Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / उदानपाळि • Udānapāḷi

    १०. उप्पज्‍जन्तिसुत्तं

    10. Uppajjantisuttaṃ

    ६०. एवं मे सुतं – एकं समयं भगवा सावत्थियं विहरति जेतवने अनाथपिण्डिकस्स आरामे। अथ खो आयस्मा आनन्दो येन भगवा तेनुपसङ्कमि; उपसङ्कमित्वा भगवन्तं अभिवादेत्वा एकमन्तं निसीदि। एकमन्तं निसिन्‍नो खो आयस्मा आनन्दो भगवन्तं एतदवोच –

    60. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Atha kho āyasmā ānando yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā ānando bhagavantaṃ etadavoca –

    ‘‘यावकीवञ्‍च, भन्ते, तथागता लोके नुप्पज्‍जन्ति अरहन्तो सम्मासम्बुद्धा ताव अञ्‍ञतित्थिया परिब्बाजका सक्‍कता होन्ति गरुकता मानिता पूजिता अपचिता लाभिनो चीवरपिण्डपातसेनासनगिलानपच्‍चयभेसज्‍जपरिक्खारानं। यतो च खो, भन्ते, तथागता लोके उप्पज्‍जन्ति अरहन्तो सम्मासम्बुद्धा अथ अञ्‍ञतित्थिया परिब्बाजका असक्‍कता होन्ति अगरुकता अमानिता अपूजिता अनपचिता न लाभिनो चीवरपिण्डपातसेनासनगिलानपच्‍चयभेसज्‍जपरिक्खारानं। भगवा येव 1 दानि, भन्ते, सक्‍कतो होति गरुकतो मानितो पूजितो अपचितो लाभी चीवरपिण्डपातसेनासनगिलानपच्‍चयभेसज्‍जपरिक्खारानं, भिक्खुसङ्घो चा’’ति।

    ‘‘Yāvakīvañca, bhante, tathāgatā loke nuppajjanti arahanto sammāsambuddhā tāva aññatitthiyā paribbājakā sakkatā honti garukatā mānitā pūjitā apacitā lābhino cīvarapiṇḍapātasenāsanagilānapaccayabhesajjaparikkhārānaṃ. Yato ca kho, bhante, tathāgatā loke uppajjanti arahanto sammāsambuddhā atha aññatitthiyā paribbājakā asakkatā honti agarukatā amānitā apūjitā anapacitā na lābhino cīvarapiṇḍapātasenāsanagilānapaccayabhesajjaparikkhārānaṃ. Bhagavā yeva 2 dāni, bhante, sakkato hoti garukato mānito pūjito apacito lābhī cīvarapiṇḍapātasenāsanagilānapaccayabhesajjaparikkhārānaṃ, bhikkhusaṅgho cā’’ti.

    ‘‘एवमेतं , आनन्द, यावकीवञ्‍च, आनन्द, तथागता लोके नुप्पज्‍जन्ति अरहन्तो सम्मासम्बुद्धा ताव अञ्‍ञतित्थिया परिब्बाजका सक्‍कता होन्ति गरुकता मानिता पूजिता अपचिता लाभिनो चीवरपिण्डपातसेनासनगिलानपच्‍चयभेसज्‍जपरिक्खारानं। यतो च खो, आनन्द, तथागता लोके उप्पज्‍जन्ति अरहन्तो सम्मासम्बुद्धा अथ अञ्‍ञतित्थिया परिब्बाजका असक्‍कता होन्ति अगरुकता अमानिता अपूजिता अनपचिता न लाभिनो चीवरपिण्डपातसेनासनगिलानपच्‍चयभेसज्‍जपरिक्खारानं। तथागतोव 3 दानि सक्‍कतो होति गरुकतो मानितो पूजितो अपचितो लाभी चीवरपिण्डपातसेनासनगिलानपच्‍चयभेसज्‍जपरिक्खारानं, भिक्खुसङ्घो चा’’ति।

    ‘‘Evametaṃ , ānanda, yāvakīvañca, ānanda, tathāgatā loke nuppajjanti arahanto sammāsambuddhā tāva aññatitthiyā paribbājakā sakkatā honti garukatā mānitā pūjitā apacitā lābhino cīvarapiṇḍapātasenāsanagilānapaccayabhesajjaparikkhārānaṃ. Yato ca kho, ānanda, tathāgatā loke uppajjanti arahanto sammāsambuddhā atha aññatitthiyā paribbājakā asakkatā honti agarukatā amānitā apūjitā anapacitā na lābhino cīvarapiṇḍapātasenāsanagilānapaccayabhesajjaparikkhārānaṃ. Tathāgatova 4 dāni sakkato hoti garukato mānito pūjito apacito lābhī cīvarapiṇḍapātasenāsanagilānapaccayabhesajjaparikkhārānaṃ, bhikkhusaṅgho cā’’ti.

    अथ खो भगवा एतमत्थं विदित्वा तायं वेलायं इमं उदानं उदानेसि –

    Atha kho bhagavā etamatthaṃ viditvā tāyaṃ velāyaṃ imaṃ udānaṃ udānesi –

    ‘‘ओभासति ताव सो किमि,

    ‘‘Obhāsati tāva so kimi,

    याव न उन्‍नमते 5 पभङ्करो।

    Yāva na unnamate 6 pabhaṅkaro;

    (स) 7 वेरोचनम्हि उग्गते,

    (Sa) 8 verocanamhi uggate,

    हतप्पभो होति न चापि भासति॥

    Hatappabho hoti na cāpi bhāsati.

    ‘‘एवं ओभासितमेव तक्‍किकानं 9,

    ‘‘Evaṃ obhāsitameva takkikānaṃ 10,

    याव सम्मासम्बुद्धा लोके नुप्पज्‍जन्ति।

    Yāva sammāsambuddhā loke nuppajjanti;

    न तक्‍किका सुज्झन्ति न चापि सावका,

    Na takkikā sujjhanti na cāpi sāvakā,

    दुद्दिट्ठी न दुक्खा पमुच्‍चरे’’ति॥ दसमं।

    Duddiṭṭhī na dukkhā pamuccare’’ti. dasamaṃ;

    तस्सुद्दानं –

    Tassuddānaṃ –

    आयुजटिलवेक्खणा, तयो तित्थिया सुभूति।

    Āyujaṭilavekkhaṇā, tayo titthiyā subhūti;

    गणिका उपाति नवमो, उप्पज्‍जन्ति च ते दसाति॥

    Gaṇikā upāti navamo, uppajjanti ca te dasāti.

    जच्‍चन्धवग्गो छट्ठो निट्ठितो।

    Jaccandhavaggo chaṭṭho niṭṭhito.







    Footnotes:
    1. भगवा चेव (स्या॰)
    2. bhagavā ceva (syā.)
    3. तथागतो चेव (स्या॰)
    4. tathāgato ceva (syā.)
    5. उग्गमति (सी॰), उन्‍नमति (स्या॰)
    6. uggamati (sī.), unnamati (syā.)
    7. ( ) नत्थि सी॰ स्या॰ पोत्थकेसु
    8. ( ) natthi sī. syā. potthakesu
    9. तित्थियानं (सी॰ स्या॰ पी॰)
    10. titthiyānaṃ (sī. syā. pī.)



    Related texts:



    अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / खुद्दकनिकाय (अट्ठकथा) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / उदान-अट्ठकथा • Udāna-aṭṭhakathā / १०. उप्पज्‍जन्तिसुत्तवण्णना • 10. Uppajjantisuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact