| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / पट्ठानपाळि • Paṭṭhānapāḷi |
१७. उप्पन्नत्तिकं
17. Uppannattikaṃ
७. पञ्हावारो
7. Pañhāvāro
१. पच्चयानुलोमं
1. Paccayānulomaṃ
१. विभङ्गवारो
1. Vibhaṅgavāro
हेतुपच्चयो
Hetupaccayo
१. उप्पन्नो धम्मो उप्पन्नस्स धम्मस्स हेतुपच्चयेन पच्चयो – उप्पन्ना हेतू सम्पयुत्तकानं खन्धानं चित्तसमुट्ठानानञ्च रूपानं हेतुपच्चयेन पच्चयो। पटिसन्धिक्खणे उप्पन्ना हेतू सम्पयुत्तकानं खन्धानं कटत्ता च रूपानं हेतुपच्चयेन पच्चयो। (१)
1. Uppanno dhammo uppannassa dhammassa hetupaccayena paccayo – uppannā hetū sampayuttakānaṃ khandhānaṃ cittasamuṭṭhānānañca rūpānaṃ hetupaccayena paccayo. Paṭisandhikkhaṇe uppannā hetū sampayuttakānaṃ khandhānaṃ kaṭattā ca rūpānaṃ hetupaccayena paccayo. (1)
आरम्मणपच्चयो
Ārammaṇapaccayo
२. उप्पन्नो धम्मो उप्पन्नस्स धम्मस्स आरम्मणपच्चयेन पच्चयो – उप्पन्नं चक्खुं अनिच्चतो दुक्खतो अनत्ततो विपस्सति, अस्सादेति अभिनन्दति, तं आरब्भ रागो उप्पज्जति, दिट्ठि उप्पज्जति, विचिकिच्छा…पे॰… उद्धच्चं…पे॰… दोमनस्सं उप्पज्जति। उप्पन्नं सोतं… घानं… जिव्हं… कायं… रूपे… सद्दे… गन्धे… रसे… फोट्ठब्बे… वत्थुं… उप्पन्ने खन्धे अनिच्चतो दुक्खतो अनत्ततो विपस्सति…पे॰… दोमनस्सं उप्पज्जति। दिब्बेन चक्खुना रूपं पस्सति, दिब्बाय सोतधातुया सद्दं सुणाति, रूपायतनं चक्खुविञ्ञाणस्स …पे॰… फोट्ठब्बायतनं कायविञ्ञाणस्स…पे॰… उप्पन्ना खन्धा इद्धिविधञाणस्स आवज्जनाय आरम्मणपच्चयेन पच्चयो। (१)
2. Uppanno dhammo uppannassa dhammassa ārammaṇapaccayena paccayo – uppannaṃ cakkhuṃ aniccato dukkhato anattato vipassati, assādeti abhinandati, taṃ ārabbha rāgo uppajjati, diṭṭhi uppajjati, vicikicchā…pe… uddhaccaṃ…pe… domanassaṃ uppajjati. Uppannaṃ sotaṃ… ghānaṃ… jivhaṃ… kāyaṃ… rūpe… sadde… gandhe… rase… phoṭṭhabbe… vatthuṃ… uppanne khandhe aniccato dukkhato anattato vipassati…pe… domanassaṃ uppajjati. Dibbena cakkhunā rūpaṃ passati, dibbāya sotadhātuyā saddaṃ suṇāti, rūpāyatanaṃ cakkhuviññāṇassa …pe… phoṭṭhabbāyatanaṃ kāyaviññāṇassa…pe… uppannā khandhā iddhividhañāṇassa āvajjanāya ārammaṇapaccayena paccayo. (1)
३. अनुप्पन्नो धम्मो उप्पन्नस्स धम्मस्स आरम्मणपच्चयेन पच्चयो – अनुप्पन्ने रूपे… सद्दे… गन्धे… रसे… फोट्ठब्बे… अनुप्पन्ने खन्धे अनिच्चतो दुक्खतो अनत्ततो विपस्सति…पे॰… दोमनस्सं उप्पज्जति। अनुप्पन्ना खन्धा इद्धिविधञाणस्स, चेतोपरियञाणस्स, अनागतंसञाणस्स, आवज्जनाय आरम्मणपच्चयेन पच्चयो। (१)
3. Anuppanno dhammo uppannassa dhammassa ārammaṇapaccayena paccayo – anuppanne rūpe… sadde… gandhe… rase… phoṭṭhabbe… anuppanne khandhe aniccato dukkhato anattato vipassati…pe… domanassaṃ uppajjati. Anuppannā khandhā iddhividhañāṇassa, cetopariyañāṇassa, anāgataṃsañāṇassa, āvajjanāya ārammaṇapaccayena paccayo. (1)
४. उप्पादी धम्मो उप्पन्नस्स धम्मस्स आरम्मणपच्चयेन पच्चयो – उप्पादिं चक्खुं…पे॰… कायं… रूपे… गन्धे… रसे… फोट्ठब्बे… वत्थुं… उप्पादी खन्धे अनिच्चतो दुक्खतो अनत्ततो…पे॰… दोमनस्सं उप्पज्जति। उप्पादी खन्धा इद्धिविधञाणस्स, चेतोपरियञाणस्स, अनागतंसञाणस्स, आवज्जनाय आरम्मणपच्चयेन पच्चयो। (१)
4. Uppādī dhammo uppannassa dhammassa ārammaṇapaccayena paccayo – uppādiṃ cakkhuṃ…pe… kāyaṃ… rūpe… gandhe… rase… phoṭṭhabbe… vatthuṃ… uppādī khandhe aniccato dukkhato anattato…pe… domanassaṃ uppajjati. Uppādī khandhā iddhividhañāṇassa, cetopariyañāṇassa, anāgataṃsañāṇassa, āvajjanāya ārammaṇapaccayena paccayo. (1)
अधिपतिपच्चयो
Adhipatipaccayo
५. उप्पन्नो धम्मो उप्पन्नस्स धम्मस्स अधिपतिपच्चयेन पच्चयो – आरम्मणाधिपति, सहजाताधिपति। आरम्मणाधिपति – उप्पन्नं चक्खुं गरुं कत्वा अस्सादेति अभिनन्दति, तं गरुं कत्वा रागो उप्पज्जति, दिट्ठि उप्पज्जति। उप्पन्नं सोतं… घानं… जिव्हं… कायं… रूपे… सद्दे… गन्धे… रसे… फोट्ठब्बे… वत्थुं… उप्पन्ने खन्धे गरुं कत्वा अस्सादेति अभिनन्दति, तं गरुं कत्वा रागो उप्पज्जति…पे॰…। सहजाताधिपति – उप्पन्ना अधिपति सम्पयुत्तकानं खन्धानं चित्तसमुट्ठानानञ्च रूपानं अधिपतिपच्चयेन पच्चयो। (१)
5. Uppanno dhammo uppannassa dhammassa adhipatipaccayena paccayo – ārammaṇādhipati, sahajātādhipati. Ārammaṇādhipati – uppannaṃ cakkhuṃ garuṃ katvā assādeti abhinandati, taṃ garuṃ katvā rāgo uppajjati, diṭṭhi uppajjati. Uppannaṃ sotaṃ… ghānaṃ… jivhaṃ… kāyaṃ… rūpe… sadde… gandhe… rase… phoṭṭhabbe… vatthuṃ… uppanne khandhe garuṃ katvā assādeti abhinandati, taṃ garuṃ katvā rāgo uppajjati…pe…. Sahajātādhipati – uppannā adhipati sampayuttakānaṃ khandhānaṃ cittasamuṭṭhānānañca rūpānaṃ adhipatipaccayena paccayo. (1)
अनुप्पन्नो धम्मो उप्पन्नस्स धम्मस्स अधिपतिपच्चयेन पच्चयो। आरम्मणाधिपति – अनुप्पन्ने रूपे… सद्दे… गन्धे… रसे… फोट्ठब्बे… अनुप्पन्ने खन्धे गरुं कत्वा अस्सादेति अभिनन्दति, तं गरुं कत्वा रागो उप्पज्जति, दिट्ठि उप्पज्जति। (१)
Anuppanno dhammo uppannassa dhammassa adhipatipaccayena paccayo. Ārammaṇādhipati – anuppanne rūpe… sadde… gandhe… rase… phoṭṭhabbe… anuppanne khandhe garuṃ katvā assādeti abhinandati, taṃ garuṃ katvā rāgo uppajjati, diṭṭhi uppajjati. (1)
उप्पादी धम्मो उप्पन्नस्स धम्मस्स अधिपतिपच्चयेन पच्चयो। आरम्मणाधिपति – उप्पादिं चक्खुं…पे॰… कायं… रूपे…पे॰… फोट्ठब्बे… वत्थुं… उप्पादी खन्धे गरुं कत्वा अस्सादेति अभिनन्दति, तं गरुं कत्वा रागो उप्पज्जति, दिट्ठि उप्पज्जति। (१)
Uppādī dhammo uppannassa dhammassa adhipatipaccayena paccayo. Ārammaṇādhipati – uppādiṃ cakkhuṃ…pe… kāyaṃ… rūpe…pe… phoṭṭhabbe… vatthuṃ… uppādī khandhe garuṃ katvā assādeti abhinandati, taṃ garuṃ katvā rāgo uppajjati, diṭṭhi uppajjati. (1)
सहजातपच्चयो
Sahajātapaccayo
६. उप्पन्नो धम्मो उप्पन्नस्स धम्मस्स सहजातपच्चयेन पच्चयो – उप्पन्नो एको खन्धो तिण्णन्नं खन्धानं चित्तसमुट्ठानानञ्च रूपानं सहजातपच्चयेन पच्चयो…पे॰… द्वे खन्धा द्विन्नं खन्धानं चित्तसमुट्ठानानञ्च रूपानं सहजातपच्चयेन पच्चयो। पटिसन्धिक्खणे उप्पन्नो एको खन्धो तिण्णन्नं खन्धानं कटत्ता च रूपानं सहजातपच्चयेन पच्चयो…पे॰… द्वे खन्धा द्विन्नं खन्धानं कटत्ता च रूपानं सहजातपच्चयेन पच्चयो। खन्धा वत्थुस्स सहजातपच्चयेन पच्चयो। वत्थु खन्धानं सहजातपच्चयेन पच्चयो। एकं महाभूतं तिण्णन्नं महाभूतानं सहजातपच्चयेन पच्चयो…पे॰… द्वे महाभूता…पे॰… महाभूता चित्तसमुट्ठानानं रूपानं कटत्तारूपानं उपादारूपानं सहजातपच्चयेन पच्चयो। बाहिरं… आहारसमुट्ठानं… उतुसमुट्ठानं… असञ्ञसत्तानं एकं महाभूतं…पे॰… द्वे महाभूता…पे॰… महाभूता कटत्तारूपानं उपादारूपानं सहजातपच्चयेन पच्चयो। (१)
6. Uppanno dhammo uppannassa dhammassa sahajātapaccayena paccayo – uppanno eko khandho tiṇṇannaṃ khandhānaṃ cittasamuṭṭhānānañca rūpānaṃ sahajātapaccayena paccayo…pe… dve khandhā dvinnaṃ khandhānaṃ cittasamuṭṭhānānañca rūpānaṃ sahajātapaccayena paccayo. Paṭisandhikkhaṇe uppanno eko khandho tiṇṇannaṃ khandhānaṃ kaṭattā ca rūpānaṃ sahajātapaccayena paccayo…pe… dve khandhā dvinnaṃ khandhānaṃ kaṭattā ca rūpānaṃ sahajātapaccayena paccayo. Khandhā vatthussa sahajātapaccayena paccayo. Vatthu khandhānaṃ sahajātapaccayena paccayo. Ekaṃ mahābhūtaṃ tiṇṇannaṃ mahābhūtānaṃ sahajātapaccayena paccayo…pe… dve mahābhūtā…pe… mahābhūtā cittasamuṭṭhānānaṃ rūpānaṃ kaṭattārūpānaṃ upādārūpānaṃ sahajātapaccayena paccayo. Bāhiraṃ… āhārasamuṭṭhānaṃ… utusamuṭṭhānaṃ… asaññasattānaṃ ekaṃ mahābhūtaṃ…pe… dve mahābhūtā…pe… mahābhūtā kaṭattārūpānaṃ upādārūpānaṃ sahajātapaccayena paccayo. (1)
अञ्ञमञ्ञपच्चयो
Aññamaññapaccayo
७. उप्पन्नो धम्मो उप्पन्नस्स धम्मस्स अञ्ञमञ्ञपच्चयेन पच्चयो – उप्पन्नो एको खन्धो तिण्णन्नं खन्धानं अञ्ञमञ्ञपच्चयेन पच्चयो…पे॰… द्वे खन्धा…पे॰… पटिसन्धिक्खणे उप्पन्नो एको खन्धो तिण्णन्नं खन्धानं वत्थुस्स च अञ्ञमञ्ञपच्चयेन पच्चयो। द्वे खन्धा…पे॰… खन्धा वत्थुस्स अञ्ञमञ्ञपच्चयेन पच्चयो। वत्थु खन्धानं अञ्ञमञ्ञपच्चयेन पच्चयो। एकं महाभूतं…पे॰… बाहिरं… आहारसमुट्ठानं… उतुसमुट्ठानं… असञ्ञसत्तानं एकं महाभूतं तिण्णन्नं महाभूतानं अञ्ञमञ्ञपच्चयेन पच्चयो…पे॰… द्वे महाभूता…पे॰…। (१)
7. Uppanno dhammo uppannassa dhammassa aññamaññapaccayena paccayo – uppanno eko khandho tiṇṇannaṃ khandhānaṃ aññamaññapaccayena paccayo…pe… dve khandhā…pe… paṭisandhikkhaṇe uppanno eko khandho tiṇṇannaṃ khandhānaṃ vatthussa ca aññamaññapaccayena paccayo. Dve khandhā…pe… khandhā vatthussa aññamaññapaccayena paccayo. Vatthu khandhānaṃ aññamaññapaccayena paccayo. Ekaṃ mahābhūtaṃ…pe… bāhiraṃ… āhārasamuṭṭhānaṃ… utusamuṭṭhānaṃ… asaññasattānaṃ ekaṃ mahābhūtaṃ tiṇṇannaṃ mahābhūtānaṃ aññamaññapaccayena paccayo…pe… dve mahābhūtā…pe…. (1)
निस्सयपच्चयो
Nissayapaccayo
८. उप्पन्नो धम्मो उप्पन्नस्स धम्मस्स निस्सयपच्चयेन पच्चयो – उप्पन्नो एको खन्धो तिण्णन्नं खन्धानं चित्तसमुट्ठानानञ्च रूपानं निस्सयपच्चयेन पच्चयो…पे॰… द्वे खन्धा…पे॰… पटिसन्धिक्खणे…पे॰… खन्धा वत्थुस्स…पे॰… वत्थु खन्धानं…पे॰… एकं महाभूतं…पे॰… बाहिरं… आहारसमुट्ठानं… उतुसमुट्ठानं… असञ्ञसत्तानं एकं महाभूतं…पे॰… महाभूता चित्तसमुट्ठानानं रूपानं कटत्तारूपानं उपादारूपानं चक्खायतनं चक्खुविञ्ञाणस्स…पे॰… कायायतनं कायविञ्ञाणस्स…पे॰… वत्थु उप्पन्नानं खन्धानं निस्सयपच्चयेन पच्चयो। (१)
8. Uppanno dhammo uppannassa dhammassa nissayapaccayena paccayo – uppanno eko khandho tiṇṇannaṃ khandhānaṃ cittasamuṭṭhānānañca rūpānaṃ nissayapaccayena paccayo…pe… dve khandhā…pe… paṭisandhikkhaṇe…pe… khandhā vatthussa…pe… vatthu khandhānaṃ…pe… ekaṃ mahābhūtaṃ…pe… bāhiraṃ… āhārasamuṭṭhānaṃ… utusamuṭṭhānaṃ… asaññasattānaṃ ekaṃ mahābhūtaṃ…pe… mahābhūtā cittasamuṭṭhānānaṃ rūpānaṃ kaṭattārūpānaṃ upādārūpānaṃ cakkhāyatanaṃ cakkhuviññāṇassa…pe… kāyāyatanaṃ kāyaviññāṇassa…pe… vatthu uppannānaṃ khandhānaṃ nissayapaccayena paccayo. (1)
उपनिस्सयपच्चयो
Upanissayapaccayo
९. उप्पन्नो धम्मो उप्पन्नस्स धम्मस्स उपनिस्सयपच्चयेन पच्चयो – आरम्मणूपनिस्सयो, पकतूपनिस्सयो…पे॰… पकतूपनिस्सयो – उप्पन्नं उतुं उपनिस्साय झानं उप्पादेति, विपस्सनं…पे॰… मग्गं…पे॰… अभिञ्ञं…पे॰… समापत्तिं उप्पादेति, मानं जप्पेति, दिट्ठिं गण्हाति। उप्पन्नं भोजनं…पे॰… सेनासनं उपनिस्साय झानं उप्पादेति विपस्सनं…पे॰… मग्गं…पे॰… अभिञ्ञं…पे॰… समापत्तिं उप्पादेति, मानं जप्पेति, दिट्ठिं गण्हाति। उप्पन्नं उतु… भोजनं… सेनासनं उप्पन्नाय सद्धाय…पे॰… पञ्ञाय, कायिकस्स सुखस्स, कायिकस्स दुक्खस्स, मग्गस्स, फलसमापत्तिया उपनिस्सयपच्चयेन पच्चयो। (१)
9. Uppanno dhammo uppannassa dhammassa upanissayapaccayena paccayo – ārammaṇūpanissayo, pakatūpanissayo…pe… pakatūpanissayo – uppannaṃ utuṃ upanissāya jhānaṃ uppādeti, vipassanaṃ…pe… maggaṃ…pe… abhiññaṃ…pe… samāpattiṃ uppādeti, mānaṃ jappeti, diṭṭhiṃ gaṇhāti. Uppannaṃ bhojanaṃ…pe… senāsanaṃ upanissāya jhānaṃ uppādeti vipassanaṃ…pe… maggaṃ…pe… abhiññaṃ…pe… samāpattiṃ uppādeti, mānaṃ jappeti, diṭṭhiṃ gaṇhāti. Uppannaṃ utu… bhojanaṃ… senāsanaṃ uppannāya saddhāya…pe… paññāya, kāyikassa sukhassa, kāyikassa dukkhassa, maggassa, phalasamāpattiyā upanissayapaccayena paccayo. (1)
अनुप्पन्नो धम्मो उप्पन्नस्स धम्मस्स उपनिस्सयपच्चयेन पच्चयो – आरम्मणूपनिस्सयो, पकतूपनिस्सयो…पे॰…। पकतूपनिस्सयो – अनुप्पन्नं वण्णसम्पदं पत्थयमानो दानं देति, सीलं समादियति, उपोसथकम्मं करोति। अनुप्पन्नं सद्दसम्पदं… गन्धसम्पदं… रससम्पदं… फोट्ठब्बसम्पदं… अनुप्पन्ने खन्धे पत्थयमानो दानं देति, सीलं समादियति, उपोसथकम्मं करोति। अनुप्पन्ना वण्णसम्पदा…पे॰… अनुप्पन्ना खन्धा उप्पन्नाय सद्धाय…पे॰… पञ्ञाय, कायिकस्स सुखस्स, कायिकस्स दुक्खस्स, मग्गस्स, फलसमापत्तिया उपनिस्सयपच्चयेन पच्चयो। (१)
Anuppanno dhammo uppannassa dhammassa upanissayapaccayena paccayo – ārammaṇūpanissayo, pakatūpanissayo…pe…. Pakatūpanissayo – anuppannaṃ vaṇṇasampadaṃ patthayamāno dānaṃ deti, sīlaṃ samādiyati, uposathakammaṃ karoti. Anuppannaṃ saddasampadaṃ… gandhasampadaṃ… rasasampadaṃ… phoṭṭhabbasampadaṃ… anuppanne khandhe patthayamāno dānaṃ deti, sīlaṃ samādiyati, uposathakammaṃ karoti. Anuppannā vaṇṇasampadā…pe… anuppannā khandhā uppannāya saddhāya…pe… paññāya, kāyikassa sukhassa, kāyikassa dukkhassa, maggassa, phalasamāpattiyā upanissayapaccayena paccayo. (1)
उप्पादी धम्मो उप्पन्नस्स धम्मस्स उपनिस्सयपच्चयेन पच्चयो – आरम्मणूपनिस्सयो, पकतूपनिस्सयो…पे॰…। पकतूपनिस्सयो – उप्पादिं चक्खुसम्पदं पत्थयमानो दानं देति, सीलं समादियति, उपोसथकम्मं करोति। उप्पादिं सोतसम्पदं…पे॰… कायसम्पदं…पे॰… वण्णसम्पदं … गन्धसम्पदं… रससम्पदं… फोट्ठब्बसम्पदं… उप्पादी खन्धे पत्थयमानो दानं देति, सीलं समादियति, उपोसथकम्मं करोति। उप्पादी चक्खुसम्पदा…पे॰… कायसम्पदा… वण्णसम्पदा…पे॰… फोट्ठब्बसम्पदा… उप्पादी खन्धा उप्पन्नाय सद्धाय…पे॰… पञ्ञाय, कायिकस्स सुखस्स, कायिकस्स दुक्खस्स, मग्गस्स, फलसमापत्तिया उपनिस्सयपच्चयेन पच्चयो। (१)
Uppādī dhammo uppannassa dhammassa upanissayapaccayena paccayo – ārammaṇūpanissayo, pakatūpanissayo…pe…. Pakatūpanissayo – uppādiṃ cakkhusampadaṃ patthayamāno dānaṃ deti, sīlaṃ samādiyati, uposathakammaṃ karoti. Uppādiṃ sotasampadaṃ…pe… kāyasampadaṃ…pe… vaṇṇasampadaṃ … gandhasampadaṃ… rasasampadaṃ… phoṭṭhabbasampadaṃ… uppādī khandhe patthayamāno dānaṃ deti, sīlaṃ samādiyati, uposathakammaṃ karoti. Uppādī cakkhusampadā…pe… kāyasampadā… vaṇṇasampadā…pe… phoṭṭhabbasampadā… uppādī khandhā uppannāya saddhāya…pe… paññāya, kāyikassa sukhassa, kāyikassa dukkhassa, maggassa, phalasamāpattiyā upanissayapaccayena paccayo. (1)
पुरेजातपच्चयो
Purejātapaccayo
१०. उप्पन्नो धम्मो उप्पन्नस्स धम्मस्स पुरेजातपच्चयेन पच्चयो – आरम्मणपुरेजातं, वत्थुपुरेजातं। आरम्मणपुरेजातं – चक्खुं…पे॰… वत्थुं अनिच्चतो दुक्खतो अनत्ततो विपस्सति, अस्सादेति अभिनन्दति, तं आरब्भ रागो उप्पज्जति…पे॰… दोमनस्सं उप्पज्जति दिब्बेन चक्खुना रूपं पस्सति, दिब्बाय सोतधातुया सद्दं सुणाति, रूपायतनं चक्खुविञ्ञाणस्स…पे॰… फोट्ठब्बायतनं कायविञ्ञाणस्स पुरेजातपच्चयेन पच्चयो। वत्थुपुरेजातं – चक्खायतनं चक्खुविञ्ञाणस्स…पे॰… वत्थु उप्पन्नानं खन्धानं पुरेजातपच्चयेन पच्चयो। (१)
10. Uppanno dhammo uppannassa dhammassa purejātapaccayena paccayo – ārammaṇapurejātaṃ, vatthupurejātaṃ. Ārammaṇapurejātaṃ – cakkhuṃ…pe… vatthuṃ aniccato dukkhato anattato vipassati, assādeti abhinandati, taṃ ārabbha rāgo uppajjati…pe… domanassaṃ uppajjati dibbena cakkhunā rūpaṃ passati, dibbāya sotadhātuyā saddaṃ suṇāti, rūpāyatanaṃ cakkhuviññāṇassa…pe… phoṭṭhabbāyatanaṃ kāyaviññāṇassa purejātapaccayena paccayo. Vatthupurejātaṃ – cakkhāyatanaṃ cakkhuviññāṇassa…pe… vatthu uppannānaṃ khandhānaṃ purejātapaccayena paccayo. (1)
पच्छाजातपच्चयो
Pacchājātapaccayo
११. उप्पन्नो धम्मो उप्पन्नस्स धम्मस्स पच्छाजातपच्चयेन पच्चयो – पच्छाजाता उप्पन्ना खन्धा पुरेजातस्स इमस्स कायस्स पच्छाजातपच्चयेन पच्चयो। (१)
11. Uppanno dhammo uppannassa dhammassa pacchājātapaccayena paccayo – pacchājātā uppannā khandhā purejātassa imassa kāyassa pacchājātapaccayena paccayo. (1)
कम्मपच्चयो
Kammapaccayo
१२. उप्पन्नो धम्मो उप्पन्नस्स धम्मस्स कम्मपच्चयेन पच्चयो – उप्पन्ना चेतना सम्पयुत्तकानं खन्धानं चित्तसमुट्ठानानञ्च रूपानं कम्मपच्चयेन पच्चयो। पटिसन्धिक्खणे उप्पन्ना चेतना सम्पयुत्तकानं खन्धानं कटत्ता च रूपानं कम्मपच्चयेन पच्चयो। (१)
12. Uppanno dhammo uppannassa dhammassa kammapaccayena paccayo – uppannā cetanā sampayuttakānaṃ khandhānaṃ cittasamuṭṭhānānañca rūpānaṃ kammapaccayena paccayo. Paṭisandhikkhaṇe uppannā cetanā sampayuttakānaṃ khandhānaṃ kaṭattā ca rūpānaṃ kammapaccayena paccayo. (1)
विपाकपच्चयो
Vipākapaccayo
१३. उप्पन्नो धम्मो उप्पन्नस्स धम्मस्स विपाकपच्चयेन पच्चयो – विपाको उप्पन्नो एको खन्धो तिण्णन्नं खन्धानं चित्तसमुट्ठानानञ्च रूपानं विपाकपच्चयेन पच्चयो…पे॰… द्वे खन्धा…पे॰… पटिसन्धिक्खणे उप्पन्नो एको खन्धो तिण्णन्नं खन्धानं कटत्ता च रूपानं…पे॰… द्वे खन्धा…पे॰… खन्धा वत्थुस्स विपाकपच्चयेन पच्चयो। (१)
13. Uppanno dhammo uppannassa dhammassa vipākapaccayena paccayo – vipāko uppanno eko khandho tiṇṇannaṃ khandhānaṃ cittasamuṭṭhānānañca rūpānaṃ vipākapaccayena paccayo…pe… dve khandhā…pe… paṭisandhikkhaṇe uppanno eko khandho tiṇṇannaṃ khandhānaṃ kaṭattā ca rūpānaṃ…pe… dve khandhā…pe… khandhā vatthussa vipākapaccayena paccayo. (1)
आहारपच्चयो
Āhārapaccayo
१४. उप्पन्नो धम्मो उप्पन्नस्स धम्मस्स आहारपच्चयेन पच्चयो – उप्पन्ना आहारा सम्पयुत्तकानं खन्धानं चित्तसमुट्ठानानञ्च रूपानं आहारपच्चयेन पच्चयो। पटिसन्धिक्खणे…पे॰… कबळीकारो आहारो इमस्स कायस्स आहारपच्चयेन पच्चयो। (१)
14. Uppanno dhammo uppannassa dhammassa āhārapaccayena paccayo – uppannā āhārā sampayuttakānaṃ khandhānaṃ cittasamuṭṭhānānañca rūpānaṃ āhārapaccayena paccayo. Paṭisandhikkhaṇe…pe… kabaḷīkāro āhāro imassa kāyassa āhārapaccayena paccayo. (1)
इन्द्रियपच्चयो
Indriyapaccayo
१५. उप्पन्नो धम्मो उप्पन्नस्स धम्मस्स इन्द्रियपच्चयेन पच्चयो – उप्पन्ना इन्द्रिया सम्पयुत्तकानं खन्धानं चित्तसमुट्ठानानञ्च रूपानं इन्द्रियपच्चयेन पच्चयो। पटिसन्धिक्खणे…पे॰… चक्खुन्द्रियं चक्खुविञ्ञाणस्स…पे॰… कायिन्द्रियं कायविञ्ञाणस्स…पे॰… रूपजीवितिन्द्रियं कटत्तारूपानं इन्द्रियपच्चयेन पच्चयो। (१)
15. Uppanno dhammo uppannassa dhammassa indriyapaccayena paccayo – uppannā indriyā sampayuttakānaṃ khandhānaṃ cittasamuṭṭhānānañca rūpānaṃ indriyapaccayena paccayo. Paṭisandhikkhaṇe…pe… cakkhundriyaṃ cakkhuviññāṇassa…pe… kāyindriyaṃ kāyaviññāṇassa…pe… rūpajīvitindriyaṃ kaṭattārūpānaṃ indriyapaccayena paccayo. (1)
झानपच्चयादि
Jhānapaccayādi
१६. उप्पन्नो धम्मो उप्पन्नस्स धम्मस्स झानपच्चयेन पच्चयो… मग्गपच्चयेन पच्चयो… सम्पयुत्तपच्चयेन पच्चयो… विप्पयुत्तपच्चयेन पच्चयो – सहजातं, पुरेजातं, पच्छाजातं। सहजाता – उप्पन्ना खन्धा चित्तसमुट्ठानानं रूपानं विप्पयुत्तपच्चयेन पच्चयो। पटिसन्धिक्खणे उप्पन्ना खन्धा कटत्तारूपानं विप्पयुत्तपच्चयेन पच्चयो। खन्धा वत्थुस्स, वत्थु खन्धानं विप्पयुत्तपच्चयेन पच्चयो। पुरेजातं – चक्खायतनं चक्खुविञ्ञाणस्स …पे॰… कायायतनं कायविञ्ञाणस्स… वत्थु उप्पन्नानं खन्धानं विप्पयुत्तपच्चयेन पच्चयो। पच्छाजाता – उप्पन्ना खन्धा पुरेजातस्स इमस्स कायस्स विप्पयुत्तपच्चयेन पच्चयो। (१)
16. Uppanno dhammo uppannassa dhammassa jhānapaccayena paccayo… maggapaccayena paccayo… sampayuttapaccayena paccayo… vippayuttapaccayena paccayo – sahajātaṃ, purejātaṃ, pacchājātaṃ. Sahajātā – uppannā khandhā cittasamuṭṭhānānaṃ rūpānaṃ vippayuttapaccayena paccayo. Paṭisandhikkhaṇe uppannā khandhā kaṭattārūpānaṃ vippayuttapaccayena paccayo. Khandhā vatthussa, vatthu khandhānaṃ vippayuttapaccayena paccayo. Purejātaṃ – cakkhāyatanaṃ cakkhuviññāṇassa …pe… kāyāyatanaṃ kāyaviññāṇassa… vatthu uppannānaṃ khandhānaṃ vippayuttapaccayena paccayo. Pacchājātā – uppannā khandhā purejātassa imassa kāyassa vippayuttapaccayena paccayo. (1)
अत्थिपच्चयो
Atthipaccayo
१७. उप्पन्नो धम्मो उप्पन्नस्स धम्मस्स अत्थिपच्चयेन पच्चयो – सहजातं, पुरेजातं, पच्छाजातं, आहारं, इन्द्रियं। सहजातो – उप्पन्नो एको खन्धो तिण्णन्नं खन्धानं चित्तसमुट्ठानानञ्च रूपानं अत्थिपच्चयेन पच्चयो…पे॰… द्वे खन्धा…पे॰… पटिसन्धिक्खणे…पे॰… एकं महाभूतं…पे॰… बाहिरं… आहारसमुट्ठानं… उतुसमुट्ठानं… असञ्ञसत्तानं…पे॰…। पुरेजातं – चक्खुं अनिच्चतो…पे॰… वत्थुं अनिच्चतो…पे॰… दोमनस्सं उप्पज्जति, दिब्बेन चक्खुना रूपं पस्सति, दिब्बाय सोतुधातुया सद्दं सुणाति, रूपायतनं चक्खुविञ्ञाणस्स…पे॰… फोट्ठब्बायतनं कायविञ्ञाणस्स अत्थिपच्चयेन पच्चयो। चक्खायतनं चक्खुविञ्ञाणस्स…पे॰… कायायतनं कायविञ्ञाणस्स…पे॰… वत्थु उप्पन्नानं खन्धानं अत्थिपच्चयेन पच्चयो। पच्छाजाता – उप्पन्ना खन्धा पुरेजातस्स इमस्स कायस्स अत्थिपच्चयेन पच्चयो। कबळीकारो आहारो इमस्स कायस्स अत्थिपच्चयेन पच्चयो। रूपजीवितिन्द्रियं कटत्तारूपानं अत्थिपच्चयेन पच्चयो। (१)
17. Uppanno dhammo uppannassa dhammassa atthipaccayena paccayo – sahajātaṃ, purejātaṃ, pacchājātaṃ, āhāraṃ, indriyaṃ. Sahajāto – uppanno eko khandho tiṇṇannaṃ khandhānaṃ cittasamuṭṭhānānañca rūpānaṃ atthipaccayena paccayo…pe… dve khandhā…pe… paṭisandhikkhaṇe…pe… ekaṃ mahābhūtaṃ…pe… bāhiraṃ… āhārasamuṭṭhānaṃ… utusamuṭṭhānaṃ… asaññasattānaṃ…pe…. Purejātaṃ – cakkhuṃ aniccato…pe… vatthuṃ aniccato…pe… domanassaṃ uppajjati, dibbena cakkhunā rūpaṃ passati, dibbāya sotudhātuyā saddaṃ suṇāti, rūpāyatanaṃ cakkhuviññāṇassa…pe… phoṭṭhabbāyatanaṃ kāyaviññāṇassa atthipaccayena paccayo. Cakkhāyatanaṃ cakkhuviññāṇassa…pe… kāyāyatanaṃ kāyaviññāṇassa…pe… vatthu uppannānaṃ khandhānaṃ atthipaccayena paccayo. Pacchājātā – uppannā khandhā purejātassa imassa kāyassa atthipaccayena paccayo. Kabaḷīkāro āhāro imassa kāyassa atthipaccayena paccayo. Rūpajīvitindriyaṃ kaṭattārūpānaṃ atthipaccayena paccayo. (1)
अविगतपच्चयो
Avigatapaccayo
१८. उप्पन्नो धम्मो उप्पन्नस्स धम्मस्स अविगतपच्चयेन पच्चयो…पे॰…।
18. Uppanno dhammo uppannassa dhammassa avigatapaccayena paccayo…pe….
१. पच्चयानुलोमं
1. Paccayānulomaṃ
२. सङ्ख्यावारो
2. Saṅkhyāvāro
१९. हेतुया एकं, आरम्मणे तीणि, अधिपतिया तीणि, सहजाते एकं, अञ्ञमञ्ञे एकं, निस्सये एकं, उपनिस्सये तीणि, पुरेजाते एकं, पच्छाजाते कम्मे विपाके आहारे इन्द्रिये झाने मग्गे सम्पयुत्ते विप्पयुत्ते अत्थिया अविगते एकं (एवं गणेतब्बं)।
19. Hetuyā ekaṃ, ārammaṇe tīṇi, adhipatiyā tīṇi, sahajāte ekaṃ, aññamaññe ekaṃ, nissaye ekaṃ, upanissaye tīṇi, purejāte ekaṃ, pacchājāte kamme vipāke āhāre indriye jhāne magge sampayutte vippayutte atthiyā avigate ekaṃ (evaṃ gaṇetabbaṃ).
अनुलोमं।
Anulomaṃ.
पच्चनीयुद्धारो
Paccanīyuddhāro
२०. उप्पन्नो धम्मो उप्पन्नस्स धम्मस्स आरम्मणपच्चयेन पच्चयो… सहजातपच्चयेन पच्चयो… उपनिस्सयपच्चयेन पच्चयो… पुरेजातपच्चयेन पच्चयो… पच्छाजातपच्चयेन पच्चयो… आहारपच्चयेन पच्चयो… इन्द्रियपच्चयेन पच्चयो। (१)
20. Uppanno dhammo uppannassa dhammassa ārammaṇapaccayena paccayo… sahajātapaccayena paccayo… upanissayapaccayena paccayo… purejātapaccayena paccayo… pacchājātapaccayena paccayo… āhārapaccayena paccayo… indriyapaccayena paccayo. (1)
अनुप्पन्नो धम्मो उप्पन्नस्स धम्मस्स आरम्मणपच्चयेन पच्चयो, उपनिस्सयपच्चयेन पच्चयो। (१)
Anuppanno dhammo uppannassa dhammassa ārammaṇapaccayena paccayo, upanissayapaccayena paccayo. (1)
उप्पादी धम्मो उप्पन्नस्स धम्मस्स आरम्मणपच्चयेन पच्चयो… उपनिस्सयपच्चयेन पच्चयो। (१)
Uppādī dhammo uppannassa dhammassa ārammaṇapaccayena paccayo… upanissayapaccayena paccayo. (1)
२. पच्चयपच्चनीयं
2. Paccayapaccanīyaṃ
२. सङ्ख्यावारो
2. Saṅkhyāvāro
२१. नहेतुया तीणि, नआरम्मणे तीणि, नअधिपतिया तीणि…पे॰… नविप्पयुत्ते तीणि, नोअत्थिया द्वे, नोनत्थिया तीणि, नोविगते तीणि, नोअविगते द्वे (एवं गणेतब्बं)।
21. Nahetuyā tīṇi, naārammaṇe tīṇi, naadhipatiyā tīṇi…pe… navippayutte tīṇi, noatthiyā dve, nonatthiyā tīṇi, novigate tīṇi, noavigate dve (evaṃ gaṇetabbaṃ).
पच्चनीयं।
Paccanīyaṃ.
३. पच्चयानुलोमपच्चनीयं
3. Paccayānulomapaccanīyaṃ
२२. हेतुपच्चया नआरम्मणे एकं…पे॰… नोनत्थिया नोविगते एकं।
22. Hetupaccayā naārammaṇe ekaṃ…pe… nonatthiyā novigate ekaṃ.
अनुलोमपच्चनीयं।
Anulomapaccanīyaṃ.
४. पच्चनीयानुलोमं
4. Paccanīyānulomaṃ
२३. नहेतुपच्चया आरम्मणे तीणि, अधिपतिया तीणि, सहजाते एकं, अञ्ञमञ्ञे एकं, निस्सये एकं, उपनिस्सये तीणि, पुरेजाते एकं, पच्छाजाते एकं, कम्मे विपाके आहारे इन्द्रिये झाने मग्गे सम्पयुत्ते विप्पयुत्ते अत्थिया अविगते एकं।
23. Nahetupaccayā ārammaṇe tīṇi, adhipatiyā tīṇi, sahajāte ekaṃ, aññamaññe ekaṃ, nissaye ekaṃ, upanissaye tīṇi, purejāte ekaṃ, pacchājāte ekaṃ, kamme vipāke āhāre indriye jhāne magge sampayutte vippayutte atthiyā avigate ekaṃ.
पच्चनीयानुलोमं।
Paccanīyānulomaṃ.
उप्पन्नत्तिकं निट्ठितं।
Uppannattikaṃ niṭṭhitaṃ.
Related texts:
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / अभिधम्मपिटक (अट्ठकथा) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / पञ्चपकरण-अट्ठकथा • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā / ५-२२. सङ्किलिट्ठत्तिकादिवण्णना • 5-22. Saṅkiliṭṭhattikādivaṇṇanā
