Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / మిలిన్దపఞ్హపాళి • Milindapañhapāḷi |
౯. ఉత్తరికరణీయపఞ్హో
9. Uttarikaraṇīyapañho
౯. ‘‘భన్తే నాగసేన, తుమ్హే భణథ ‘యం కిఞ్చి కరణీయం తథాగతస్స, సబ్బం తం బోధియా యేవ మూలే పరినిట్ఠితం, నత్థి తథాగతస్స ఉత్తరిం కరణీయం, కతస్స వా పతిచయో’తి, ఇదఞ్చ తేమాసం పటిసల్లానం దిస్సతి. యది, భన్తే నాగసేన, యం కిఞ్చి కరణీయం తథాగతస్స, సబ్బం తం బోధియా యేవ మూలే పరినిట్ఠితం, నత్థి తథాగతస్స ఉత్తరిం కరణీయం, కతస్స వా పతిచయో, తేన హి ‘తేమాసం పటిసల్లీనో’తి యం వచనం, తం మిచ్ఛా. యది తేమాసం పటిసల్లీనో, తేన హి ‘యం కిఞ్చి కరణీయం, తథాగతస్స, సబ్బం తం బోధియా యేవ మూలే పరినిట్ఠిత’న్తి తమ్పి వచనం మిచ్ఛా . నత్థి కతకరణీయస్స పటిసల్లానం, సకరణీయస్సేవ పటిసల్లానం యథా నామ బ్యాధితస్సేవ భేసజ్జేన కరణీయం హోతి, అబ్యాధితస్స కిం భేసజ్జేన. ఛాతస్సేవ భోజనేన కరణీయం హోతి, అఛాతస్స కిం భోజనేన. ఏవమేవ ఖో, భన్తే నాగసేన, నత్థి కతకరణీయస్స పటిసల్లానం, సకరణీయస్సేవ పటిసల్లానం. అయమ్పి ఉభతో కోటికో పఞ్హో తవానుప్పత్తో, సో తయా నిబ్బాహితబ్బో’’తి.
9. ‘‘Bhante nāgasena, tumhe bhaṇatha ‘yaṃ kiñci karaṇīyaṃ tathāgatassa, sabbaṃ taṃ bodhiyā yeva mūle pariniṭṭhitaṃ, natthi tathāgatassa uttariṃ karaṇīyaṃ, katassa vā paticayo’ti, idañca temāsaṃ paṭisallānaṃ dissati. Yadi, bhante nāgasena, yaṃ kiñci karaṇīyaṃ tathāgatassa, sabbaṃ taṃ bodhiyā yeva mūle pariniṭṭhitaṃ, natthi tathāgatassa uttariṃ karaṇīyaṃ, katassa vā paticayo, tena hi ‘temāsaṃ paṭisallīno’ti yaṃ vacanaṃ, taṃ micchā. Yadi temāsaṃ paṭisallīno, tena hi ‘yaṃ kiñci karaṇīyaṃ, tathāgatassa, sabbaṃ taṃ bodhiyā yeva mūle pariniṭṭhita’nti tampi vacanaṃ micchā . Natthi katakaraṇīyassa paṭisallānaṃ, sakaraṇīyasseva paṭisallānaṃ yathā nāma byādhitasseva bhesajjena karaṇīyaṃ hoti, abyādhitassa kiṃ bhesajjena. Chātasseva bhojanena karaṇīyaṃ hoti, achātassa kiṃ bhojanena. Evameva kho, bhante nāgasena, natthi katakaraṇīyassa paṭisallānaṃ, sakaraṇīyasseva paṭisallānaṃ. Ayampi ubhato koṭiko pañho tavānuppatto, so tayā nibbāhitabbo’’ti.
‘‘యం కిఞ్చి, మహారాజ, కరణీయం తథాగతస్స, సబ్బం తం బోధియా యేవ మూలే పరినిట్ఠితం, నత్థి తథాగతస్స ఉత్తరిం కరణీయం, కతస్స వా పతిచయో, భగవా చ తేమాసం పటిసల్లీనో, పటిసల్లానం ఖో, మహారాజ, బహుగుణం, సబ్బేపి తథాగతా పటిసల్లీయిత్వా సబ్బఞ్ఞుతం పత్తా, తం తే సుకతగుణమనుస్సరన్తా పటిసల్లానం సేవన్తి. యథా, మహారాజ, పురిసో రఞ్ఞో సన్తికా లద్ధవరో పటిలద్ధభోగో తం సుకతగుణమనుస్సరన్తో అపరాపరం రఞ్ఞో ఉపట్ఠానం ఏతి. ఏవమేవ ఖో, మహారాజ, సబ్బేపి తథాగతా పటిసల్లీయిత్వా సబ్బఞ్ఞుతం పత్తా, తం తే సుకతగుణమనుస్సరన్తా పటిసల్లానం సేవన్తి.
‘‘Yaṃ kiñci, mahārāja, karaṇīyaṃ tathāgatassa, sabbaṃ taṃ bodhiyā yeva mūle pariniṭṭhitaṃ, natthi tathāgatassa uttariṃ karaṇīyaṃ, katassa vā paticayo, bhagavā ca temāsaṃ paṭisallīno, paṭisallānaṃ kho, mahārāja, bahuguṇaṃ, sabbepi tathāgatā paṭisallīyitvā sabbaññutaṃ pattā, taṃ te sukataguṇamanussarantā paṭisallānaṃ sevanti. Yathā, mahārāja, puriso rañño santikā laddhavaro paṭiladdhabhogo taṃ sukataguṇamanussaranto aparāparaṃ rañño upaṭṭhānaṃ eti. Evameva kho, mahārāja, sabbepi tathāgatā paṭisallīyitvā sabbaññutaṃ pattā, taṃ te sukataguṇamanussarantā paṭisallānaṃ sevanti.
‘‘యథా వా పన, మహారాజ, పురిసో ఆతురో దుక్ఖితో బాళ్హగిలానో భిసక్కముపసేవిత్వా సోత్థిమనుప్పత్తో తం సుకతగుణమనుస్సరన్తో అపరాపరం భిసక్కముపసేవతి. ఏవమేవ ఖో, మహారాజ, సబ్బేపి తథాగతా పటిసల్లీయిత్వా సబ్బఞ్ఞుతం పత్తా, తం తే సుకతగుణమనుస్సరన్తా పటిసల్లానం సేవన్తి.
‘‘Yathā vā pana, mahārāja, puriso āturo dukkhito bāḷhagilāno bhisakkamupasevitvā sotthimanuppatto taṃ sukataguṇamanussaranto aparāparaṃ bhisakkamupasevati. Evameva kho, mahārāja, sabbepi tathāgatā paṭisallīyitvā sabbaññutaṃ pattā, taṃ te sukataguṇamanussarantā paṭisallānaṃ sevanti.
‘‘అట్ఠవీసతి ఖో పనిమే, మహారాజ, పటిసల్లానగుణా, యే గుణే సమనుస్సరన్తా 1 తథాగతా పటిసల్లానం సేవన్తి. కతమే అట్ఠవీసతి? ఇధ, మహారాజ, పటిసల్లానం పటిసల్లీయమానం అత్తానం రక్ఖతి, ఆయుం వడ్ఢేతి, బలం దేతి, వజ్జం పిదహతి, అయసమపనేతి, యసముపనేతి, అరతిం వినోదేతి, రతిముపదహతి, భయమపనేతి, వేసారజ్జం కరోతి, కోసజ్జమపనేతి, వీరియమభిజనేతి, రాగమపనేతి, దోసమపనేతి, మోహమపనేతి, మానం నిహన్తి, వితక్కం భఞ్జతి, చిత్తం ఏకగ్గం కరోతి, మానసం స్నేహయతి 2, హాసం జనేతి, గరుకం కరోతి, లాభముప్పాదయతి, నమస్సియం కరోతి , పీతిం పాపేతి, పామోజ్జం కరోతి, సఙ్ఖారానం సభావం దస్సయతి, భవప్పటిసన్ధిం ఉగ్ఘాటేతి, సబ్బసామఞ్ఞం దేతి. ఇమే ఖో, మహారాజ, అట్ఠవీసతి పటిసల్లానగుణా, యే గుణే సమనుస్సరన్తా తథాగతా పటిసల్లానం సేవన్తి.
‘‘Aṭṭhavīsati kho panime, mahārāja, paṭisallānaguṇā, ye guṇe samanussarantā 3 tathāgatā paṭisallānaṃ sevanti. Katame aṭṭhavīsati? Idha, mahārāja, paṭisallānaṃ paṭisallīyamānaṃ attānaṃ rakkhati, āyuṃ vaḍḍheti, balaṃ deti, vajjaṃ pidahati, ayasamapaneti, yasamupaneti, aratiṃ vinodeti, ratimupadahati, bhayamapaneti, vesārajjaṃ karoti, kosajjamapaneti, vīriyamabhijaneti, rāgamapaneti, dosamapaneti, mohamapaneti, mānaṃ nihanti, vitakkaṃ bhañjati, cittaṃ ekaggaṃ karoti, mānasaṃ snehayati 4, hāsaṃ janeti, garukaṃ karoti, lābhamuppādayati, namassiyaṃ karoti , pītiṃ pāpeti, pāmojjaṃ karoti, saṅkhārānaṃ sabhāvaṃ dassayati, bhavappaṭisandhiṃ ugghāṭeti, sabbasāmaññaṃ deti. Ime kho, mahārāja, aṭṭhavīsati paṭisallānaguṇā, ye guṇe samanussarantā tathāgatā paṭisallānaṃ sevanti.
‘‘అపి చ ఖో, మహారాజ, తథాగతా సన్తం సుఖం సమాపత్తిరతిం అనుభవితుకామా పటిసల్లానం సేవన్తి పరియోసితసఙ్కప్పా. చతూహి ఖో, మహారాజ, కారణేహి తథాగతా పటిసల్లానం సేవన్తి. కతమేహి చతూహి? విహారఫాసుతాయపి, మహారాజ, తథాగతా పటిసల్లానం సేవన్తి, అనవజ్జగుణబహులతాయపి తథాగతా పటిసల్లానం సేవన్తి, అసేసఅరియవీథితోపి తథాగతా పటిసల్లానం సేవన్తి, సబ్బబుద్ధానం థుతథోమితవణ్ణితపసత్థతోపి తథాగతా పటిసల్లానం సేవన్తి. ఇమేహి ఖో, మహారాజ, చతూహి కారణేహి తథాగతా పటిసల్లానం సేవన్తి. ఇతి ఖో, మహారాజ, తథాగతా పటిసల్లానం సేవన్తి న సకరణీయతాయ, న కతస్స వా పతిచయాయ, అథ ఖో గుణవిసేసదస్సావితాయ తథాగతా పటిసల్లానం సేవన్తీ’’తి. ‘‘సాధు, భన్తే నాగసేన, ఏవమేతం తథా సమ్పటిచ్ఛామీ’’తి.
‘‘Api ca kho, mahārāja, tathāgatā santaṃ sukhaṃ samāpattiratiṃ anubhavitukāmā paṭisallānaṃ sevanti pariyositasaṅkappā. Catūhi kho, mahārāja, kāraṇehi tathāgatā paṭisallānaṃ sevanti. Katamehi catūhi? Vihāraphāsutāyapi, mahārāja, tathāgatā paṭisallānaṃ sevanti, anavajjaguṇabahulatāyapi tathāgatā paṭisallānaṃ sevanti, asesaariyavīthitopi tathāgatā paṭisallānaṃ sevanti, sabbabuddhānaṃ thutathomitavaṇṇitapasatthatopi tathāgatā paṭisallānaṃ sevanti. Imehi kho, mahārāja, catūhi kāraṇehi tathāgatā paṭisallānaṃ sevanti. Iti kho, mahārāja, tathāgatā paṭisallānaṃ sevanti na sakaraṇīyatāya, na katassa vā paticayāya, atha kho guṇavisesadassāvitāya tathāgatā paṭisallānaṃ sevantī’’ti. ‘‘Sādhu, bhante nāgasena, evametaṃ tathā sampaṭicchāmī’’ti.
ఉత్తరికరణీయపఞ్హో నవమో.
Uttarikaraṇīyapañho navamo.
Footnotes: