Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / အပဒာနပာဠိ • Apadānapāḷi |
၆. ဥတ္တရတ္ထေရအပဒာနံ
6. Uttarattheraapadānaṃ
၅၅.
55.
‘‘သုမေဓော နာမ သမ္ဗုဒ္ဓော၊ ဗာတ္တိံသဝရလက္ခဏော။
‘‘Sumedho nāma sambuddho, bāttiṃsavaralakkhaṇo;
ဝိဝေကကာမော ဘဂဝာ၊ ဟိမဝန္တမုပာဂမိ။
Vivekakāmo bhagavā, himavantamupāgami.
၅၆.
56.
‘‘အဇ္ဈောဂာဟေတ္ဝာ ဟိမဝန္တံ၊ အဂ္ဂော ကာရုဏိကော မုနိ။
‘‘Ajjhogāhetvā himavantaṃ, aggo kāruṇiko muni;
ပလ္လင္ကံ အာဘုဇိတ္ဝာန၊ နိသီဒိ ပုရိသုတ္တမော။
Pallaṅkaṃ ābhujitvāna, nisīdi purisuttamo.
၅၇.
57.
‘‘ဝိဇ္ဇဓရော တဒာ အာသိံ၊ အန္တလိက္ခစရော အဟံ။
‘‘Vijjadharo tadā āsiṃ, antalikkhacaro ahaṃ;
တိသူလံ သုဂတံ ဂယ္ဟ၊ ဂစ္ဆာမိ အမ္ဗရေ တဒာ။
Tisūlaṃ sugataṃ gayha, gacchāmi ambare tadā.
၅၈.
58.
‘‘ပဗ္ဗတဂ္ဂေ ယထာ အဂ္ဂိ၊ ပုဏ္ဏမာယေဝ စန္ဒိမာ။
‘‘Pabbatagge yathā aggi, puṇṇamāyeva candimā;
ဝနံ ဩဘာသတေ ဗုဒ္ဓော၊ သာလရာဇာဝ ဖုလ္လိတော။
Vanaṃ obhāsate buddho, sālarājāva phullito.
၅၉.
59.
၆၀.
60.
‘‘ဝိစိနံ အဒ္ဒသံ ပုပ္ဖံ၊ ကဏိကာရံ ဒေဝဂန္ဓိကံ။
‘‘Vicinaṃ addasaṃ pupphaṃ, kaṇikāraṃ devagandhikaṃ;
တီဏိ ပုပ္ဖာနိ အာဒာယ၊ ဗုဒ္ဓသေဋ္ဌမပူဇယိံ။
Tīṇi pupphāni ādāya, buddhaseṭṭhamapūjayiṃ.
၆၁.
61.
‘‘ဗုဒ္ဓသ္သ အာနုဘာဝေန၊ တီဏိ ပုပ္ဖာနိ မေ တဒာ။
‘‘Buddhassa ānubhāvena, tīṇi pupphāni me tadā;
ဥဒ္ဓံ ဝဏ္ဋာ အဓောပတ္တာ၊ ဆာယံ ကုဗ္ဗန္တိ သတ္ထုနော။
Uddhaṃ vaṇṭā adhopattā, chāyaṃ kubbanti satthuno.
၆၂.
62.
‘‘တေန ကမ္မေန သုကတေန၊ စေတနာပဏိဓီဟိ စ။
‘‘Tena kammena sukatena, cetanāpaṇidhīhi ca;
ဇဟိတ္ဝာ မာနုသံ ဒေဟံ တာဝတိံသမဂစ္ဆဟံ။
Jahitvā mānusaṃ dehaṃ tāvatiṃsamagacchahaṃ.
၆၃.
63.
သဋ္ဌိယောဇနမုဗ္ဗေဓံ၊ တိံသယောဇနဝိတ္ထတံ။
Saṭṭhiyojanamubbedhaṃ, tiṃsayojanavitthataṃ.
၆၄.
64.
‘‘သဟသ္သကဏ္ဍံ သတဘေဏ္ဍု၊ ဓဇာလု ဟရိတာမယံ။
‘‘Sahassakaṇḍaṃ satabheṇḍu, dhajālu haritāmayaṃ;
၆၅.
65.
‘‘သောဏ္ဏမယာ မဏိမယာ၊ လောဟိတင္ကမယာပိ စ။
‘‘Soṇṇamayā maṇimayā, lohitaṅkamayāpi ca;
ဖလိကာပိ စ ပလ္လင္ကာ၊ ယေနိစ္ဆကာ ယဒိစ္ဆကာ။
Phalikāpi ca pallaṅkā, yenicchakā yadicchakā.
၆၆.
66.
‘‘မဟာရဟဉ္စ သယနံ၊ တူလိကာ ဝိကတီယုတံ။
‘‘Mahārahañca sayanaṃ, tūlikā vikatīyutaṃ;
ဥဒ္ဓလောမိဉ္စ ဧကန္တံ၊ ဗိမ္ဗောဟနသမာယုတံ။
Uddhalomiñca ekantaṃ, bimbohanasamāyutaṃ.
၆၇.
67.
‘‘ဘဝနာ နိက္ခမိတ္ဝာန၊ စရန္တော ဒေဝစာရိကံ။
‘‘Bhavanā nikkhamitvāna, caranto devacārikaṃ;
၆၈.
68.
‘‘ပုပ္ဖသ္သ ဟေဋ္ဌာ တိဋ္ဌာမိ၊ ဥပရိစ္ဆဒနံ မမ။
‘‘Pupphassa heṭṭhā tiṭṭhāmi, uparicchadanaṃ mama;
သမန္တာ ယောဇနသတံ၊ ကဏိကာရေဟိ ဆာဒိတံ။
Samantā yojanasataṃ, kaṇikārehi chāditaṃ.
၆၉.
69.
‘‘သဋ္ဌိတုရိယသဟသ္သာနိ ၊ သာယပာတံ ဥပဋ္ဌဟုံ။
‘‘Saṭṭhituriyasahassāni , sāyapātaṃ upaṭṭhahuṃ;
ပရိဝာရေန္တိ မံ နိစ္စံ၊ ရတ္တိန္ဒိဝမတန္ဒိတာ။
Parivārenti maṃ niccaṃ, rattindivamatanditā.
၇၀.
70.
‘‘တတ္ထ နစ္စေဟိ ဂီတေဟိ၊ တာလေဟိ ဝာဒိတေဟိ စ။
‘‘Tattha naccehi gītehi, tālehi vāditehi ca;
ရမာမိ ခိဍ္ဍာ ရတိယာ၊ မောဒာမိ ကာမကာမဟံ။
Ramāmi khiḍḍā ratiyā, modāmi kāmakāmahaṃ.
၇၁.
71.
‘‘တတ္ထ ဘုတ္ဝာ ပိဝိတ္ဝာ စ၊ မောဒာမိ တိဒသေ တဒာ။
‘‘Tattha bhutvā pivitvā ca, modāmi tidase tadā;
နာရီဂဏေဟိ သဟိတော၊ မောဒာမိ ဗ္ယမ္ဟမုတ္တမေ။
Nārīgaṇehi sahito, modāmi byamhamuttame.
၇၂.
72.
‘‘သတာနံ ပဉ္စက္ခတ္တုဉ္စ၊ ဒေဝရဇ္ဇမကာရယိံ။
‘‘Satānaṃ pañcakkhattuñca, devarajjamakārayiṃ;
သတာနံ တီဏိက္ခတ္တုဉ္စ၊ စက္ကဝတ္တီ အဟောသဟံ။
Satānaṃ tīṇikkhattuñca, cakkavattī ahosahaṃ;
ပဒေသရဇ္ဇံ ဝိပုလံ၊ ဂဏနာတော အသင္ခိယံ။
Padesarajjaṃ vipulaṃ, gaṇanāto asaṅkhiyaṃ.
၇၃.
73.
‘‘ဘဝေ ဘဝေ သံသရန္တော၊ မဟာဘောဂံ လဘာမဟံ။
‘‘Bhave bhave saṃsaranto, mahābhogaṃ labhāmahaṃ;
ဘောဂေ မေ ဦနတာ နတ္ထိ၊ ဗုဒ္ဓပူဇာယိဒံ ဖလံ။
Bhoge me ūnatā natthi, buddhapūjāyidaṃ phalaṃ.
၇၄.
74.
‘‘ဒုဝေ ဘဝေ သံသရာမိ၊ ဒေဝတ္တေ အထ မာနုသေ။
‘‘Duve bhave saṃsarāmi, devatte atha mānuse;
အညံ ဂတိံ န ဇာနာမိ၊ ဗုဒ္ဓပူဇာယိဒံ ဖလံ။
Aññaṃ gatiṃ na jānāmi, buddhapūjāyidaṃ phalaṃ.
၇၅.
75.
နီစေ ကုလေ န ဇာယာမိ၊ ဗုဒ္ဓပူဇာယိဒံ ဖလံ။
Nīce kule na jāyāmi, buddhapūjāyidaṃ phalaṃ.
၇၆.
76.
‘‘ဟတ္ထိယာနံ အသ္သယာနံ၊ သိဝိကံ သန္ဒမာနိကံ။
‘‘Hatthiyānaṃ assayānaṃ, sivikaṃ sandamānikaṃ;
လဘာမိ သဗ္ဗမေဝေတံ၊ ဗုဒ္ဓပူဇာယိဒံ ဖလံ။
Labhāmi sabbamevetaṃ, buddhapūjāyidaṃ phalaṃ.
၇၇.
77.
‘‘ဒာသီဂဏံ ဒာသဂဏံ၊ နာရိယော သမလင္ကတာ။
‘‘Dāsīgaṇaṃ dāsagaṇaṃ, nāriyo samalaṅkatā;
လဘာမိ သဗ္ဗမေဝေတံ၊ ဗုဒ္ဓပူဇာယိဒံ ဖလံ။
Labhāmi sabbamevetaṃ, buddhapūjāyidaṃ phalaṃ.
၇၈.
78.
‘‘ကောသေယ္ယကမ္ဗလိယာနိ၊ ခောမကပ္ပာသိကာနိ စ။
‘‘Koseyyakambaliyāni, khomakappāsikāni ca;
လဘာမိ သဗ္ဗမေဝေတံ၊ ဗုဒ္ဓပူဇာယိဒံ ဖလံ။
Labhāmi sabbamevetaṃ, buddhapūjāyidaṃ phalaṃ.
၇၉.
79.
‘‘နဝဝတ္ထံ နဝဖလံ၊ နဝဂ္ဂရသဘောဇနံ။
‘‘Navavatthaṃ navaphalaṃ, navaggarasabhojanaṃ;
လဘာမိ သဗ္ဗမေဝေတံ၊ ဗုဒ္ဓပူဇာယိဒံ ဖလံ။
Labhāmi sabbamevetaṃ, buddhapūjāyidaṃ phalaṃ.
၈၀.
80.
‘‘ဣမံ ခာဒ ဣမံ ဘုဉ္ဇ၊ ဣမမ္ဟိ သယနေ သယ။
‘‘Imaṃ khāda imaṃ bhuñja, imamhi sayane saya;
လဘာမိ သဗ္ဗမေဝေတံ၊ ဗုဒ္ဓပူဇာယိဒံ ဖလံ။
Labhāmi sabbamevetaṃ, buddhapūjāyidaṃ phalaṃ.
၈၁.
81.
‘‘သဗ္ဗတ္ထ ပူဇိတော ဟောမိ၊ ယသော အစ္စုဂ္ဂတော မမ။
‘‘Sabbattha pūjito homi, yaso accuggato mama;
ဉာတီနံ ဥတ္တမော ဟောမိ၊ ဗုဒ္ဓပူဇာယိဒံ ဖလံ။
Ñātīnaṃ uttamo homi, buddhapūjāyidaṃ phalaṃ.
၈၂.
82.
‘‘သီတံ ဥဏ္ဟံ န ဇာနာမိ၊ ပရိဠာဟော န ဝိဇ္ဇတိ။
‘‘Sītaṃ uṇhaṃ na jānāmi, pariḷāho na vijjati;
အထော စေတသိကံ ဒုက္ခံ၊ ဟဒယေ မေ န ဝိဇ္ဇတိ။
Atho cetasikaṃ dukkhaṃ, hadaye me na vijjati.
၈၃.
83.
‘‘သုဝဏ္ဏဝဏ္ဏော ဟုတ္ဝာန၊ သံသရာမိ ဘဝာဘဝေ။
‘‘Suvaṇṇavaṇṇo hutvāna, saṃsarāmi bhavābhave;
ဝေဝဏ္ဏိယံ န ဇာနာမိ၊ ဗုဒ္ဓပူဇာယိဒံ ဖလံ။
Vevaṇṇiyaṃ na jānāmi, buddhapūjāyidaṃ phalaṃ.
၈၄.
84.
‘‘ဒေဝလောကာ စဝိတ္ဝာန၊ သုက္ကမူလေန စောဒိတော။
‘‘Devalokā cavitvāna, sukkamūlena codito;
သာဝတ္ထိယံ ပုရေ ဇာတော၊ မဟာသာလေသု အဍ္ဎကေ။
Sāvatthiyaṃ pure jāto, mahāsālesu aḍḍhake.
၈၅.
85.
‘‘ပဉ္စ ကာမဂုဏေ ဟိတ္ဝာ၊ ပဗ္ဗဇိံ အနဂာရိယံ။
‘‘Pañca kāmaguṇe hitvā, pabbajiṃ anagāriyaṃ;
ဇာတိယာ သတ္တဝသ္သောဟံ၊ အရဟတ္တမပာပုဏိံ။
Jātiyā sattavassohaṃ, arahattamapāpuṇiṃ.
၈၆.
86.
‘‘ဥပသမ္ပဒာယီ ဗုဒ္ဓော၊ ဂုဏမညာယ စက္ခုမာ။
‘‘Upasampadāyī buddho, guṇamaññāya cakkhumā;
တရုဏော ပူဇနီယောဟံ၊ ဗုဒ္ဓပူဇာယိဒံ ဖလံ။
Taruṇo pūjanīyohaṃ, buddhapūjāyidaṃ phalaṃ.
၈၇.
87.
‘‘ဒိဗ္ဗစက္ခုဝိသုဒ္ဓံ မေ၊ သမာဓိကုသလော အဟံ။
‘‘Dibbacakkhuvisuddhaṃ me, samādhikusalo ahaṃ;
အဘိညာပာရမိပ္ပတ္တော၊ ဗုဒ္ဓပူဇာယိဒံ ဖလံ။
Abhiññāpāramippatto, buddhapūjāyidaṃ phalaṃ.
၈၈.
88.
‘‘ပဋိသမ္ဘိဒာ အနုပ္ပတ္တော၊ ဣဒ္ဓိပာဒေသု ကောဝိဒော။
‘‘Paṭisambhidā anuppatto, iddhipādesu kovido;
ဓမ္မေသု ပာရမိပ္ပတ္တော၊ ဗုဒ္ဓပူဇာယိဒံ ဖလံ။
Dhammesu pāramippatto, buddhapūjāyidaṃ phalaṃ.
၈၉.
89.
‘‘တိံသကပ္ပသဟသ္သမ္ဟိ၊ ယံ ဗုဒ္ဓမဘိပူဇယိံ။
‘‘Tiṃsakappasahassamhi, yaṃ buddhamabhipūjayiṃ;
ဒုဂ္ဂတိံ နာဘိဇာနာမိ၊ ဗုဒ္ဓပူဇာယိဒံ ဖလံ။
Duggatiṃ nābhijānāmi, buddhapūjāyidaṃ phalaṃ.
၉၀.
90.
‘‘ကိလေသာ ဈာပိတာ မယ္ဟံ။ပေ.။ ဝိဟရာမိ အနာသဝော။
‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… viharāmi anāsavo.
၉၁.
91.
‘‘သ္ဝာဂတံ ဝတ မေ အာသိ။ပေ.။ ကတံ ဗုဒ္ဓသ္သ သာသနံ။
‘‘Svāgataṃ vata me āsi…pe… kataṃ buddhassa sāsanaṃ.
၉၂.
92.
‘‘ပဋိသမ္ဘိဒာ စတသ္သော။ပေ.။ ကတံ ဗုဒ္ဓသ္သ သာသနံ’’။
‘‘Paṭisambhidā catasso…pe… kataṃ buddhassa sāsanaṃ’’.
ဣတ္ထံ သုဒံ အာယသ္မာ ဥတ္တရော ထေရော ဣမာ ဂာထာယော
Itthaṃ sudaṃ āyasmā uttaro thero imā gāthāyo
အဘာသိတ္ထာတိ။
Abhāsitthāti.
ဥတ္တရတ္ထေရသ္သာပဒာနံ ဆဋ္ဌံ။
Uttarattherassāpadānaṃ chaṭṭhaṃ.
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ခုဒ္ဒကနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / အပဒာန-အဋ္ဌကထာ • Apadāna-aṭṭhakathā / ၆. ဥတ္တရတ္ထေရအပဒာနဝဏ္ဏနာ • 6. Uttarattheraapadānavaṇṇanā