Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය • Aṅguttaranikāya

    5. උත්‌තියසුත්‌තං

    5. Uttiyasuttaṃ

    95. අථ ඛො උත්‌තියො පරිබ්‌බාජකො යෙන භගවා තෙනුපසඞ්‌කමි; උපසඞ්‌කමිත්‌වා භගවතා සද්‌ධිං සම්‌මොදි. සම්‌මොදනීයං කථං සාරණීයං වීතිසාරෙත්‌වා එකමන්‌තං නිසීදි. එකමන්‌තං නිසින්‌නො ඛො උත්‌තියො පරිබ්‌බාජකො භගවන්‌තං එතදවොච – ‘‘කිං නු ඛො, භො ගොතම, සස්‌සතො ලොකො, ඉදමෙව සච්‌චං මොඝමඤ්‌ඤ’’න්‌ති? ‘‘අබ්‍යාකතං ඛො එතං, උත්‌තිය, මයා – ‘සස්‌සතො ලොකො, ඉදමෙව සච්‌චං මොඝමඤ්‌ඤ’’’න්‌ති.

    95. Atha kho uttiyo paribbājako yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavatā saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho uttiyo paribbājako bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘kiṃ nu kho, bho gotama, sassato loko, idameva saccaṃ moghamañña’’nti? ‘‘Abyākataṃ kho etaṃ, uttiya, mayā – ‘sassato loko, idameva saccaṃ moghamañña’’’nti.

    ‘‘කිං පන, භො ගොතම, අසස්‌සතො ලොකො, ඉදමෙව සච්‌චං මොඝමඤ්‌ඤ’’න්‌ති? ‘‘එතම්‌පි ඛො, උත්‌තිය, අබ්‍යාකතං මයා – ‘අසස්‌සතො ලොකො, ඉදමෙව සච්‌චං මොඝමඤ්‌ඤ’’’න්‌ති.

    ‘‘Kiṃ pana, bho gotama, asassato loko, idameva saccaṃ moghamañña’’nti? ‘‘Etampi kho, uttiya, abyākataṃ mayā – ‘asassato loko, idameva saccaṃ moghamañña’’’nti.

    ‘‘කිං නු ඛො, භො ගොතම, අන්‌තවා ලොකො…පෙ.… අනන්‌තවා ලොකො… තං ජීවං තං සරීරං… අඤ්‌ඤං ජීවං අඤ්‌ඤං සරීරං… හොති තථාගතො පරං මරණා … න හොති තථාගතො පරං මරණා… හොති ච න ච හොති තථාගතො පරං මරණා… නෙව හොති න න හොති තථාගතො පරං මරණා, ඉදමෙව සච්‌චං මොඝමඤ්‌ඤ’’න්‌ති? ‘‘එතම්‌පි ඛො, උත්‌තිය, අබ්‍යාකතං මයා – ‘නෙව හොති න න හොති තථාගතො පරං මරණා, ඉදමෙව සච්‌චං මොඝමඤ්‌ඤ’’’න්‌ති.

    ‘‘Kiṃ nu kho, bho gotama, antavā loko…pe… anantavā loko… taṃ jīvaṃ taṃ sarīraṃ… aññaṃ jīvaṃ aññaṃ sarīraṃ… hoti tathāgato paraṃ maraṇā … na hoti tathāgato paraṃ maraṇā… hoti ca na ca hoti tathāgato paraṃ maraṇā… neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā, idameva saccaṃ moghamañña’’nti? ‘‘Etampi kho, uttiya, abyākataṃ mayā – ‘neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā, idameva saccaṃ moghamañña’’’nti.

    ‘‘‘කිං නු ඛො, භො ගොතම, සස්‌සතො ලොකො, ඉදමෙව සච්‌චං මොඝමඤ්‌ඤ’න්‌ති, ඉති පුට්‌ඨො සමානො ‘අබ්‍යාකතං ඛො එතං, උත්‌තිය, මයා – සස්‌සතො ලොකො, ඉදමෙව සච්‌චං මොඝමඤ්‌ඤ’න්‌ති වදෙසි.

    ‘‘‘Kiṃ nu kho, bho gotama, sassato loko, idameva saccaṃ moghamañña’nti, iti puṭṭho samāno ‘abyākataṃ kho etaṃ, uttiya, mayā – sassato loko, idameva saccaṃ moghamañña’nti vadesi.

    ‘‘‘කිං පන, භො ගොතම, අසස්‌සතො ලොකො, ඉදමෙව සච්‌චං මොඝමඤ්‌ඤ’න්‌ති, ඉති පුට්‌ඨො සමානො – ‘එතම්‌පි ඛො, උත්‌තිය, අබ්‍යාකතං මයා අසස්‌සතො ලොකො, ඉදමෙව සච්‌චං මොඝමඤ්‌ඤ’න්‌ති වදෙසි.

    ‘‘‘Kiṃ pana, bho gotama, asassato loko, idameva saccaṃ moghamañña’nti, iti puṭṭho samāno – ‘etampi kho, uttiya, abyākataṃ mayā asassato loko, idameva saccaṃ moghamañña’nti vadesi.

    ‘‘‘කිං නු ඛො, භො ගොතම, අන්‌තවා ලොකො…පෙ.… අනන්‌තවා ලොකො… තං ජීවං තං සරීරං… අඤ්‌ඤං ජීවං අඤ්‌ඤං සරීරං… හොති තථාගතො පරං මරණා… න හොති තථාගතො පරං මරණා… හොති ච න ච හොති තථාගතො පරං මරණා… නෙව හොති න න හොති තථාගතො පරං මරණා, ඉදමෙව සච්‌චං මොඝමඤ්‌ඤන්‌ති, ඉති පුට්‌ඨො සමානො – ‘එතම්‌පි ඛො, උත්‌තිය, අබ්‍යාකතං මයා – ‘නෙව හොති න න හොති තථාගතො පරං මරණා, ඉදමෙව සච්‌චං මොඝමඤ්‌ඤ’න්‌ති වදෙසි. අථ කිඤ්‌චරහි භොතා ගොතමෙන බ්‍යාකත’’න්‌ති?

    ‘‘‘Kiṃ nu kho, bho gotama, antavā loko…pe… anantavā loko… taṃ jīvaṃ taṃ sarīraṃ… aññaṃ jīvaṃ aññaṃ sarīraṃ… hoti tathāgato paraṃ maraṇā… na hoti tathāgato paraṃ maraṇā… hoti ca na ca hoti tathāgato paraṃ maraṇā… neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā, idameva saccaṃ moghamaññanti, iti puṭṭho samāno – ‘etampi kho, uttiya, abyākataṃ mayā – ‘neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā, idameva saccaṃ moghamañña’nti vadesi. Atha kiñcarahi bhotā gotamena byākata’’nti?

    ‘‘අභිඤ්‌ඤාය ඛො අහං, උත්‌තිය, සාවකානං ධම්‌මං දෙසෙමි සත්‌තානං විසුද්‌ධියා සොකපරිදෙවානං සමතික්‌කමාය දුක්‌ඛදොමනස්‌සානං අත්‌ථඞ්‌ගමාය ඤායස්‌ස අධිගමාය නිබ්‌බානස්‌ස සච්‌ඡිකිරියායා’’ති.

    ‘‘Abhiññāya kho ahaṃ, uttiya, sāvakānaṃ dhammaṃ desemi sattānaṃ visuddhiyā sokaparidevānaṃ samatikkamāya dukkhadomanassānaṃ atthaṅgamāya ñāyassa adhigamāya nibbānassa sacchikiriyāyā’’ti.

    ‘‘යං පනෙතං භවං ගොතමො අභිඤ්‌ඤාය සාවකානං ධම්‌මං දෙසෙසි සත්‌තානං විසුද්‌ධියා සොකපරිදෙවානං සමතික්‌කමාය දුක්‌ඛදොමනස්‌සානං අත්‌ථඞ්‌ගමාය ඤායස්‌ස අධිගමාය නිබ්‌බානස්‌ස සච්‌ඡිකිරියාය, සබ්‌බො වා 1 තෙන ලොකො නීයති 2 උපඩ්‌ඪො වා තිභාගො වා’’ති 3? එවං වුත්‌තෙ භගවා තුණ්‌හී අහොසි.

    ‘‘Yaṃ panetaṃ bhavaṃ gotamo abhiññāya sāvakānaṃ dhammaṃ desesi sattānaṃ visuddhiyā sokaparidevānaṃ samatikkamāya dukkhadomanassānaṃ atthaṅgamāya ñāyassa adhigamāya nibbānassa sacchikiriyāya, sabbo vā 4 tena loko nīyati 5 upaḍḍho vā tibhāgo vā’’ti 6? Evaṃ vutte bhagavā tuṇhī ahosi.

    අථ ඛො ආයස්‌මතො ආනන්‌දස්‌ස එතදහොසි – ‘‘මා හෙවං ඛො උත්‌තියො පරිබ්‌බාජකො පාපකං දිට්‌ඨිගතං පටිලභි – ‘සබ්‌බසාමුක්‌කංසිකං වත මෙ සමණො ගොතමො පඤ්‌හං පුට්‌ඨො සංසාදෙති, නො විස්‌සජ්‌ජෙති, න නූන විසහතී’ති. තදස්‌ස උත්‌තියස්‌ස පරිබ්‌බාජකස්‌ස දීඝරත්‌තං අහිතාය දුක්‌ඛායා’’ති.

    Atha kho āyasmato ānandassa etadahosi – ‘‘mā hevaṃ kho uttiyo paribbājako pāpakaṃ diṭṭhigataṃ paṭilabhi – ‘sabbasāmukkaṃsikaṃ vata me samaṇo gotamo pañhaṃ puṭṭho saṃsādeti, no vissajjeti, na nūna visahatī’ti. Tadassa uttiyassa paribbājakassa dīgharattaṃ ahitāya dukkhāyā’’ti.

    අථ ඛො ආයස්‌මා ආනන්‌දො උත්‌තියං පරිබ්‌බාජකං එතදවොච – ‘‘තෙනහාවුසො උත්‌තිය, උපමං තෙ කරිස්‌සාමි. උපමාය මිධෙකච්‌චෙ විඤ්‌ඤූ පුරිසා භාසිතස්‌ස අත්‌ථං ආජානන්‌ති. සෙය්‍යථාපි, ආවුසො උත්‌තිය, රඤ්‌ඤො පච්‌චන්‌තිමං නගරං දළ්‌හුද්‌ධාපං 7 දළ්‌හපාකාරතොරණං එකද්‌වාරං. තත්‍රස්‌ස දොවාරිකො පණ්‌ඩිතො බ්‍යත්‌තො මෙධාවී අඤ්‌ඤාතානං නිවාරෙතා ඤාතානං පවෙසෙතා. සො තස්‌ස නගරස්‌ස සමන්‌තා අනුපරියායපථං අනුක්‌කමති. අනුපරියායපථං අනුක්‌කමමානො න පස්‌සෙය්‍ය පාකාරසන්‌ධිං වා පාකාරවිවරං වා, අන්‌තමසො බිළාරනික්‌ඛමනමත්‌තම්‌පි. නො ච ඛ්‌වස්‌ස එවං ඤාණං හොති – ‘එත්‌තකා පාණා ඉමං නගරං පවිසන්‌ති වා නික්‌ඛමන්‌ති වා’ති. අථ ඛ්‌වස්‌ස එවමෙත්‌ථ හොති – ‘යෙ ඛො කෙචි ඔළාරිකා පාණා ඉමං නගරං පවිසන්‌ති වා නික්‌ඛමන්‌ති වා, සබ්‌බෙ තෙ ඉමිනා ද්‌වාරෙන පවිසන්‌ති වා නික්‌ඛමන්‌ති වා’ති.

    Atha kho āyasmā ānando uttiyaṃ paribbājakaṃ etadavoca – ‘‘tenahāvuso uttiya, upamaṃ te karissāmi. Upamāya midhekacce viññū purisā bhāsitassa atthaṃ ājānanti. Seyyathāpi, āvuso uttiya, rañño paccantimaṃ nagaraṃ daḷhuddhāpaṃ 8 daḷhapākāratoraṇaṃ ekadvāraṃ. Tatrassa dovāriko paṇḍito byatto medhāvī aññātānaṃ nivāretā ñātānaṃ pavesetā. So tassa nagarassa samantā anupariyāyapathaṃ anukkamati. Anupariyāyapathaṃ anukkamamāno na passeyya pākārasandhiṃ vā pākāravivaraṃ vā, antamaso biḷāranikkhamanamattampi. No ca khvassa evaṃ ñāṇaṃ hoti – ‘ettakā pāṇā imaṃ nagaraṃ pavisanti vā nikkhamanti vā’ti. Atha khvassa evamettha hoti – ‘ye kho keci oḷārikā pāṇā imaṃ nagaraṃ pavisanti vā nikkhamanti vā, sabbe te iminā dvārena pavisanti vā nikkhamanti vā’ti.

    ‘‘එවමෙවං ඛො, ආවුසො උත්‌තිය, න තථාගතස්‌ස එවං උස්‌සුක්‌කං හොති – ‘සබ්‌බො වා තෙන ලොකො නීයති, උපඩ්‌ඪො වා, තිභාගො වා’ති. අථ ඛො එවමෙත්‌ථ තථාගතස්‌ස හොති – ‘යෙ ඛො කෙචි ලොකම්‌හා නීයිංසු වා නීයන්‌ති වා නීයිස්‌සන්‌ති වා, සබ්‌බෙ තෙ පඤ්‌ච නීවරණෙ පහාය චෙතසො උපක්‌කිලෙසෙ පඤ්‌ඤාය දුබ්‌බලීකරණෙ, චතූසු සතිපට්‌ඨානෙසු සුප්‌පතිට්‌ඨිතචිත්‌තා, සත්‌ත බොජ්‌ඣඞ්‌ගෙ යථාභූතං භාවෙත්‌වා. එවමෙතෙ 9 ලොකම්‌හා නීයිංසු වා නීයන්‌ති වා නීයිස්‌සන්‌ති වා’ති. යදෙව ඛො ත්‌වං 10, ආවුසො උත්‌තිය, භගවන්‌තං පඤ්‌හං 11 අපුච්‌ඡි තදෙවෙතං පඤ්‌හං භගවන්‌තං අඤ්‌ඤෙන පරියායෙන අපුච්‌ඡි. තස්‌මා තෙ තං භගවා න බ්‍යාකාසී’’ති. පඤ්‌චමං.

    ‘‘Evamevaṃ kho, āvuso uttiya, na tathāgatassa evaṃ ussukkaṃ hoti – ‘sabbo vā tena loko nīyati, upaḍḍho vā, tibhāgo vā’ti. Atha kho evamettha tathāgatassa hoti – ‘ye kho keci lokamhā nīyiṃsu vā nīyanti vā nīyissanti vā, sabbe te pañca nīvaraṇe pahāya cetaso upakkilese paññāya dubbalīkaraṇe, catūsu satipaṭṭhānesu suppatiṭṭhitacittā, satta bojjhaṅge yathābhūtaṃ bhāvetvā. Evamete 12 lokamhā nīyiṃsu vā nīyanti vā nīyissanti vā’ti. Yadeva kho tvaṃ 13, āvuso uttiya, bhagavantaṃ pañhaṃ 14 apucchi tadevetaṃ pañhaṃ bhagavantaṃ aññena pariyāyena apucchi. Tasmā te taṃ bhagavā na byākāsī’’ti. Pañcamaṃ.







    Footnotes:
    1. සබ්‌බො ච (ක.)
    2. නීයිස්‌සති (සී.), නිය්‍යාස්‌සති (ස්‍යා.), නිය්‍යංස්‌සති (පී.)
    3. තිභාගො වාති පදෙහි (ක.)
    4. sabbo ca (ka.)
    5. nīyissati (sī.), niyyāssati (syā.), niyyaṃssati (pī.)
    6. tibhāgo vāti padehi (ka.)
    7. දළ්‌හුද්‌දාපං (සී. පී.)
    8. daḷhuddāpaṃ (sī. pī.)
    9. එවමෙතෙන (ක.)
    10. යදෙව ඛ්‌වෙත්‌ථ (ක.)
    11. ඉමං පඤ්‌හං (ස්‍යා. ක.)
    12. evametena (ka.)
    13. yadeva khvettha (ka.)
    14. imaṃ pañhaṃ (syā. ka.)



    Related texts:



    අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / 5. උත්‌තියසුත්‌තවණ්‌ණනා • 5. Uttiyasuttavaṇṇanā

    ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (ටීකා) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / 5. උත්‌තියසුත්‌තවණ්‌ණනා • 5. Uttiyasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact