| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
5. උත්‌තියසුත්‌තවණ්‌ණනා
5. Uttiyasuttavaṇṇanā
95. පඤ්‌චමෙ තුණ්‌හී අහොසීති සත්‌තූපලද්‌ධියං ඨත්‌වා අපුච්‌ඡං පුච්‌ඡතීති තුණ්‌හී අහොසි. සබ්‌බසාමුක්‌කංසිකං වත මෙති මයා සබ්‌බපුච්‌ඡානං උත්‌තමපුච්‌ඡං පුච්‌ඡිතො සමණො ගොතමො සංසාදෙති නො විස්‌සජ්‌ජෙති, නූන න විසහති න සක්‌කොති විස්‌සජ්‌ජෙතුන්‌ති එවං පාපිකං දිට්‌ඨිං මා පටිලභීති. තදස්‌සාති තං එවං උප්‌පන්‌නං දිට්‌ඨිගතං භවෙය්‍ය. පච්‌චන්‌තිමන්‌ති යස්‌මා මජ්‌ඣිමදෙසෙ නගරස්‌ස උද්‌ධාපාදීනි ථිරානි වා හොන්‌තු දුබ්‌බලානි වා, සබ්‌බසො වා පන මා හොන්‌තු, චොරාසඞ්‌කා න හොති. තස්‌මා තං අග්‌ගහෙත්‌වා ‘‘පච්‌චන්‌තිමං නගර’’න්‌ති ආහ. දළ්‌හුද්‌ධාපන්‌ති ථිරපාකාරපාදං. දළ්‌හපාකාරතොරණන්‌ති ථිරපාකාරඤ්‌චෙව ථිරපිට්‌ඨිසඞ්‌ඝාටඤ්‌ච. එකද්‌වාරන්‌ති කස්‌මා ආහ? බහුද්‌වාරස්‌මිඤ්‌හි නගරෙ බහූහි පණ්‌ඩිතදොවාරිකෙහි භවිතබ්‌බං, එකද්‌වාරෙ එකොව වට්‌ටති. තථාගතස්‌ස ච පඤ්‌ඤාය අඤ්‌ඤො සදිසො නත්‌ථි. තස්‌මා සත්‌ථු පණ්‌ඩිතභාවස්‌ස ඔපම්‌මත්‌ථං එකංයෙව දොවාරිකං දස්‌සෙතුං ‘‘එකද්‌වාර’’න්‌ති ආහ. පණ්‌ඩිතොති පණ්‌ඩිච්‌චෙන සමන්‌නාගතො. බ්‍යත්‌තොති වෙය්‍යත්‌තියෙන සමන්‌නාගතො. මෙධාවීති ඨානුප්‌පත්‌තියපඤ්‌ඤාසඞ්‌ඛාතාය මෙධාය සමන්‌නාගතො. අනුපරියායපථන්‌ති අනුපරියායනාමකං මග්‌ගං. පාකාරසන්‌ධින්‌ති ද්‌වින්‌නං ඉට්‌ඨකානං අපගතට්‌ඨානං. පාකාරවිවරන්‌ති පාකාරස්‌ස ඡින්‌නට්‌ඨානං. තදෙවෙතං පඤ්‌හන්‌ති තංයෙව ‘‘සස්‌සතො ලොකො’’තිආදිනා නයෙන පුට්‌ඨං ඨපනීයපඤ්‌හං පුනපි පුච්‌ඡි. සබ්‌බො ච තෙන ලොකොති සත්‌තූපලද්‌ධියංයෙව ඨත්‌වා අඤ්‌ඤෙනාකාරෙන පුච්‌ඡතීති දස්‌සෙති.
95. Pañcame tuṇhī ahosīti sattūpaladdhiyaṃ ṭhatvā apucchaṃ pucchatīti tuṇhī ahosi. Sabbasāmukkaṃsikaṃ vata meti mayā sabbapucchānaṃ uttamapucchaṃ pucchito samaṇo gotamo saṃsādeti no vissajjeti, nūna na visahati na sakkoti vissajjetunti evaṃ pāpikaṃ diṭṭhiṃ mā paṭilabhīti. Tadassāti taṃ evaṃ uppannaṃ diṭṭhigataṃ bhaveyya. Paccantimanti yasmā majjhimadese nagarassa uddhāpādīni thirāni vā hontu dubbalāni vā, sabbaso vā pana mā hontu, corāsaṅkā na hoti. Tasmā taṃ aggahetvā ‘‘paccantimaṃ nagara’’nti āha. Daḷhuddhāpanti thirapākārapādaṃ. Daḷhapākāratoraṇanti thirapākārañceva thirapiṭṭhisaṅghāṭañca. Ekadvāranti kasmā āha? Bahudvārasmiñhi nagare bahūhi paṇḍitadovārikehi bhavitabbaṃ, ekadvāre ekova vaṭṭati. Tathāgatassa ca paññāya añño sadiso natthi. Tasmā satthu paṇḍitabhāvassa opammatthaṃ ekaṃyeva dovārikaṃ dassetuṃ ‘‘ekadvāra’’nti āha. Paṇḍitoti paṇḍiccena samannāgato. Byattoti veyyattiyena samannāgato. Medhāvīti ṭhānuppattiyapaññāsaṅkhātāya medhāya samannāgato. Anupariyāyapathanti anupariyāyanāmakaṃ maggaṃ. Pākārasandhinti dvinnaṃ iṭṭhakānaṃ apagataṭṭhānaṃ. Pākāravivaranti pākārassa chinnaṭṭhānaṃ. Tadevetaṃ pañhanti taṃyeva ‘‘sassato loko’’tiādinā nayena puṭṭhaṃ ṭhapanīyapañhaṃ punapi pucchi. Sabbo ca tena lokoti sattūpaladdhiyaṃyeva ṭhatvā aññenākārena pucchatīti dasseti.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය • Aṅguttaranikāya / 5. උත්‌තියසුත්‌තං • 5. Uttiyasuttaṃ
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (ටීකා) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / 5. උත්‌තියසුත්‌තවණ්‌ණනා • 5. Uttiyasuttavaṇṇanā
