Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / అఙ్గుత్తరనికాయ • Aṅguttaranikāya |
౮. ఉత్తరవిపత్తిసుత్తం
8. Uttaravipattisuttaṃ
౮. ఏకం సమయం ఆయస్మా ఉత్తరో మహిసవత్థుస్మిం విహరతి సఙ్ఖేయ్యకే పబ్బతే వటజాలికాయం 1. తత్ర ఖో ఆయస్మా ఉత్తరో భిక్ఖూ ఆమన్తేసి – ‘‘సాధావుసో, భిక్ఖు కాలేన కాలం అత్తవిపత్తిం పచ్చవేక్ఖితా హోతి. సాధావుసో, భిక్ఖు కాలేన కాలం పరవిపత్తిం పచ్చవేక్ఖితా హోతి. సాధావుసో, భిక్ఖు కాలేన కాలం అత్తసమ్పత్తిం పచ్చవేక్ఖితా హోతి. సాధావుసో, భిక్ఖు కాలేన కాలం పరసమ్పత్తిం పచ్చవేక్ఖితా హోతీ’’తి.
8. Ekaṃ samayaṃ āyasmā uttaro mahisavatthusmiṃ viharati saṅkheyyake pabbate vaṭajālikāyaṃ 2. Tatra kho āyasmā uttaro bhikkhū āmantesi – ‘‘sādhāvuso, bhikkhu kālena kālaṃ attavipattiṃ paccavekkhitā hoti. Sādhāvuso, bhikkhu kālena kālaṃ paravipattiṃ paccavekkhitā hoti. Sādhāvuso, bhikkhu kālena kālaṃ attasampattiṃ paccavekkhitā hoti. Sādhāvuso, bhikkhu kālena kālaṃ parasampattiṃ paccavekkhitā hotī’’ti.
తేన ఖో పన సమయేన వేస్సవణో మహారాజా ఉత్తరాయ దిసాయ దక్ఖిణం దిసం గచ్ఛతి కేనచిదేవ కరణీయేన. అస్సోసి ఖో వేస్సవణో మహారాజా ఆయస్మతో ఉత్తరస్స మహిసవత్థుస్మిం సఙ్ఖేయ్యకే పబ్బతే వటజాలికాయం భిక్ఖూనం ఏవం ధమ్మం దేసేన్తస్స – ‘‘సాధావుసో, భిక్ఖు కాలేన కాలం అత్తవిపత్తిం పచ్చవేక్ఖితా హోతి. సాధావుసో, భిక్ఖు కాలేన కాలం పరవిపత్తిం పచ్చవేక్ఖితా హోతి. సాధావుసో, భిక్ఖు కాలేన కాలం అత్తసమ్పత్తిం పచ్చవేక్ఖితా హోతి. సాధావుసో, భిక్ఖు కాలేన కాలం పరసమ్పత్తిం పచ్చవేక్ఖితా హోతీ’’తి.
Tena kho pana samayena vessavaṇo mahārājā uttarāya disāya dakkhiṇaṃ disaṃ gacchati kenacideva karaṇīyena. Assosi kho vessavaṇo mahārājā āyasmato uttarassa mahisavatthusmiṃ saṅkheyyake pabbate vaṭajālikāyaṃ bhikkhūnaṃ evaṃ dhammaṃ desentassa – ‘‘sādhāvuso, bhikkhu kālena kālaṃ attavipattiṃ paccavekkhitā hoti. Sādhāvuso, bhikkhu kālena kālaṃ paravipattiṃ paccavekkhitā hoti. Sādhāvuso, bhikkhu kālena kālaṃ attasampattiṃ paccavekkhitā hoti. Sādhāvuso, bhikkhu kālena kālaṃ parasampattiṃ paccavekkhitā hotī’’ti.
అథ ఖో వేస్సవణ్ణో మహారాజా – సేయ్యథాపి నామ బలవా పురిసో సమిఞ్జితం 3 వా బాహం పసారేయ్య, పసారితం వా బాహం సమిఞ్జేయ్య 4, ఏవమేవం మహిసవత్థుస్మిం సఙ్ఖేయ్యకే పబ్బతే వటజాలికాయం అన్తరహితో దేవేసు తావతింసేసు పాతురహోసి. అథ ఖో వేస్సవణ్ణో మహారాజా యేన సక్కో దేవానమిన్దో తేనుపసఙ్కమి; ఉపసఙ్కమిత్వా సక్కం దేవానమిన్దం ఏతదవోచ – ‘‘యగ్ఘే మారిస, జానేయ్యాసి! ఏసో ఆయస్మా ఉత్తరో మహిసవత్థుస్మిం సఙ్ఖేయ్యకే పబ్బతే వటజాలికాయం భిక్ఖూనం ఏవం ధమ్మం దేసేతి – ‘సాధావుసో, భిక్ఖు కాలేన కాలం అత్తవిపత్తిం పచ్చవేక్ఖితా హోతి . సాధావుసో, భిక్ఖు కాలేన కాలం పరవిపత్తిం…పే॰… అత్తసమ్పత్తిం… పరసమ్పత్తిం పచ్చవేక్ఖితా హోతీ’’’తి.
Atha kho vessavaṇṇo mahārājā – seyyathāpi nāma balavā puriso samiñjitaṃ 5 vā bāhaṃ pasāreyya, pasāritaṃ vā bāhaṃ samiñjeyya 6, evamevaṃ mahisavatthusmiṃ saṅkheyyake pabbate vaṭajālikāyaṃ antarahito devesu tāvatiṃsesu pāturahosi. Atha kho vessavaṇṇo mahārājā yena sakko devānamindo tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā sakkaṃ devānamindaṃ etadavoca – ‘‘yagghe mārisa, jāneyyāsi! Eso āyasmā uttaro mahisavatthusmiṃ saṅkheyyake pabbate vaṭajālikāyaṃ bhikkhūnaṃ evaṃ dhammaṃ deseti – ‘sādhāvuso, bhikkhu kālena kālaṃ attavipattiṃ paccavekkhitā hoti . Sādhāvuso, bhikkhu kālena kālaṃ paravipattiṃ…pe… attasampattiṃ… parasampattiṃ paccavekkhitā hotī’’’ti.
అథ ఖో సక్కో దేవానమిన్దో సేయ్యథాపి నామ బలవా పురిసో సమిఞ్జితం వా బాహం పసారేయ్య, పసారితం వా బాహం సమిఞ్జేయ్య, ఏవమేవం దేవేసు తావతింసేసు అన్తరహితో మహిసవత్థుస్మిం సఙ్ఖేయ్యకే పబ్బతే వటజాలికాయం ఆయస్మతో ఉత్తరస్స సమ్ముఖే పాతురహోసి. అథ ఖో సక్కో దేవానమిన్దో యేనాయస్మా ఉత్తరో తేనుపసఙ్కమి; ఉపసఙ్కమిత్వా ఆయస్మన్తం ఉత్తరం అభివాదేత్వా ఏకమన్తం అట్ఠాసి. ఏకమన్తం ఠితో ఖో సక్కో దేవానమిన్దో ఆయస్మన్తం ఉత్తరం ఏతదవోచ –
Atha kho sakko devānamindo seyyathāpi nāma balavā puriso samiñjitaṃ vā bāhaṃ pasāreyya, pasāritaṃ vā bāhaṃ samiñjeyya, evamevaṃ devesu tāvatiṃsesu antarahito mahisavatthusmiṃ saṅkheyyake pabbate vaṭajālikāyaṃ āyasmato uttarassa sammukhe pāturahosi. Atha kho sakko devānamindo yenāyasmā uttaro tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmantaṃ uttaraṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhāsi. Ekamantaṃ ṭhito kho sakko devānamindo āyasmantaṃ uttaraṃ etadavoca –
‘‘సచ్చం కిర, భన్తే, ఆయస్మా ఉత్తరో భిక్ఖూనం ఏవం ధమ్మం దేసేసి – ‘సాధావుసో, భిక్ఖు కాలేన కాలం అత్తవిపత్తిం పచ్చవేక్ఖితా హోతి, సాధావుసో, భిక్ఖు కాలేన కాలం పరవిపత్తిం…పే॰… అత్తసమ్పత్తిం… పరసమ్పత్తిం పచ్చవేక్ఖితా హోతీ’’’ తి? ‘‘ఏవం, దేవానమిన్దా’’తి. ‘‘కిం పనిదం 7, భన్తే, ఆయస్మతో ఉత్తరస్స సకం పటిభానం 8, ఉదాహు తస్స భగవతో వచనం అరహతో సమ్మాసమ్బుద్ధస్సా’’తి? ‘‘తేన హి, దేవానమిన్ద, ఉపమం తే కరిస్సామి. ఉపమాయ మిధేకచ్చే విఞ్ఞూ పురిసా భాసితస్స అత్థం ఆజాన’’న్తి.
‘‘Saccaṃ kira, bhante, āyasmā uttaro bhikkhūnaṃ evaṃ dhammaṃ desesi – ‘sādhāvuso, bhikkhu kālena kālaṃ attavipattiṃ paccavekkhitā hoti, sādhāvuso, bhikkhu kālena kālaṃ paravipattiṃ…pe… attasampattiṃ… parasampattiṃ paccavekkhitā hotī’’’ ti? ‘‘Evaṃ, devānamindā’’ti. ‘‘Kiṃ panidaṃ 9, bhante, āyasmato uttarassa sakaṃ paṭibhānaṃ 10, udāhu tassa bhagavato vacanaṃ arahato sammāsambuddhassā’’ti? ‘‘Tena hi, devānaminda, upamaṃ te karissāmi. Upamāya midhekacce viññū purisā bhāsitassa atthaṃ ājāna’’nti.
‘‘సేయ్యథాపి, దేవానమిన్ద, గామస్స వా నిగమస్స వా అవిదూరే మహాధఞ్ఞరాసి. తతో మహాజనకాయో ధఞ్ఞం ఆహరేయ్య – కాజేహిపి పిటకేహిపి ఉచ్ఛఙ్గేహిపి అఞ్జలీహిపి . యో ను ఖో, దేవానమిన్ద, తం మహాజనకాయం ఉపసఙ్కమిత్వా ఏవం పుచ్ఛేయ్య – ‘కుతో ఇమం ధఞ్ఞం ఆహరథా’తి, కథం బ్యాకరమానో ను ఖో, దేవానమిన్ద, సో మహాజనకాయో సమ్మా బ్యాకరమానో బ్యాకరేయ్యా’’తి? ‘‘‘అముమ్హా మహాధఞ్ఞరాసిమ్హా ఆహరామా’తి ఖో, భన్తే, సో మహాజనకాయో సమ్మా బ్యాకరమానో బ్యాకరేయ్యా’’తి. ‘‘ఏవమేవం ఖో, దేవానమిన్ద, యం కిఞ్చి సుభాసితం సబ్బం తం తస్స భగవతో వచనం అరహతో సమ్మాసమ్బుద్ధస్స. తతో ఉపాదాయుపాదాయ మయం చఞ్ఞే చ భణామా’’తి.
‘‘Seyyathāpi, devānaminda, gāmassa vā nigamassa vā avidūre mahādhaññarāsi. Tato mahājanakāyo dhaññaṃ āhareyya – kājehipi piṭakehipi ucchaṅgehipi añjalīhipi . Yo nu kho, devānaminda, taṃ mahājanakāyaṃ upasaṅkamitvā evaṃ puccheyya – ‘kuto imaṃ dhaññaṃ āharathā’ti, kathaṃ byākaramāno nu kho, devānaminda, so mahājanakāyo sammā byākaramāno byākareyyā’’ti? ‘‘‘Amumhā mahādhaññarāsimhā āharāmā’ti kho, bhante, so mahājanakāyo sammā byākaramāno byākareyyā’’ti. ‘‘Evamevaṃ kho, devānaminda, yaṃ kiñci subhāsitaṃ sabbaṃ taṃ tassa bhagavato vacanaṃ arahato sammāsambuddhassa. Tato upādāyupādāya mayaṃ caññe ca bhaṇāmā’’ti.
‘‘అచ్ఛరియం, భన్తే, అబ్భుతం భన్తే! యావ సుభాసితం చిదం ఆయస్మతా ఉత్తరేన – ‘యం కిఞ్చి సుభాసితం సబ్బం తం తస్స భగవతో వచనం అరహతో సమ్మాసమ్బుద్ధస్స . తతో ఉపాదాయుపాదాయ మయం చఞ్ఞే చ భణామా’తి. ఏకమిదం, భన్తే ఉత్తర, సమయం భగవా రాజగహే విహరతి గిజ్ఝకూటే పబ్బతే అచిరపక్కన్తే దేవదత్తే. తత్ర ఖో భగవా దేవదత్తం ఆరబ్భ భిక్ఖూ ఆమన్తేసి –
‘‘Acchariyaṃ, bhante, abbhutaṃ bhante! Yāva subhāsitaṃ cidaṃ āyasmatā uttarena – ‘yaṃ kiñci subhāsitaṃ sabbaṃ taṃ tassa bhagavato vacanaṃ arahato sammāsambuddhassa . Tato upādāyupādāya mayaṃ caññe ca bhaṇāmā’ti. Ekamidaṃ, bhante uttara, samayaṃ bhagavā rājagahe viharati gijjhakūṭe pabbate acirapakkante devadatte. Tatra kho bhagavā devadattaṃ ārabbha bhikkhū āmantesi –
‘‘సాధు, భిక్ఖవే, భిక్ఖు కాలేన కాలం అత్తవిపత్తిం పచ్చవేక్ఖితా హోతి. సాధు, భిక్ఖవే, భిక్ఖు కాలేన కాలం పరవిపత్తిం…పే॰… అత్తసమ్పత్తిం… పరసమ్పత్తిం పచ్చవేక్ఖితా హోతి. అట్ఠహి, భిక్ఖవే, అసద్ధమ్మేహి అభిభూతో పరియాదిన్నచిత్తో దేవదత్తో ఆపాయికో నేరయికో కప్పట్ఠో అతేకిచ్ఛో. కతమేహి అట్ఠహి? లాభేన హి, భిక్ఖవే, అభిభూతో పరియాదిన్నచిత్తో దేవదత్తో ఆపాయికో నేరయికో కప్పట్ఠో అతేకిచ్ఛో; అలాభేన, భిక్ఖవే…పే॰… యసేన, భిక్ఖవే … అయసేన, భిక్ఖవే… సక్కారేన, భిక్ఖవే… అసక్కారేన, భిక్ఖవే… పాపిచ్ఛతాయ, భిక్ఖవే… పాపమిత్తతాయ , భిక్ఖవే, అభిభూతో పరియాదిన్నచిత్తో దేవదత్తో ఆపాయికో నేరయికో కప్పట్ఠో అతేకిచ్ఛో. ఇమేహి ఖో, భిక్ఖవే, అట్ఠహి అసద్ధమ్మేహి అభిభూతో పరియాదిన్నచిత్తో దేవదత్తో ఆపాయికో నేరయికో కప్పట్ఠో అతేకిచ్ఛో.
‘‘Sādhu, bhikkhave, bhikkhu kālena kālaṃ attavipattiṃ paccavekkhitā hoti. Sādhu, bhikkhave, bhikkhu kālena kālaṃ paravipattiṃ…pe… attasampattiṃ… parasampattiṃ paccavekkhitā hoti. Aṭṭhahi, bhikkhave, asaddhammehi abhibhūto pariyādinnacitto devadatto āpāyiko nerayiko kappaṭṭho atekiccho. Katamehi aṭṭhahi? Lābhena hi, bhikkhave, abhibhūto pariyādinnacitto devadatto āpāyiko nerayiko kappaṭṭho atekiccho; alābhena, bhikkhave…pe… yasena, bhikkhave … ayasena, bhikkhave… sakkārena, bhikkhave… asakkārena, bhikkhave… pāpicchatāya, bhikkhave… pāpamittatāya , bhikkhave, abhibhūto pariyādinnacitto devadatto āpāyiko nerayiko kappaṭṭho atekiccho. Imehi kho, bhikkhave, aṭṭhahi asaddhammehi abhibhūto pariyādinnacitto devadatto āpāyiko nerayiko kappaṭṭho atekiccho.
‘‘సాధు, భిక్ఖవే, భిక్ఖు ఉప్పన్నం లాభం అభిభుయ్య అభిభుయ్య విహరేయ్య; ఉప్పన్నం అలాభం…పే॰… ఉప్పన్నం యసం… ఉప్పన్నం అయసం… ఉప్పన్నం సక్కారం… ఉప్పన్నం అసక్కారం… ఉప్పన్నం పాపిచ్ఛతం… ఉప్పన్నం పాపమిత్తతం అభిభుయ్య అభిభుయ్య విహరేయ్య.
‘‘Sādhu, bhikkhave, bhikkhu uppannaṃ lābhaṃ abhibhuyya abhibhuyya vihareyya; uppannaṃ alābhaṃ…pe… uppannaṃ yasaṃ… uppannaṃ ayasaṃ… uppannaṃ sakkāraṃ… uppannaṃ asakkāraṃ… uppannaṃ pāpicchataṃ… uppannaṃ pāpamittataṃ abhibhuyya abhibhuyya vihareyya.
‘‘కిఞ్చ, భిక్ఖవే, భిక్ఖు అత్థవసం పటిచ్చ ఉప్పన్నం లాభం అభిభుయ్య అభిభుయ్య విహరేయ్య; ఉప్పన్నం అలాభం…పే॰… ఉప్పన్నం యసం… ఉప్పన్నం అయసం… ఉప్పన్నం సక్కారం… ఉప్పన్నం అసక్కారం… ఉప్పన్నం పాపిచ్ఛతం… ఉప్పన్నం పాపమిత్తతం అభిభుయ్య అభిభుయ్య విహరేయ్య?
‘‘Kiñca, bhikkhave, bhikkhu atthavasaṃ paṭicca uppannaṃ lābhaṃ abhibhuyya abhibhuyya vihareyya; uppannaṃ alābhaṃ…pe… uppannaṃ yasaṃ… uppannaṃ ayasaṃ… uppannaṃ sakkāraṃ… uppannaṃ asakkāraṃ… uppannaṃ pāpicchataṃ… uppannaṃ pāpamittataṃ abhibhuyya abhibhuyya vihareyya?
‘‘యం హిస్స, భిక్ఖవే, ఉప్పన్నం లాభం అనభిభుయ్య విహరతో ఉప్పజ్జేయ్యుం ఆసవా విఘాతపరిళాహా, ఉప్పన్నం లాభం అభిభుయ్య విహరతో ఏవంస తే ఆసవా విఘాతపరిళాహా న హోన్తి. యం హిస్స, భిక్ఖవే, ఉప్పన్నం అలాభం…పే॰… ఉప్పన్నం యసం… ఉప్పన్నం అయసం… ఉప్పన్నం సక్కారం… ఉప్పన్నం అసక్కారం… ఉప్పన్నం పాపిచ్ఛతం… ఉప్పన్నం పాపమిత్తతం అనభిభుయ్య విహరతో ఉప్పజ్జేయ్యుం ఆసవా విఘాతపరిళాహా, ఉప్పన్నం పాపమిత్తతం అభిభుయ్య విహరతో ఏవంస తే ఆసవా విఘాతపరిళాహా న హోన్తి. ఇదం ఖో, భిక్ఖవే, భిక్ఖు అత్థవసం పటిచ్చ ఉప్పన్నం లాభం అభిభుయ్య అభిభుయ్య విహరేయ్య; ఉప్పన్నం అలాభం…పే॰… ఉప్పన్నం యసం… ఉప్పన్నం అయసం… ఉప్పన్నం సక్కారం… ఉప్పన్నం అసక్కారం… ఉప్పన్నం పాపిచ్ఛతం … ఉప్పన్నం పాపమిత్తతం అభిభుయ్య అభిభుయ్య విహరేయ్య.
‘‘Yaṃ hissa, bhikkhave, uppannaṃ lābhaṃ anabhibhuyya viharato uppajjeyyuṃ āsavā vighātapariḷāhā, uppannaṃ lābhaṃ abhibhuyya viharato evaṃsa te āsavā vighātapariḷāhā na honti. Yaṃ hissa, bhikkhave, uppannaṃ alābhaṃ…pe… uppannaṃ yasaṃ… uppannaṃ ayasaṃ… uppannaṃ sakkāraṃ… uppannaṃ asakkāraṃ… uppannaṃ pāpicchataṃ… uppannaṃ pāpamittataṃ anabhibhuyya viharato uppajjeyyuṃ āsavā vighātapariḷāhā, uppannaṃ pāpamittataṃ abhibhuyya viharato evaṃsa te āsavā vighātapariḷāhā na honti. Idaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu atthavasaṃ paṭicca uppannaṃ lābhaṃ abhibhuyya abhibhuyya vihareyya; uppannaṃ alābhaṃ…pe… uppannaṃ yasaṃ… uppannaṃ ayasaṃ… uppannaṃ sakkāraṃ… uppannaṃ asakkāraṃ… uppannaṃ pāpicchataṃ … uppannaṃ pāpamittataṃ abhibhuyya abhibhuyya vihareyya.
‘‘తస్మాతిహ, భిక్ఖవే, ఏవం సిక్ఖితబ్బం – ఉప్పన్నం లాభం అభిభుయ్య అభిభుయ్య విహరిస్సామ, ఉప్పన్నం అలాభం…పే॰… ఉప్పన్నం యసం… ఉప్పన్నం అయసం… ఉప్పన్నం సక్కారం… ఉప్పన్నం అసక్కారం… ఉప్పన్నం పాపిచ్ఛతం… ఉప్పన్నం పాపమిత్తతం అభిభుయ్య అభిభుయ్య విహరిస్సామాతి. ఏవఞ్హి వో, భిక్ఖవే, సిక్ఖితబ్బ’’న్తి.
‘‘Tasmātiha, bhikkhave, evaṃ sikkhitabbaṃ – uppannaṃ lābhaṃ abhibhuyya abhibhuyya viharissāma, uppannaṃ alābhaṃ…pe… uppannaṃ yasaṃ… uppannaṃ ayasaṃ… uppannaṃ sakkāraṃ… uppannaṃ asakkāraṃ… uppannaṃ pāpicchataṃ… uppannaṃ pāpamittataṃ abhibhuyya abhibhuyya viharissāmāti. Evañhi vo, bhikkhave, sikkhitabba’’nti.
‘‘ఏత్తావతా, భన్తే ఉత్తర, మనుస్సేసు చతస్సో పరిసా – భిక్ఖూ, భిక్ఖునియో, ఉపాసకా, ఉపాసికాయో. నాయం ధమ్మపరియాయో కిస్మిఞ్చి ఉపట్ఠితో 11. ఉగ్గణ్హతు, భన్తే, ఆయస్మా ఉత్తరో ఇమం ధమ్మపరియాయం. పరియాపుణాతు, భన్తే, ఆయస్మా ఉత్తరో ఇమం ధమ్మపరియాయం. ధారేతు, భన్తే, ఆయస్మా ఉత్తరో ఇమం ధమ్మపరియాయం. అత్థసంహితో అయం, భన్తే, ధమ్మపరియాయో ఆదిబ్రహ్మచరియకో’’తి 12. అట్ఠమం.
‘‘Ettāvatā, bhante uttara, manussesu catasso parisā – bhikkhū, bhikkhuniyo, upāsakā, upāsikāyo. Nāyaṃ dhammapariyāyo kismiñci upaṭṭhito 13. Uggaṇhatu, bhante, āyasmā uttaro imaṃ dhammapariyāyaṃ. Pariyāpuṇātu, bhante, āyasmā uttaro imaṃ dhammapariyāyaṃ. Dhāretu, bhante, āyasmā uttaro imaṃ dhammapariyāyaṃ. Atthasaṃhito ayaṃ, bhante, dhammapariyāyo ādibrahmacariyako’’ti 14. Aṭṭhamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / అఙ్గుత్తరనికాయ (అట్ఠకథా) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ౮. ఉత్తరవిపత్తిసుత్తవణ్ణనా • 8. Uttaravipattisuttavaṇṇanā
టీకా • Tīkā / సుత్తపిటక (టీకా) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / అఙ్గుత్తరనికాయ (టీకా) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ౬-౮. దుతియలోకధమ్మసుత్తాదివణ్ణనా • 6-8. Dutiyalokadhammasuttādivaṇṇanā