| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ (ដីកា) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
៤. ឧប្បាទាសុត្តវណ្ណនា
4. Uppādāsuttavaṇṇanā
១៣៧. ចតុត្ថេ ឧប្បាទា វា តថាគតានន្តិ តថាគតានំ ឧប្បាទេបិ វេនេយ្យបុគ្គលានំ មគ្គផលុប្បត្តិ វិយ សង្ខារានំ អនិច្ចាទិសភាវោ ន តថាគតុប្បាទាយត្តោ, អថ ខោ តថាគតានំ ឧប្បាទេបិ អនុប្បាទេបិ ហោតិមេវាតិ វុត្តំ ហោតិ។ ឋិតាវ សា ធាតូតិ ឋិតោ ឯវ សោ អនិច្ចសភាវោ ព្យភិចារាភាវតោ ន កទាចិ សង្ខារា អនិច្ចា ន ហោតិ។ កាមំ អសង្ខតា វិយ ធាតុ ន និច្ចោ សោ សភាវោ, តថាបិ សព្ពកាលិកោយេវាតិ អធិប្បាយោ។
137. Catutthe uppādā vā tathāgatānanti tathāgatānaṃ uppādepi veneyyapuggalānaṃ maggaphaluppatti viya saṅkhārānaṃ aniccādisabhāvo na tathāgatuppādāyatto, atha kho tathāgatānaṃ uppādepi anuppādepi hotimevāti vuttaṃ hoti. Ṭhitāva sā dhātūti ṭhito eva so aniccasabhāvo byabhicārābhāvato na kadāci saṅkhārā aniccā na hoti. Kāmaṃ asaṅkhatā viya dhātu na nicco so sabhāvo, tathāpi sabbakālikoyevāti adhippāyo.
អបរោ នយោ – ឋិតាវ សា ធាតូតិ ‘‘សព្ពេ សង្ខារា អនិច្ចា’’តិ ឯសា ធាតុ ឯស សភាវោ តថាគតានំ ឧប្បាទតោ បុព្ពេ ឧទ្ធញ្ច អប្បដិវិជ្ឈិយមានោ ន តថាគតេហិ ឧប្បាទិតោ, អថ ខោ សព្ពកាលំ សព្ពេ សង្ខារា អនិច្ចា, ឋិតាវ សា ធាតុ, កេវលំ បន សយម្ភុញាណេន អភិសម្ពុជ្ឈនតោ ‘‘អយំ ធម្មោ តថាគតេន អភិសម្ពុទ្ធោ’’តិ បវេទនតោ ច តថាគតោ ធម្មស្សាមីតិ វុច្ចតិ អបុព្ពស្ស តស្ស ឧប្បាទនតោ។ តេន វុត្តំ ‘‘ឋិតាវ សា ធាតូ’’តិ។
Aparo nayo – ṭhitāva sā dhātūti ‘‘sabbe saṅkhārā aniccā’’ti esā dhātu esa sabhāvo tathāgatānaṃ uppādato pubbe uddhañca appaṭivijjhiyamāno na tathāgatehi uppādito, atha kho sabbakālaṃ sabbe saṅkhārā aniccā, ṭhitāva sā dhātu, kevalaṃ pana sayambhuñāṇena abhisambujjhanato ‘‘ayaṃ dhammo tathāgatena abhisambuddho’’ti pavedanato ca tathāgato dhammassāmīti vuccati apubbassa tassa uppādanato. Tena vuttaṃ ‘‘ṭhitāva sā dhātū’’ti.
អភិសម្ពុជ្ឈតីតិ ញាណេន អភិសម្ពុជ្ឈតិ។ អភិសមេតីតិ ញាណេន អភិសមាគច្ឆតិ។ អាចិក្ខតីតិ កថេតិ។ ទេសេតីតិ ទស្សេតិ។ បញ្ញាបេតីតិ ជានាបេតិ។ បដ្ឋបេតីតិ ញាណមុខេ ឋបេតិ។ វិវរតីតិ វិវរិត្វា ទស្សេតិ។ វិភជតីតិ វិភាគតោ ទស្សេតិ។ ឧត្តានីករោតីតិ បាកដំ ករោតិ។
Abhisambujjhatīti ñāṇena abhisambujjhati. Abhisametīti ñāṇena abhisamāgacchati. Ācikkhatīti katheti. Desetīti dasseti. Paññāpetīti jānāpeti. Paṭṭhapetīti ñāṇamukhe ṭhapeti. Vivaratīti vivaritvā dasseti. Vibhajatīti vibhāgato dasseti. Uttānīkarotīti pākaṭaṃ karoti.
អថ វា អភិសម្ពុជ្ឈតីតិ បច្ចក្ខករណេន អភិមុខំ ពុជ្ឈតិ, យាថាវតោ បដិវិជ្ឈតិ។ តតោ ឯវ អភិសមេតិ អភិមុខំ សមាគច្ឆតិ។ អាទិតោ កថេន្តោ អាចិក្ខតិ, ឧទ្ទិសតីតិ អត្ថោ។ តមេវ ឧទ្ទេសំ បរិយោសាបេន្តោ ទេសេតិ។ យថាឧទ្ទិដ្ឋមត្ថំ និទស្សនវសេន បការេហិ ញាបេន្តោ បញ្ញាបេតិ។ បការេហិ ឯតមត្ថំ បតិដ្ឋបេន្តោ បដ្ឋបេតិ។ យថាឧទ្ទិដ្ឋំ បដិនិទស្សនវសេន វិវរតិ វិភជតិ។ វិវដំ វិភត្តញ្ច អត្ថំ ហេតូទាហរណទស្សនេហិ បាកដំ ករោន្តោ ឧត្តានីករោតិ។
Atha vā abhisambujjhatīti paccakkhakaraṇena abhimukhaṃ bujjhati, yāthāvato paṭivijjhati. Tato eva abhisameti abhimukhaṃ samāgacchati. Ādito kathento ācikkhati, uddisatīti attho. Tameva uddesaṃ pariyosāpento deseti. Yathāuddiṭṭhamatthaṃ nidassanavasena pakārehi ñāpento paññāpeti. Pakārehi etamatthaṃ patiṭṭhapento paṭṭhapeti. Yathāuddiṭṭhaṃ paṭinidassanavasena vivarati vibhajati. Vivaṭaṃ vibhattañca atthaṃ hetūdāharaṇadassanehi pākaṭaṃ karonto uttānīkaroti.
ឧប្បាទាសុត្តវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Uppādāsuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ • Aṅguttaranikāya / ៤. ឧប្បាទាសុត្តំ • 4. Uppādāsuttaṃ
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / អង្គុត្តរនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ៤. ឧប្បាទាសុត្តវណ្ណនា • 4. Uppādāsuttavaṇṇanā
