| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (ටීකා) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
4. උප්‌පාදාසුත්‌තවණ්‌ණනා
4. Uppādāsuttavaṇṇanā
137. චතුත්‌ථෙ උප්‌පාදා වා තථාගතානන්‌ති තථාගතානං උප්‌පාදෙපි වෙනෙය්‍යපුග්‌ගලානං මග්‌ගඵලුප්‌පත්‌ති විය සඞ්‌ඛාරානං අනිච්‌චාදිසභාවො න තථාගතුප්‌පාදායත්‌තො, අථ ඛො තථාගතානං උප්‌පාදෙපි අනුප්‌පාදෙපි හොතිමෙවාති වුත්‌තං හොති. ඨිතාව සා ධාතූති ඨිතො එව සො අනිච්‌චසභාවො බ්‍යභිචාරාභාවතො න කදාචි සඞ්‌ඛාරා අනිච්‌චා න හොති. කාමං අසඞ්‌ඛතා විය ධාතු න නිච්‌චො සො සභාවො, තථාපි සබ්‌බකාලිකොයෙවාති අධිප්‌පායො.
137. Catutthe uppādā vā tathāgatānanti tathāgatānaṃ uppādepi veneyyapuggalānaṃ maggaphaluppatti viya saṅkhārānaṃ aniccādisabhāvo na tathāgatuppādāyatto, atha kho tathāgatānaṃ uppādepi anuppādepi hotimevāti vuttaṃ hoti. Ṭhitāva sā dhātūti ṭhito eva so aniccasabhāvo byabhicārābhāvato na kadāci saṅkhārā aniccā na hoti. Kāmaṃ asaṅkhatā viya dhātu na nicco so sabhāvo, tathāpi sabbakālikoyevāti adhippāyo.
අපරො නයො – ඨිතාව සා ධාතූති ‘‘සබ්‌බෙ සඞ්‌ඛාරා අනිච්‌චා’’ති එසා ධාතු එස සභාවො තථාගතානං උප්‌පාදතො පුබ්‌බෙ උද්‌ධඤ්‌ච අප්‌පටිවිජ්‌ඣියමානො න තථාගතෙහි උප්‌පාදිතො, අථ ඛො සබ්‌බකාලං සබ්‌බෙ සඞ්‌ඛාරා අනිච්‌චා, ඨිතාව සා ධාතු, කෙවලං පන සයම්‌භුඤාණෙන අභිසම්‌බුජ්‌ඣනතො ‘‘අයං ධම්‌මො තථාගතෙන අභිසම්‌බුද්‌ධො’’ති පවෙදනතො ච තථාගතො ධම්‌මස්‌සාමීති වුච්‌චති අපුබ්‌බස්‌ස තස්‌ස උප්‌පාදනතො. තෙන වුත්‌තං ‘‘ඨිතාව සා ධාතූ’’ති.
Aparo nayo – ṭhitāva sā dhātūti ‘‘sabbe saṅkhārā aniccā’’ti esā dhātu esa sabhāvo tathāgatānaṃ uppādato pubbe uddhañca appaṭivijjhiyamāno na tathāgatehi uppādito, atha kho sabbakālaṃ sabbe saṅkhārā aniccā, ṭhitāva sā dhātu, kevalaṃ pana sayambhuñāṇena abhisambujjhanato ‘‘ayaṃ dhammo tathāgatena abhisambuddho’’ti pavedanato ca tathāgato dhammassāmīti vuccati apubbassa tassa uppādanato. Tena vuttaṃ ‘‘ṭhitāva sā dhātū’’ti.
අභිසම්‌බුජ්‌ඣතීති ඤාණෙන අභිසම්‌බුජ්‌ඣති. අභිසමෙතීති ඤාණෙන අභිසමාගච්‌ඡති. ආචික්‌ඛතීති කථෙති. දෙසෙතීති දස්‌සෙති. පඤ්‌ඤාපෙතීති ජානාපෙති. පට්‌ඨපෙතීති ඤාණමුඛෙ ඨපෙති. විවරතීති විවරිත්‌වා දස්‌සෙති. විභජතීති විභාගතො දස්‌සෙති. උත්‌තානීකරොතීති පාකටං කරොති.
Abhisambujjhatīti ñāṇena abhisambujjhati. Abhisametīti ñāṇena abhisamāgacchati. Ācikkhatīti katheti. Desetīti dasseti. Paññāpetīti jānāpeti. Paṭṭhapetīti ñāṇamukhe ṭhapeti. Vivaratīti vivaritvā dasseti. Vibhajatīti vibhāgato dasseti. Uttānīkarotīti pākaṭaṃ karoti.
අථ වා අභිසම්‌බුජ්‌ඣතීති පච්‌චක්‌ඛකරණෙන අභිමුඛං බුජ්‌ඣති, යාථාවතො පටිවිජ්‌ඣති. තතො එව අභිසමෙති අභිමුඛං සමාගච්‌ඡති. ආදිතො කථෙන්‌තො ආචික්‌ඛති, උද්‌දිසතීති අත්‌ථො. තමෙව උද්‌දෙසං පරියොසාපෙන්‌තො දෙසෙති. යථාඋද්‌දිට්‌ඨමත්‌ථං නිදස්‌සනවසෙන පකාරෙහි ඤාපෙන්‌තො පඤ්‌ඤාපෙති. පකාරෙහි එතමත්‌ථං පතිට්‌ඨපෙන්‌තො පට්‌ඨපෙති. යථාඋද්‌දිට්‌ඨං පටිනිදස්‌සනවසෙන විවරති විභජති. විවටං විභත්‌තඤ්‌ච අත්‌ථං හෙතූදාහරණදස්‌සනෙහි පාකටං කරොන්‌තො උත්‌තානීකරොති.
Atha vā abhisambujjhatīti paccakkhakaraṇena abhimukhaṃ bujjhati, yāthāvato paṭivijjhati. Tato eva abhisameti abhimukhaṃ samāgacchati. Ādito kathento ācikkhati, uddisatīti attho. Tameva uddesaṃ pariyosāpento deseti. Yathāuddiṭṭhamatthaṃ nidassanavasena pakārehi ñāpento paññāpeti. Pakārehi etamatthaṃ patiṭṭhapento paṭṭhapeti. Yathāuddiṭṭhaṃ paṭinidassanavasena vivarati vibhajati. Vivaṭaṃ vibhattañca atthaṃ hetūdāharaṇadassanehi pākaṭaṃ karonto uttānīkaroti.
උප්‌පාදාසුත්‌තවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Uppādāsuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය • Aṅguttaranikāya / 4. උප්‌පාදාසුත්‌තං • 4. Uppādāsuttaṃ
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / 4. උප්‌පාදාසුත්‌තවණ්‌ණනා • 4. Uppādāsuttavaṇṇanā
