Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / அங்கு³த்தரனிகாய (டீகா) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
10. உபோஸத²ஸுத்தவண்ணனா
10. Uposathasuttavaṇṇanā
71. த³ஸமே தத³ஹூதி எத்த² தஸ்மிங் அஹனீதி அத்தோ²தி ஆஹ ‘‘தஸ்மிங் அஹு உபோஸதே²’’தி. உபவஸந்தி எத்தா²தி உபோஸதோ², உபோஸத²தி³வஸோ. உபவஸந்தீதி ச ஸீலேன வா அனஸனேன வா கீ²ரஸாயனாதி³விதி⁴னா வா உபேதா ஹுத்வா வஸந்தீதி அத்தோ². உபோஸத²தி³வஸே ஹி ஸாஸனிகா ஸீலேன, பா³ஹிரகா ஸப்³ப³ஸோ ஆஹாரஸ்ஸ அபு⁴ஞ்ஜனேன கீ²ரஸாயனமது⁴ஸாயனாதி³விதி⁴னா வா உபேதா ஹுத்வா விஹரந்தி. ஸோ பனேஸ உபோஸத²தி³வஸோ அட்ட²மிசாதுத்³த³ஸிபன்னரஸிபே⁴தே³ன திவிதோ⁴, தஸ்மா ஸேஸத்³வயனிவாரணத்த²ங் ‘‘பன்னரஸிகஉபோஸத²தி³வஸே’’தி வுத்தங். வவஸ்ஸக்³க³த்தே²தி வசஸாயத்தே². தி³வஸத்³தோ³ தி³வாஸத்³தோ³ விய தி³வஸபரியாயோ, தஸ்ஸ விஸேஸனபா⁴வேன வுச்சமானோ தி³வாஸத்³தோ³ ஸவிஸேஸேன தீ³பேதீதி ஆஹ ‘‘தி³வஸஸ்ஸ தி³வா , மஜ்ஜ²ன்ஹிகே காலேதி அத்தோ²’’தி. படிச்சா²பெத்வாதி ஸம்படிச்ச²னங் காரெத்வா. விபாகப²லேனாதி ஸதி³ஸப²லேன. ந மஹப்ப²லோ ஹோதி மனோது³ச்சரிதது³ஸ்ஸீல்யேன உபக்கிலிட்ட²பா⁴வதோ. விபாகானிஸங்ஸேனாதி உத்³ரயப²லேன. விபாகோபா⁴ஸேனாதி படிபக்க²விக³மஜனிதேன ஸபா⁴வஸங்கா²தேன விபாகோபா⁴ஸேன. ந மஹாஓபா⁴ஸோ அபரிஸுத்³த⁴பா⁴வதோ. விபாகவிப்பா²ரஸ்ஸாதி விபாகவேபுல்லஸ்ஸ.
71. Dasame tadahūti ettha tasmiṃ ahanīti atthoti āha ‘‘tasmiṃ ahu uposathe’’ti. Upavasanti etthāti uposatho, uposathadivaso. Upavasantīti ca sīlena vā anasanena vā khīrasāyanādividhinā vā upetā hutvā vasantīti attho. Uposathadivase hi sāsanikā sīlena, bāhirakā sabbaso āhārassa abhuñjanena khīrasāyanamadhusāyanādividhinā vā upetā hutvā viharanti. So panesa uposathadivaso aṭṭhamicātuddasipannarasibhedena tividho, tasmā sesadvayanivāraṇatthaṃ ‘‘pannarasikauposathadivase’’ti vuttaṃ. Vavassaggattheti vacasāyatthe. Divasaddo divāsaddo viya divasapariyāyo, tassa visesanabhāvena vuccamāno divāsaddo savisesena dīpetīti āha ‘‘divasassa divā, majjhanhike kāleti attho’’ti. Paṭicchāpetvāti sampaṭicchanaṃ kāretvā. Vipākaphalenāti sadisaphalena. Na mahapphalo hoti manoduccaritadussīlyena upakkiliṭṭhabhāvato. Vipākānisaṃsenāti udrayaphalena. Vipākobhāsenāti paṭipakkhavigamajanitena sabhāvasaṅkhātena vipākobhāsena. Na mahāobhāso aparisuddhabhāvato. Vipākavipphārassāti vipākavepullassa.
நாஹங் க்வசனீதிஆதி³வசனஸ்ஸ மிச்சா²பி⁴னிவேஸவஸேன பவத்தத்தா ‘‘இத³ங் தஸ்ஸ முஸாவாத³ஸ்மிங் வதா³மீ’’தி பாளியங் வுத்தங், சதுகோடிகஸுஞ்ஞதாத³ஸ்ஸனவஸேன பவத்தங் பன அரியத³ஸ்ஸனமேவாதி ந தத்த² முஸாவாதோ³. வுத்தஞ்ஹேதங் –
Nāhaṃkvacanītiādivacanassa micchābhinivesavasena pavattattā ‘‘idaṃ tassa musāvādasmiṃ vadāmī’’ti pāḷiyaṃ vuttaṃ, catukoṭikasuññatādassanavasena pavattaṃ pana ariyadassanamevāti na tattha musāvādo. Vuttañhetaṃ –
‘‘புன சபரங், பி⁴க்க²வே, அரியஸாவகோ இதி படிஸஞ்சிக்க²தி ‘நாஹங் க்வசனி, கஸ்ஸசி கிஞ்சனதஸ்மிங், ந ச மம க்வசனி, கிஸ்மிஞ்சி கிஞ்சனதத்தீ²’’’திஆதி³ (ம॰ நி॰ 3.70).
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, ariyasāvako iti paṭisañcikkhati ‘nāhaṃ kvacani, kassaci kiñcanatasmiṃ, na ca mama kvacani, kismiñci kiñcanatatthī’’’tiādi (ma. ni. 3.70).
எத்த² ஹி சதுகோடிகஸுஞ்ஞதா கதி²தா. கத²ங்? அரியோ (விஸுத்³தி⁴॰ 2.760; ம॰ நி॰ அட்ட²॰ 3.70) ஹி நாஹங் க்வசனீதி க்வசி அத்தானங் ந பஸ்ஸதி, கஸ்ஸசி கிஞ்சனதஸ்மிந்தி அத்தனோ அத்தானங் கஸ்ஸசி பரஸ்ஸ கிஞ்சனபா⁴வே உபனேதப்³ப³ங் ந பஸ்ஸதி, பா⁴திட்டா²னே பா⁴தரங், ஸஹாயட்டா²னே ஸஹாயங், பரிக்கா²ரட்டா²னே பரிக்கா²ரங் மஞ்ஞித்வா உபனேதப்³ப³ங் ந பஸ்ஸதீதி அத்தோ². ந ச மம க்வசனீதி எத்த² மம-ஸத்³த³ங் தாவ ட²பெத்வா க்வசனி பரஸ்ஸ ச அத்தானங் க்வசி ந பஸ்ஸதீதி அயமத்தோ². இதா³னி மம-ஸத்³த³ங் ஆஹரித்வா ‘‘மம கிஸ்மிஞ்சி கிஞ்சனதத்தீ²’’தி ஸோ பரஸ்ஸ அத்தானங் ‘‘மம கிஸ்மிஞ்சி கிஞ்சனபா⁴வேன அத்தீ²’’தி ந பஸ்ஸதி, அத்தனோ பா⁴திகட்டா²னே பா⁴தரங், ஸஹாயட்டா²னே ஸஹாயங், பரிக்கா²ரட்டா²னே பரிக்கா²ரந்தி கிஸ்மிஞ்சி டா²னே பரஸ்ஸ அத்தானங் இமினா கிஞ்சனபா⁴வேன உபனேதப்³ப³ங் ந பஸ்ஸதீதி அத்தோ². ஏவமயங் யஸ்மா நேவ கத்த²சி அத்தானங் பஸ்ஸதி, ந தங் பரஸ்ஸ கிஞ்சனபா⁴வே உபனேதப்³ப³ங் பஸ்ஸதி. ந கத்த²சி பரஸ்ஸ அத்தானங் பஸ்ஸதி, ந பரஸ்ஸ அத்தானங் அத்தனோ கிஞ்சனபா⁴வே உபனேதப்³ப³ங் பஸ்ஸதி, தஸ்மா அயங் ஸுஞ்ஞதா சதுகோடிகாதி வேதி³தப்³பா³.
Ettha hi catukoṭikasuññatā kathitā. Kathaṃ? Ariyo (visuddhi. 2.760; ma. ni. aṭṭha. 3.70) hi nāhaṃ kvacanīti kvaci attānaṃ na passati, kassaci kiñcanatasminti attano attānaṃ kassaci parassa kiñcanabhāve upanetabbaṃ na passati, bhātiṭṭhāne bhātaraṃ, sahāyaṭṭhāne sahāyaṃ, parikkhāraṭṭhāne parikkhāraṃ maññitvā upanetabbaṃ na passatīti attho. Na ca mama kvacanīti ettha mama-saddaṃ tāva ṭhapetvā kvacani parassa ca attānaṃ kvaci na passatīti ayamattho. Idāni mama-saddaṃ āharitvā ‘‘mama kismiñci kiñcanatatthī’’ti so parassa attānaṃ ‘‘mama kismiñci kiñcanabhāvena atthī’’ti na passati, attano bhātikaṭṭhāne bhātaraṃ, sahāyaṭṭhāne sahāyaṃ, parikkhāraṭṭhāne parikkhāranti kismiñci ṭhāne parassa attānaṃ iminā kiñcanabhāvena upanetabbaṃ na passatīti attho. Evamayaṃ yasmā neva katthaci attānaṃ passati, na taṃ parassa kiñcanabhāve upanetabbaṃ passati. Na katthaci parassa attānaṃ passati, na parassa attānaṃ attano kiñcanabhāve upanetabbaṃ passati, tasmā ayaṃ suññatā catukoṭikāti veditabbā.
யஸ்மா பன மிச்சா²தி³ட்டி²கானங் யாதா²வத³ஸ்ஸனஸ்ஸ அஸம்ப⁴வதோ யதா²வுத்தசதுகோடிகஸுஞ்ஞதாத³ஸ்ஸனங் ந ஸம்ப⁴வதி, தஸ்மா ‘‘நத்தி² மாதா, நத்தி² பிதா’’திஆதி³வசனங் (தீ³॰ நி॰ 1.171) விய மிச்சா²கா³ஹவஸேன ‘‘நாஹங் க்வசனீ’’திஆதி³ வுத்தந்தி யுத்தோ செத்த² முஸாவாத³ஸம்ப⁴வோ. கத்த²சீதி டா²னே, காலே வா. அத² ‘‘நிப்ப²லோ’’தி கஸ்மா வுத்தங். ‘‘ந மஹப்ப²லோ’’தி ஸத்³தே³ன ஹி மஹப்ப²லாபா⁴வோவ ஜோதிதோ, ந பன ஸப்³ப³தா² ப²லாபா⁴வோதி ஆஹ ‘‘ப்³யஞ்ஜனமேவ ஹி எத்த² ஸாவஸேஸ’’ந்திஆதி³. ஸேஸபதே³ஸுபீதி ‘‘ந மஹானிஸங்ஸோ’’திஆதீ³ஸுபி.
Yasmā pana micchādiṭṭhikānaṃ yāthāvadassanassa asambhavato yathāvuttacatukoṭikasuññatādassanaṃ na sambhavati, tasmā ‘‘natthi mātā, natthi pitā’’tiādivacanaṃ (dī. ni. 1.171) viya micchāgāhavasena ‘‘nāhaṃ kvacanī’’tiādi vuttanti yutto cettha musāvādasambhavo. Katthacīti ṭhāne, kāle vā. Atha ‘‘nipphalo’’ti kasmā vuttaṃ. ‘‘Na mahapphalo’’ti saddena hi mahapphalābhāvova jotito, na pana sabbathā phalābhāvoti āha ‘‘byañjanameva hi ettha sāvasesa’’ntiādi. Sesapadesupīti ‘‘na mahānisaṃso’’tiādīsupi.
அட்ட²ஹி காரணேஹீதி –
Aṭṭhahi kāraṇehīti –
‘‘அத² கோ², ப⁴ந்தே, ஸக்கோ தே³வானமிந்தோ³ தே³வானங் தாவதிங்ஸானங் ப⁴க³வதோ அட்ட² யதா²பு⁴ச்சே வண்ணே பயிருதா³ஹாஸி – ‘தங் கிங் மஞ்ஞந்தி, பொ⁴ந்தோ தே³வா தாவதிங்ஸா, யாவஞ்ச ஸோ ப⁴க³வா ப³ஹுஜனஹிதாய படிபன்னோ ப³ஹுஜனஸுகா²ய லோகானுகம்பாய அத்தா²ய ஹிதாய ஸுகா²ய தே³வமனுஸ்ஸானங், ஏவங் ப³ஹுஜனஹிதாய படிபன்னங் ப³ஹுஜனஸுகா²ய லோகானுகம்பாய அத்தா²ய ஹிதாய ஸுகா²ய தே³வமனுஸ்ஸானங் இமினாபங்கே³ன ஸமன்னாக³தங் ஸத்தா²ரங் நேவ அதீதங்ஸே ஸமனுபஸ்ஸாமி, ந பனேதரஹி அஞ்ஞத்ர தேன ப⁴க³வதா’’தி –
‘‘Atha kho, bhante, sakko devānamindo devānaṃ tāvatiṃsānaṃ bhagavato aṭṭha yathābhucce vaṇṇe payirudāhāsi – ‘taṃ kiṃ maññanti, bhonto devā tāvatiṃsā, yāvañca so bhagavā bahujanahitāya paṭipanno bahujanasukhāya lokānukampāya atthāya hitāya sukhāya devamanussānaṃ, evaṃ bahujanahitāya paṭipannaṃ bahujanasukhāya lokānukampāya atthāya hitāya sukhāya devamanussānaṃ imināpaṅgena samannāgataṃ satthāraṃ neva atītaṃse samanupassāmi, na panetarahi aññatra tena bhagavatā’’ti –
ஆதி³னா மஹாகோ³விந்த³ஸுத்தே (தீ³॰ நி॰ 2.296) வித்தா²ரிதேஹி ப³ஹுஜனஹிதாய படிபன்னாதீ³ஹி பு³த்³தா⁴னுபா⁴வதீ³பகேஹி அட்ட²ஹி காரணேஹி. அத² ‘‘நவஹி காரணேஹீ’’தி அவத்வா ‘‘அட்ட²ஹி காரணேஹீ’’தி கஸ்மா வுத்தந்தி ஆஹ ‘‘எத்த² ஹி…பே॰… ஸப்³பே³ லோகியலோகுத்தரா பு³த்³த⁴கு³ணா ஸங்க³ஹிதா’’தி. இத³ங் வுத்தங் ஹோதி – இமஸ்மிங் ஸுத்தே ‘‘இதிபி ஸோ ப⁴க³வா’’தி இமினா வசனேன அவிஸேஸதோ ஸப்³பே³பி லோகியலோகுத்தரா பு³த்³த⁴கு³ணா தீ³பிதா, தஸ்மா தேன தீ³பிதகு³ணே ஸந்தா⁴ய ‘‘அட்ட²ஹி காரணேஹீ’’தி வுத்தந்தி. அரஹந்திஆதீ³ஹி பாடியேக்ககு³ணாவ நித்³தி³ட்டா²தி அரஹந்திஆதீ³ஹி ஏகேகேஹி பதே³ஹி ஏகேகே கு³ணாவ நித்³தி³ட்டா²தி அத்தோ².
Ādinā mahāgovindasutte (dī. ni. 2.296) vitthāritehi bahujanahitāya paṭipannādīhi buddhānubhāvadīpakehi aṭṭhahi kāraṇehi. Atha ‘‘navahi kāraṇehī’’ti avatvā ‘‘aṭṭhahi kāraṇehī’’ti kasmā vuttanti āha ‘‘ettha hi…pe… sabbe lokiyalokuttarā buddhaguṇā saṅgahitā’’ti. Idaṃ vuttaṃ hoti – imasmiṃ sutte ‘‘itipi so bhagavā’’ti iminā vacanena avisesato sabbepi lokiyalokuttarā buddhaguṇā dīpitā, tasmā tena dīpitaguṇe sandhāya ‘‘aṭṭhahi kāraṇehī’’ti vuttanti. Arahantiādīhi pāṭiyekkaguṇāva niddiṭṭhāti arahantiādīhi ekekehi padehi ekeke guṇāva niddiṭṭhāti attho.
ஸஹதந்திகந்தி பாளித⁴ம்மஸஹிதங். புரிமனயேனேவ யோஜனா காதப்³பா³தி ‘‘கிலிட்ட²ஸ்மிஞ்ஹி காயே பஸாத⁴னங் பஸாதெ⁴த்வா நக்க²த்தங் கீளமானா ந ஸோப⁴ந்தீ’’திஆதி³னா நயேன யோஜனா காதப்³பா³தி அத்தோ².
Sahatantikanti pāḷidhammasahitaṃ. Purimanayeneva yojanā kātabbāti ‘‘kiliṭṭhasmiñhi kāye pasādhanaṃ pasādhetvā nakkhattaṃ kīḷamānā na sobhantī’’tiādinā nayena yojanā kātabbāti attho.
ஸங்க⁴ஸ்ஸ அனுஸ்ஸரணங் நாம தஸ்ஸ கு³ணானுஸ்ஸரணமேவாதி ஆஹ ‘‘அட்ட²ன்னங் அரியபுக்³க³லானங் கு³ணே அனுஸ்ஸரதீ’’தி. த்³வே தயோ வாரே கா³ஹாபிதங் உஸுமந்தி த்³வே தயோ வாரே உத்³த⁴னங் ஆரோபெத்வா ஸேத³னவஸேன கா³ஹாபிதங் உஸுமங். புரிமனயேனேவ யோஜனா காதப்³பா³தி ‘‘கிலிட்ட²ஸ்மிஞ்ஹி வத்தே² பஸாத⁴னங் பஸாதெ⁴த்வா நக்க²த்தங் கீளமானா ந ஸோப⁴ந்தீ’’திஆதி³னா நயேன யோஜனா காதப்³பா³.
Saṅghassa anussaraṇaṃ nāma tassa guṇānussaraṇamevāti āha ‘‘aṭṭhannaṃ ariyapuggalānaṃ guṇe anussaratī’’ti. Dve tayo vāre gāhāpitaṃ usumanti dve tayo vāre uddhanaṃ āropetvā sedanavasena gāhāpitaṃ usumaṃ. Purimanayeneva yojanā kātabbāti ‘‘kiliṭṭhasmiñhi vatthe pasādhanaṃ pasādhetvā nakkhattaṃ kīḷamānā na sobhantī’’tiādinā nayena yojanā kātabbā.
பஹீனகாலதோ பட்டா²ய…பே॰… விரதாவாதி ஏதேன பஹானஹேதுகா இதா⁴தி⁴ப்பேதா விரதீதி த³ஸ்ஸேதி. கம்மக்க²யகரஞாணேன ஹி பாணாதிபாதது³ஸ்ஸீல்யஸ்ஸ பஹீனத்தா அரஹந்தோ அச்சந்தமேவ ததோ படிவிரதாதி வுச்சதி ஸமுச்சே²த³வஸேன பஹானவிரதீனங் அதி⁴ப்பேதத்தா. கிஞ்சாபி பஹானவிரமணானங் புரிமபச்சி²மகாலதா நத்தி², மக்³க³த⁴ம்மானங் பன ஸம்மாதி³ட்டி²ஆதீ³னங் ஸம்மாவாசாதீ³னஞ்ச பச்சயபச்சயுப்பன்னபா⁴வே அபெக்கி²தே ஸஹஜாதானம்பி பச்சயபச்சயுப்பன்னபா⁴வேன க³ஹணங் புரிமபச்சி²மபா⁴வேனேவ ஹோதீதி, க³ஹணப்பவத்திஆகாரவஸேன பச்சயபூ⁴தேஸு ஸம்மாதி³ட்டி²ஆதீ³ஸு பஹாயகத⁴ம்மேஸு பஹானகிரியாய புரிமகாலவோஹாரோ, பச்சயுப்பன்னாஸு ச விரதீஸு விரமணகிரியாய அபரகாலவோஹாரோ ச ஹோதீதி பஹானங் வா ஸமுச்சே²த³வஸேன, விரதி படிப்பஸ்ஸத்³தி⁴வஸேன யோஜேதப்³பா³.
Pahīnakālato paṭṭhāya…pe… viratāvāti etena pahānahetukā idhādhippetā viratīti dasseti. Kammakkhayakarañāṇena hi pāṇātipātadussīlyassa pahīnattā arahanto accantameva tato paṭiviratāti vuccati samucchedavasena pahānaviratīnaṃ adhippetattā. Kiñcāpi pahānaviramaṇānaṃ purimapacchimakālatā natthi, maggadhammānaṃ pana sammādiṭṭhiādīnaṃ sammāvācādīnañca paccayapaccayuppannabhāve apekkhite sahajātānampi paccayapaccayuppannabhāvena gahaṇaṃ purimapacchimabhāveneva hotīti, gahaṇappavattiākāravasena paccayabhūtesu sammādiṭṭhiādīsu pahāyakadhammesu pahānakiriyāya purimakālavohāro, paccayuppannāsu ca viratīsu viramaṇakiriyāya aparakālavohāro ca hotīti pahānaṃ vā samucchedavasena, virati paṭippassaddhivasena yojetabbā.
அத² வா பாணோ அதிபாதீயதி ஏதேனாதி பாணாதிபாதோ, பாணகா⁴தஹேதுபூ⁴தோ த⁴ம்மஸமூஹோ. கோ பன ஸோ? அஹிரிகானொத்தப்பதோ³ஸமோஹவிஹிங்ஸாத³யோ கிலேஸா. தே ஹி அரஹந்தோ அரியமக்³கே³ன பஹாய ஸமுக்³கா⁴தெத்வா பாணாதிபாதது³ஸ்ஸீல்யதோ அச்சந்தமேவ படிவிரதாதி வுச்சந்தி, கிலேஸேஸு பஹீனேஸு கிலேஸனிமித்தஸ்ஸ கம்மஸ்ஸ அனுப்பஜ்ஜனதோ. அதி³ன்னாதா³னங் பஹாயாதிஆதீ³ஸுபி ஏஸேவ நயோ. விரதாவாதி அவதா⁴ரணேன தஸ்ஸா விரதியா காலாதி³வஸேன அபரியந்ததங் த³ஸ்ஸேதி. யதா² ஹி அஞ்ஞே ஸமாதி³ன்னவிரதிகாபி அனவட்டி²தசித்ததாய லாப⁴ஜீவிதாதி³ஹேது ஸமாதா³னங் பி⁴ந்த³ந்தி, ந ஏவங் அரஹந்தோ, அரஹந்தோ பன ஸப்³ப³ஸோ பஹீனபாணாதிபாதத்தா அச்சந்தவிரதா ஏவாதி.
Atha vā pāṇo atipātīyati etenāti pāṇātipāto, pāṇaghātahetubhūto dhammasamūho. Ko pana so? Ahirikānottappadosamohavihiṃsādayo kilesā. Te hi arahanto ariyamaggena pahāya samugghātetvā pāṇātipātadussīlyato accantameva paṭiviratāti vuccanti, kilesesu pahīnesu kilesanimittassa kammassa anuppajjanato. Adinnādānaṃ pahāyātiādīsupi eseva nayo. Viratāvāti avadhāraṇena tassā viratiyā kālādivasena apariyantataṃ dasseti. Yathā hi aññe samādinnaviratikāpi anavaṭṭhitacittatāya lābhajīvitādihetu samādānaṃ bhindanti, na evaṃ arahanto, arahanto pana sabbaso pahīnapāṇātipātattā accantaviratā evāti.
த³ண்ட³னஸங்கா²தஸ்ஸ பரவிஹேட²னஸ்ஸ ச பரிவஜ்ஜனபா⁴வதீ³பனத்த²ங் த³ண்ட³ஸத்தா²னங் நிக்கே²பவசனந்தி ஆஹ ‘‘பரூபகா⁴தத்தா²யா’’திஆதி³. லஜ்ஜீதி எத்த² வுத்தலஜ்ஜாய ஒத்தப்பம்பி வுத்தமேவாதி த³ட்ட²ப்³ப³ங். ந ஹி பாபஜிகு³ச்ச²னபாபுத்தாஸரஹிதங், பாபப⁴யங் வா அலஜ்ஜனங் அத்தீ²தி. த⁴ம்மக³ருதாய வா அரஹந்தானங் த⁴ம்மஸ்ஸ ச அத்தா தீ⁴னத்தா அத்தாதி⁴பதிபூ⁴தா லஜ்ஜாவ வுத்தா, ந பன லோகாதி⁴பதி ஒத்தப்பங். ‘‘த³யங் மெத்தசித்ததங் ஆபன்னா’’தி கஸ்மா வுத்தங், நனு த³யா-ஸத்³தோ³ ‘‘அத³யாபன்னோ’’திஆதீ³ஸு கருணாய பவத்ததீதி? ஸச்சமேதங், அயங் பன த³யா-ஸத்³தோ³ அனுரக்க²ணத்த²ங் அந்தோனீதங் கத்வா பவத்தமானோ மெத்தாய கருணாய ச பவத்ததீதி இத⁴ மெத்தாய பவத்தமானோ வுத்தோ. மிஜ்ஜதி ஸினிய்ஹதீதி மெத்தா, மெத்தா ஏதஸ்ஸ அத்தீ²தி மெத்தங், மெத்தங் சித்தங் ஏதஸ்ஸாதி மெத்தசித்தோ, தஸ்ஸ பா⁴வோ மெத்தசித்ததா, மெத்தாஇச்சேவ அத்தோ².
Daṇḍanasaṅkhātassa paraviheṭhanassa ca parivajjanabhāvadīpanatthaṃ daṇḍasatthānaṃ nikkhepavacananti āha ‘‘parūpaghātatthāyā’’tiādi. Lajjīti ettha vuttalajjāya ottappampi vuttamevāti daṭṭhabbaṃ. Na hi pāpajigucchanapāputtāsarahitaṃ, pāpabhayaṃ vā alajjanaṃ atthīti. Dhammagarutāya vā arahantānaṃ dhammassa ca attā dhīnattā attādhipatibhūtā lajjāva vuttā, na pana lokādhipati ottappaṃ. ‘‘Dayaṃ mettacittataṃ āpannā’’ti kasmā vuttaṃ, nanu dayā-saddo ‘‘adayāpanno’’tiādīsu karuṇāya pavattatīti? Saccametaṃ, ayaṃ pana dayā-saddo anurakkhaṇatthaṃ antonītaṃ katvā pavattamāno mettāya karuṇāya ca pavattatīti idha mettāya pavattamāno vutto. Mijjati siniyhatīti mettā, mettā etassa atthīti mettaṃ, mettaṃ cittaṃ etassāti mettacitto, tassa bhāvo mettacittatā, mettāicceva attho.
ஸப்³ப³பாணபூ⁴தஹிதானுகம்பீதி ஏதேன தஸ்ஸா விரதியா பவத்தவஸேன அபரியந்ததங் த³ஸ்ஸேதி. பாணபூ⁴தேதி பாணஜாதே. அனுகம்பகாதி கருணாயனகா, யஸ்மா பன மெத்தா கருணாய விஸேஸபச்சயோ ஹோதி, தஸ்மா வுத்தங் ‘‘தாய ஏவ த³யாபன்னதாயா’’தி. ஏவங் யேஹி த⁴ம்மேஹி பாணாதிபாதா விரதி ஸம்பஜ்ஜதி, தேஹி லஜ்ஜாமெத்தாகருணாத⁴ம்மேஹி ஸமங்கி³பா⁴வோ த³ஸ்ஸிதோ.
Sabbapāṇabhūtahitānukampīti etena tassā viratiyā pavattavasena apariyantataṃ dasseti. Pāṇabhūteti pāṇajāte. Anukampakāti karuṇāyanakā, yasmā pana mettā karuṇāya visesapaccayo hoti, tasmā vuttaṃ ‘‘tāya eva dayāpannatāyā’’ti. Evaṃ yehi dhammehi pāṇātipātā virati sampajjati, tehi lajjāmettākaruṇādhammehi samaṅgibhāvo dassito.
பரபரிக்³க³ஹிதஸ்ஸ ஆதா³னந்தி பரஸந்தகஸ்ஸ ஆதா³னங். தே²னோ வுச்சதி சோரோ, தஸ்ஸ பா⁴வோ தெ²ய்யங், காமஞ்செத்த² ‘‘லஜ்ஜீ த³யாபன்னோ’’தி ந வுத்தங், அதி⁴காரவஸேன பன அத்த²தோ வுத்தமேவாதி த³ட்ட²ப்³ப³ங். யதா² ஹி லஜ்ஜாத³யோ பாணாதிபாதப்பஹானஸ்ஸ விஸேஸபச்சயா, ஏவங் அதி³ன்னாதா³னப்பஹானஸ்ஸபீதி , தஸ்மா ஸாபி பாளி ஆனெத்வா வத்தப்³பா³. ஏஸ நயோ இதோ பரேஸுபி. அத² வா ஸுசிபூ⁴தேனாதி ஏதேன ஹிரொத்தப்பாதீ³ஹி ஸமன்னாக³மோ, அஹிரிகாதீ³னஞ்ச பஹானங் வுத்தமேவாதி ‘‘லஜ்ஜீ’’திஆதி³ ந வுத்தந்தி த³ட்ட²ப்³ப³ங்.
Parapariggahitassa ādānanti parasantakassa ādānaṃ. Theno vuccati coro, tassa bhāvo theyyaṃ, kāmañcettha ‘‘lajjī dayāpanno’’ti na vuttaṃ, adhikāravasena pana atthato vuttamevāti daṭṭhabbaṃ. Yathā hi lajjādayo pāṇātipātappahānassa visesapaccayā, evaṃ adinnādānappahānassapīti , tasmā sāpi pāḷi ānetvā vattabbā. Esa nayo ito paresupi. Atha vā sucibhūtenāti etena hirottappādīhi samannāgamo, ahirikādīnañca pahānaṃ vuttamevāti ‘‘lajjī’’tiādi na vuttanti daṭṭhabbaṃ.
அஸெட்ட²சரியந்தி அஸெட்டா²னங் ஹீனானங், அஸெட்ட²ங் வா லாமகங் சரியங், நிஹீனவுத்திங் மேது²னந்தி அத்தோ². ப்³ரஹ்மங் ஸெட்ட²ங் ஆசாரந்தி மேது²னவிரதிமாஹ. ஆராசாரீ மேது²னாதி ஏதேன – ‘‘இதே⁴கச்சோ ந ஹேவ கோ² மாதுகா³மேன ஸத்³தி⁴ங் த்³வயங்த்³வயஸமாபத்திங் ஸமாபஜ்ஜதி, அபிச கோ² மாதுகா³மஸ்ஸ உச்சா²த³னபரிமத்³த³னந்ஹாபனஸம்பா³ஹனங் ஸாதி³யதி, ஸோ தங் அஸ்ஸாதே³தி, தங் நிகாமேதி, தேன ச வித்திங் ஆபஜ்ஜதீ’’திஆதி³னா (அ॰ நி॰ 7.50) வுத்தா ஸத்தவித⁴மேது²னஸங்யோகா³பி படிவிரதி த³ஸ்ஸிதாதி த³ட்ட²ப்³ப³ங்.
Aseṭṭhacariyanti aseṭṭhānaṃ hīnānaṃ, aseṭṭhaṃ vā lāmakaṃ cariyaṃ, nihīnavuttiṃ methunanti attho. Brahmaṃ seṭṭhaṃ ācāranti methunaviratimāha. Ārācārī methunāti etena – ‘‘idhekacco na heva kho mātugāmena saddhiṃ dvayaṃdvayasamāpattiṃ samāpajjati, apica kho mātugāmassa ucchādanaparimaddananhāpanasambāhanaṃ sādiyati, so taṃ assādeti, taṃ nikāmeti, tena ca vittiṃ āpajjatī’’tiādinā (a. ni. 7.50) vuttā sattavidhamethunasaṃyogāpi paṭivirati dassitāti daṭṭhabbaṃ.
‘‘ஸச்சதோ தே²ததோ’’திஆதீ³ஸு (ம॰ நி॰ 1.19) விய தே²த-ஸத்³தோ³ தி²ரபரியாயோ, தி²ரபா⁴வோ ச ஸச்சவாதி³தாய டி²தகத²த்தா கதா²வஸேன வேதி³தப்³போ³தி ஆஹ ‘‘டி²தகதா²தி அத்தோ²’’தி. ந டி²தகதோ²தி யதா² ஹலித்³தி³ராகா³த³யோ அனவட்டி²தஸபா⁴வதாய ந டி²தா, ஏவங் ந டி²தா கதா² யஸ்ஸ ஸோ ந டி²தகதோ²தி ஹலித்³தி³ராகா³த³யோ யதா² கதா²ய உபமா ஹொந்தி, ஏவங் யோஜேதப்³ப³ங். ஏஸ நயோ ‘‘பாஸாணலேகா² வியா’’திஆதீ³ஸுபி. ஸத்³தா⁴ அயதி பவத்ததி எத்தா²தி ஸத்³தா⁴யா, ஸத்³தா⁴யா ஏவ ஸத்³தா⁴யிகா யதா² வேனயிகா. ஸத்³தா⁴ய வா அயிதப்³பா³ ஸத்³தா⁴யிகா, ஸத்³தெ⁴ய்யாதி அத்தோ². வத்தப்³ப³தங் ஆபஜ்ஜதி விஸங்வாத³னதோதி அதி⁴ப்பாயோ.
‘‘Saccato thetato’’tiādīsu (ma. ni. 1.19) viya theta-saddo thirapariyāyo, thirabhāvo ca saccavāditāya ṭhitakathattā kathāvasena veditabboti āha ‘‘ṭhitakathāti attho’’ti. Na ṭhitakathoti yathā haliddirāgādayo anavaṭṭhitasabhāvatāya na ṭhitā, evaṃ na ṭhitā kathā yassa so na ṭhitakathoti haliddirāgādayo yathā kathāya upamā honti, evaṃ yojetabbaṃ. Esa nayo ‘‘pāsāṇalekhā viyā’’tiādīsupi. Saddhā ayati pavattati etthāti saddhāyā, saddhāyā eva saddhāyikā yathā venayikā. Saddhāya vā ayitabbā saddhāyikā, saddheyyāti attho. Vattabbataṃ āpajjati visaṃvādanatoti adhippāyo.
ஏகங் ப⁴த்தங் ஏகப⁴த்தங், தங் ஏதேஸமத்தீ²தி ஏகப⁴த்திகா, ஏகஸ்மிங் தி³வஸே ஏகவாரமேவ பு⁴ஞ்ஜனகா. தயித³ங் ரத்திபோ⁴ஜனேனபி ஸியாதி ஆஹ ‘‘ரத்தூபரதா’’தி. ஏவம்பி ஸாயன்ஹபோ⁴ஜனேனபி ஸியுங் ஏகப⁴த்திகாதி ததா³ஸங்கானிவத்தனத்த²ங் ‘‘விரதா விகாலபோ⁴ஜனா’’தி வுத்தங். அருணுக்³க³மனதோ பட்டா²ய யாவ மஜ்ஜ²ன்ஹிகா அயங் பு³த்³தா⁴னங் அரியானங் ஆசிண்ணஸமாசிண்ணோ போ⁴ஜனஸ்ஸ காலோ நாம, தத³ஞ்ஞோ விகாலோ. அட்ட²கதா²யங் பன து³தியபதே³ன ரத்திபோ⁴ஜனஸ்ஸ படிக்கி²த்தத்தா அபரண்ஹோ ‘‘விகாலோ’’தி வுத்தோ.
Ekaṃ bhattaṃ ekabhattaṃ, taṃ etesamatthīti ekabhattikā, ekasmiṃ divase ekavārameva bhuñjanakā. Tayidaṃ rattibhojanenapi siyāti āha ‘‘rattūparatā’’ti. Evampi sāyanhabhojanenapi siyuṃ ekabhattikāti tadāsaṅkānivattanatthaṃ ‘‘viratā vikālabhojanā’’ti vuttaṃ. Aruṇuggamanato paṭṭhāya yāva majjhanhikā ayaṃ buddhānaṃ ariyānaṃ āciṇṇasamāciṇṇo bhojanassa kālo nāma, tadañño vikālo. Aṭṭhakathāyaṃ pana dutiyapadena rattibhojanassa paṭikkhittattā aparaṇho ‘‘vikālo’’ti vutto.
ஸங்கே²பதோ ‘‘ஸப்³ப³பாபஸ்ஸ அகரண’’ந்திஆதி³னயப்பவத்தங் (தீ³॰ நி॰ 2.90; த⁴॰ ப॰ 183) ப⁴க³வதோ ஸாஸனங் ஸச்ச²ந்த³ராக³ப்பவத்திதோ நச்சாதீ³னங் த³ஸ்ஸனங் ந அனுலோமேதீதி ஆஹ ‘‘ஸாஸனஸ்ஸ அனநுலோமத்தா’’தி. அத்தனா பயோஜியமானங் பரேஹி பயோஜாபீயமானஞ்ச நச்சங் நச்சபா⁴வஸாமஞ்ஞதோ பாளியங் ஏகேனேவ நச்சஸத்³தே³ன க³ஹிதங், ததா² கீ³தவாதி³தஸத்³தா³ சாதி ஆஹ ‘‘நச்சனநச்சாபனாதி³வஸேனா’’தி . ஆதி³-ஸத்³தே³ன கா³யனகா³யாபனவாத³னவாதா³பனானி ஸங்க³ண்ஹாதி. த³ஸ்ஸனேன செத்த² ஸவனம்பி ஸங்க³ஹிதங் விரூபேகஸேஸனயேன. ஆலோசனஸபா⁴வதாய வா பஞ்சன்னங் விஞ்ஞாணானங் ஸவனகிரியாயபி த³ஸ்ஸனஸங்கே²பஸப்³பா⁴வதோ த³ஸ்ஸனாஇச்சேவ வுத்தங். அவிஸூகபூ⁴தஸ்ஸ கீ³தஸ்ஸ ஸவனங் கதா³சி வட்டதீதி ஆஹ ‘‘விஸூகபூ⁴தங் த³ஸ்ஸன’’ந்தி. ததா² ஹி வுத்தங் பரமத்த²ஜோதிகாய கு²த்³த³கபாட²ட்ட²கதா²ய ‘‘த⁴ம்மூபஸங்ஹிதங் கீ³தங் வட்டதி, கீ³தூபஸங்ஹிதோ த⁴ம்மோ ந வட்டதீ’’தி.
Saṅkhepato ‘‘sabbapāpassa akaraṇa’’ntiādinayappavattaṃ (dī. ni. 2.90; dha. pa. 183) bhagavato sāsanaṃ sacchandarāgappavattito naccādīnaṃ dassanaṃ na anulometīti āha ‘‘sāsanassa ananulomattā’’ti. Attanā payojiyamānaṃ parehi payojāpīyamānañca naccaṃ naccabhāvasāmaññato pāḷiyaṃ ekeneva naccasaddena gahitaṃ, tathā gītavāditasaddā cāti āha ‘‘naccananaccāpanādivasenā’’ti . Ādi-saddena gāyanagāyāpanavādanavādāpanāni saṅgaṇhāti. Dassanena cettha savanampi saṅgahitaṃ virūpekasesanayena. Ālocanasabhāvatāya vā pañcannaṃ viññāṇānaṃ savanakiriyāyapi dassanasaṅkhepasabbhāvato dassanāicceva vuttaṃ. Avisūkabhūtassa gītassa savanaṃ kadāci vaṭṭatīti āha ‘‘visūkabhūtaṃ dassana’’nti. Tathā hi vuttaṃ paramatthajotikāya khuddakapāṭhaṭṭhakathāya ‘‘dhammūpasaṃhitaṃ gītaṃ vaṭṭati, gītūpasaṃhito dhammo na vaṭṭatī’’ti.
யங் கிஞ்சீதி க³ந்தி²தங் வா அக³ந்தி²தங் வா யங் கிஞ்சி புப்ப²ங். க³ந்த⁴ஜாதந்தி க³ந்த⁴ஜாதியங். தஸ்ஸாபி ‘‘யங் கிஞ்சீ’’தி வசனதோ தூ⁴பிதஸ்ஸபி அதூ⁴பிதஸ்ஸபி யஸ்ஸ கஸ்ஸசி விலேபனாதி³ ந வட்டதீதி த³ஸ்ஸேதி. உச்சாதி உச்சஸத்³தே³ன ஸமானத்த²ங் ஏகங் ஸத்³த³ந்தரங். ஸேதி எத்தா²தி ஸயனங். உச்சாஸயனங் மஹாஸயனஞ்ச ஸமணஸாருப்பரஹிதங் அதி⁴ப்பேதந்தி ஆஹ ‘‘பமாணாதிக்கந்தங் அகப்பியத்த²ரண’’ந்தி, ஆஸந்தா³தி³ஆஸனஞ்செத்த² ஸயனேன ஸங்க³ஹிதந்தி த³ட்ட²ப்³ப³ங். யஸ்மா பன ஆதா⁴ரே படிக்கி²த்தே ததா³தா⁴ரகிரியா படிக்கி²த்தாவ ஹோதி, தஸ்மா ‘‘உச்சாஸயனமஹாஸயனா’’இச்சேவ வுத்தங். அத்த²தோ பன தது³பபோ⁴க³பூ⁴தனிஸஜ்ஜானிபஜ்ஜனேஹி விரதி த³ஸ்ஸிதாதி த³ட்ட²ப்³பா³. அத² வா ‘‘உச்சாஸயனாஸனமஹாஸயனாஸனா’’தி, ஏதஸ்மிங் அத்தே² ஏகஸேஸனயேன அயங் நித்³தே³ஸோ கதோ யதா² ‘‘நாமரூபபச்சயா ஸளாயதன’’ந்தி. (ம॰ நி॰ 3.126; ஸங்॰ நி॰ 2.1) ஆஸனகிரியாபுப்³ப³கத்தா வா ஸயனகிரியாய ஸயனக்³க³ஹணேனேவ ஆஸனம்பி ஸங்க³ஹிதந்தி வேதி³தப்³ப³ங்.
Yaṃkiñcīti ganthitaṃ vā aganthitaṃ vā yaṃ kiñci pupphaṃ. Gandhajātanti gandhajātiyaṃ. Tassāpi ‘‘yaṃ kiñcī’’ti vacanato dhūpitassapi adhūpitassapi yassa kassaci vilepanādi na vaṭṭatīti dasseti. Uccāti uccasaddena samānatthaṃ ekaṃ saddantaraṃ. Seti etthāti sayanaṃ. Uccāsayanaṃ mahāsayanañca samaṇasārupparahitaṃ adhippetanti āha ‘‘pamāṇātikkantaṃ akappiyattharaṇa’’nti, āsandādiāsanañcettha sayanena saṅgahitanti daṭṭhabbaṃ. Yasmā pana ādhāre paṭikkhitte tadādhārakiriyā paṭikkhittāva hoti, tasmā ‘‘uccāsayanamahāsayanā’’icceva vuttaṃ. Atthato pana tadupabhogabhūtanisajjānipajjanehi virati dassitāti daṭṭhabbā. Atha vā ‘‘uccāsayanāsanamahāsayanāsanā’’ti, etasmiṃ atthe ekasesanayena ayaṃ niddeso kato yathā ‘‘nāmarūpapaccayā saḷāyatana’’nti. (Ma. ni. 3.126; saṃ. ni. 2.1) āsanakiriyāpubbakattā vā sayanakiriyāya sayanaggahaṇeneva āsanampi saṅgahitanti veditabbaṃ.
‘‘கீவா’’தி அயங் நிபாதோ. ‘‘கித்தக’’ந்தி இமஸ்ஸ அத்த²ங் போ³தே⁴தீதி ஆஹ ‘‘கீவமஹப்ப²லோதி கித்தகங் மஹப்ப²லோ’’தி. ஸேஸபதே³ஸூதி ‘‘கீவமஹானிஸங்ஸோ’’திஆதீ³ஸு. ரத்த-ஸத்³தோ³ ரதனபரியாயோதி ஆஹ ‘‘பஹூதரத்தரதனானந்தி பஹூதேன ரத்தஸங்கா²தேன ரதனேன ஸமன்னாக³தான’’ந்தி. பாளியங் பன ‘‘பஹூதஸத்தரதனான’’ந்திபி பாடோ² தி³ஸ்ஸதி. பே⁴ரிதலஸதி³ஸங் கத்வாதி பே⁴ரிதலங் விய ஸமங் கத்வா. ததோ ஏகங் பா⁴க³ங் ந அக்³க⁴தீதி யதா²வுத்தங் சக்கவத்திரஜ்ஜங் ததோ ஸோளஸபா⁴க³தோ ஏகங் பா⁴க³ங் ந அக்³க⁴தி. ததோ ப³ஹுதரங் ஹோதீதி சக்கவத்திரஜ்ஜஸிரிதோ ப³ஹுதரங் ஹோதி.
‘‘Kīvā’’ti ayaṃ nipāto. ‘‘Kittaka’’nti imassa atthaṃ bodhetīti āha ‘‘kīvamahapphaloti kittakaṃ mahapphalo’’ti. Sesapadesūti ‘‘kīvamahānisaṃso’’tiādīsu. Ratta-saddo ratanapariyāyoti āha ‘‘pahūtarattaratanānanti pahūtena rattasaṅkhātena ratanena samannāgatāna’’nti. Pāḷiyaṃ pana ‘‘pahūtasattaratanāna’’ntipi pāṭho dissati. Bheritalasadisaṃ katvāti bheritalaṃ viya samaṃ katvā. Tato ekaṃ bhāgaṃ na agghatīti yathāvuttaṃ cakkavattirajjaṃ tato soḷasabhāgato ekaṃ bhāgaṃ na agghati. Tato bahutaraṃ hotīti cakkavattirajjasirito bahutaraṃ hoti.
சாதுமஹாராஜீகானந்திஆதீ³ஸு சாதுமஹாராஜிகா நாம ஸினேருபப்³ப³தஸ்ஸ வேமஜ்ஜே² ஹொந்தி, தேஸு ப³ஹூ பப்³ப³தட்டா²பி ஆகாஸட்டா²பி, தேஸங் பரம்பரா சக்கவாளபப்³ப³தங் பத்தா, கி²ட்³டா³பதோ³ஸிகா, மனோபதோ³ஸிகா, ஸீதவலாஹகா, உண்ஹவலாஹகா, சந்தி³மா, தே³வபுத்தோ, ஸூரியோ, தே³வபுத்தோதி ஏதே ஸப்³பே³ சாதுமஹாராஜிகதே³வலோகட்ட²கா ஏவ. தெத்திங்ஸ ஜனா தத்த² உப்பன்னாதி தாவதிங்ஸா. அபிச தாவதிங்ஸாதி தேஸங் தே³வானங் நாமமேவாதி வுத்தங். தேபி அத்தி² பப்³ப³தட்ட²கா, அத்தி² ஆகாஸட்ட²கா, தேஸங் பரம்பரா சக்கவாளபப்³ப³தங் பத்தா, ததா² யாமாதீ³னங். ஏகதே³வலோகேபி ஹி தே³வானங் பரம்பரா சக்கவாளபப்³ப³தங் அப்பத்தா நாம நத்தி². தத்த² தி³ப்³ப³ஸுக²ங் யாதா பயாதா ஸம்பத்தாதி யாமா. துட்டா² பஹட்டா²தி துஸிதா. பகதிபடியத்தாரம்மணதோ அதிரேகேன ரமிதுகாமகாலே யதா²ருசிதே போ⁴கே³ நிம்மினித்வா நிம்மினித்வா ரமந்தீதி நிம்மானரதி. சித்தாசாரங் ஞத்வா பரேஹி நிம்மிதேஸு போ⁴கே³ஸு வஸங் வத்தெந்தீதி பரனிம்மிதவஸவத்தீ.
Cātumahārājīkānantiādīsu cātumahārājikā nāma sinerupabbatassa vemajjhe honti, tesu bahū pabbataṭṭhāpi ākāsaṭṭhāpi, tesaṃ paramparā cakkavāḷapabbataṃ pattā, khiḍḍāpadosikā, manopadosikā, sītavalāhakā, uṇhavalāhakā, candimā, devaputto, sūriyo, devaputtoti ete sabbe cātumahārājikadevalokaṭṭhakā eva. Tettiṃsa janā tattha uppannāti tāvatiṃsā. Apica tāvatiṃsāti tesaṃ devānaṃ nāmamevāti vuttaṃ. Tepi atthi pabbataṭṭhakā, atthi ākāsaṭṭhakā, tesaṃ paramparā cakkavāḷapabbataṃ pattā, tathā yāmādīnaṃ. Ekadevalokepi hi devānaṃ paramparā cakkavāḷapabbataṃ appattā nāma natthi. Tattha dibbasukhaṃ yātā payātā sampattāti yāmā. Tuṭṭhā pahaṭṭhāti tusitā. Pakatipaṭiyattārammaṇato atirekena ramitukāmakāle yathārucite bhoge nimminitvā nimminitvā ramantīti nimmānarati. Cittācāraṃ ñatvā parehi nimmitesu bhogesu vasaṃ vattentīti paranimmitavasavattī.
தத்த² சாதுமஹாராஜிகானங் தே³வானங் மனுஸ்ஸக³ணனாய நவுதிவஸ்ஸஸதஸஹஸ்ஸானி ஆயுப்பமாணங். தாவதிங்ஸானங் தே³வானங் திஸ்ஸோ ச வஸ்ஸகோடியோ ஸட்டி² ச வஸ்ஸஸதஸஹஸ்ஸானி. யாமானங் தே³வானங் சுத்³த³ஸ ச வஸ்ஸகோடியோ சத்தாரி ச வஸ்ஸஸதஸஹஸ்ஸானி. துஸிதானங் தே³வானங் ஸத்தபஞ்ஞாஸ ச வஸ்ஸகோடியோ ஸட்டி² ச வஸ்ஸஸதஸஹஸ்ஸானி. நிம்மானரதீனங் தே³வானங் த்³வே ச வஸ்ஸகோடிஸதானி திஸ்ஸோ ச வஸ்ஸகோடியோ சத்தாரி ச வஸ்ஸஸதஸஹஸ்ஸானி. பரனிம்மிதவஸவத்தீனங் தே³வானங் நவ ச வஸ்ஸகோடிஸதானி ஏகவீஸ கோடியோ ச ஸட்டி² ச வஸ்ஸஸதஸஹஸ்ஸானி.
Tattha cātumahārājikānaṃ devānaṃ manussagaṇanāya navutivassasatasahassāni āyuppamāṇaṃ. Tāvatiṃsānaṃ devānaṃ tisso ca vassakoṭiyo saṭṭhi ca vassasatasahassāni. Yāmānaṃ devānaṃ cuddasa ca vassakoṭiyo cattāri ca vassasatasahassāni. Tusitānaṃ devānaṃ sattapaññāsa ca vassakoṭiyo saṭṭhi ca vassasatasahassāni. Nimmānaratīnaṃ devānaṃ dve ca vassakoṭisatāni tisso ca vassakoṭiyo cattāri ca vassasatasahassāni. Paranimmitavasavattīnaṃ devānaṃ nava ca vassakoṭisatāni ekavīsa koṭiyo ca saṭṭhi ca vassasatasahassāni.
முட்டி²ஹத்த²பாத³கேதி பாத³தலதோ யாவ அடனியா ஹெட்டி²மந்தோ, தாவ முட்டி²ரதனப்பமாணபாத³கே. தஞ்ச கோ² மஜ்ஜி²மஸ்ஸ புரிஸஸ்ஸ ஹத்தே²ன, யஸ்ஸிதா³னி வட்³ட⁴கீஹத்தோ²தி ஸமஞ்ஞா. ஸீலஸமாதா³னதோ பட்டா²ய அஞ்ஞங் கிஞ்சி அகத்வா த⁴ம்மஸ்ஸவனேன வா கம்மட்டா²னமனஸிகாரேன வா வீதினாமேதப்³ப³ந்தி ஆஹ ‘‘தங் பன உபவஸந்தேன…பே॰… விசாரேதப்³ப³’’ந்தி.
Muṭṭhihatthapādaketi pādatalato yāva aṭaniyā heṭṭhimanto, tāva muṭṭhiratanappamāṇapādake. Tañca kho majjhimassa purisassa hatthena, yassidāni vaḍḍhakīhatthoti samaññā. Sīlasamādānato paṭṭhāya aññaṃ kiñci akatvā dhammassavanena vā kammaṭṭhānamanasikārena vā vītināmetabbanti āha ‘‘taṃ pana upavasantena…pe… vicāretabba’’nti.
வாசங் பி⁴ந்தி³த்வா உபோஸத²ங்கா³னி ஸமாதா³தப்³பா³னீதி ‘‘இமஞ்ச ரத்திங் இமஞ்ச தி³வஸ’’ந்தி காலபரிச்சே²த³ங் கத்வா ‘‘உபோஸத²ங்க³வஸேன அட்ட² ஸிக்கா²பதா³னி ஸமாதி³யாமீ’’தி ஏகதோ கத்வா புன பச்சேகங் ‘‘பாணாதிபாதா வேரமணிஸிக்கா²பத³ங் ஸமாதி³யாமி…பே॰… உச்சாஸயனமஹாஸயனா வேரமணிஸிக்கா²பத³ங் ஸமாதி³யாமீ’’தி ஏவங் வசீபே⁴த³ங் கத்வா யதா²பாளி ஸமாதா³தப்³பா³னி. பாளிங் அஜானந்தேன பன அத்தனோ பா⁴ஸாய பச்சேகங் வா ‘‘பு³த்³த⁴பஞ்ஞத்தங் உபோஸத²ங் அதி⁴ட்டா²மீ’’தி ஏகதோ அதி⁴ட்டா²னவஸேன வா ஸமாதா³தப்³பா³னி, அஞ்ஞங் அலப⁴ந்தேன அதி⁴ட்டா²தப்³பா³னி. உபாஸகஸீலஞ்ஹி அத்தனா ஸமாதி³யந்தேனபி ஸமாதி³ன்னங் பரஸந்திகே ஸமாதி³யந்தேனபி, ஏகஜ்ஜ²ங் ஸமாதி³ன்னம்பி ஸமாதி³ன்னமேவ ஹோதி பச்சேகங் ஸமாதி³ன்னம்பி. தங் பன ஏகஜ்ஜ²ங் ஸமாதி³யதோ ஏகாயேவ விரதி ஏகா சேதனா ஹோதி. ஸா பன ஸப்³ப³விரதிசேதனானங் கிச்சகாரீதி தேனபி ஸப்³ப³ஸிக்கா²பதா³னி ஸமாதி³ன்னானேவ. பச்சேகங் ஸமாதி³யதோ பன நானாவிரதிசேதனாயோ யதா²ஸகங் கிச்சவஸேன உப்பஜ்ஜந்தி , ஸப்³ப³ஸமாதா³னே பன வசீபே⁴தோ³ காதப்³போ³யேவ. பரூபரோத⁴படிஸங்யுத்தா பரவிஹிங்ஸாஸங்யுத்தா.
Vācaṃ bhinditvā uposathaṅgāni samādātabbānīti ‘‘imañca rattiṃ imañca divasa’’nti kālaparicchedaṃ katvā ‘‘uposathaṅgavasena aṭṭha sikkhāpadāni samādiyāmī’’ti ekato katvā puna paccekaṃ ‘‘pāṇātipātā veramaṇisikkhāpadaṃ samādiyāmi…pe… uccāsayanamahāsayanā veramaṇisikkhāpadaṃ samādiyāmī’’ti evaṃ vacībhedaṃ katvā yathāpāḷi samādātabbāni. Pāḷiṃ ajānantena pana attano bhāsāya paccekaṃ vā ‘‘buddhapaññattaṃ uposathaṃ adhiṭṭhāmī’’ti ekato adhiṭṭhānavasena vā samādātabbāni, aññaṃ alabhantena adhiṭṭhātabbāni. Upāsakasīlañhi attanā samādiyantenapi samādinnaṃ parasantike samādiyantenapi, ekajjhaṃ samādinnampi samādinnameva hoti paccekaṃ samādinnampi. Taṃ pana ekajjhaṃ samādiyato ekāyeva virati ekā cetanā hoti. Sā pana sabbaviraticetanānaṃ kiccakārīti tenapi sabbasikkhāpadāni samādinnāneva. Paccekaṃ samādiyato pana nānāviraticetanāyo yathāsakaṃ kiccavasena uppajjanti , sabbasamādāne pana vacībhedo kātabboyeva. Parūparodhapaṭisaṃyuttā paravihiṃsāsaṃyuttā.
நனு ச ‘‘மணி’’ந்தி வுத்தே வேளுரியம்பி ஸங்க³ஹிதமேவ, கிமத்த²ங் பன வேளுரியந்தி ஆஹ ‘‘வேளுரியந்தி…பே॰… த³ஸ்ஸேதீ’’தி. ‘‘மணி’’ந்தி வத்வாவ ‘‘வேளுரிய’’ந்தி இமினா ஜாதிமணிபா⁴வங் த³ஸ்ஸேதீதி யோஜேதப்³ப³ங். ஏகவஸ்ஸிகவேளுவண்ணந்தி ஜாதிதோ ஏகவஸ்ஸாதிக்கந்தவேளுவண்ணங். லத்³த⁴கந்தி ஸுந்த³ரங். சந்த³ப்பபா⁴ தாரக³ணாவ ஸப்³பே³தி யதா² சந்த³ப்பபா⁴ய கலங் ஸப்³பே³ தாராக³ணா நானுப⁴வந்தீதி அயமெத்த² அத்தோ²தி ஆஹ ‘‘சந்த³ப்பபா⁴தி ஸாமிஅத்தே² பச்சத்த’’ந்தி.
Nanu ca ‘‘maṇi’’nti vutte veḷuriyampi saṅgahitameva, kimatthaṃ pana veḷuriyanti āha ‘‘veḷuriyanti…pe… dassetī’’ti. ‘‘Maṇi’’nti vatvāva ‘‘veḷuriya’’nti iminā jātimaṇibhāvaṃ dassetīti yojetabbaṃ. Ekavassikaveḷuvaṇṇanti jātito ekavassātikkantaveḷuvaṇṇaṃ. Laddhakanti sundaraṃ. Candappabhā tāragaṇāva sabbeti yathā candappabhāya kalaṃ sabbe tārāgaṇā nānubhavantīti ayamettha atthoti āha ‘‘candappabhāti sāmiatthe paccatta’’nti.
உபோஸத²ஸுத்தவண்ணனா நிட்டி²தா.
Uposathasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
மஹாவக்³க³வண்ணனா நிட்டி²தா.
Mahāvaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / ஸுத்தபிடக • Suttapiṭaka / அங்கு³த்தரனிகாய • Aṅguttaranikāya / 10. உபோஸத²ஸுத்தங் • 10. Uposathasuttaṃ
அட்ட²கதா² • Aṭṭhakathā / ஸுத்தபிடக (அட்ட²கதா²) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / அங்கு³த்தரனிகாய (அட்ட²கதா²) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / 10. உபோஸத²ஸுத்தவண்ணனா • 10. Uposathasuttavaṇṇanā