Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / မဟာဝဂ္ဂပာဠိ • Mahāvaggapāḷi |
၁၂. ဥရုဝေလပာဋိဟာရိယကထာ
12. Uruvelapāṭihāriyakathā
၃၇. အထ ခော ဘဂဝာ အနုပုဗ္ဗေန စာရိကံ စရမာနော ယေန ဥရုဝေလာ တဒဝသရိ။ တေန ခော ပန သမယေန ဥရုဝေလာယံ တယော ဇဋိလာ ပဋိဝသန္တိ – ဥရုဝေလကသ္သပော, နဒီကသ္သပော, ဂယာကသ္သပောတိ။ တေသု ဥရုဝေလကသ္သပော ဇဋိလော ပဉ္စန္နံ ဇဋိလသတာနံ နာယကော ဟောတိ, ဝိနာယကော အဂ္ဂော ပမုခော ပာမောက္ခော။ နဒီကသ္သပော ဇဋိလော တိဏ္ဏံ ဇဋိလသတာနံ နာယကော ဟောတိ, ဝိနာယကော အဂ္ဂော ပမုခော ပာမောက္ခော။ ဂယာကသ္သပော ဇဋိလော ဒ္ဝိန္နံ ဇဋိလသတာနံ နာယကော ဟောတိ, ဝိနာယကော အဂ္ဂော ပမုခော ပာမောက္ခော။ အထ ခော ဘဂဝာ ယေန ဥရုဝေလကသ္သပသ္သ ဇဋိလသ္သ အသ္သမော တေနုပသင္ကမိ, ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဥရုဝေလကသ္သပံ ဇဋိလံ ဧတဒဝောစ – ‘‘သစေ တေ, ကသ္သပ , အဂရု, ဝသေယ္ယာမ ဧကရတ္တံ အဂ္ယာဂာရေ’’တိ? ‘‘န ခော မေ, မဟာသမဏ, ဂရု, စဏ္ဍေတ္ထ နာဂရာဇာ ဣဒ္ဓိမာ အာသိဝိသော ဃောရဝိသော, သော တံ မာ ဝိဟေဌေသီ’’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ခော ဘဂဝာ ဥရုဝေလကသ္သပံ ဇဋိလံ ဧတဒဝောစ – ‘‘သစေ တေ, ကသ္သပ, အဂရု, ဝသေယ္ယာမ ဧကရတ္တံ အဂ္ယာဂာရေ’’တိ? ‘‘န ခော မေ, မဟာသမဏ, ဂရု, စဏ္ဍေတ္ထ နာဂရာဇာ ဣဒ္ဓိမာ အာသိဝိသော ဃောရဝိသော, သော တံ မာ ဝိဟေဌေသီ’’တိ။ တတိယမ္ပိ ခော ဘဂဝာ ဥရုဝေလကသ္သပံ ဇဋိလံ ဧတဒဝောစ – ‘‘သစေ တေ, ကသ္သပ, အဂရု, ဝသေယ္ယာမ ဧကရတ္တံ အဂ္ယာဂာရေ’’တိ? ‘‘န ခော မေ, မဟာသမဏ, ဂရု, စဏ္ဍေတ္ထ နာဂရာဇာ ဣဒ္ဓိမာ အာသိဝိသော ဃောရဝိသော, သော တံ မာ ဝိဟေဌေသီ’’တိ။ ‘‘အပ္ပေဝ မံ န ဝိဟေဌေယ္ယ, ဣင္ဃ တ္ဝံ, ကသ္သပ, အနုဇာနာဟိ အဂ္ယာဂာရ’’န္တိ။ ‘‘ဝိဟရ, မဟာသမဏ, ယထာသုခ’’န္တိ။ အထ ခော ဘဂဝာ အဂ္ယာဂာရံ ပဝိသိတ္ဝာ တိဏသန္ထာရကံ ပညပေတ္ဝာ နိသီဒိ ပလ္လင္ကံ အာဘုဇိတ္ဝာ ဥဇုံ ကာယံ ပဏိဓာယ ပရိမုခံ သတိံ ဥပဋ္ဌပေတ္ဝာ။
37. Atha kho bhagavā anupubbena cārikaṃ caramāno yena uruvelā tadavasari. Tena kho pana samayena uruvelāyaṃ tayo jaṭilā paṭivasanti – uruvelakassapo, nadīkassapo, gayākassapoti. Tesu uruvelakassapo jaṭilo pañcannaṃ jaṭilasatānaṃ nāyako hoti, vināyako aggo pamukho pāmokkho. Nadīkassapo jaṭilo tiṇṇaṃ jaṭilasatānaṃ nāyako hoti, vināyako aggo pamukho pāmokkho. Gayākassapo jaṭilo dvinnaṃ jaṭilasatānaṃ nāyako hoti, vināyako aggo pamukho pāmokkho. Atha kho bhagavā yena uruvelakassapassa jaṭilassa assamo tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā uruvelakassapaṃ jaṭilaṃ etadavoca – ‘‘sace te, kassapa , agaru, vaseyyāma ekarattaṃ agyāgāre’’ti? ‘‘Na kho me, mahāsamaṇa, garu, caṇḍettha nāgarājā iddhimā āsiviso ghoraviso, so taṃ mā viheṭhesī’’ti. Dutiyampi kho bhagavā uruvelakassapaṃ jaṭilaṃ etadavoca – ‘‘sace te, kassapa, agaru, vaseyyāma ekarattaṃ agyāgāre’’ti? ‘‘Na kho me, mahāsamaṇa, garu, caṇḍettha nāgarājā iddhimā āsiviso ghoraviso, so taṃ mā viheṭhesī’’ti. Tatiyampi kho bhagavā uruvelakassapaṃ jaṭilaṃ etadavoca – ‘‘sace te, kassapa, agaru, vaseyyāma ekarattaṃ agyāgāre’’ti? ‘‘Na kho me, mahāsamaṇa, garu, caṇḍettha nāgarājā iddhimā āsiviso ghoraviso, so taṃ mā viheṭhesī’’ti. ‘‘Appeva maṃ na viheṭheyya, iṅgha tvaṃ, kassapa, anujānāhi agyāgāra’’nti. ‘‘Vihara, mahāsamaṇa, yathāsukha’’nti. Atha kho bhagavā agyāgāraṃ pavisitvā tiṇasanthārakaṃ paññapetvā nisīdi pallaṅkaṃ ābhujitvā ujuṃ kāyaṃ paṇidhāya parimukhaṃ satiṃ upaṭṭhapetvā.
၃၈. အဒ္ဒသာ ခော သော နာဂော ဘဂဝန္တံ ပဝိဋ္ဌံ, ဒိသ္ဝာန ဒုမ္မနော 1 ပဓူပာယိ 2။ အထ ခော ဘဂဝတော ဧတဒဟောသိ – ‘‘ယံနူနာဟံ ဣမသ္သ နာဂသ္သ အနုပဟစ္စ ဆဝိဉ္စ စမ္မဉ္စ မံသဉ္စ န္ဟာရုဉ္စ အဋ္ဌိဉ္စ အဋ္ဌိမိဉ္ဇဉ္စ တေဇသာ တေဇံ ပရိယာဒိယေယ္ယ’’န္တိ။ အထ ခော ဘဂဝာ တထာရူပံ ဣဒ္ဓာဘိသင္ခာရံ အဘိသင္ခရိတ္ဝာ ပဓူပာယိ။ အထ ခော သော နာဂော မက္ခံ အသဟမာနော ပဇ္ဇလိ။ ဘဂဝာပိ တေဇောဓာတုံ သမာပဇ္ဇိတ္ဝာ ပဇ္ဇလိ။ ဥဘိန္နံ သဇောတိဘူတာနံ အဂ္ယာဂာရံ အာဒိတ္တံ ဝိယ ဟောတိ သမ္ပဇ္ဇလိတံ သဇောတိဘူတံ။ အထ ခော တေ ဇဋိလာ အဂ္ယာဂာရံ ပရိဝာရေတ္ဝာ ဧဝမာဟံသု – ‘‘အဘိရူပော ဝတ ဘော မဟာသမဏော နာဂေန ဝိဟေဌိယတီ’’တိ။ အထ ခော ဘဂဝာ တသ္သာ ရတ္တိယာ အစ္စယေန တသ္သ နာဂသ္သ အနုပဟစ္စ ဆဝိဉ္စ စမ္မဉ္စ မံသဉ္စ န္ဟာရုဉ္စ အဋ္ဌိဉ္စ အဋ္ဌိမိဉ္ဇဉ္စ တေဇသာ တေဇံ ပရိယာဒိယိတ္ဝာ ပတ္တေ ပက္ခိပိတ္ဝာ ဥရုဝေလကသ္သပသ္သ ဇဋိလသ္သ ဒသ္သေသိ – ‘‘အယံ တေ, ကသ္သပ, နာဂော ပရိယာဒိန္နော 3 အသ္သ တေဇသာ တေဇော’’တိ။ အထ ခော ဥရုဝေလကသ္သပသ္သ ဇဋိလသ္သ ဧတဒဟောသိ – ‘‘မဟိဒ္ဓိကော ခော မဟာသမဏော မဟာနုဘာဝော, ယတ္ရ ဟိ နာမ စဏ္ဍသ္သ နာဂရာဇသ္သ ဣဒ္ဓိမတော အာသိဝိသသ္သ ဃောရဝိသသ္သ တေဇသာ တေဇံ ပရိယာဒိယိသ္သတိ, နတ္ဝေဝ စ ခော အရဟာ ယထာ အဟ’’န္တိ။
38. Addasā kho so nāgo bhagavantaṃ paviṭṭhaṃ, disvāna dummano 4 padhūpāyi 5. Atha kho bhagavato etadahosi – ‘‘yaṃnūnāhaṃ imassa nāgassa anupahacca chaviñca cammañca maṃsañca nhāruñca aṭṭhiñca aṭṭhimiñjañca tejasā tejaṃ pariyādiyeyya’’nti. Atha kho bhagavā tathārūpaṃ iddhābhisaṅkhāraṃ abhisaṅkharitvā padhūpāyi. Atha kho so nāgo makkhaṃ asahamāno pajjali. Bhagavāpi tejodhātuṃ samāpajjitvā pajjali. Ubhinnaṃ sajotibhūtānaṃ agyāgāraṃ ādittaṃ viya hoti sampajjalitaṃ sajotibhūtaṃ. Atha kho te jaṭilā agyāgāraṃ parivāretvā evamāhaṃsu – ‘‘abhirūpo vata bho mahāsamaṇo nāgena viheṭhiyatī’’ti. Atha kho bhagavā tassā rattiyā accayena tassa nāgassa anupahacca chaviñca cammañca maṃsañca nhāruñca aṭṭhiñca aṭṭhimiñjañca tejasā tejaṃ pariyādiyitvā patte pakkhipitvā uruvelakassapassa jaṭilassa dassesi – ‘‘ayaṃ te, kassapa, nāgo pariyādinno 6 assa tejasā tejo’’ti. Atha kho uruvelakassapassa jaṭilassa etadahosi – ‘‘mahiddhiko kho mahāsamaṇo mahānubhāvo, yatra hi nāma caṇḍassa nāgarājassa iddhimato āsivisassa ghoravisassa tejasā tejaṃ pariyādiyissati, natveva ca kho arahā yathā aha’’nti.
၃၉.
39.
နေရဉ္ဇရာယံ ဘဂဝာ၊ ဥရုဝေလကသ္သပံ ဇဋိလံ အဝောစ။
Nerañjarāyaṃ bhagavā, uruvelakassapaṃ jaṭilaṃ avoca;
‘‘သစေ တေ ကသ္သပ အဂရု၊ ဝိဟရေမု အဇ္ဇဏ္ဟော အဂ္ဂိသာလမ္ဟီ’’တိ 7။
‘‘Sace te kassapa agaru, viharemu ajjaṇho aggisālamhī’’ti 8.
‘‘န ခော မေ မဟာသမဏ ဂရု။
‘‘Na kho me mahāsamaṇa garu;
ဖာသုကာမောဝ တံ နိဝာရေမိ။
Phāsukāmova taṃ nivāremi;
စဏ္ဍေတ္ထ နာဂရာဇာ။
Caṇḍettha nāgarājā;
ဣဒ္ဓိမာ အာသိဝိသော ဃောရဝိသော။
Iddhimā āsiviso ghoraviso;
သော တံ မာ ဝိဟေဌေသီ’’တိ။
So taṃ mā viheṭhesī’’ti.
‘‘အပ္ပေဝ မံ န ဝိဟေဌေယ္ယ။
‘‘Appeva maṃ na viheṭheyya;
ဣင္ဃ တ္ဝံ ကသ္သပ အနုဇာနာဟိ အဂ္ယာဂာရ’’န္တိ။
Iṅgha tvaṃ kassapa anujānāhi agyāgāra’’nti;
ဒိန္နန္တိ နံ ဝိဒိတ္ဝာ။
Dinnanti naṃ viditvā;
ဒိသ္ဝာ ဣသိံ ပဝိဋ္ဌံ၊ အဟိနာဂော ဒုမ္မနော ပဓူပာယိ။
Disvā isiṃ paviṭṭhaṃ, ahināgo dummano padhūpāyi;
သုမနမနသော အဓိမနော 11၊ မနုသ္သနာဂောပိ တတ္ထ ပဓူပာယိ။
Sumanamanaso adhimano 12, manussanāgopi tattha padhūpāyi.
မက္ခဉ္စ အသဟမာနော၊ အဟိနာဂော ပာဝကောဝ ပဇ္ဇလိ။
Makkhañca asahamāno, ahināgo pāvakova pajjali;
တေဇောဓာတုသု ကုသလော၊ မနုသ္သနာဂောပိ တတ္ထ ပဇ္ဇလိ။
Tejodhātusu kusalo, manussanāgopi tattha pajjali.
ဥဘိန္နံ သဇောတိဘူတာနံ။
Ubhinnaṃ sajotibhūtānaṃ;
အဂ္ယာဂာရံ အာဒိတ္တံ ဟောတိ သမ္ပဇ္ဇလိတံ သဇောတိဘူတံ။
Agyāgāraṃ ādittaṃ hoti sampajjalitaṃ sajotibhūtaṃ;
ဥဒိစ္ဆရေ ဇဋိလာ။
Udicchare jaṭilā;
‘‘အဘိရူပော ဝတ ဘော မဟာသမဏော။
‘‘Abhirūpo vata bho mahāsamaṇo;
နာဂေန ဝိဟေဌိယတီ’’တိ ဘဏန္တိ။
Nāgena viheṭhiyatī’’ti bhaṇanti.
အနေကဝဏ္ဏာ အစ္စိယော ဟောန္တိ။
Anekavaṇṇā acciyo honti.
နီလာ အထ လောဟိတိကာ။
Nīlā atha lohitikā;
မဉ္ဇိဋ္ဌာ ပီတကာ ဖလိကဝဏ္ဏာယော။
Mañjiṭṭhā pītakā phalikavaṇṇāyo;
အင္ဂီရသသ္သ ကာယေ။
Aṅgīrasassa kāye;
အနေကဝဏ္ဏာ အစ္စိယော ဟောန္တိ။
Anekavaṇṇā acciyo honti.
ပတ္တမ္ဟိ ဩဒဟိတ္ဝာ။
Pattamhi odahitvā;
အဟိနာဂံ ဗ္ရာဟ္မဏသ္သ ဒသ္သေသိ။
Ahināgaṃ brāhmaṇassa dassesi;
‘‘အယံ တေ ကသ္သပ နာဂော။
‘‘Ayaṃ te kassapa nāgo;
ပရိယာဒိန္နော အသ္သ တေဇသာ တေဇော’’တိ။
Pariyādinno assa tejasā tejo’’ti.
အထ ခော ဥရုဝေလကသ္သပော ဇဋိလော ဘဂဝတော ဣမိနာ ဣဒ္ဓိပာဋိဟာရိယေန အဘိပ္ပသန္နော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ – ‘‘ဣဓေဝ, မဟာသမဏ, ဝိဟရ, အဟံ တေ 19 ဓုဝဘတ္တေနာ’’တိ။
Atha kho uruvelakassapo jaṭilo bhagavato iminā iddhipāṭihāriyena abhippasanno bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘idheva, mahāsamaṇa, vihara, ahaṃ te 20 dhuvabhattenā’’ti.
ပဌမံ ပာဋိဟာရိယံ။
Paṭhamaṃ pāṭihāriyaṃ.
၄၀. အထ ခော ဘဂဝာ ဥရုဝေလကသ္သပသ္သ ဇဋိလသ္သ အသ္သမသ္သ အဝိဒူရေ အညတရသ္မိံ ဝနသဏ္ဍေ ဝိဟာသိ။ အထ ခော စတ္တာရော မဟာရာဇာနော အဘိက္ကန္တာယ ရတ္တိယာ အဘိက္ကန္တဝဏ္ဏာ ကေဝလကပ္ပံ ဝနသဏ္ဍံ ဩဘာသေတ္ဝာ ယေန ဘဂဝာ တေနုပသင္ကမိံသု, ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝာဒေတ္ဝာ စတုဒ္ဒိသာ အဋ္ဌံသု သေယ္ယထာပိ မဟန္တာ အဂ္ဂိက္ခန္ဓာ။ အထ ခော ဥရုဝေလကသ္သပော ဇဋိလော တသ္သာ ရတ္တိယာ အစ္စယေန ယေန ဘဂဝာ တေနုပသင္ကမိ, ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ – ‘‘ကာလော, မဟာသမဏ, နိဋ္ဌိတံ ဘတ္တံ။ ကေ နု ခော တေ, မဟာသမဏ, အဘိက္ကန္တာယ ရတ္တိယာ အဘိက္ကန္တဝဏ္ဏာ ကေဝလကပ္ပံ ဝနသဏ္ဍံ ဩဘာသေတ္ဝာ ယေန တ္ဝံ တေနုပသင္ကမိံသု , ဥပသင္ကမိတ္ဝာ တံ အဘိဝာဒေတ္ဝာ စတုဒ္ဒိသာ အဋ္ဌံသု ‘‘သေယ္ယထာပိ မဟန္တာ အဂ္ဂိက္ခန္ဓာ’’တိ။ ‘‘ဧတေ ခော, ကသ္သပ, စတ္တာရော မဟာရာဇာနော ယေနာဟံ တေနုပသင္ကမိံသု ဓမ္မသ္သဝနာယာ’’တိ။ အထ ခော ဥရုဝေလကသ္သပသ္သ ဇဋိလသ္သ ဧတဒဟောသိ – ‘‘မဟိဒ္ဓိကော ခော မဟာသမဏော မဟာနုဘာဝော, ယတ္ရ ဟိ နာမ စတ္တာရောပိ မဟာရာဇာနော ဥပသင္ကမိသ္သန္တိ ဓမ္မသ္သဝနာယ, န တ္ဝေဝ စ ခော အရဟာ ယထာ အဟ’’န္တိ။ အထ ခော ဘဂဝာ ဥရုဝေလကသ္သပသ္သ ဇဋိလသ္သ ဘတ္တံ ဘုဉ္ဇိတ္ဝာ တသ္မိံယေဝ ဝနသဏ္ဍေ ဝိဟာသိ။
40. Atha kho bhagavā uruvelakassapassa jaṭilassa assamassa avidūre aññatarasmiṃ vanasaṇḍe vihāsi. Atha kho cattāro mahārājāno abhikkantāya rattiyā abhikkantavaṇṇā kevalakappaṃ vanasaṇḍaṃ obhāsetvā yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu, upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā catuddisā aṭṭhaṃsu seyyathāpi mahantā aggikkhandhā. Atha kho uruvelakassapo jaṭilo tassā rattiyā accayena yena bhagavā tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘kālo, mahāsamaṇa, niṭṭhitaṃ bhattaṃ. Ke nu kho te, mahāsamaṇa, abhikkantāya rattiyā abhikkantavaṇṇā kevalakappaṃ vanasaṇḍaṃ obhāsetvā yena tvaṃ tenupasaṅkamiṃsu , upasaṅkamitvā taṃ abhivādetvā catuddisā aṭṭhaṃsu ‘‘seyyathāpi mahantā aggikkhandhā’’ti. ‘‘Ete kho, kassapa, cattāro mahārājāno yenāhaṃ tenupasaṅkamiṃsu dhammassavanāyā’’ti. Atha kho uruvelakassapassa jaṭilassa etadahosi – ‘‘mahiddhiko kho mahāsamaṇo mahānubhāvo, yatra hi nāma cattāropi mahārājāno upasaṅkamissanti dhammassavanāya, na tveva ca kho arahā yathā aha’’nti. Atha kho bhagavā uruvelakassapassa jaṭilassa bhattaṃ bhuñjitvā tasmiṃyeva vanasaṇḍe vihāsi.
ဒုတိယံ ပာဋိဟာရိယံ။
Dutiyaṃ pāṭihāriyaṃ.
၄၁. အထ ခော သက္ကော ဒေဝာနမိန္ဒော အဘိက္ကန္တာယ ရတ္တိယာ အဘိက္ကန္တဝဏ္ဏော ကေဝလကပ္ပံ ဝနသဏ္ဍံ ဩဘာသေတ္ဝာ ယေန ဘဂဝာ တေနုပသင္ကမိ , ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝာဒေတ္ဝာ ဧကမန္တံ အဋ္ဌာသိ သေယ္ယထာပိ မဟာအဂ္ဂိက္ခန္ဓော, ပုရိမာဟိ ဝဏ္ဏနိဘာဟိ အဘိက္ကန္တတရော စ ပဏီတတရော စ။ အထ ခော ဥရုဝေလကသ္သပော ဇဋိလော တသ္သာ ရတ္တိယာ အစ္စယေန ယေန ဘဂဝာ တေနုပသင္ကမိ, ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ – ‘‘ကာလော, မဟာသမဏ, နိဋ္ဌိတံ ဘတ္တံ။ ကော နု ခော သော, မဟာသမဏ, အဘိက္ကန္တာယ ရတ္တိယာ အဘိက္ကန္တဝဏ္ဏော ကေဝလကပ္ပံ ဝနသဏ္ဍံ ဩဘာသေတ္ဝာ ယေန တ္ဝံ တေနုပသင္ကမိ, ဥပသင္ကမိတ္ဝာ တံ အဘိဝာဒေတ္ဝာ ဧကမန္တံ အဋ္ဌာသိ သေယ္ယထာပိ မဟာအဂ္ဂိက္ခန္ဓော, ပုရိမာဟိ ဝဏ္ဏနိဘာဟိ အဘိက္ကန္တတရော စ ပဏီတတရော စာ’’တိ? ‘‘ဧသော ခော, ကသ္သပ, သက္ကော ဒေဝာနမိန္ဒော ယေနာဟံ တေနုပသင္ကမိ ဓမ္မသ္သဝနာယာ’’တိ။ အထ ခော ဥရုဝေလကသ္သပသ္သ ဇဋိလသ္သ ဧတဒဟောသိ – ‘‘မဟိဒ္ဓိကော ခော မဟာသမဏော မဟာနုဘာဝော, ယတ္ရ ဟိ နာမ သက္ကောပိ ဒေဝာနမိန္ဒော ဥပသင္ကမိသ္သတိ ဓမ္မသ္သဝနာယ, န တ္ဝေဝ စ ခော အရဟာ ယထာ အဟ’’န္တိ။ အထ ခော ဘဂဝာ ဥရုဝေလကသ္သပသ္သ ဇဋိလသ္သ ဘတ္တံ ဘုဉ္ဇိတ္ဝာ တသ္မိံယေဝ ဝနသဏ္ဍေ ဝိဟာသိ။
41. Atha kho sakko devānamindo abhikkantāya rattiyā abhikkantavaṇṇo kevalakappaṃ vanasaṇḍaṃ obhāsetvā yena bhagavā tenupasaṅkami , upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhāsi seyyathāpi mahāaggikkhandho, purimāhi vaṇṇanibhāhi abhikkantataro ca paṇītataro ca. Atha kho uruvelakassapo jaṭilo tassā rattiyā accayena yena bhagavā tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘kālo, mahāsamaṇa, niṭṭhitaṃ bhattaṃ. Ko nu kho so, mahāsamaṇa, abhikkantāya rattiyā abhikkantavaṇṇo kevalakappaṃ vanasaṇḍaṃ obhāsetvā yena tvaṃ tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā taṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhāsi seyyathāpi mahāaggikkhandho, purimāhi vaṇṇanibhāhi abhikkantataro ca paṇītataro cā’’ti? ‘‘Eso kho, kassapa, sakko devānamindo yenāhaṃ tenupasaṅkami dhammassavanāyā’’ti. Atha kho uruvelakassapassa jaṭilassa etadahosi – ‘‘mahiddhiko kho mahāsamaṇo mahānubhāvo, yatra hi nāma sakkopi devānamindo upasaṅkamissati dhammassavanāya, na tveva ca kho arahā yathā aha’’nti. Atha kho bhagavā uruvelakassapassa jaṭilassa bhattaṃ bhuñjitvā tasmiṃyeva vanasaṇḍe vihāsi.
တတိယံ ပာဋိဟာရိယံ။
Tatiyaṃ pāṭihāriyaṃ.
၄၂. အထ ခော ဗ္ရဟ္မာ သဟမ္ပတိ အဘိက္ကန္တာယ ရတ္တိယာ အဘိက္ကန္တဝဏ္ဏော ကေဝလကပ္ပံ ဝနသဏ္ဍံ ဩဘာသေတ္ဝာ ယေန ဘဂဝာ တေနုပသင္ကမိ, ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝာဒေတ္ဝာ ဧကမန္တံ အဋ္ဌာသိ သေယ္ယထာပိ မဟာအဂ္ဂိက္ခန္ဓော, ပုရိမာဟိ ဝဏ္ဏနိဘာဟိ အဘိက္ကန္တတရော စ ပဏီတတရော စ။ အထ ခော ဥရုဝေလကသ္သပော ဇဋိလော တသ္သာ ရတ္တိယာ အစ္စယေန ယေန ဘဂဝာ တေနုပသင္ကမိ, ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ – ‘‘ကာလော, မဟာသမဏ, နိဋ္ဌိတံ ဘတ္တံ။ ကော နု ခော သော, မဟာသမဏ, အဘိက္ကန္တာယ ရတ္တိယာ အဘိက္ကန္တဝဏ္ဏော ကေဝလကပ္ပံ ဝနသဏ္ဍံ ဩဘာသေတ္ဝာ ယေန တ္ဝံ တေနုပသင္ကမိ, ဥပသင္ကမိတ္ဝာ တံ အဘိဝာဒေတ္ဝာ ဧကမန္တံ အဋ္ဌာသိ သေယ္ယထာပိ မဟာအဂ္ဂိက္ခန္ဓော, ပုရိမာဟိ ဝဏ္ဏနိဘာဟိ အဘိက္ကန္တတရော စ ပဏီတတရော စာ’’တိ? ‘‘ဧသော ခော, ကသ္သပ, ဗ္ရဟ္မာ သဟမ္ပတိ ယေနာဟံ တေနုပသင္ကမိ ဓမ္မသ္သဝနာယာ’’တိ။ အထ ခော ဥရုဝေလကသ္သပသ္သ ဇဋိလသ္သ ဧတဒဟောသိ – ‘‘မဟိဒ္ဓိကော ခော မဟာသမဏော မဟာနုဘာဝော, ယတ္ရ ဟိ နာမ ဗ္ရဟ္မာပိ သဟမ္ပတိ ဥပသင္ကမိသ္သတိ ဓမ္မသ္သဝနာယ, န တ္ဝေဝ စ ခော အရဟာ ယထာ အဟ’’န္တိ။ အထ ခော ဘဂဝာ ဥရုဝေလကသ္သပသ္သ ဇဋိလသ္သ ဘတ္တံ ဘုဉ္ဇိတ္ဝာ တသ္မိံယေဝ ဝနသဏ္ဍေ ဝိဟာသိ။
42. Atha kho brahmā sahampati abhikkantāya rattiyā abhikkantavaṇṇo kevalakappaṃ vanasaṇḍaṃ obhāsetvā yena bhagavā tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhāsi seyyathāpi mahāaggikkhandho, purimāhi vaṇṇanibhāhi abhikkantataro ca paṇītataro ca. Atha kho uruvelakassapo jaṭilo tassā rattiyā accayena yena bhagavā tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘kālo, mahāsamaṇa, niṭṭhitaṃ bhattaṃ. Ko nu kho so, mahāsamaṇa, abhikkantāya rattiyā abhikkantavaṇṇo kevalakappaṃ vanasaṇḍaṃ obhāsetvā yena tvaṃ tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā taṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhāsi seyyathāpi mahāaggikkhandho, purimāhi vaṇṇanibhāhi abhikkantataro ca paṇītataro cā’’ti? ‘‘Eso kho, kassapa, brahmā sahampati yenāhaṃ tenupasaṅkami dhammassavanāyā’’ti. Atha kho uruvelakassapassa jaṭilassa etadahosi – ‘‘mahiddhiko kho mahāsamaṇo mahānubhāvo, yatra hi nāma brahmāpi sahampati upasaṅkamissati dhammassavanāya, na tveva ca kho arahā yathā aha’’nti. Atha kho bhagavā uruvelakassapassa jaṭilassa bhattaṃ bhuñjitvā tasmiṃyeva vanasaṇḍe vihāsi.
စတုတ္ထံ ပာဋိဟာရိယံ။
Catutthaṃ pāṭihāriyaṃ.
၄၃. တေန ခော ပန သမယေန ဥရုဝေလကသ္သပသ္သ ဇဋိလသ္သ မဟာယညော ပစ္စုပဋ္ဌိတော ဟောတိ, ကေဝလကပ္ပာ စ အင္ဂမဂဓာ ပဟူတံ ခာဒနီယံ ဘောဇနီယံ အာဒာယ အဘိက္ကမိတုကာမာ ဟောန္တိ ။ အထ ခော ဥရုဝေလကသ္သပသ္သ ဇဋိလသ္သ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ဧတရဟိ ခော မေ မဟာယညော ပစ္စုပဋ္ဌိတော, ကေဝလကပ္ပာ စ အင္ဂမဂဓာ ပဟူတံ ခာဒနီယံ ဘောဇနီယံ အာဒာယ အဘိက္ကမိသ္သန္တိ။ သစေ မဟာသမဏော မဟာဇနကာယေ ဣဒ္ဓိပာဋိဟာရိယံ ကရိသ္သတိ , မဟာသမဏသ္သ လာဘသက္ကာရော အဘိဝဍ္ဎိသ္သတိ, မမ လာဘသက္ကာရော ပရိဟာယိသ္သတိ။ အဟော နူန မဟာသမဏော သ္ဝာတနာယ နာဂစ္ဆေယ္ယာ’’တိ။ အထ ခော ဘဂဝာ ဥရုဝေလကသ္သပသ္သ ဇဋိလသ္သ စေတသာ စေတောပရိဝိတက္ကမညာယ ဥတ္တရကုရုံ ဂန္တ္ဝာ တတော ပိဏ္ဍပာတံ အာဟရိတ္ဝာ အနောတတ္တဒဟေ ပရိဘုဉ္ဇိတ္ဝာ တတ္ထေဝ ဒိဝာဝိဟာရံ အကာသိ။ အထ ခော ဥရုဝေလကသ္သပော ဇဋိလော တသ္သာ ရတ္တိယာ အစ္စယေန ယေန ဘဂဝာ တေနုပသင္ကမိ, ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ – ‘‘ကာလော, မဟာသမဏ, နိဋ္ဌိတံ ဘတ္တံ။ ကိံ နု ခော, မဟာသမဏ, ဟိယ္ယော နာဂမာသိ? အပိ စ မယံ တံ သရာမ – ကိံ နု ခော မဟာသမဏော နာဂစ္ဆတီတိ? ခာဒနီယသ္သ စ ဘောဇနီယသ္သ စ တေ ပဋိဝီသော 21 ဌပိတော’’တိ။ နနု တေ, ကသ္သပ, ဧတဒဟောသိ – ‘‘‘ဧတရဟိ ခော မေ မဟာယညော ပစ္စုပဋ္ဌိတော, ကေဝလကပ္ပာ စ အင္ဂမဂဓာ ပဟူတံ ခာဒနီယံ ဘောဇနီယံ အာဒာယ အဘိက္ကမိသ္သန္တိ, သစေ မဟာသမဏော မဟာဇနကာယေ ဣဒ္ဓိပာဋိဟာရိယံ ကရိသ္သတိ, မဟာသမဏသ္သ လာဘသက္ကာရော အဘိဝဍ္ဎိသ္သတိ, မမ လာဘသက္ကာရော ပရိဟာယိသ္သတိ, အဟော နူန မဟာသမဏော သ္ဝာတနာယ နာဂစ္ဆေယ္ယာ’တိ။ သော ခော အဟံ, ကသ္သပ, တဝ စေတသာ စေတောပရိဝိတက္ကံ အညာယ ဥတ္တရကုရုံ ဂန္တ္ဝာ တတော ပိဏ္ဍပာတံ အာဟရိတ္ဝာ အနောတတ္တဒဟေ ပရိဘုဉ္ဇိတ္ဝာ တတ္ထေဝ ဒိဝာဝိဟာရံ အကာသိ’’န္တိ။ အထ ခော ဥရုဝေလကသ္သပသ္သ ဇဋိလသ္သ ဧတဒဟောသိ – ‘‘မဟိဒ္ဓိကော ခော မဟာသမဏော မဟာနုဘာဝော, ယတ္ရ ဟိ နာမ စေတသာပိ စိတ္တံ ပဇာနိသ္သတိ , န တ္ဝေဝ စ ခော အရဟာ ယထာ အဟ’’န္တိ။ အထ ခော ဘဂဝာ ဥရုဝေလကသ္သပသ္သ ဇဋိလသ္သ ဘတ္တံ ဘုဉ္ဇိတ္ဝာ တသ္မိံယေဝ ဝနသဏ္ဍေ ဝိဟာသိ။
43. Tena kho pana samayena uruvelakassapassa jaṭilassa mahāyañño paccupaṭṭhito hoti, kevalakappā ca aṅgamagadhā pahūtaṃ khādanīyaṃ bhojanīyaṃ ādāya abhikkamitukāmā honti . Atha kho uruvelakassapassa jaṭilassa etadahosi – ‘‘etarahi kho me mahāyañño paccupaṭṭhito, kevalakappā ca aṅgamagadhā pahūtaṃ khādanīyaṃ bhojanīyaṃ ādāya abhikkamissanti. Sace mahāsamaṇo mahājanakāye iddhipāṭihāriyaṃ karissati , mahāsamaṇassa lābhasakkāro abhivaḍḍhissati, mama lābhasakkāro parihāyissati. Aho nūna mahāsamaṇo svātanāya nāgaccheyyā’’ti. Atha kho bhagavā uruvelakassapassa jaṭilassa cetasā cetoparivitakkamaññāya uttarakuruṃ gantvā tato piṇḍapātaṃ āharitvā anotattadahe paribhuñjitvā tattheva divāvihāraṃ akāsi. Atha kho uruvelakassapo jaṭilo tassā rattiyā accayena yena bhagavā tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘kālo, mahāsamaṇa, niṭṭhitaṃ bhattaṃ. Kiṃ nu kho, mahāsamaṇa, hiyyo nāgamāsi? Api ca mayaṃ taṃ sarāma – kiṃ nu kho mahāsamaṇo nāgacchatīti? Khādanīyassa ca bhojanīyassa ca te paṭivīso 22 ṭhapito’’ti. Nanu te, kassapa, etadahosi – ‘‘‘etarahi kho me mahāyañño paccupaṭṭhito, kevalakappā ca aṅgamagadhā pahūtaṃ khādanīyaṃ bhojanīyaṃ ādāya abhikkamissanti, sace mahāsamaṇo mahājanakāye iddhipāṭihāriyaṃ karissati, mahāsamaṇassa lābhasakkāro abhivaḍḍhissati, mama lābhasakkāro parihāyissati, aho nūna mahāsamaṇo svātanāya nāgaccheyyā’ti. So kho ahaṃ, kassapa, tava cetasā cetoparivitakkaṃ aññāya uttarakuruṃ gantvā tato piṇḍapātaṃ āharitvā anotattadahe paribhuñjitvā tattheva divāvihāraṃ akāsi’’nti. Atha kho uruvelakassapassa jaṭilassa etadahosi – ‘‘mahiddhiko kho mahāsamaṇo mahānubhāvo, yatra hi nāma cetasāpi cittaṃ pajānissati , na tveva ca kho arahā yathā aha’’nti. Atha kho bhagavā uruvelakassapassa jaṭilassa bhattaṃ bhuñjitvā tasmiṃyeva vanasaṇḍe vihāsi.
ပဉ္စမံ ပာဋိဟာရိယံ။
Pañcamaṃ pāṭihāriyaṃ.
၄၄. တေန ခော ပန သမယေန ဘဂဝတော ပံသုကူလံ ဥပ္ပန္နံ ဟောတိ။ အထ ခော ဘဂဝတော ဧတဒဟောသိ – ‘‘ကတ္ထ နု ခော အဟံ ပံသုကူလံ ဓောဝေယ္ယ’’န္တိ? အထ ခော သက္ကော ဒေဝာနမိန္ဒော ဘဂဝတော စေတသာ စေတောပရိဝိတက္ကမညာယ ပာဏိနာ ပောက္ခရဏိံ ခဏိတ္ဝာ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ – ‘‘ဣဓ, ဘန္တေ, ဘဂဝာ ပံသုကူလံ ဓောဝတူ’’တိ။ အထ ခော ဘဂဝတော ဧတဒဟောသိ – ‘‘ကိမ္ဟိ နု ခော အဟံ ပံသုကူလံ ပရိမဒ္ဒေယ္ယ’’န္တိ? အထ ခော သက္ကော ဒေဝာနမိန္ဒော ဘဂဝတော စေတသာ စေတောပရိဝိတက္ကမညာယ မဟတိံ သိလံ ဥပနိက္ခိပိ – ဣဓ, ဘန္တေ, ဘဂဝာ ပံသုကူလံ ပရိမဒ္ဒတူတိ။ အထ ခော ဘဂဝတော ဧတဒဟောသိ – ‘‘ကိမ္ဟိ နု ခော အဟံ 23 အာလမ္ဗိတ္ဝာ ဥတ္တရေယ္ယ’’န္တိ? အထ ခော ကကုဓေ အဓိဝတ္ထာ ဒေဝတာ ဘဂဝတော စေတသာ စေတောပရိဝိတက္ကမညာယ သာခံ ဩနာမေသိ – ဣဓ, ဘန္တေ, ဘဂဝာ အာလမ္ဗိတ္ဝာ ဥတ္တရတူတိ။ အထ ခော ဘဂဝတော ဧတဒဟောသိ – ‘‘ကိမ္ဟိ နု ခော အဟံ ပံသုကူလံ ဝိသ္သဇ္ဇေယ္ယ’’န္တိ? အထ ခော သက္ကော ဒေဝာနမိန္ဒော ဘဂဝတော စေတသာ စေတောပရိဝိတက္ကမညာယ မဟတိံ သိလံ ဥပနိက္ခိပိ – ဣဓ, ဘန္တေ, ဘဂဝာ ပံသုကူလံ ဝိသ္သဇ္ဇေတူတိ။ အထ ခော ဥရုဝေလကသ္သပော ဇဋိလော တသ္သာ ရတ္တိယာ အစ္စယေန ယေန ဘဂဝာ တေနုပသင္ကမိ, ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ – ‘‘ကာလော , မဟာသမဏ, နိဋ္ဌိတံ ဘတ္တံ။ ကိံ နု ခော, မဟာသမဏ, နာယံ ပုဗ္ဗေ ဣဓ ပောက္ခရဏီ, သာယံ ဣဓ ပောက္ခရဏီ။ နယိမာ သိလာ ပုဗ္ဗေ ဥပနိက္ခိတ္တာ။ ကေနိမာ သိလာ ဥပနိက္ခိတ္တာ? နယိမသ္သ ကကုဓသ္သ ပုဗ္ဗေ သာခာ ဩနတာ, သာယံ သာခာ ဩနတာ’’တိ။ ဣဓ မေ, ကသ္သပ, ပံသုကူလံ ဥပ္ပန္နံ အဟောသိ။ တသ္သ မယ္ဟံ, ကသ္သပ, ဧတဒဟောသိ – ‘‘ကတ္ထ နု ခော အဟံ ပံသုကူလံ ဓောဝေယ္ယ’’န္တိ? အထ ခော, ကသ္သပ, သက္ကော ဒေဝာနမိန္ဒော မမ စေတသာ စေတောပရိဝိတက္ကမညာယ ပာဏိနာ ပောက္ခရဏိံ ခဏိတ္ဝာ မံ ဧတဒဝောစ – ‘‘ဣဓ, ဘန္တေ, ဘဂဝာ ပံသုကူလံ ဓောဝတူ’’တိ။ သာယံ ကသ္သပ အမနုသ္သေန ပာဏိနာ ခဏိတာ ပောက္ခရဏီ။ တသ္သ မယ္ဟံ, ကသ္သပ, ဧတဒဟောသိ – ‘‘ကိမ္ဟိ နု ခော အဟံ ပံသုကူလံ ပရိမဒ္ဒေယ္ယ’’န္တိ? အထ ခော, ကသ္သပ, သက္ကော ဒေဝာနမိန္ဒော မမ စေတသာ စေတောပရိဝိတက္ကမညာယ မဟတိံ သိလံ ဥပနိက္ခိပိ – ‘‘ဣဓ, ဘန္တေ, ဘဂဝာ ပံသုကူလံ ပရိမဒ္ဒတူ’’တိ။ သာယံ ကသ္သပ အမနုသ္သေန ဥပနိက္ခိတ္တာ သိလာ။ တသ္သ မယ္ဟံ, ကသ္သပ, ဧတဒဟောသိ – ‘‘ကိမ္ဟိ နု ခော အဟံ အာလမ္ဗိတ္ဝာ ဥတ္တရေယ္ယ’’န္တိ? အထ ခော, ကသ္သပ, ကကုဓေ အဓိဝတ္ထာ ဒေဝတာ ဇ မမ စေတသာ စေတောပရိဝိတက္ကမညာယ သာခံ ဩနာမေသိ – ‘‘ဣဓ, ဘန္တေ, ဘဂဝာ အာလမ္ဗိတ္ဝာ ဥတ္တရဇ္တူ’’တိ။ သ္ဝာယံ အာဟရဟတ္ထော ကကုဓော။ တသ္သ မယ္ဟံ, ကသ္သပ, ဧတဒဟောသိ – ‘‘ကိမ္ဟိ နု ခော အဟံ ပံသုကူလံ ဝိသ္သဇ္ဇေယ္ယ’’န္တိ? အထ ခော, ကသ္သပ, သက္ကော ဒေဝာနမိန္ဒော မမ စေတသာ စေတောပရိဝိတက္ကမညာယ မဟတိံ သိလံ ဥပနိက္ခိပိ – ‘‘ဣဓ, ဘန္တေ, ဘဂဝာ ပံသုကူလံ ဝိသ္သဇ္ဇေတူ’’တိ ။ သာယံ ကသ္သပ အမနုသ္သေန ဥပနိက္ခိတ္တာ သိလာတိ။ အထ ခော ဥရုဝေလကသ္သပသ္သ ဇဋိလသ္သ ဧတဒဟောသိ – ‘‘မဟိဒ္ဓိကော ခော မဟာသမဏော မဟာနုဘာဝော, ယတ္ရ ဟိ နာမ သက္ကောပိ ဒေဝာနမိန္ဒော ဝေယ္ယာဝစ္စံ ကရိသ္သတိ, န တ္ဝေဝ စ ခော အရဟာ ယထာ အဟ’’န္တိ။ အထ ခော ဘဂဝာ ဥရုဝေလကသ္သပသ္သ ဇဋိလသ္သ ဘတ္တံ ဘုဉ္ဇိတ္ဝာ တသ္မိံယေဝ ဝနသဏ္ဍေ ဝိဟာသိ။
44. Tena kho pana samayena bhagavato paṃsukūlaṃ uppannaṃ hoti. Atha kho bhagavato etadahosi – ‘‘kattha nu kho ahaṃ paṃsukūlaṃ dhoveyya’’nti? Atha kho sakko devānamindo bhagavato cetasā cetoparivitakkamaññāya pāṇinā pokkharaṇiṃ khaṇitvā bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘idha, bhante, bhagavā paṃsukūlaṃ dhovatū’’ti. Atha kho bhagavato etadahosi – ‘‘kimhi nu kho ahaṃ paṃsukūlaṃ parimaddeyya’’nti? Atha kho sakko devānamindo bhagavato cetasā cetoparivitakkamaññāya mahatiṃ silaṃ upanikkhipi – idha, bhante, bhagavā paṃsukūlaṃ parimaddatūti. Atha kho bhagavato etadahosi – ‘‘kimhi nu kho ahaṃ 24 ālambitvā uttareyya’’nti? Atha kho kakudhe adhivatthā devatā bhagavato cetasā cetoparivitakkamaññāya sākhaṃ onāmesi – idha, bhante, bhagavā ālambitvā uttaratūti. Atha kho bhagavato etadahosi – ‘‘kimhi nu kho ahaṃ paṃsukūlaṃ vissajjeyya’’nti? Atha kho sakko devānamindo bhagavato cetasā cetoparivitakkamaññāya mahatiṃ silaṃ upanikkhipi – idha, bhante, bhagavā paṃsukūlaṃ vissajjetūti. Atha kho uruvelakassapo jaṭilo tassā rattiyā accayena yena bhagavā tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘kālo , mahāsamaṇa, niṭṭhitaṃ bhattaṃ. Kiṃ nu kho, mahāsamaṇa, nāyaṃ pubbe idha pokkharaṇī, sāyaṃ idha pokkharaṇī. Nayimā silā pubbe upanikkhittā. Kenimā silā upanikkhittā? Nayimassa kakudhassa pubbe sākhā onatā, sāyaṃ sākhā onatā’’ti. Idha me, kassapa, paṃsukūlaṃ uppannaṃ ahosi. Tassa mayhaṃ, kassapa, etadahosi – ‘‘kattha nu kho ahaṃ paṃsukūlaṃ dhoveyya’’nti? Atha kho, kassapa, sakko devānamindo mama cetasā cetoparivitakkamaññāya pāṇinā pokkharaṇiṃ khaṇitvā maṃ etadavoca – ‘‘idha, bhante, bhagavā paṃsukūlaṃ dhovatū’’ti. Sāyaṃ kassapa amanussena pāṇinā khaṇitā pokkharaṇī. Tassa mayhaṃ, kassapa, etadahosi – ‘‘kimhi nu kho ahaṃ paṃsukūlaṃ parimaddeyya’’nti? Atha kho, kassapa, sakko devānamindo mama cetasā cetoparivitakkamaññāya mahatiṃ silaṃ upanikkhipi – ‘‘idha, bhante, bhagavā paṃsukūlaṃ parimaddatū’’ti. Sāyaṃ kassapa amanussena upanikkhittā silā. Tassa mayhaṃ, kassapa, etadahosi – ‘‘kimhi nu kho ahaṃ ālambitvā uttareyya’’nti? Atha kho, kassapa, kakudhe adhivatthā devatā ja mama cetasā cetoparivitakkamaññāya sākhaṃ onāmesi – ‘‘idha, bhante, bhagavā ālambitvā uttarajtū’’ti. Svāyaṃ āharahattho kakudho. Tassa mayhaṃ, kassapa, etadahosi – ‘‘kimhi nu kho ahaṃ paṃsukūlaṃ vissajjeyya’’nti? Atha kho, kassapa, sakko devānamindo mama cetasā cetoparivitakkamaññāya mahatiṃ silaṃ upanikkhipi – ‘‘idha, bhante, bhagavā paṃsukūlaṃ vissajjetū’’ti . Sāyaṃ kassapa amanussena upanikkhittā silāti. Atha kho uruvelakassapassa jaṭilassa etadahosi – ‘‘mahiddhiko kho mahāsamaṇo mahānubhāvo, yatra hi nāma sakkopi devānamindo veyyāvaccaṃ karissati, na tveva ca kho arahā yathā aha’’nti. Atha kho bhagavā uruvelakassapassa jaṭilassa bhattaṃ bhuñjitvā tasmiṃyeva vanasaṇḍe vihāsi.
အထ ခော ဥရုဝေလကသ္သပော ဇဋိလော တသ္သာ ရတ္တိယာ အစ္စယေန ယေန ဘဂဝာ တေနုပသင္ကမိ, ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဘဂဝတော ကာလံ အာရောစေသိ – ‘‘ကာလော, မဟာသမဏ, နိဋ္ဌိတံ ဘတ္တ’’န္တိ။ ‘‘ဂစ္ဆ တ္ဝံ, ကသ္သပ, အာယာမဟ’’န္တိ ဥရုဝေလကသ္သပံ ဇဋိလံ ဥယ္ယောဇေတ္ဝာ ယာယ ဇမ္ဗုယာ ‘ဇမ္ဗုဒီပော’ ပညာယတိ, တတော ဖလံ ဂဟေတ္ဝာ ပဌမတရံ အာဂန္တ္ဝာ အဂ္ယာဂာရေ နိသီဒိ။ အဒ္ဒသာ ခော ဥရုဝေလကသ္သပော ဇဋိလော ဘဂဝန္တံ အဂ္ယာဂာရေ နိသိန္နံ, ဒိသ္ဝာန ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ – ‘‘ကတမေန တ္ဝံ, မဟာသမဏ, မဂ္ဂေန အာဂတော? အဟံ တယာ ပဌမတရံ ပက္ကန္တော, သော တ္ဝံ ပဌမတရံ အာဂန္တ္ဝာ အဂ္ယာဂာရေ နိသိန္နော’’တိ။ ‘‘ဣဓာဟံ, ကသ္သပ, တံ ဥယ္ယောဇေတ္ဝာ ယာယ ဇမ္ဗုယာ ‘ဇမ္ဗုဒီပော’ ပညာယတိ, တတော ဖလံ ဂဟေတ္ဝာ ပဌမတရံ အာဂန္တ္ဝာ အဂ္ယာဂာရေ နိသိန္နော။ ဣဒံ ခော, ကသ္သပ, ဇမ္ဗုဖလံ ဝဏ္ဏသမ္ပန္နံ ဂန္ဓသမ္ပန္နံ ရသသမ္ပန္နံ။ သစေ အာကင္ခသိ ပရိဘုဉ္ဇာ’’တိ။ ‘‘အလံ, မဟာသမဏ, တ္ဝံယေဝ တံ အရဟသိ , တ္ဝံယေဝ တံ 25 ပရိဘုဉ္ဇာဟီ’’တိ။ အထ ခော ဥရုဝေလကသ္သပသ္သ ဇဋိလသ္သ ဧတဒဟောသိ – ‘‘မဟိဒ္ဓိကော ခော မဟာသမဏော မဟာနုဘာဝော, ယတ္ရ ဟိ နာမ မံ ပဌမတရံ ဥယ္ယောဇေတ္ဝာ ယာယ ဇမ္ဗုယာ ‘ဇမ္ဗုဒီပော’ ပညာယတိ, တတော ဖလံ ဂဟေတ္ဝာ ပဌမတရံ အာဂန္တ္ဝာ အဂ္ယာဂာရေ နိသီဒိသ္သတိ, န တ္ဝေဝ စ ခော အရဟာ ယထာ အဟ’’န္တိ။ အထ ခော ဘဂဝာ ဥရုဝေလကသ္သပသ္သ ဇဋိလသ္သ ဘတ္တံ ဘုဉ္ဇိတ္ဝာ တသ္မိံယေဝ ဝနသဏ္ဍေ ဝိဟာသိ။
Atha kho uruvelakassapo jaṭilo tassā rattiyā accayena yena bhagavā tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā bhagavato kālaṃ ārocesi – ‘‘kālo, mahāsamaṇa, niṭṭhitaṃ bhatta’’nti. ‘‘Gaccha tvaṃ, kassapa, āyāmaha’’nti uruvelakassapaṃ jaṭilaṃ uyyojetvā yāya jambuyā ‘jambudīpo’ paññāyati, tato phalaṃ gahetvā paṭhamataraṃ āgantvā agyāgāre nisīdi. Addasā kho uruvelakassapo jaṭilo bhagavantaṃ agyāgāre nisinnaṃ, disvāna bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘katamena tvaṃ, mahāsamaṇa, maggena āgato? Ahaṃ tayā paṭhamataraṃ pakkanto, so tvaṃ paṭhamataraṃ āgantvā agyāgāre nisinno’’ti. ‘‘Idhāhaṃ, kassapa, taṃ uyyojetvā yāya jambuyā ‘jambudīpo’ paññāyati, tato phalaṃ gahetvā paṭhamataraṃ āgantvā agyāgāre nisinno. Idaṃ kho, kassapa, jambuphalaṃ vaṇṇasampannaṃ gandhasampannaṃ rasasampannaṃ. Sace ākaṅkhasi paribhuñjā’’ti. ‘‘Alaṃ, mahāsamaṇa, tvaṃyeva taṃ arahasi , tvaṃyeva taṃ 26 paribhuñjāhī’’ti. Atha kho uruvelakassapassa jaṭilassa etadahosi – ‘‘mahiddhiko kho mahāsamaṇo mahānubhāvo, yatra hi nāma maṃ paṭhamataraṃ uyyojetvā yāya jambuyā ‘jambudīpo’ paññāyati, tato phalaṃ gahetvā paṭhamataraṃ āgantvā agyāgāre nisīdissati, na tveva ca kho arahā yathā aha’’nti. Atha kho bhagavā uruvelakassapassa jaṭilassa bhattaṃ bhuñjitvā tasmiṃyeva vanasaṇḍe vihāsi.
၄၅. အထ ခော ဥရုဝေလကသ္သပော ဇဋိလော တသ္သာ ရတ္တိယာ အစ္စယေန ယေန ဘဂဝာ တေနုပသင္ကမိ, ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဘဂဝတော ကာလံ အာရောစေသိ – ‘‘ကာလော, မဟာသမဏ, နိဋ္ဌိတံ ဘတ္တ’’န္တိ။ ဂစ္ဆ တ္ဝံ, ကသ္သပ, အာယာမဟန္တိ ဥရုဝေလကသ္သပံ ဇဋိလံ ဥယ္ယောဇေတ္ဝာ ယာယ ဇမ္ဗုယာ ‘ဇမ္ဗုဒီပော’ ပညာယတိ, တသ္သာ အဝိဒူရေ အမ္ဗော။ပေ.။ တသ္သာ အဝိဒူရေ အာမလကီ။ပေ.။ တသ္သာ အဝိဒူရေ ဟရီတကီ။ပေ.။ တာဝတိံသံ ဂန္တ္ဝာ ပာရိစ္ဆတ္တကပုပ္ဖံ ဂဟေတ္ဝာ ပဌမတရံ အာဂန္တ္ဝာ အဂ္ယာဂာရေ နိသီဒိ။ အဒ္ဒသာ ခော ဥရုဝေလကသ္သပော ဇဋိလော ဘဂဝန္တံ အဂ္ယာဂာရေ နိသိန္နံ, ဒိသ္ဝာန ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ – ‘‘ကတမေန တ္ဝံ, မဟာသမဏ, မဂ္ဂေန အာဂတော? အဟံ တယာ ပဌမတရံ ပက္ကန္တော, သော တ္ဝံ ပဌမတရံ အာဂန္တ္ဝာ အဂ္ယာဂာရေ နိသိန္နော’’တိ။ ‘‘ဣဓာဟံ , ကသ္သပ, တံ ဥယ္ယောဇေတ္ဝာ တာဝတိံသံ ဂန္တ္ဝာ ပာရိစ္ဆတ္တကပုပ္ဖံ ဂဟေတ္ဝာ ပဌမတရံ အာဂန္တ္ဝာ အဂ္ယာဂာရေ နိသိန္နော။ ဣဒံ ခော, ကသ္သပ, ပာရိစ္ဆတ္တကပုပ္ဖံ ဝဏ္ဏသမ္ပန္နံ ဂန္ဓသမ္ပန္နံ 27။ (သစေ အာကင္ခသိ ဂဏ္ဟာ’’တိ။ ‘‘အလံ, မဟာသမဏ, တ္ဝံယေဝ တံ အရဟသိ, တ္ဝံယေဝ တံ ဂဏ္ဟာ’’တိ) 28။ အထ ခော ဥရုဝေလကသ္သပသ္သ ဇဋိလသ္သ ဧတဒဟောသိ – ‘‘မဟိဒ္ဓိကော ခော မဟာသမဏော မဟာနုဘာဝော, ယတ္ရ ဟိ နာမ မံ ပဌမတရံ ဥယ္ယောဇေတ္ဝာ တာဝတိံသံ ဂန္တ္ဝာ ပာရိစ္ဆတ္တကပုပ္ဖံ ဂဟေတ္ဝာ ပဌမတရံ အာဂန္တ္ဝာ အဂ္ယာဂာရေ နိသီဒိသ္သတိ, န တ္ဝေဝ စ ခော အရဟာ ယထာ အဟ’’န္တိ။
45. Atha kho uruvelakassapo jaṭilo tassā rattiyā accayena yena bhagavā tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā bhagavato kālaṃ ārocesi – ‘‘kālo, mahāsamaṇa, niṭṭhitaṃ bhatta’’nti. Gaccha tvaṃ, kassapa, āyāmahanti uruvelakassapaṃ jaṭilaṃ uyyojetvā yāya jambuyā ‘jambudīpo’ paññāyati, tassā avidūre ambo…pe… tassā avidūre āmalakī…pe… tassā avidūre harītakī…pe… tāvatiṃsaṃ gantvā pāricchattakapupphaṃ gahetvā paṭhamataraṃ āgantvā agyāgāre nisīdi. Addasā kho uruvelakassapo jaṭilo bhagavantaṃ agyāgāre nisinnaṃ, disvāna bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘katamena tvaṃ, mahāsamaṇa, maggena āgato? Ahaṃ tayā paṭhamataraṃ pakkanto, so tvaṃ paṭhamataraṃ āgantvā agyāgāre nisinno’’ti. ‘‘Idhāhaṃ , kassapa, taṃ uyyojetvā tāvatiṃsaṃ gantvā pāricchattakapupphaṃ gahetvā paṭhamataraṃ āgantvā agyāgāre nisinno. Idaṃ kho, kassapa, pāricchattakapupphaṃ vaṇṇasampannaṃ gandhasampannaṃ 29. (Sace ākaṅkhasi gaṇhā’’ti. ‘‘Alaṃ, mahāsamaṇa, tvaṃyeva taṃ arahasi, tvaṃyeva taṃ gaṇhā’’ti) 30. Atha kho uruvelakassapassa jaṭilassa etadahosi – ‘‘mahiddhiko kho mahāsamaṇo mahānubhāvo, yatra hi nāma maṃ paṭhamataraṃ uyyojetvā tāvatiṃsaṃ gantvā pāricchattakapupphaṃ gahetvā paṭhamataraṃ āgantvā agyāgāre nisīdissati, na tveva ca kho arahā yathā aha’’nti.
၄၆. တေန ခော ပန သမယေန တေ ဇဋိလာ အဂ္ဂိံ ပရိစရိတုကာမာ န သက္ကောန္တိ ကဋ္ဌာနိ ဖာလေတုံ ။ အထ ခော တေသံ ဇဋိလာနံ ဧတဒဟောသိ – ‘‘နိသ္သံသယံ ခော မဟာသမဏသ္သ ဣဒ္ဓာနုဘာဝော, ယထာ မယံ န သက္ကောမ ကဋ္ဌာနိ ဖာလေတု’’န္တိ။ အထ ခော ဘဂဝာ ဥရုဝေလကသ္သပံ ဇဋိလံ ဧတဒဝောစ – ‘‘ဖာလိယန္တု, ကသ္သပ, ကဋ္ဌာနီ’’တိ။ ‘‘ဖာလိယန္တု, မဟာသမဏာ’’တိ။ သကိဒေဝ ပဉ္စ ကဋ္ဌသတာနိ ဖာလိယိံသု။ အထ ခော ဥရုဝေလကသ္သပသ္သ ဇဋိလသ္သ ဧတဒဟောသိ – ‘‘မဟိဒ္ဓိကော ခော မဟာသမဏော မဟာနုဘာဝော, ယတ္ရ ဟိ နာမ ကဋ္ဌာနိပိ ဖာလိယိသ္သန္တိ, န တ္ဝေဝ စ ခော အရဟာ ယထာ အဟ’’န္တိ။
46. Tena kho pana samayena te jaṭilā aggiṃ paricaritukāmā na sakkonti kaṭṭhāni phāletuṃ . Atha kho tesaṃ jaṭilānaṃ etadahosi – ‘‘nissaṃsayaṃ kho mahāsamaṇassa iddhānubhāvo, yathā mayaṃ na sakkoma kaṭṭhāni phāletu’’nti. Atha kho bhagavā uruvelakassapaṃ jaṭilaṃ etadavoca – ‘‘phāliyantu, kassapa, kaṭṭhānī’’ti. ‘‘Phāliyantu, mahāsamaṇā’’ti. Sakideva pañca kaṭṭhasatāni phāliyiṃsu. Atha kho uruvelakassapassa jaṭilassa etadahosi – ‘‘mahiddhiko kho mahāsamaṇo mahānubhāvo, yatra hi nāma kaṭṭhānipi phāliyissanti, na tveva ca kho arahā yathā aha’’nti.
၄၇. တေန ခော ပန သမယေန တေ ဇဋိလာ အဂ္ဂိံ ပရိစရိတုကာမာ န သက္ကောန္တိ အဂ္ဂိံ ဥဇ္ဇလေတုံ 31။ အထ ခော တေသံ ဇဋိလာနံ ဧတဒဟောသိ – ‘‘နိသ္သံသယံ ခော မဟာသမဏသ္သ ဣဒ္ဓာနုဘာဝော, ယထာ မယံ န သက္ကောမ အဂ္ဂိံ ဥဇ္ဇလေတု’’န္တိ။ အထ ခော ဘဂဝာ ဥရုဝေလကသ္သပံ ဇဋိလံ ဧတဒဝောစ – ‘‘ဥဇ္ဇလိယန္တု, ကသ္သပ, အဂ္ဂီ’’တိ။ ‘‘ဥဇ္ဇလိယန္တု, မဟာသမဏာ’’တိ။ သကိဒေဝ ပဉ္စ အဂ္ဂိသတာနိ ဥဇ္ဇလိယိံသု။ အထ ခော ဥရုဝေလကသ္သပသ္သ ဇဋိလသ္သ ဧတဒဟောသိ – ‘‘မဟိဒ္ဓိကော ခော မဟာသမဏော မဟာနုဘာဝော, ယတ္ရ ဟိ နာမ အဂ္ဂီပိ ဥဇ္ဇလိယိသ္သန္တိ, န တ္ဝေဝ စ ခော အရဟာ ယထာ အဟ’’န္တိ။
47. Tena kho pana samayena te jaṭilā aggiṃ paricaritukāmā na sakkonti aggiṃ ujjaletuṃ 32. Atha kho tesaṃ jaṭilānaṃ etadahosi – ‘‘nissaṃsayaṃ kho mahāsamaṇassa iddhānubhāvo, yathā mayaṃ na sakkoma aggiṃ ujjaletu’’nti. Atha kho bhagavā uruvelakassapaṃ jaṭilaṃ etadavoca – ‘‘ujjaliyantu, kassapa, aggī’’ti. ‘‘Ujjaliyantu, mahāsamaṇā’’ti. Sakideva pañca aggisatāni ujjaliyiṃsu. Atha kho uruvelakassapassa jaṭilassa etadahosi – ‘‘mahiddhiko kho mahāsamaṇo mahānubhāvo, yatra hi nāma aggīpi ujjaliyissanti, na tveva ca kho arahā yathā aha’’nti.
၄၈. တေန ခော ပန သမယေန တေ ဇဋိလာ အဂ္ဂိံ ပရိစရိတ္ဝာ န သက္ကောန္တိ အဂ္ဂိံ ဝိဇ္ဈာပေတုံ။ အထ ခော တေသံ ဇဋိလာနံ ဧတဒဟောသိ – ‘‘နိသ္သံသယံ ခော မဟာသမဏသ္သ ဣဒ္ဓာနုဘာဝော, ယထာ မယံ န သက္ကောမ အဂ္ဂိံ ဝိဇ္ဈာပေတု’’န္တိ။ အထ ခော ဘဂဝာ ဥရုဝေလကသ္သပံ ဇဋိလံ ဧတဒဝောစ – ‘‘ဝိဇ္ဈာယန္တု, ကသ္သပ, အဂ္ဂီ’’တိ။ ‘‘ဝိဇ္ဈာယန္တု, မဟာသမဏာ’’တိ။ သကိဒေဝ ပဉ္စ အဂ္ဂိသတာနိ ဝိဇ္ဈာယိံသု။ အထ ခော ဥရုဝေလကသ္သပသ္သ ဇဋိလသ္သ ဧတဒဟောသိ – ‘‘မဟိဒ္ဓိကော ခော မဟာသမဏော မဟာနုဘာဝော, ယတ္ရ ဟိ နာမ အဂ္ဂီပိ ဝိဇ္ဈာယိသ္သန္တိ, န တ္ဝေဝ စ ခော အရဟာ ယထာ အဟ’’န္တိ။
48. Tena kho pana samayena te jaṭilā aggiṃ paricaritvā na sakkonti aggiṃ vijjhāpetuṃ. Atha kho tesaṃ jaṭilānaṃ etadahosi – ‘‘nissaṃsayaṃ kho mahāsamaṇassa iddhānubhāvo, yathā mayaṃ na sakkoma aggiṃ vijjhāpetu’’nti. Atha kho bhagavā uruvelakassapaṃ jaṭilaṃ etadavoca – ‘‘vijjhāyantu, kassapa, aggī’’ti. ‘‘Vijjhāyantu, mahāsamaṇā’’ti. Sakideva pañca aggisatāni vijjhāyiṃsu. Atha kho uruvelakassapassa jaṭilassa etadahosi – ‘‘mahiddhiko kho mahāsamaṇo mahānubhāvo, yatra hi nāma aggīpi vijjhāyissanti, na tveva ca kho arahā yathā aha’’nti.
၄၉. တေန ခော ပန သမယေန တေ ဇဋိလာ သီတာသု ဟေမန္တိကာသု ရတ္တီသု အန္တရဋ္ဌကာသု ဟိမပာတသမယေ နဇ္ဇာ နေရဉ္ဇရာယ ဥမ္မုဇ္ဇန္တိပိ, နိမုဇ္ဇန္တိပိ, ဥမ္မုဇ္ဇနနိမုဇ္ဇနမ္ပိ ကရောန္တိ။ အထ ခော ဘဂဝာ ပဉ္စမတ္တာနိ မန္ဒာမုခိသတာနိ အဘိနိမ္မိနိ, ယတ္ထ တေ ဇဋိလာ ဥတ္တရိတ္ဝာ ဝိသိဗ္ဗေသုံ ။ အထ ခော တေသံ ဇဋိလာနံ ဧတဒဟောသိ – ‘‘နိသ္သံသယံ ခော မဟာသမဏသ္သ ဣဒ္ဓာနုဘာဝော, ယထယိမာ မန္ဒာမုခိယော နိမ္မိတာ’’တိ။ အထ ခော ဥရုဝေလကသ္သပသ္သ ဇဋိလသ္သ ဧတဒဟောသိ – ‘‘မဟိဒ္ဓိကော ခော မဟာသမဏော မဟာနုဘာဝော, ယတ္ရ ဟိ နာမ တာဝ ဗဟူ မန္ဒာမုခိယောပိ အဘိနိမ္မိနိသ္သတိ, န တ္ဝေဝ စ ခော အရဟာ ယထာ အဟ’’န္တိ။
49. Tena kho pana samayena te jaṭilā sītāsu hemantikāsu rattīsu antaraṭṭhakāsu himapātasamaye najjā nerañjarāya ummujjantipi, nimujjantipi, ummujjananimujjanampi karonti. Atha kho bhagavā pañcamattāni mandāmukhisatāni abhinimmini, yattha te jaṭilā uttaritvā visibbesuṃ . Atha kho tesaṃ jaṭilānaṃ etadahosi – ‘‘nissaṃsayaṃ kho mahāsamaṇassa iddhānubhāvo, yathayimā mandāmukhiyo nimmitā’’ti. Atha kho uruvelakassapassa jaṭilassa etadahosi – ‘‘mahiddhiko kho mahāsamaṇo mahānubhāvo, yatra hi nāma tāva bahū mandāmukhiyopi abhinimminissati, na tveva ca kho arahā yathā aha’’nti.
၅၀. တေန ခော ပန သမယေန မဟာ အကာလမေဃော ပာဝသ္သိ, မဟာ ဥဒကဝာဟကော သဉ္ဇာယိ။ ယသ္မိံ ပဒေသေ ဘဂဝာ ဝိဟရတိ, သော ပဒေသော ဥဒကေန န ဩတ္ထဋော 33 ဟောတိ။ အထ ခော ဘဂဝတော ဧတဒဟောသိ – ‘‘ယံနူနာဟံ သမန္တာ ဥဒကံ ဥသ္သာရေတ္ဝာ မဇ္ဈေ ရေဏုဟတာယ ဘူမိယာ စင္ကမေယ္ယ’’န္တိ။ အထ ခော ဘဂဝာ သမန္တာ ဥဒကံ ဥသ္သာရေတ္ဝာ မဇ္ဈေ ရေဏုဟတာယ ဘူမိယာ စင္ကမိ။ အထ ခော ဥရုဝေလကသ္သပော ဇဋိလော – မာဟေဝ ခော မဟာသမဏော ဥဒကေန ဝူဠ္ဟော အဟောသီတိ နာဝာယ သမ္ဗဟုလေဟိ ဇဋိလေဟိ သဒ္ဓိံ ယသ္မိံ ပဒေသေ ဘဂဝာ ဝိဟရတိ တံ ပဒေသံ အဂမာသိ။ အဒ္ဒသာ ခော ဥရုဝေလကသ္သပော ဇဋိလော ဘဂဝန္တံ သမန္တာ ဥဒကံ ဥသ္သာရေတ္ဝာ မဇ္ဈေ ရေဏုဟတာယ ဘူမိယာ စင္ကမန္တံ, ဒိသ္ဝာန ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ – ‘‘ဣဒံ နု တ္ဝံ, မဟာသမဏာ’’တိ? ‘‘အယမဟမသ္မိ 34, ကသ္သပာ’’တိ ဘဂဝာ ဝေဟာသံ အဗ္ဘုဂ္ဂန္တ္ဝာ နာဝာယ ပစ္စုဋ္ဌာသိ။ အထ ခော ဥရုဝေလကသ္သပသ္သ ဇဋိလသ္သ ဧတဒဟောသိ – ‘‘မဟိဒ္ဓိကော ခော မဟာသမဏော မဟာနုဘာဝော, ယတ္ရ ဟိ နာမ ဥဒကမ္ပိ န ပဝာဟိသ္သတိ 35, န တ္ဝေဝ စ ခော အရဟာ ယထာ အဟ’’န္တိ။
50. Tena kho pana samayena mahā akālamegho pāvassi, mahā udakavāhako sañjāyi. Yasmiṃ padese bhagavā viharati, so padeso udakena na otthaṭo 36 hoti. Atha kho bhagavato etadahosi – ‘‘yaṃnūnāhaṃ samantā udakaṃ ussāretvā majjhe reṇuhatāya bhūmiyā caṅkameyya’’nti. Atha kho bhagavā samantā udakaṃ ussāretvā majjhe reṇuhatāya bhūmiyā caṅkami. Atha kho uruvelakassapo jaṭilo – māheva kho mahāsamaṇo udakena vūḷho ahosīti nāvāya sambahulehi jaṭilehi saddhiṃ yasmiṃ padese bhagavā viharati taṃ padesaṃ agamāsi. Addasā kho uruvelakassapo jaṭilo bhagavantaṃ samantā udakaṃ ussāretvā majjhe reṇuhatāya bhūmiyā caṅkamantaṃ, disvāna bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘idaṃ nu tvaṃ, mahāsamaṇā’’ti? ‘‘Ayamahamasmi 37, kassapā’’ti bhagavā vehāsaṃ abbhuggantvā nāvāya paccuṭṭhāsi. Atha kho uruvelakassapassa jaṭilassa etadahosi – ‘‘mahiddhiko kho mahāsamaṇo mahānubhāvo, yatra hi nāma udakampi na pavāhissati 38, na tveva ca kho arahā yathā aha’’nti.
၅၁. အထ ခော ဘဂဝတော ဧတဒဟောသိ – ‘‘စိရမ္ပိ ခော ဣမသ္သ မောဃပုရိသသ္သ ဧဝံ ဘဝိသ္သတိ – ‘မဟိဒ္ဓိကော ခော မဟာသမဏော မဟာနုဘာဝော, န တ္ဝေဝ စ ခော အရဟာ ယထာ အဟ’န္တိ; ယံနူနာဟံ ဣမံ ဇဋိလံ သံဝေဇေယ္ယ’’န္တိ။ အထ ခော ဘဂဝာ ဥရုဝေလကသ္သပံ ဇဋိလံ ဧတဒဝောစ – ‘‘နေဝ စ ခော တ္ဝံ, ကသ္သပ, အရဟာ, နာပိ အရဟတ္တမဂ္ဂသမာပန္နော။ သာပိ တေ ပဋိပဒာ နတ္ထိ, ယာယ တ္ဝံ အရဟာ ဝာ အသ္သသိ, အရဟတ္တမဂ္ဂံ ဝာ သမာပန္နော’’တိ။ အထ ခော ဥရုဝေလကသ္သပော ဇဋိလော ဘဂဝတော ပာဒေသု သိရသာ နိပတိတ္ဝာ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ – ‘‘လဘေယ္ယာဟံ, ဘန္တေ, ဘဂဝတော သန္တိကေ ပဗ္ဗဇ္ဇံ, လဘေယ္ယံ ဥပသမ္ပဒ’’န္တိ။ တ္ဝံ ခောသိ, ကသ္သပ, ပဉ္စန္နံ ဇဋိလသတာနံ နာယကော ဝိနာယကော အဂ္ဂော ပမုခော ပာမောက္ခော။ တေပိ တာဝ အပလောကေဟိ, ယထာ တေ မညိသ္သန္တိ တထာ တေ ကရိသ္သန္တီတိ။ အထ ခော ဥရုဝေလကသ္သပော ဇဋိလော ယေန တေ ဇဋိလာ တေနုပသင္ကမိ, ဥပသင္ကမိတ္ဝာ တေ ဇဋိလေ ဧတဒဝောစ – ‘‘ဣစ္ဆာမဟံ , ဘော, မဟာသမဏေ ဗ္ရဟ္မစရိယံ စရိတုံ, ယထာ ဘဝန္တော မညန္တိ တထာ ကရောန္တူ’’တိ။ ‘‘စိရပဋိကာ မယံ, ဘော, မဟာသမဏေ အဘိပ္ပသန္နာ, သစေ ဘဝံ, မဟာသမဏေ ဗ္ရဟ္မစရိယံ စရိသ္သတိ, သဗ္ဗေဝ မယံ မဟာသမဏေ ဗ္ရဟ္မစရိယံ စရိသ္သာမာ’’တိ။ အထ ခော တေ ဇဋိလာ ကေသမိသ္သံ ဇဋာမိသ္သံ ခာရိကာဇမိသ္သံ အဂ္ဂိဟုတမိသ္သံ ဥဒကေ ပဝာဟေတ္ဝာ ယေန ဘဂဝာ တေနုပသင္ကမိံသု, ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဘဂဝတော ပာဒေသု သိရသာ နိပတိတ္ဝာ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစုံ – ‘‘လဘေယ္ယာမ မယံ, ဘန္တေ, ဘဂဝတော သန္တိကေ ပဗ္ဗဇ္ဇံ, လဘေယ္ယာမ ဥပသမ္ပဒ’’န္တိ။ ‘‘ဧထ ဘိက္ခဝော’’တိ ဘဂဝာ အဝောစ – ‘‘သ္ဝာက္ခာတော ဓမ္မော, စရထ ဗ္ရဟ္မစရိယံ သမ္မာ ဒုက္ခသ္သ အန္တကိရိယာယာ’’တိ။ သာဝ တေသံ အာယသ္မန္တာနံ ဥပသမ္ပဒာ အဟောသိ။
51. Atha kho bhagavato etadahosi – ‘‘cirampi kho imassa moghapurisassa evaṃ bhavissati – ‘mahiddhiko kho mahāsamaṇo mahānubhāvo, na tveva ca kho arahā yathā aha’nti; yaṃnūnāhaṃ imaṃ jaṭilaṃ saṃvejeyya’’nti. Atha kho bhagavā uruvelakassapaṃ jaṭilaṃ etadavoca – ‘‘neva ca kho tvaṃ, kassapa, arahā, nāpi arahattamaggasamāpanno. Sāpi te paṭipadā natthi, yāya tvaṃ arahā vā assasi, arahattamaggaṃ vā samāpanno’’ti. Atha kho uruvelakassapo jaṭilo bhagavato pādesu sirasā nipatitvā bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘labheyyāhaṃ, bhante, bhagavato santike pabbajjaṃ, labheyyaṃ upasampada’’nti. Tvaṃ khosi, kassapa, pañcannaṃ jaṭilasatānaṃ nāyako vināyako aggo pamukho pāmokkho. Tepi tāva apalokehi, yathā te maññissanti tathā te karissantīti. Atha kho uruvelakassapo jaṭilo yena te jaṭilā tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā te jaṭile etadavoca – ‘‘icchāmahaṃ , bho, mahāsamaṇe brahmacariyaṃ carituṃ, yathā bhavanto maññanti tathā karontū’’ti. ‘‘Cirapaṭikā mayaṃ, bho, mahāsamaṇe abhippasannā, sace bhavaṃ, mahāsamaṇe brahmacariyaṃ carissati, sabbeva mayaṃ mahāsamaṇe brahmacariyaṃ carissāmā’’ti. Atha kho te jaṭilā kesamissaṃ jaṭāmissaṃ khārikājamissaṃ aggihutamissaṃ udake pavāhetvā yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu, upasaṅkamitvā bhagavato pādesu sirasā nipatitvā bhagavantaṃ etadavocuṃ – ‘‘labheyyāma mayaṃ, bhante, bhagavato santike pabbajjaṃ, labheyyāma upasampada’’nti. ‘‘Etha bhikkhavo’’ti bhagavā avoca – ‘‘svākkhāto dhammo, caratha brahmacariyaṃ sammā dukkhassa antakiriyāyā’’ti. Sāva tesaṃ āyasmantānaṃ upasampadā ahosi.
၅၂. အဒ္ဒသာ ခော နဒီကသ္သပော ဇဋိလော ကေသမိသ္သံ ဇဋာမိသ္သံ ခာရိကာဇမိသ္သံ အဂ္ဂိဟုတမိသ္သံ ဥဒကေ ဝုယ္ဟမာနေ, ဒိသ္ဝာနသ္သ ဧတဒဟောသိ – ‘‘မာဟေဝ မေ ဘာတုနော ဥပသဂ္ဂော အဟောသီ’’တိ။ ဇဋိလေ ပာဟေသိ – ဂစ္ဆထ မေ ဘာတရံ ဇာနာထာတိ။ သာမဉ္စ တီဟိ ဇဋိလသတေဟိ သဒ္ဓိံ ယေနာယသ္မာ ဥရုဝေလကသ္သပော တေနုပသင္ကမိ, ဥပသင္ကမိတ္ဝာ အာယသ္မန္တံ ဥရုဝေလကသ္သပံ ဧတဒဝောစ – ‘‘ဣဒံ နု ခော, ကသ္သပ, သေယ္ယော’’တိ? ‘‘အာမာဝုသော, ဣဒံ သေယ္ယော’’တိ။ အထ ခော တေ ဇဋိလာ ကေသမိသ္သံ ဇဋာမိသ္သံ ခာရိကာဇမိသ္သံ အဂ္ဂိဟုတမိသ္သံ ဥဒကေ ပဝာဟေတ္ဝာ ယေန ဘဂဝာ တေနုပသင္ကမိံသု, ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဘဂဝတော ပာဒေသု သိရသာ နိပတိတ္ဝာ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစုံ – ‘‘လဘေယ္ယာမ မယံ, ဘန္တေ, ဘဂဝတော သန္တိကေ ပဗ္ဗဇ္ဇံ, လဘေယ္ယာမ ဥပသမ္ပဒ’’န္တိ။ ‘‘ဧထ ဘိက္ခဝော’’တိ ဘဂဝာ အဝောစ – ‘‘သ္ဝာက္ခာတော ဓမ္မော, စရထ ဗ္ရဟ္မစရိယံ သမ္မာ ဒုက္ခသ္သ အန္တကိရိယာယာ’’တိ။ သာဝ တေသံ အာယသ္မန္တာနံ ဥပသမ္ပဒာ အဟောသိ။
52. Addasā kho nadīkassapo jaṭilo kesamissaṃ jaṭāmissaṃ khārikājamissaṃ aggihutamissaṃ udake vuyhamāne, disvānassa etadahosi – ‘‘māheva me bhātuno upasaggo ahosī’’ti. Jaṭile pāhesi – gacchatha me bhātaraṃ jānāthāti. Sāmañca tīhi jaṭilasatehi saddhiṃ yenāyasmā uruvelakassapo tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā āyasmantaṃ uruvelakassapaṃ etadavoca – ‘‘idaṃ nu kho, kassapa, seyyo’’ti? ‘‘Āmāvuso, idaṃ seyyo’’ti. Atha kho te jaṭilā kesamissaṃ jaṭāmissaṃ khārikājamissaṃ aggihutamissaṃ udake pavāhetvā yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu, upasaṅkamitvā bhagavato pādesu sirasā nipatitvā bhagavantaṃ etadavocuṃ – ‘‘labheyyāma mayaṃ, bhante, bhagavato santike pabbajjaṃ, labheyyāma upasampada’’nti. ‘‘Etha bhikkhavo’’ti bhagavā avoca – ‘‘svākkhāto dhammo, caratha brahmacariyaṃ sammā dukkhassa antakiriyāyā’’ti. Sāva tesaṃ āyasmantānaṃ upasampadā ahosi.
၅၃. အဒ္ဒသာ ခော ဂယာကသ္သပော ဇဋိလော ကေသမိသ္သံ ဇဋာမိသ္သံ ခာရိကာဇမိသ္သံ အဂ္ဂိဟုတမိသ္သံ ဥဒကေ ဝုယ္ဟမာနေ, ဒိသ္ဝာနသ္သ ဧတဒဟောသိ – ‘‘မာဟေဝ မေ ဘာတူနံ ဥပသဂ္ဂော အဟောသီ’’တိ။ ဇဋိလေ ပာဟေသိ – ဂစ္ဆထ မေ ဘာတရော ဇာနာထာတိ။ သာမဉ္စ ဒ္ဝီဟိ ဇဋိလသတေဟိ သဒ္ဓိံ ယေနာယသ္မာ ဥရုဝေလကသ္သပော တေနုပသင္ကမိ, ဥပသင္ကမိတ္ဝာ အာယသ္မန္တံ ဥရုဝေလကသ္သပံ ဧတဒဝောစ – ‘‘ဣဒံ နု ခော, ကသ္သပ, သေယ္ယော’’တိ? ‘‘အာမာဝုသော, ဣဒံ သေယ္ယော’’တိ။ အထ ခော တေ ဇဋိလာ ကေသမိသ္သံ ဇဋာမိသ္သံ ခာရိကာဇမိသ္သံ အဂ္ဂိဟုတမိသ္သံ ဥဒကေ ပဝာဟေတ္ဝာ ယေန ဘဂဝာ တေနုပသင္ကမိံသု, ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဘဂဝတော ပာဒေသု သိရသာ နိပတိတ္ဝာ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစုံ – ‘‘လဘေယ္ယာမ မယံ, ဘန္တေ, ဘဂဝတော သန္တိကေ ပဗ္ဗဇ္ဇံ, လဘေယ္ယာမ ဥပသမ္ပဒ’’န္တိ။ ‘‘ဧထ ဘိက္ခဝော’’တိ ဘဂဝာ အဝောစ – ‘‘သ္ဝာက္ခာတော ဓမ္မော, စရထ ဗ္ရဟ္မစရိယံ သမ္မာ ဒုက္ခသ္သ အန္တကိရိယာယာ’’တိ။ သာဝ တေသံ အာယသ္မန္တာနံ ဥပသမ္ပဒာ အဟောသိ။
53. Addasā kho gayākassapo jaṭilo kesamissaṃ jaṭāmissaṃ khārikājamissaṃ aggihutamissaṃ udake vuyhamāne, disvānassa etadahosi – ‘‘māheva me bhātūnaṃ upasaggo ahosī’’ti. Jaṭile pāhesi – gacchatha me bhātaro jānāthāti. Sāmañca dvīhi jaṭilasatehi saddhiṃ yenāyasmā uruvelakassapo tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā āyasmantaṃ uruvelakassapaṃ etadavoca – ‘‘idaṃ nu kho, kassapa, seyyo’’ti? ‘‘Āmāvuso, idaṃ seyyo’’ti. Atha kho te jaṭilā kesamissaṃ jaṭāmissaṃ khārikājamissaṃ aggihutamissaṃ udake pavāhetvā yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu, upasaṅkamitvā bhagavato pādesu sirasā nipatitvā bhagavantaṃ etadavocuṃ – ‘‘labheyyāma mayaṃ, bhante, bhagavato santike pabbajjaṃ, labheyyāma upasampada’’nti. ‘‘Etha bhikkhavo’’ti bhagavā avoca – ‘‘svākkhāto dhammo, caratha brahmacariyaṃ sammā dukkhassa antakiriyāyā’’ti. Sāva tesaṃ āyasmantānaṃ upasampadā ahosi.
ဘဂဝတော အဓိဋ္ဌာနေန ပဉ္စ ကဋ္ဌသတာနိ န ဖာလိယိံသု, ဖာလိယိံသု; အဂ္ဂီ န ဥဇ္ဇလိယိံသု, ဥဇ္ဇလိယိံသု; န ဝိဇ္ဈာယိံသု, ဝိဇ္ဈာယိံသု; ပဉ္စမန္ဒာမုခိသတာနိ အဘိနိမ္မိနိ။ ဧတေန နယေန အဍ္ဎုဍ္ဎပာဋိဟာရိယသဟသ္သာနိ ဟောန္တိ။
Bhagavato adhiṭṭhānena pañca kaṭṭhasatāni na phāliyiṃsu, phāliyiṃsu; aggī na ujjaliyiṃsu, ujjaliyiṃsu; na vijjhāyiṃsu, vijjhāyiṃsu; pañcamandāmukhisatāni abhinimmini. Etena nayena aḍḍhuḍḍhapāṭihāriyasahassāni honti.
၅၄. အထ ခော ဘဂဝာ ဥရုဝေလာယံ ယထာဘိရန္တံ ဝိဟရိတ္ဝာ ယေန ဂယာသီသံ တေန ပက္ကာမိ မဟတာ ဘိက္ခုသင္ဃေန သဒ္ဓိံ ဘိက္ခုသဟသ္သေန သဗ္ဗေဟေဝ ပုရာဏဇဋိလေဟိ။ တတ္ရ သုဒံ ဘဂဝာ ဂယာယံ ဝိဟရတိ ဂယာသီသေ သဒ္ဓိံ ဘိက္ခုသဟသ္သေန။ တတ္ရ ခော ဘဂဝာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ –
54. Atha kho bhagavā uruvelāyaṃ yathābhirantaṃ viharitvā yena gayāsīsaṃ tena pakkāmi mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ bhikkhusahassena sabbeheva purāṇajaṭilehi. Tatra sudaṃ bhagavā gayāyaṃ viharati gayāsīse saddhiṃ bhikkhusahassena. Tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi –
39 ‘‘သဗ္ဗံ , ဘိက္ခဝေ, အာဒိတ္တံ။ ကိဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, သဗ္ဗံ အာဒိတ္တံ? စက္ခု အာဒိတ္တံ, ရူပာ အာဒိတ္တာ, စက္ခုဝိညာဏံ အာဒိတ္တံ, စက္ခုသမ္ဖသ္သော အာဒိတ္တော, ယမိဒံ စက္ခုသမ္ဖသ္သပစ္စယာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဝေဒယိတံ သုခံ ဝာ ဒုက္ခံ ဝာ အဒုက္ခမသုခံ ဝာ တမ္ပိ အာဒိတ္တံ။ ကေန အာဒိတ္တံ? ရာဂဂ္ဂိနာ ဒောသဂ္ဂိနာ မောဟဂ္ဂိနာ အာဒိတ္တံ, ဇာတိယာ ဇရာယ မရဏေန သောကေဟိ ပရိဒေဝေဟိ ဒုက္ခေဟိ ဒောမနသ္သေဟိ ဥပာယာသေဟိ အာဒိတ္တန္တိ ဝဒာမိ။ သောတံ အာဒိတ္တံ, သဒ္ဒာ အာဒိတ္တာ, သောတဝိညာဏံ အာဒိတ္တံ, သောတသမ္ဖသ္သော အာဒိတ္တော, ယမိဒံ သောတသမ္ဖသ္သပစ္စယာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဝေဒယိတံ သုခံ ဝာ ဒုက္ခံ ဝာ အဒုက္ခမသုခံ ဝာ တမ္ပိ အာဒိတ္တံ။ ကေန အာဒိတ္တံ? ရာဂဂ္ဂိနာ ဒောသဂ္ဂိနာ မောဟဂ္ဂိနာ အာဒိတ္တံ, ဇာတိယာ ဇရာယ မရဏေန သောကေဟိ ပရိဒေဝေဟိ ဒုက္ခေဟိ ဒောမနသ္သေဟိ ဥပာယာသေဟိ အာဒိတ္တန္တိ ဝဒာမိ။ ဃာနံ အာဒိတ္တံ, ဂန္ဓာ အာဒိတ္တာ, ဃာနဝိညာဏံ အာဒိတ္တံ, ဃာနသမ္ဖသ္သော အာဒိတ္တော, ယမိဒံ ဃာနသမ္ဖသ္သပစ္စယာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဝေဒယိတံ သုခံ ဝာ ဒုက္ခံ ဝာ အဒုက္ခမသုခံ ဝာ တမ္ပိ အာဒိတ္တံ။ ကေန အာဒိတ္တံ? ရာဂဂ္ဂိနာ ဒောသဂ္ဂိနာ မောဟဂ္ဂိနာ အာဒိတ္တံ, ဇာတိယာ ဇရာယ မရဏေန သောကေဟိ ပရိဒေဝေဟိ ဒုက္ခေဟိ ဒောမနသ္သေဟိ ဥပာယာသေဟိ အာဒိတ္တန္တိ ဝဒာမိ။ ဇိဝ္ဟာ အာဒိတ္တာ, ရသာ အာဒိတ္တာ, ဇိဝ္ဟာဝိညာဏံ အာဒိတ္တံ ဇိဝ္ဟာသမ္ဖသ္သော အာဒိတ္တော, ယမိဒံ ဇိဝ္ဟာသမ္ဖသ္သပစ္စယာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဝေဒယိတံ သုခံ ဝာ ဒုက္ခံ ဝာ အဒုက္ခမသုခံ ဝာ တမ္ပိ အာဒိတ္တံ။ ကေန အာဒိတ္တံ? ရာဂဂ္ဂိနာ ဒောသဂ္ဂိနာ မောဟဂ္ဂိနာ အာဒိတ္တံ, ဇာတိယာ ဇရာယ မရဏေန သောကေဟိ ပရိဒေဝေဟိ ဒုက္ခေဟိ ဒောမနသ္သေဟိ ဥပာယာသေဟိ အာဒိတ္တန္တိ ဝဒာမိ။ ကာယော အာဒိတ္တော, ဖောဋ္ဌဗ္ဗာ အာဒိတ္တာ, ကာယဝိညာဏံ အာဒိတ္တံ ကာယသမ္ဖသ္သော အာဒိတ္တော, ယမိဒံ ကာယသမ္ဖသ္သပစ္စယာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဝေဒယိတံ သုခံ ဝာ ဒုက္ခံ ဝာ အဒုက္ခမသုခံ ဝာ တမ္ပိ အာဒိတ္တံ။ ကေန အာဒိတ္တံ? ရာဂဂ္ဂိနာ ဒောသဂ္ဂိနာ မောဟဂ္ဂိနာ အာဒိတ္တံ, ဇာတိယာ ဇရာယ မရဏေန သောကေဟိ ပရိဒေဝေဟိ ဒုက္ခေဟိ ဒောမနသ္သေဟိ ဥပာယာသေဟိ အာဒိတ္တန္တိ ဝဒာမိ။ မနော အာဒိတ္တော, ဓမ္မာ အာဒိတ္တာ, မနောဝိညာဏံ အာဒိတ္တံ မနောသမ္ဖသ္သော အာဒိတ္တော, ယမိဒံ မနောသမ္ဖသ္သပစ္စယာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဝေဒယိတံ သုခံ ဝာ ဒုက္ခံ ဝာ အဒုက္ခမသုခံ ဝာ တမ္ပိ အာဒိတ္တံ။ ကေန အာဒိတ္တံ? ရာဂဂ္ဂိနာ ဒောသဂ္ဂိနာ မောဟဂ္ဂိနာ အာဒိတ္တံ, ဇာတိယာ ဇရာယ မရဏေန သောကေဟိ ပရိဒေဝေဟိ ဒုက္ခေဟိ ဒောမနသ္သေဟိ ဥပာယာသေဟိ အာဒိတ္တန္တိ ဝဒာမိ။
40 ‘‘Sabbaṃ , bhikkhave, ādittaṃ. Kiñca, bhikkhave, sabbaṃ ādittaṃ? Cakkhu ādittaṃ, rūpā ādittā, cakkhuviññāṇaṃ ādittaṃ, cakkhusamphasso āditto, yamidaṃ cakkhusamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tampi ādittaṃ. Kena ādittaṃ? Rāgagginā dosagginā mohagginā ādittaṃ, jātiyā jarāya maraṇena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upāyāsehi ādittanti vadāmi. Sotaṃ ādittaṃ, saddā ādittā, sotaviññāṇaṃ ādittaṃ, sotasamphasso āditto, yamidaṃ sotasamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tampi ādittaṃ. Kena ādittaṃ? Rāgagginā dosagginā mohagginā ādittaṃ, jātiyā jarāya maraṇena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upāyāsehi ādittanti vadāmi. Ghānaṃ ādittaṃ, gandhā ādittā, ghānaviññāṇaṃ ādittaṃ, ghānasamphasso āditto, yamidaṃ ghānasamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tampi ādittaṃ. Kena ādittaṃ? Rāgagginā dosagginā mohagginā ādittaṃ, jātiyā jarāya maraṇena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upāyāsehi ādittanti vadāmi. Jivhā ādittā, rasā ādittā, jivhāviññāṇaṃ ādittaṃ jivhāsamphasso āditto, yamidaṃ jivhāsamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tampi ādittaṃ. Kena ādittaṃ? Rāgagginā dosagginā mohagginā ādittaṃ, jātiyā jarāya maraṇena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upāyāsehi ādittanti vadāmi. Kāyo āditto, phoṭṭhabbā ādittā, kāyaviññāṇaṃ ādittaṃ kāyasamphasso āditto, yamidaṃ kāyasamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tampi ādittaṃ. Kena ādittaṃ? Rāgagginā dosagginā mohagginā ādittaṃ, jātiyā jarāya maraṇena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upāyāsehi ādittanti vadāmi. Mano āditto, dhammā ādittā, manoviññāṇaṃ ādittaṃ manosamphasso āditto, yamidaṃ manosamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tampi ādittaṃ. Kena ādittaṃ? Rāgagginā dosagginā mohagginā ādittaṃ, jātiyā jarāya maraṇena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upāyāsehi ādittanti vadāmi.
‘‘ဧဝံ ပသ္သံ, ဘိက္ခဝေ, သုတဝာ အရိယသာဝကော စက္ခုသ္မိမ္ပိ နိဗ္ဗိန္ဒတိ, ရူပေသုပိ နိဗ္ဗိန္ဒတိ, စက္ခုဝိညာဏေပိ နိဗ္ဗိန္ဒတိ, စက္ခုသမ္ဖသ္သေပိ နိဗ္ဗိန္ဒတိ, ယမိဒံ စက္ခုသမ္ဖသ္သပစ္စယာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဝေဒယိတံ သုခံ ဝာ ဒုက္ခံ ဝာ အဒုက္ခမသုခံ ဝာ, တသ္မိမ္ပိ နိဗ္ဗိန္ဒတိ။ သောတသ္မိမ္ပိ နိဗ္ဗိန္ဒတိ, သဒ္ဒေသုပိ နိဗ္ဗိန္ဒတိ။ပေ.။ ဃာနသ္မိမ္ပိ နိဗ္ဗိန္ဒတိ , ဂန္ဓေသုပိ နိဗ္ဗိန္ဒတိ။ပေ.။ ဇိဝ္ဟာယပိ နိဗ္ဗိန္ဒတိ, ရသေသုပိ နိဗ္ဗိန္ဒတိ။ပေ.။ ကာယသ္မိမ္ပိ နိဗ္ဗိန္ဒတိ, ဖောဋ္ဌဗ္ဗေသုပိ နိဗ္ဗိန္ဒတိ။ပေ.။ မနသ္မိမ္ပိ နိဗ္ဗိန္ဒတိ, ဓမ္မေသုပိ နိဗ္ဗိန္ဒတိ, မနောဝိညာဏေပိ နိဗ္ဗိန္ဒတိ, မနောသမ္ဖသ္သေပိ နိဗ္ဗိန္ဒတိ, ယမိဒံ မနောသမ္ဖသ္သပစ္စယာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဝေဒယိတံ သုခံ ဝာ ဒုက္ခံ ဝာ အဒုက္ခမသုခံ ဝာ တသ္မိမ္ပိ နိဗ္ဗိန္ဒတိ, နိဗ္ဗိန္ဒံ ဝိရဇ္ဇတိ, ဝိရာဂာ ဝိမုစ္စတိ, ဝိမုတ္တသ္မိံ ဝိမုတ္တမိတိ ဉာဏံ ဟောတိ။ ခီဏာ ဇာတိ, ဝုသိတံ ဗ္ရဟ္မစရိယံ, ကတံ ကရဏီယံ, နာပရံ ဣတ္ထတ္တာယာတိ ပဇာနာတီ’’တိ။
‘‘Evaṃ passaṃ, bhikkhave, sutavā ariyasāvako cakkhusmimpi nibbindati, rūpesupi nibbindati, cakkhuviññāṇepi nibbindati, cakkhusamphassepi nibbindati, yamidaṃ cakkhusamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā, tasmimpi nibbindati. Sotasmimpi nibbindati, saddesupi nibbindati…pe… ghānasmimpi nibbindati , gandhesupi nibbindati…pe… jivhāyapi nibbindati, rasesupi nibbindati…pe… kāyasmimpi nibbindati, phoṭṭhabbesupi nibbindati…pe… manasmimpi nibbindati, dhammesupi nibbindati, manoviññāṇepi nibbindati, manosamphassepi nibbindati, yamidaṃ manosamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tasmimpi nibbindati, nibbindaṃ virajjati, virāgā vimuccati, vimuttasmiṃ vimuttamiti ñāṇaṃ hoti. Khīṇā jāti, vusitaṃ brahmacariyaṃ, kataṃ karaṇīyaṃ, nāparaṃ itthattāyāti pajānātī’’ti.
ဣမသ္မိဉ္စ ပန ဝေယ္ယာကရဏသ္မိံ ဘညမာနေ တသ္သ ဘိက္ခုသဟသ္သသ္သ အနုပာဒာယ အာသဝေဟိ စိတ္တာနိ ဝိမုစ္စိံသု။
Imasmiñca pana veyyākaraṇasmiṃ bhaññamāne tassa bhikkhusahassassa anupādāya āsavehi cittāni vimucciṃsu.
အာဒိတ္တပရိယာယသုတ္တံ နိဋ္ဌိတံ။
Ādittapariyāyasuttaṃ niṭṭhitaṃ.
ဥရုဝေလပာဋိဟာရိယံ တတိယဘာဏဝာရော နိဋ္ဌိတော။
Uruvelapāṭihāriyaṃ tatiyabhāṇavāro niṭṭhito.
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / ဝိနယပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / မဟာဝဂ္ဂ-အဋ္ဌကထာ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / ဥရုဝေလပာဋိဟာရိယကထာ • Uruvelapāṭihāriyakathā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / သာရတ္ထဒီပနီ-ဋီကာ • Sāratthadīpanī-ṭīkā
ဥရုဝေလပာဋိဟာရိယကထာဝဏ္ဏနာ • Uruvelapāṭihāriyakathāvaṇṇanā
အာဒိတ္တပရိယာယသုတ္တဝဏ္ဏနာ • Ādittapariyāyasuttavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝဇိရဗုဒ္ဓိ-ဋီကာ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ဥရုဝေလပာဋိဟာရိယကထာဝဏ္ဏနာ • Uruvelapāṭihāriyakathāvaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝိမတိဝိနောဒနီ-ဋီကာ • Vimativinodanī-ṭīkā / ဥရုဝေလပာဋိဟာရိယကထာဝဏ္ဏနာ • Uruvelapāṭihāriyakathāvaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ပာစိတ္ယာဒိယောဇနာပာဠိ • Pācityādiyojanāpāḷi / ၁၂. ဥရုဝေလပာဋိဟာရိယကထာ • 12. Uruvelapāṭihāriyakathā