| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / အပဒာန-အဋ္ဌကထာ • Apadāna-aṭṭhakathā |
၈. ဥရုဝေလကသ္သပတ္ထေရအပဒာနဝဏ္ဏနာ
8. Uruvelakassapattheraapadānavaṇṇanā
အဋ္ဌမာပဒာနေ ပဒုမုတ္တရော နာမ ဇိနောတိအာဒိကံ အာယသ္မတော ဥရုဝေလကသ္သပတ္ထေရသ္သ အပဒာနံ။ အယမ္ပိ ပုရိမဗုဒ္ဓေသု ကတာဓိကာရော တတ္ထ တတ္ထ ဘဝေ ဝိဝဋ္ဋူပနိသ္သယာနိ ပုညာနိ ဥပစိနန္တော ပဒုမုတ္တရသ္သ ဘဂဝတော ကာလေ ကုလဂေဟေ နိဗ္ဗတ္တော ဝယပ္ပတ္တော သတ္ထု သန္တိကေ ဓမ္မံ သုတ္ဝာ သတ္ထာရံ ဧကံ ဘိက္ခုံ မဟာပရိဝာရာနံ အဂ္ဂဋ္ဌာနေ ဌပေန္တံ ဒိသ္ဝာ သယမ္ပိ တံ ဌာနန္တရံ ပတ္ထေန္တော မဟာဒာနံ ဒတ္ဝာ ပဏိဓာနံ အကာသိ။ ဘဂဝာ စသ္သ အနန္တရာယတံ ဒိသ္ဝာ ‘‘အနာဂတေ ဂောတမဗုဒ္ဓသ္သ သာသနေ မဟာပရိဝာရာနံ အဂ္ဂော ဘဝိသ္သတီ’’တိ ဗ္ယာကာသိ။ သော တတ္ထ ယာဝတာယုကံ ပုညာနိ ကတ္ဝာ တတော စဝိတ္ဝာ ဒေဝမနုသ္သေသု သံသရန္တော ဣတော ဒ္ဝေနဝုတိကပ္ပမတ္ထကေ ဖုသ္သသ္သ ဘဂဝတော ဝေမာတိကကနိဋ္ဌဘာတာ ဟုတ္ဝာ နိဗ္ဗတ္တော, အညေပိသ္သ ဒ္ဝေ ကနိဋ္ဌဘာတရော အဟေသုံ။ တေ တယော ဗုဒ္ဓပ္ပမုခဘိက္ခုသင္ဃံ နိမန္တေတ္ဝာ ပရမာယ ပူဇာယ ပူဇေတ္ဝာ ယာဝဇီဝံ ကုသလံ ကတ္ဝာ ဒေဝမနုသ္သေသု သံသရန္တော အမ္ဟာကံ ဘဂဝတော ဥပ္ပတ္တိတော ပုရေတရမေဝ ဗာရာဏသိယံ ဗ္ရာဟ္မဏကုလေ တယော ဘာတရော ဟုတ္ဝာ နိဗ္ဗတ္တာ ဂောတ္တဝသေန တယောပိ ကသ္သပာတိ ဧဝံ နာမကာ အဟေသုံ။ တေ တယော ဝယပ္ပတ္တာ တယော ဝေဒေ ဥဂ္ဂဏ္ဟိံသု။ တေသံ ဇေဋ္ဌဘာတိကသ္သ ပဉ္စမာဏဝကသတာနိ ပရိဝာရာ, မဇ္ဈိမသ္သ တီဏိ, ကနိဋ္ဌသ္သ ဒ္ဝေ, တေ အတ္တနော ဂန္ထေသု သာရံ ဩလောကေန္တာ ဒိဋ္ဌဓမ္မိကမေဝ အတ္ထံ ဒိသ္ဝာ ပဗ္ဗဇ္ဇံ ရောစေသုံ။ တေသု ဇေဋ္ဌဘာတာ အတ္တနော ပရိဝာရေန သဒ္ဓိံ ဥရုဝေလံ ဂန္တ္ဝာ ဣသိပဗ္ဗဇ္ဇံ ပဗ္ဗဇိတ္ဝာ ဥရုဝေလကသ္သပော နာမ ဇာတော, မဇ္ဈိမော ဂင္ဂာနဒီဝင္ကေ ပဗ္ဗဇိတော နဒီကသ္သပော နာမ ဇာတော, ကနိဋ္ဌော ဂယာသီသေ ပဗ္ဗဇိတော ဂယာကသ္သပော နာမ ဇာတော။ ဧဝံ တေသု ဣသိပဗ္ဗဇ္ဇံ ပဗ္ဗဇိတ္ဝာ တတ္ထ တတ္ထ ဝသန္တေသု ဗဟူနံ ဒိဝသာနံ အစ္စယေန အမ္ဟာကံ ဗောဓိသတ္တော မဟာဘိနိက္ခမနံ နိက္ခမိတ္ဝာ ပဋိဝိဒ္ဓသဗ္ဗညုတညာဏော အနုက္ကမေန ဓမ္မစက္ကံ ပဝတ္တေတ္ဝာ ပဉ္စဝဂ္ဂိယတ္ထေရေ အရဟတ္တေ ပတိဋ္ဌာပေတ္ဝာ ယသကုလပုတ္တပ္ပမုခေ ပဉ္စပညာသဇနေ သဟာယကေ ဝိနေတ္ဝာ သဋ္ဌိ အရဟန္တေ ‘‘စရထ, ဘိက္ခဝေ, စာရိက’’န္တိ (မဟာဝ. ၃၂) ဝိသ္သဇ္ဇေတ္ဝာ တိံသဘဒ္ဒဝဂ္ဂိယေ ဝိနေတ္ဝာ ဥရုဝေလကသ္သပသ္သ ဝသနဋ္ဌာနံ ဂန္တ္ဝာ ဝသနတ္ထာယ အဂ္ယာဂာရံ ပဝိသိတ္ဝာ တတ္ထ ဂတနာဂဒမနာဒီဟိ အဍ္ဎုဍ္ဎသဟသ္သေဟိ ပာဋိဟာရိယေဟိ ဥရုဝေလကသ္သပံ သပရိဝာရံ ဝိနေတ္ဝာ ပဗ္ဗာဇေသိ။ တသ္သ ပဗ္ဗဇ္ဇာဝိဓာနဉ္စ ဣဒ္ဓိပာဋိဟာရိယကရဏဉ္စ သဗ္ဗံ နဒီကသ္သပသ္သ အပဒာနဋ္ဌကထာယံ အာဝိ ဘဝိသ္သတိ။ တသ္သ ပဗ္ဗဇိတဘာဝံ သုတ္ဝာ ဣတရေပိ ဒ္ဝေ ဘာတရော သပရိသာ အာဂန္တ္ဝာ သတ္ထု သန္တိကေ ပဗ္ဗဇိံသု။ သဗ္ဗေဝ တေ ဣဒ္ဓိမယပတ္တစီဝရဓရာ ဧဟိဘိက္ခုကာ အဟေသုံ။ သတ္ထာ တံ သမဏသဟသ္သံ အာဒာယ ဂယာသီသံ ဂန္တ္ဝာ ပိဋ္ဌိပာသာဏေ နိသိန္နော အာဒိတ္တပရိယာယဒေသနာယ (မဟာဝ. ၅၄) တေ သဗ္ဗေ အရဟတ္တေ ပတိဋ္ဌာပေသိ။
Aṭṭhamāpadāne padumuttaro nāma jinotiādikaṃ āyasmato uruvelakassapattherassa apadānaṃ. Ayampi purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave vivaṭṭūpanissayāni puññāni upacinanto padumuttarassa bhagavato kāle kulagehe nibbatto vayappatto satthu santike dhammaṃ sutvā satthāraṃ ekaṃ bhikkhuṃ mahāparivārānaṃ aggaṭṭhāne ṭhapentaṃ disvā sayampi taṃ ṭhānantaraṃ patthento mahādānaṃ datvā paṇidhānaṃ akāsi. Bhagavā cassa anantarāyataṃ disvā ‘‘anāgate gotamabuddhassa sāsane mahāparivārānaṃ aggo bhavissatī’’ti byākāsi. So tattha yāvatāyukaṃ puññāni katvā tato cavitvā devamanussesu saṃsaranto ito dvenavutikappamatthake phussassa bhagavato vemātikakaniṭṭhabhātā hutvā nibbatto, aññepissa dve kaniṭṭhabhātaro ahesuṃ. Te tayo buddhappamukhabhikkhusaṅghaṃ nimantetvā paramāya pūjāya pūjetvā yāvajīvaṃ kusalaṃ katvā devamanussesu saṃsaranto amhākaṃ bhagavato uppattito puretarameva bārāṇasiyaṃ brāhmaṇakule tayo bhātaro hutvā nibbattā gottavasena tayopi kassapāti evaṃ nāmakā ahesuṃ. Te tayo vayappattā tayo vede uggaṇhiṃsu. Tesaṃ jeṭṭhabhātikassa pañcamāṇavakasatāni parivārā, majjhimassa tīṇi, kaniṭṭhassa dve, te attano ganthesu sāraṃ olokentā diṭṭhadhammikameva atthaṃ disvā pabbajjaṃ rocesuṃ. Tesu jeṭṭhabhātā attano parivārena saddhiṃ uruvelaṃ gantvā isipabbajjaṃ pabbajitvā uruvelakassapo nāma jāto, majjhimo gaṅgānadīvaṅke pabbajito nadīkassapo nāma jāto, kaniṭṭho gayāsīse pabbajito gayākassapo nāma jāto. Evaṃ tesu isipabbajjaṃ pabbajitvā tattha tattha vasantesu bahūnaṃ divasānaṃ accayena amhākaṃ bodhisatto mahābhinikkhamanaṃ nikkhamitvā paṭividdhasabbaññutaññāṇo anukkamena dhammacakkaṃ pavattetvā pañcavaggiyatthere arahatte patiṭṭhāpetvā yasakulaputtappamukhe pañcapaññāsajane sahāyake vinetvā saṭṭhi arahante ‘‘caratha, bhikkhave, cārika’’nti (mahāva. 32) vissajjetvā tiṃsabhaddavaggiye vinetvā uruvelakassapassa vasanaṭṭhānaṃ gantvā vasanatthāya agyāgāraṃ pavisitvā tattha gatanāgadamanādīhi aḍḍhuḍḍhasahassehi pāṭihāriyehi uruvelakassapaṃ saparivāraṃ vinetvā pabbājesi. Tassa pabbajjāvidhānañca iddhipāṭihāriyakaraṇañca sabbaṃ nadīkassapassa apadānaṭṭhakathāyaṃ āvi bhavissati. Tassa pabbajitabhāvaṃ sutvā itarepi dve bhātaro saparisā āgantvā satthu santike pabbajiṃsu. Sabbeva te iddhimayapattacīvaradharā ehibhikkhukā ahesuṃ. Satthā taṃ samaṇasahassaṃ ādāya gayāsīsaṃ gantvā piṭṭhipāsāṇe nisinno ādittapariyāyadesanāya (mahāva. 54) te sabbe arahatte patiṭṭhāpesi.
၂၅၁. သော ဧဝံ အရဟတ္တံ ပတ္ဝာ သောမနသ္သဇာတော အတ္တနော ပုဗ္ဗစရိတာပဒာနံ ပကာသေန္တော ပဒုမုတ္တရော နာမ ဇိနောတိအာဒိမာဟ။ အနုတ္တာနပဒမေဝ ဝဏ္ဏယိသ္သာမ။
251. So evaṃ arahattaṃ patvā somanassajāto attano pubbacaritāpadānaṃ pakāsento padumuttaro nāma jinotiādimāha. Anuttānapadameva vaṇṇayissāma.
၂၆၈. သော စ သဗ္ဗံ တမံ ဟန္တ္ဝာတိ သော ဖုသ္သော ဘဂဝာ ရာဂဒောသမောဟာဒိကိလေသန္ဓကာရံ ဝိဒ္ဓံသေတ္ဝာ။ ဝိဇဋေတ္ဝာ မဟာဇဋန္တိ တဏ္ဟာမာနာဒီဟိ ဒိယဍ္ဎသဟသ္သေဟိ ကိလေသဂဏေဟိ မဟာဗ္ယာကုလံ ဇဋံ ဝိဇဋေတ္ဝာ ပဒာလေတ္ဝာ ဖာလေတ္ဝာတိ အတ္ထော။ သဒေဝကံ ဒေဝလောကသဟိတံ သကလံ လောကသန္နိဝာသံတပ္ပယန္တော သန္တပ္ပယန္တော ပီဏေန္တော အမတံ ဝုဋ္ဌိံ မဟာနိဗ္ဗာနဝုဋ္ဌိဓာရံ ဝသ္သတေ ပဂ္ဃရာပေတီတိ ယောဇနာ။
268.Soca sabbaṃ tamaṃ hantvāti so phusso bhagavā rāgadosamohādikilesandhakāraṃ viddhaṃsetvā. Vijaṭetvā mahājaṭanti taṇhāmānādīhi diyaḍḍhasahassehi kilesagaṇehi mahābyākulaṃ jaṭaṃ vijaṭetvā padāletvā phāletvāti attho. Sadevakaṃ devalokasahitaṃ sakalaṃ lokasannivāsaṃtappayanto santappayanto pīṇento amataṃ vuṭṭhiṃ mahānibbānavuṭṭhidhāraṃ vassate paggharāpetīti yojanā.
၂၆၉. တဒာ ဟိ ဗာရာဏသိယန္တိ ‘‘ဗာရသ မနုသ္သာ’’တိအာဒီသု ဝိယ ဗာရသ ဒ္ဝာဒသရာသီ ဟုတ္ဝာ ပုရာ, ဟိမဝန္တတော ဣသယော စ ပစ္စေကမုနိသင္ခာတာ ဣသယော စ ဂန္ဓမာဒနတော အာကာသေနာဂန္တ္ဝာ ဧတ္ထ ဂစ္ဆန္တိ ဩတရန္တိ ပဝိသန္တီတိ ဗာရာဏသီ, အထ ဝာ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓသင္ခာတာနံ အနေကသတသဟသ္သာနံ ဓမ္မစက္ကပဝတ္တနတ္ထာယ ဩတရဋ္ဌာနံ နဂရံ လိင္ဂဝိပလ္လာသံ ကတ္ဝာ ဣတ္ထိလိင္ဂဝသေန ဗာရာဏသီတိ ဝုစ္စတိ, တိသ္သံ ဗာရာဏသိယံ။
269.Tadā hi bārāṇasiyanti ‘‘bārasa manussā’’tiādīsu viya bārasa dvādasarāsī hutvā purā, himavantato isayo ca paccekamunisaṅkhātā isayo ca gandhamādanato ākāsenāgantvā ettha gacchanti otaranti pavisantīti bārāṇasī, atha vā sammāsambuddhasaṅkhātānaṃ anekasatasahassānaṃ dhammacakkapavattanatthāya otaraṭṭhānaṃ nagaraṃ liṅgavipallāsaṃ katvā itthiliṅgavasena bārāṇasīti vuccati, tissaṃ bārāṇasiyaṃ.
၂၇၃. နိက္ခိတ္တသတ္ထံ ပစ္စန္တန္တိ ဆဍ္ဍိတသတ္ထံ ပာတိတအာဝုဓံ ပစ္စန္တဇနပဒံ နိဗ္ဗိသေဝနံ ကတ္ဝာ ပုနရုပစ္စတန္တိ ပုနရပိ တံ နဂရံ ဥပေစ္စ ဥပဂမ္မ သမ္ပတ္တာတိ အတ္ထော။ သေသံ သုဝိညေယ္ယမေဝာတိ။
273.Nikkhittasatthaṃpaccantanti chaḍḍitasatthaṃ pātitaāvudhaṃ paccantajanapadaṃ nibbisevanaṃ katvā punarupaccatanti punarapi taṃ nagaraṃ upecca upagamma sampattāti attho. Sesaṃ suviññeyyamevāti.
ဥရုဝေလကသ္သပတ္ထေရအပဒာနဝဏ္ဏနာ သမတ္တာ။
Uruvelakassapattheraapadānavaṇṇanā samattā.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / သုတ္တပိဋက • Suttapiṭaka / ခုဒ္ဒကနိကာယ • Khuddakanikāya / အပဒာနပာဠိ • Apadānapāḷi / ၈. ဥရုဝေဠကသ္သပတ္ထေရအပဒာနံ • 8. Uruveḷakassapattheraapadānaṃ
