Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / സംയുത്തനികായ (അട്ഠകഥാ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā)

    ൧൦. ഉപ്പടിപാടികസുത്തവണ്ണനാ

    10. Uppaṭipāṭikasuttavaṇṇanā

    ൫൧൦. ദസമം യഥാധമ്മരസേന പടിപാടിയാ വുത്തമ്പി ഇമസ്മിം ഇന്ദ്രിയവിഭങ്ഗേ സേസസുത്താനി വിയ അദേസിതത്താ ഉപ്പടിപാടികസുത്തം നാമാതി വേദിതബ്ബം. തത്ഥ നിമിത്തന്തിആദീനി സബ്ബാനി പച്ചയവേവചനാനേവ. ദുക്ഖിന്ദ്രിയഞ്ച പജാനാതീതി ദുക്ഖസച്ചവസേനേവ പജാനാതി. ദുക്ഖിന്ദ്രിയസമുദയന്തി കണ്ടകേന വാ വിദ്ധസ്സ മങ്കുലേന വാ ദട്ഠസ്സ പച്ചത്ഥരണേ വാ വലിയാ ഫുട്ഠസ്സ ദുക്ഖസഹഗതം കായവിഞ്ഞാണം ഉപ്പജ്ജതി, തം ഏതസ്സ സമുദയോതി പജാനാതി.

    510. Dasamaṃ yathādhammarasena paṭipāṭiyā vuttampi imasmiṃ indriyavibhaṅge sesasuttāni viya adesitattā uppaṭipāṭikasuttaṃ nāmāti veditabbaṃ. Tattha nimittantiādīni sabbāni paccayavevacanāneva. Dukkhindriyañca pajānātīti dukkhasaccavaseneva pajānāti. Dukkhindriyasamudayanti kaṇṭakena vā viddhassa maṅkulena vā daṭṭhassa paccattharaṇe vā valiyā phuṭṭhassa dukkhasahagataṃ kāyaviññāṇaṃ uppajjati, taṃ etassa samudayoti pajānāti.

    പരതോ ദോമനസ്സിന്ദ്രിയസമുദയന്തിആദീസുപി തേസം തേസം കാരണവസേനേവ സമുദയോ വേദിതബ്ബോ. പത്തചീവരാദീനം വാ ഹി സങ്ഖാരാനം സദ്ധിവിഹാരികാദീനം വാ സത്താനം വിനാസേന ദോമനസ്സിന്ദ്രിയം ഉപ്പജ്ജതീതി തേസം വിനാസം തസ്സ സമുദയോതി പജാനാതി. സുഭോജനം ഭുഞ്ജിത്വാ വരസയനേ നിപന്നസ്സ ഹത്ഥപാദസമ്ബാഹനതാലവണ്ടവാതാദിസമ്ഫസ്സേന സുഖിന്ദ്രിയം ഉപ്പജ്ജതി, തം ഫസ്സം തസ്സ സമുദയോതി പജാനാതി. വുത്തപ്പകാരാനം പന സത്തസങ്ഖാരാനം മനാപാനം പടിലാഭവസേന സോമനസ്സിന്ദ്രിയം ഉപ്പജ്ജതി, തം പടിലാഭം തസ്സ സമുദയോതി പജാനാതി. മജ്ഝത്താകാരേന പന ഉപേക്ഖിന്ദ്രിയം ഉപ്പജ്ജതി, തം സത്തസങ്ഖാരേസു മജ്ഝത്താകാരം തസ്സ സമുദയോതി പജാനാതി.

    Parato domanassindriyasamudayantiādīsupi tesaṃ tesaṃ kāraṇavaseneva samudayo veditabbo. Pattacīvarādīnaṃ vā hi saṅkhārānaṃ saddhivihārikādīnaṃ vā sattānaṃ vināsena domanassindriyaṃ uppajjatīti tesaṃ vināsaṃ tassa samudayoti pajānāti. Subhojanaṃ bhuñjitvā varasayane nipannassa hatthapādasambāhanatālavaṇṭavātādisamphassena sukhindriyaṃ uppajjati, taṃ phassaṃ tassa samudayoti pajānāti. Vuttappakārānaṃ pana sattasaṅkhārānaṃ manāpānaṃ paṭilābhavasena somanassindriyaṃ uppajjati, taṃ paṭilābhaṃ tassa samudayoti pajānāti. Majjhattākārena pana upekkhindriyaṃ uppajjati, taṃ sattasaṅkhāresu majjhattākāraṃ tassa samudayoti pajānāti.

    കത്ഥ ചുപ്പന്നം ദുക്ഖിന്ദ്രിയം അപരിസേസം നിരുജ്ഝതി, ഇധ, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു വിവിച്ചേവ കാമേഹീതിആദീസു പന അയം ഏകതോവ വിനിച്ഛയകഥാ – ദുക്ഖിന്ദ്രിയഞ്ഹി പഠമജ്ഝാനസ്സ ഉപചാരക്ഖണേയേവ നിരുജ്ഝതി പഹീനം ഹോതി, ദോമനസ്സാദീനി ദുതിയജ്ഝാനാദീനം. ഏവം സന്തേപി തേസം അതിസയനിരോധത്താ അയം ഝാനേസുയേവ നിരോധോ വുത്തോ. അതിസയനിരോധോ ഹി തേസം പഠമജ്ഝാനാദീസു, ന നിരോധോയേവ, നിരോധോയേവ പന ഉപചാരക്ഖണേ, നാതിസയനിരോധോ. തഥാ ഹി നാനാവജ്ജനേ പഠമജ്ഝാനുപചാരേ നിരുദ്ധസ്സാപി ദുക്ഖിന്ദ്രിയസ്സ ഡംസമകസാദിസമ്ഫസ്സേന വാ വിസമാസനുപതാപേന വാ സിയാ ഉപ്പത്തി, ന ത്വേവ അന്തോഅപ്പനായം. ഉപചാരേ വാ നിരുദ്ധമ്പേതം ന സുട്ഠു നിരുദ്ധം ഹോതി പടിപക്ഖേന അവിഹതത്താ. അന്തോഅപ്പനായം പന പീതിഫരണേന സബ്ബോ കായോ സുഖോക്കന്തോ ഹോതി, സുഖോക്കന്തകായസ്സ ച സുട്ഠു നിരുദ്ധം ഹോതി ദുക്ഖിന്ദ്രിയം പടിപക്ഖേന വിഹതത്താ. നാനാവജ്ജനേയേവ ച ദുതിയജ്ഝാനുപചാരേ പഹീനസ്സ ദോമനസ്സിന്ദ്രിയസ്സ യസ്മാ ഏതം വിതക്കവിചാരപച്ചയേപി കായകിലമഥേ ചിത്തുപഘാതേ ച സതി ഉപ്പജ്ജതി, വിതക്കവിചാരാഭാവേ നേവ ഉപ്പജ്ജതി. യത്ഥ പന ഉപ്പജ്ജതി, തത്ഥ വിതക്കവിചാരഭാവേ, അപ്പഹീനാ ഏവ ച ദുതിയജ്ഝാനുപചാരേ വിതക്കവിചാരാതി തത്ഥസ്സ സിയാ ഉപ്പത്തി. ന ത്വേവ ദുതിയജ്ഝാനേ പഹീനപച്ചയത്താ. തഥാ തതിയജ്ഝാനുപചാരേ പഹീനസ്സാപി സുഖിന്ദ്രിയസ്സ പീതിസമുട്ഠാനപണീതരൂപഫുട്ഠകായസ്സ സിയാ ഉപ്പത്തി, ന ത്വേവ തതിയജ്ഝാനേ. തതിയജ്ഝാനേ ഹി സുഖസ്സ പച്ചയഭൂതാ പീതി സബ്ബസോ നിരുദ്ധാ. തഥാ ചതുത്ഥജ്ഝാനുപചാരേ പഹീനസ്സാപി സോമനസ്സിന്ദ്രിയസ്സ ആസന്നത്താ അപ്പനാപ്പത്തായ ഉപേക്ഖായ അഭാവേന സമ്മാ അനതിക്കന്തത്താ ച സിയാ ഉപ്പത്തി, ന ത്വേവ ചതുത്ഥജ്ഝാനേ. തസ്മാ ‘‘ഏത്ഥ ചുപ്പന്നം ദുക്ഖിന്ദ്രിയം അപരിസേസം നിരുജ്ഝതീ’’തി തത്ഥ തത്ഥ അപരിസേസഗ്ഗഹണം കതം.

    Kattha cuppannaṃ dukkhindriyaṃ aparisesaṃ nirujjhati, idha, bhikkhave, bhikkhu vivicceva kāmehītiādīsu pana ayaṃ ekatova vinicchayakathā – dukkhindriyañhi paṭhamajjhānassa upacārakkhaṇeyeva nirujjhati pahīnaṃ hoti, domanassādīni dutiyajjhānādīnaṃ. Evaṃ santepi tesaṃ atisayanirodhattā ayaṃ jhānesuyeva nirodho vutto. Atisayanirodho hi tesaṃ paṭhamajjhānādīsu, na nirodhoyeva, nirodhoyeva pana upacārakkhaṇe, nātisayanirodho. Tathā hi nānāvajjane paṭhamajjhānupacāre niruddhassāpi dukkhindriyassa ḍaṃsamakasādisamphassena vā visamāsanupatāpena vā siyā uppatti, na tveva antoappanāyaṃ. Upacāre vā niruddhampetaṃ na suṭṭhu niruddhaṃ hoti paṭipakkhena avihatattā. Antoappanāyaṃ pana pītipharaṇena sabbo kāyo sukhokkanto hoti, sukhokkantakāyassa ca suṭṭhu niruddhaṃ hoti dukkhindriyaṃ paṭipakkhena vihatattā. Nānāvajjaneyeva ca dutiyajjhānupacāre pahīnassa domanassindriyassa yasmā etaṃ vitakkavicārapaccayepi kāyakilamathe cittupaghāte ca sati uppajjati, vitakkavicārābhāve neva uppajjati. Yattha pana uppajjati, tattha vitakkavicārabhāve, appahīnā eva ca dutiyajjhānupacāre vitakkavicārāti tatthassa siyā uppatti. Na tveva dutiyajjhāne pahīnapaccayattā. Tathā tatiyajjhānupacāre pahīnassāpi sukhindriyassa pītisamuṭṭhānapaṇītarūpaphuṭṭhakāyassa siyā uppatti, na tveva tatiyajjhāne. Tatiyajjhāne hi sukhassa paccayabhūtā pīti sabbaso niruddhā. Tathā catutthajjhānupacāre pahīnassāpi somanassindriyassa āsannattā appanāppattāya upekkhāya abhāvena sammā anatikkantattā ca siyā uppatti, na tveva catutthajjhāne. Tasmā ‘‘ettha cuppannaṃ dukkhindriyaṃ aparisesaṃ nirujjhatī’’ti tattha tattha aparisesaggahaṇaṃ kataṃ.

    യം പനേത്ഥ തദത്ഥായ ചിത്തം ഉപസംഹരതീതി വുത്തം, തത്ഥ അലാഭീ സമാനോ ഉപ്പാദനത്ഥായ ചിത്തം ഉപസംഹരതി, ലാഭീ സമാനോ സമാപജ്ജനത്ഥായാതി ഏവമത്ഥോ വേദിതബ്ബോ. ഇമേസു ദ്വീസുപി സുത്തേസു സമ്മസനവാരോവ കഥിതോതി.

    Yaṃ panettha tadatthāya cittaṃ upasaṃharatīti vuttaṃ, tattha alābhī samāno uppādanatthāya cittaṃ upasaṃharati, lābhī samāno samāpajjanatthāyāti evamattho veditabbo. Imesu dvīsupi suttesu sammasanavārova kathitoti.

    സുഖിന്ദ്രിയവഗ്ഗോ ചതുത്ഥോ.

    Sukhindriyavaggo catuttho.







    Related texts:



    തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / സംയുത്തനികായ • Saṃyuttanikāya / ൧൦. ഉപ്പടിപാടികസുത്തം • 10. Uppaṭipāṭikasuttaṃ

    ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / സംയുത്തനികായ (ടീകാ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ൧൦. ഉപ്പടിപാടികസുത്തവണ്ണനാ • 10. Uppaṭipāṭikasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact