Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / ജാതക-അട്ഠകഥാ • Jātaka-aṭṭhakathā

    [൧൫൪] ൪. ഉരഗജാതകവണ്ണനാ

    [154] 4. Uragajātakavaṇṇanā

    ഇധൂരഗാനം പവരോ പവിട്ഠോതി ഇദം സത്ഥാ ജേതവനേ വിഹരന്തോ സേണിഭണ്ഡനം ആരബ്ഭ കഥേസി. കോസലരഞ്ഞോ കിര സേവകാ സേണിപമുഖാ ദ്വേ മഹാമത്താ അഞ്ഞമഞ്ഞം ദിട്ഠട്ഠാനേ കലഹം കരോന്തി, തേസം വേരിഭാവോ സകലനഗരേ പാകടോ ജാതോ. തേ നേവ രാജാ, ന ഞാതിമിത്താ സമഗ്ഗേ കാതും സക്ഖിംസു. അഥേകദിവസം സത്ഥാ പച്ചൂസസമയേ ബോധനേയ്യബന്ധവേ ഓലോകേന്തോ തേസം ഉഭിന്നമ്പി സോതാപത്തിമഗ്ഗസ്സ ഉപനിസ്സയം ദിസ്വാ പുനദിവസേ ഏകകോവ സാവത്ഥിയം പിണ്ഡായ പവിസിത്വാ തേസു ഏകസ്സ ഗേഹദ്വാരേ അട്ഠാസി. സോ നിക്ഖമിത്വാ പത്തം ഗഹേത്വാ സത്ഥാരം അന്തോനിവേസനം പവേസേത്വാ ആസനം പഞ്ഞപേത്വാ നിസീദാപേസി. സത്ഥാ നിസീദിത്വാ തസ്സ മേത്താഭാവനായ ആനിസംസം കഥേത്വാ കല്ലചിത്തതം ഞത്വാ സച്ചാനി പകാസേസി, സോ സച്ചപരിയോസാനേ സോതാപത്തിഫലേ പതിട്ഠഹി.

    Idhūragānaṃ pavaro paviṭṭhoti idaṃ satthā jetavane viharanto seṇibhaṇḍanaṃ ārabbha kathesi. Kosalarañño kira sevakā seṇipamukhā dve mahāmattā aññamaññaṃ diṭṭhaṭṭhāne kalahaṃ karonti, tesaṃ veribhāvo sakalanagare pākaṭo jāto. Te neva rājā, na ñātimittā samagge kātuṃ sakkhiṃsu. Athekadivasaṃ satthā paccūsasamaye bodhaneyyabandhave olokento tesaṃ ubhinnampi sotāpattimaggassa upanissayaṃ disvā punadivase ekakova sāvatthiyaṃ piṇḍāya pavisitvā tesu ekassa gehadvāre aṭṭhāsi. So nikkhamitvā pattaṃ gahetvā satthāraṃ antonivesanaṃ pavesetvā āsanaṃ paññapetvā nisīdāpesi. Satthā nisīditvā tassa mettābhāvanāya ānisaṃsaṃ kathetvā kallacittataṃ ñatvā saccāni pakāsesi, so saccapariyosāne sotāpattiphale patiṭṭhahi.

    സത്ഥാ തസ്സ സോതാപന്നഭാവം ഞത്വാ തമേവ പത്തം ഗാഹാപേത്വാ ഉട്ഠായ ഇതരസ്സ ഗേഹദ്വാരം അഗമാസി. സോപി നിക്ഖമിത്വാ സത്ഥാരം വന്ദിത്വാ ‘‘പവിസഥ, ഭന്തേ’’തി ഘരം പവേസേത്വാ നിസീദാപേസി. ഇതരോപി പത്തം ഗഹേത്വാ സത്ഥാരാ സദ്ധിംയേവ പാവിസി. സത്ഥാ തസ്സ ഏകാദസ മേത്താനിസംസേ വണ്ണേത്വാ കല്ലചിത്തതം ഞത്വാ സച്ചാനി പകാസേസി, സച്ചപരിയോസാനേ സോപി സോതാപത്തിഫലേ പതിട്ഠഹി. ഇതി തേ ഉഭോപി സോതാപന്നാ ഹുത്വാ അഞ്ഞമഞ്ഞം അച്ചയം ദസ്സേത്വാ ഖമാപേത്വാ സമഗ്ഗാ സമ്മോദമാനാ ഏകജ്ഝാസയാ അഹേസും. തം ദിവസഞ്ഞേവ ച ഭഗവതോ സമ്മുഖാവ ഏകതോ ഭുഞ്ജിംസു. സത്ഥാ ഭത്തകിച്ചം നിട്ഠാപേത്വാ വിഹാരം അഗമാസി. തേ ബഹൂനി മാലാഗന്ധവിലേപനാനി ചേവ സപ്പിമധുഫാണിതാദീനി ച ആദായ സത്ഥാരാ സദ്ധിംയേവ നിക്ഖമിംസു. സത്ഥാ ഭിക്ഖുസങ്ഘേന വത്തേ ദസ്സിതേ സുഗതോവാദം ദത്വാ ഗന്ധകുടിം പാവിസി.

    Satthā tassa sotāpannabhāvaṃ ñatvā tameva pattaṃ gāhāpetvā uṭṭhāya itarassa gehadvāraṃ agamāsi. Sopi nikkhamitvā satthāraṃ vanditvā ‘‘pavisatha, bhante’’ti gharaṃ pavesetvā nisīdāpesi. Itaropi pattaṃ gahetvā satthārā saddhiṃyeva pāvisi. Satthā tassa ekādasa mettānisaṃse vaṇṇetvā kallacittataṃ ñatvā saccāni pakāsesi, saccapariyosāne sopi sotāpattiphale patiṭṭhahi. Iti te ubhopi sotāpannā hutvā aññamaññaṃ accayaṃ dassetvā khamāpetvā samaggā sammodamānā ekajjhāsayā ahesuṃ. Taṃ divasaññeva ca bhagavato sammukhāva ekato bhuñjiṃsu. Satthā bhattakiccaṃ niṭṭhāpetvā vihāraṃ agamāsi. Te bahūni mālāgandhavilepanāni ceva sappimadhuphāṇitādīni ca ādāya satthārā saddhiṃyeva nikkhamiṃsu. Satthā bhikkhusaṅghena vatte dassite sugatovādaṃ datvā gandhakuṭiṃ pāvisi.

    ഭിക്ഖൂ സായന്ഹസമയേ ധമ്മസഭായം സത്ഥു ഗുണകഥം സമുട്ഠാപേസും ‘‘ആവുസോ, സത്ഥാ അദന്തദമകോ, യേ നാമ ദ്വേ മഹാമത്തേ ചിരം വായമമാനോപി നേവ രാജാ സമഗ്ഗേ കാതും സക്ഖി, ന ഞാതിമിത്താദയോ സക്ഖിംസു, തേ ഏകദിവസേനേവ തഥാഗതേന ദമിതാ’’തി. സത്ഥാ ആഗന്ത്വാ ‘‘കായ നുത്ഥ, ഭിക്ഖവേ, ഏതരഹി കഥായ സന്നിസിന്നാ’’തി പുച്ഛിത്വാ ‘‘ഇമായ നാമാ’’തി വുത്തേ ‘‘ന, ഭിക്ഖവേ, ഇദാനേവാഹം ഇമേ ദ്വേ ജനേ സമഗ്ഗേ അകാസിം, പുബ്ബേപേതേ മയാ സമഗ്ഗാ കതായേവാ’’തി വത്വാ അതീതം ആഹരി.

    Bhikkhū sāyanhasamaye dhammasabhāyaṃ satthu guṇakathaṃ samuṭṭhāpesuṃ ‘‘āvuso, satthā adantadamako, ye nāma dve mahāmatte ciraṃ vāyamamānopi neva rājā samagge kātuṃ sakkhi, na ñātimittādayo sakkhiṃsu, te ekadivaseneva tathāgatena damitā’’ti. Satthā āgantvā ‘‘kāya nuttha, bhikkhave, etarahi kathāya sannisinnā’’ti pucchitvā ‘‘imāya nāmā’’ti vutte ‘‘na, bhikkhave, idānevāhaṃ ime dve jane samagge akāsiṃ, pubbepete mayā samaggā katāyevā’’ti vatvā atītaṃ āhari.

    അതീതേ ബാരാണസിയം ബ്രഹ്മദത്തേ രജ്ജം കാരേന്തേ ബാരാണസിയം ഉസ്സവേ ഘോസിതേ മഹാസമജ്ജം അഹോസി. ബഹൂ മനുസ്സാ ചേവ ദേവനാഗസുപണ്ണാദയോ ച സമജ്ജദസ്സനത്ഥം സന്നിപതിംസു. തത്രേകസ്മിം ഠാനേ ഏകോ നാഗോ ച സുപണ്ണോ ച സമജ്ജം പസ്സമാനാ ഏകതോ അട്ഠംസു. നാഗോ സുപണ്ണസ്സ സുപണ്ണഭാവം അജാനന്തോ അംസേ ഹത്ഥം ഠപേസി. സുപണ്ണോ ‘‘കേന മേ അംസേ ഹത്ഥോ ഠപിതോ’’തി നിവത്തിത്വാ ഓലോകേന്തോ നാഗം സഞ്ജാനി. നാഗോപി ഓലോകേന്തോ സുപണ്ണം സഞ്ജാനിത്വാ മരണഭയതജ്ജിതോ നഗരാ നിക്ഖമിത്വാ നദീപിട്ഠേന പലായി. സുപണ്ണോപി ‘‘തം ഗഹേസ്സാമീ’’തി അനുബന്ധി. തസ്മിം സമയേ ബോധിസത്തോ താപസോ ഹുത്വാ തസ്സാ നദിയാ തീരേ പണ്ണസാലായ വസമാനോ ദിവാ ദരഥപടിപ്പസ്സമ്ഭനത്ഥം ഉദകസാടികം നിവാസേത്വാ വക്കലം ബഹി ഠപേത്വാ നദിം ഓതരിത്വാ ന്ഹായതി. നാഗോ ‘‘ഇമം പബ്ബജിതം നിസ്സായ ജീവിതം ലഭിസ്സാമീ’’തി പകതിവണ്ണം വിജഹിത്വാ മണിക്ഖന്ധവണ്ണം മാപേത്വാ വക്കലന്തരം പാവിസി. സുപണ്ണോ അനുബന്ധമാനോ തം തത്ഥ പവിട്ഠം ദിസ്വാ വക്കലേ ഗരുഭാവേന അഗ്ഗഹേത്വാ ബോധിസത്തം ആമന്തേത്വാ ‘‘ഭന്തേ, അഹം ഛാതോ, തുമ്ഹാകം വക്കലം ഗണ്ഹഥ, ഇമം നാഗം ഖാദിസ്സാമീ’’തി ഇമമത്ഥം പകാസേതും പഠമം ഗാഥമാഹ –

    Atīte bārāṇasiyaṃ brahmadatte rajjaṃ kārente bārāṇasiyaṃ ussave ghosite mahāsamajjaṃ ahosi. Bahū manussā ceva devanāgasupaṇṇādayo ca samajjadassanatthaṃ sannipatiṃsu. Tatrekasmiṃ ṭhāne eko nāgo ca supaṇṇo ca samajjaṃ passamānā ekato aṭṭhaṃsu. Nāgo supaṇṇassa supaṇṇabhāvaṃ ajānanto aṃse hatthaṃ ṭhapesi. Supaṇṇo ‘‘kena me aṃse hattho ṭhapito’’ti nivattitvā olokento nāgaṃ sañjāni. Nāgopi olokento supaṇṇaṃ sañjānitvā maraṇabhayatajjito nagarā nikkhamitvā nadīpiṭṭhena palāyi. Supaṇṇopi ‘‘taṃ gahessāmī’’ti anubandhi. Tasmiṃ samaye bodhisatto tāpaso hutvā tassā nadiyā tīre paṇṇasālāya vasamāno divā darathapaṭippassambhanatthaṃ udakasāṭikaṃ nivāsetvā vakkalaṃ bahi ṭhapetvā nadiṃ otaritvā nhāyati. Nāgo ‘‘imaṃ pabbajitaṃ nissāya jīvitaṃ labhissāmī’’ti pakativaṇṇaṃ vijahitvā maṇikkhandhavaṇṇaṃ māpetvā vakkalantaraṃ pāvisi. Supaṇṇo anubandhamāno taṃ tattha paviṭṭhaṃ disvā vakkale garubhāvena aggahetvā bodhisattaṃ āmantetvā ‘‘bhante, ahaṃ chāto, tumhākaṃ vakkalaṃ gaṇhatha, imaṃ nāgaṃ khādissāmī’’ti imamatthaṃ pakāsetuṃ paṭhamaṃ gāthamāha –

    .

    7.

    ‘‘ഇധൂരഗാനം പവരോ പവിട്ഠോ, സേലസ്സ വണ്ണേന പമോക്ഖമിച്ഛം;

    ‘‘Idhūragānaṃ pavaro paviṭṭho, selassa vaṇṇena pamokkhamicchaṃ;

    ബ്രഹ്മഞ്ച വണ്ണം അപചായമാനോ, ബുഭുക്ഖിതോ നോ വിതരാമി ഭോത്തു’’ന്തി.

    Brahmañca vaṇṇaṃ apacāyamāno, bubhukkhito no vitarāmi bhottu’’nti.

    തത്ഥ ഇധൂരഗാനം പവരോ പവിട്ഠോതി ഇമസ്മിം വക്കലേ ഉരഗാനം പവരോ നാഗരാജാ പവിട്ഠോ. സേലസ്സ വണ്ണേനാതി മണിവണ്ണേന, മണിക്ഖന്ധോ ഹുത്വാ പവിട്ഠോതി അത്ഥോ. പമോക്ഖമിച്ഛന്തി മമ സന്തികാ മോക്ഖം ഇച്ഛമാനോ. ബ്രഹ്മഞ്ച വണ്ണം അപചായമാനോതി അഹം പന തുമ്ഹാകം ബ്രഹ്മവണ്ണം സേട്ഠവണ്ണം പൂജേന്തോ ഗരും കരോന്തോ. ബുഭുക്ഖിതോ നോ വിതരാമി ഭോത്തുന്തി ഏതം നാഗം വക്കലന്തരം പവിട്ഠം ഛാതോപി സമാനോ ഭക്ഖിതും ന സക്കോമീതി.

    Tattha idhūragānaṃ pavaro paviṭṭhoti imasmiṃ vakkale uragānaṃ pavaro nāgarājā paviṭṭho. Selassa vaṇṇenāti maṇivaṇṇena, maṇikkhandho hutvā paviṭṭhoti attho. Pamokkhamicchanti mama santikā mokkhaṃ icchamāno. Brahmañca vaṇṇaṃ apacāyamānoti ahaṃ pana tumhākaṃ brahmavaṇṇaṃ seṭṭhavaṇṇaṃ pūjento garuṃ karonto. Bubhukkhito no vitarāmi bhottunti etaṃ nāgaṃ vakkalantaraṃ paviṭṭhaṃ chātopi samāno bhakkhituṃ na sakkomīti.

    ബോധിസത്തോ ഉദകേ ഠിതോയേവ സുപണ്ണരാജസ്സ ഥുതിം കത്വാ ദുതിയം ഗാഥമാഹ –

    Bodhisatto udake ṭhitoyeva supaṇṇarājassa thutiṃ katvā dutiyaṃ gāthamāha –

    .

    8.

    ‘‘സോ ബ്രഹ്മഗുത്തോ ചിരമേവ ജീവ, ദിബ്യാ ച തേ പാതുഭവന്തു ഭക്ഖാ;

    ‘‘So brahmagutto cirameva jīva, dibyā ca te pātubhavantu bhakkhā;

    യോ ബ്രഹ്മവണ്ണം അപചായമാനോ, ബുഭുക്ഖിതോ നോ വിതരാസി ഭോത്തു’’ന്തി.

    Yo brahmavaṇṇaṃ apacāyamāno, bubhukkhito no vitarāsi bhottu’’nti.

    തത്ഥ സോ ബ്രഹ്മഗുത്തോതി സോ ത്വം ബ്രഹ്മഗോപിതോ ബ്രഹ്മരക്ഖിതോ ഹുത്വാ. ദിബ്യാ ച തേ പാതുഭവന്തു ഭക്ഖാതി ദേവതാനം പരിഭോഗാരഹാ ഭക്ഖാ ച തവ പാതുഭവന്തു, മാ പാണാതിപാതം കത്വാ നാഗമംസഖാദകോ അഹോസി.

    Tattha so brahmaguttoti so tvaṃ brahmagopito brahmarakkhito hutvā. Dibyā ca te pātubhavantu bhakkhāti devatānaṃ paribhogārahā bhakkhā ca tava pātubhavantu, mā pāṇātipātaṃ katvā nāgamaṃsakhādako ahosi.

    ഇതി ബോധിസത്തോ ഉദകേ ഠിതോവ അനുമോദനം കത്വാ ഉത്തരിത്വാ വക്കലം നിവാസേത്വാ തേ ഉഭോപി ഗഹേത്വാ അസ്സമപദം ഗന്ത്വാ മേത്താഭാവനായ വണ്ണം കഥേത്വാ ദ്വേപി ജനേ സമഗ്ഗേ അകാസി. തേ തതോ പട്ഠായ സമഗ്ഗാ സമ്മോദമാനാ സുഖം വസിംസു.

    Iti bodhisatto udake ṭhitova anumodanaṃ katvā uttaritvā vakkalaṃ nivāsetvā te ubhopi gahetvā assamapadaṃ gantvā mettābhāvanāya vaṇṇaṃ kathetvā dvepi jane samagge akāsi. Te tato paṭṭhāya samaggā sammodamānā sukhaṃ vasiṃsu.

    സത്ഥാ ഇമം ധമ്മദേസനം ആഹരിത്വാ ജാതകം സമോധാനേസി – ‘‘തദാ നാഗോ ച സുപണ്ണോ ച ഇമേ ദ്വേ മഹാമത്താ അഹേസും, താപസോ പന അഹമേവ അഹോസി’’ന്തി.

    Satthā imaṃ dhammadesanaṃ āharitvā jātakaṃ samodhānesi – ‘‘tadā nāgo ca supaṇṇo ca ime dve mahāmattā ahesuṃ, tāpaso pana ahameva ahosi’’nti.

    ഉരഗജാതകവണ്ണനാ ചതുത്ഥാ.

    Uragajātakavaṇṇanā catutthā.







    Related texts:



    തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / ഖുദ്ദകനികായ • Khuddakanikāya / ജാതകപാളി • Jātakapāḷi / ൧൫൪. ഉരഗജാതക • 154. Uragajātaka


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact