposatha day will—when their body breaks up, after death—be reborn in the company of the Gods Who Control the Creations of Others. This is what I was referring to when I said: ‘Human kingship is a poor thing compared to the happiness of the gods.’
පාණං න හඤ්ඤේ න චදින්නමාදියේ, මුසා න භාසේ න ච මජ්ජපෝ සියා; අබ්රහ්මචරියා විරමේය්ය මේථුනා, රත්තිං න භුඤ්ජේය්ය විකාලභෝජනං.
You shouldn’t kill living creatures, or steal, or lie, or drink alcohol. Be celibate, refraining from sex, and don’t eat at night, the wrong time.
මාලං න ධාරේ න ච ගන්ධමාචරේ, මඤ්චේ ඡමායං ව සයේථ සන්ථතේ; ඒතඤ්හි අට්ඨඞ්ගිකමාහුපෝසථං, බුද්ධේන දුක්ඛන්තගුනා පකාසිතං.
Not wearing garlands or applying fragrance, you should sleep on a low bed,
චන්දෝ ච සුරියෝ ච උභෝ සුදස්සනා, ඕභාසයං අනුපරියන්ති යාවතා; තමෝනුදා තේ පන අන්තලික්ඛගා, නභේ පභාසන්ති දිසාවිරෝචනා.
The moon and sun are both fair to see, radiating as far as they revolve. Those shining ones in the sky light up the quarters, dispelling the darkness as they traverse the heavens.
ඒතස්මිං යං විජ්ජති අන්තරේ ධනං, මුත්තා මණි වේළුරියඤ්ච භද්දකං; සිඞ්ගී සුවණ්ණං අථ වාපි කඤ්චනං, යං ජාතරූපං හටකන්ති වුච්චති.
All of the wealth that’s found in this realm—pearls, gems, fine beryl too, rose-gold or pure gold, or natural gold dug up by marmots—
අට්ඨඞ්ගුපේතස්ස උපෝසථස්ස, කලම්පි තේ නානුභවන්ති සෝළසිං; චන්දප්පභා තාරගණා ච සබ්බේ.
they’re not worth a sixteenth part of the Uposatha day with its eight factors, as starlight cannot rival the moon.
තස්මා හි නාරී ච නරෝ ච සීලවා, අට්ඨඞ්ගුපේතං උපවස්සුපෝසථං; පුඤ්ඤානි කත්වාන සුඛුද්රයානි, අනින්දිතා සග්ගමුපේන්ති ඨානන්”ති.
So an ethical woman or man, who has observed the eight-factored Uposatha day, having made merit whose outcome is happiness, blameless, they go to a heavenly place.”
දසමං.
මහාවග්ගෝ සත්තමෝ.
තස්සුද්දානං
තිත්ථභයඤ්ච වේනාගෝ, සරභෝ කේසමුත්තියා; සාළ්හෝ චාපි කථාවත්ථු, තිත්ථියමූලුපෝසථෝති.
The authoritative text of the Aṅguttara Nikāya is the Pāli text. The English translation is provided as an aid to the study of the original Pāli text. [CREDITS »]