| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਅਪਦਾਨ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Apadāna-aṭṭhakathā |
੮. ਉਤ੍ਤਿਯਤ੍ਥੇਰਅਪਦਾਨવਣ੍ਣਨਾ
8. Uttiyattheraapadānavaṇṇanā
ਚਨ੍ਦਭਾਗਾਨਦੀਤੀਰੇਤਿਆਦਿਕਂ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਉਤ੍ਤਿਯਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਅਪਦਾਨਂ। ਅਯਮ੍ਪਿ ਪੁਰਿਮਬੁਦ੍ਧੇਸੁ ਕਤਾਧਿਕਾਰੋ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਭવੇ વਿવਟ੍ਟੂਪਨਿਸ੍ਸਯਾਨਿ ਪੁਞ੍ਞਾਨਿ ਉਪਚਿਨਨ੍ਤੋ ਸਿਦ੍ਧਤ੍ਥਸ੍ਸ ਭਗવਤੋ ਕਾਲੇ ਚਨ੍ਦਭਾਗਾਨਦਿਯਂ ਸੁਸੁਮਾਰੋ ਹੁਤ੍વਾ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋ ਨਦੀਤੀਰਂ ਉਪਗਤਂ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਦਿਸ੍વਾ ਪਸਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤੋ ਪਾਰਂ ਨੇਤੁਕਾਮੋ ਤੀਰਸਮੀਪੇਯੇવ ਨਿਪਜ੍ਜਿ। ਭਗવਾ ਤਸ੍ਸ ਅਨੁਕਮ੍ਪਾਯ ਪਿਟ੍ਠਿਯਂ ਪਾਦੇ ਠਪੇਸਿ। ਸੋ ਤੁਟ੍ਠੋ ਉਦਗ੍ਗੋ ਪੀਤਿવੇਗੇਨ ਮਹੁਸ੍ਸਾਹੋ ਹੁਤ੍વਾ ਸੋਤਂ ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤੋ ਸੀਘੇਨ ਜવੇਨ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਪਰਤੀਰਂ ਨੇਸਿ। ਭਗવਾ ਤਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਪ੍ਪਸਾਦਂ ਞਤ੍વਾ ‘‘ਅਯਂ ਇਤੋ ਚੁਤੋ ਦੇવਲੋਕੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਸ੍ਸਤਿ , ਤਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਸੁਗਤੀਸੁਯੇવ ਸਂਸਰਨ੍ਤੋ ਇਤੋ ਚਤੁਨ੍ਨવੁਤਿਕਪ੍ਪੇ ਅਮਤਂ ਪਾਪੁਣਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਬ੍ਯਾਕਰਿਤ੍વਾ ਪਕ੍ਕਾਮਿ।
Candabhāgānadītīretiādikaṃ āyasmato uttiyattherassa apadānaṃ. Ayampi purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave vivaṭṭūpanissayāni puññāni upacinanto siddhatthassa bhagavato kāle candabhāgānadiyaṃ susumāro hutvā nibbatto nadītīraṃ upagataṃ bhagavantaṃ disvā pasannacitto pāraṃ netukāmo tīrasamīpeyeva nipajji. Bhagavā tassa anukampāya piṭṭhiyaṃ pāde ṭhapesi. So tuṭṭho udaggo pītivegena mahussāho hutvā sotaṃ chindanto sīghena javena bhagavantaṃ paratīraṃ nesi. Bhagavā tassa cittappasādaṃ ñatvā ‘‘ayaṃ ito cuto devaloke nibbattissati , tato paṭṭhāya sugatīsuyeva saṃsaranto ito catunnavutikappe amataṃ pāpuṇissatī’’ti byākaritvā pakkāmi.
ਸੋ ਤਥਾ ਸੁਗਤੀਸੁਯੇવ ਸਂਸਰਨ੍ਤੋ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਬੁਦ੍ਧੁਪ੍ਪਾਦੇ ਸਾવਤ੍ਥਿਯਂ ਅਞ੍ਞਤਰਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਪੁਤ੍ਤੋ ਹੁਤ੍વਾ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ, ਉਤ੍ਤਿਯੋਤਿਸ੍ਸ ਨਾਮਂ ਅਕਂਸੁ। ਸੋ વਯਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ‘‘ਅਮਤਂ ਪਰਿਯੇਸਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕੋ ਹੁਤ੍વਾ ਏਕਦਿવਸਂ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਦਿਸ੍વਾ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ વਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਧਮ੍ਮਂ ਸੁਤ੍વਾ ਪਟਿਲਦ੍ਧਸਦ੍ਧੋ ਹੁਤ੍વਾ ਸਾਸਨੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍વਾ ਸੀਲਦਿਟ੍ਠੀਨਂ ਅવਿਸੋਧਿਤਤ੍ਤਾ વਿਸੇਸਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋ ਅਞ੍ਞਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ વਿਸੇਸਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤ੍વਾ ਅਞ੍ਞਂ ਬ੍ਯਾਕਰੋਨ੍ਤਂ ਦਿਸ੍વਾ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਸਙ੍ਖੇਪੇਨ ਓવਾਦਂ ਯਾਚਿ। ਸਤ੍ਥਾਪਿ ਤਸ੍ਸ , ‘‘ਤਸ੍ਮਾਤਿਹ ਤ੍વਂ, ਉਤ੍ਤਿਯ, ਆਦਿਮੇવ વਿਸੋਧੇਹੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਸਂ॰ ਨਿ॰ ੫.੩੮੨) ਸਙ੍ਖੇਪੇਨੇવ ਓવਾਦਂ ਅਦਾਸਿ। ਸੋ ਸਤ੍ਥੁ ਓવਾਦੇ ਠਤ੍વਾ વਿਪਸ੍ਸਨਂ ਆਰਭਿ। ਤਸ੍ਸ ਆਰਦ੍ਧવਿਪਸ੍ਸਕਸ੍ਸ ਆਬਾਧੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿ। ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਆਬਾਧੇ ਜਾਤਸਂવੇਗੋ વੀਰਿਯਾਰਮ੍ਭવਤ੍ਥੁਂ ਞਤ੍વਾ વਿਪਸ੍ਸਨਂ વਡ੍ਢੇਤ੍વਾ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਿ।
So tathā sugatīsuyeva saṃsaranto imasmiṃ buddhuppāde sāvatthiyaṃ aññatarassa brāhmaṇassa putto hutvā nibbatti, uttiyotissa nāmaṃ akaṃsu. So vayappatto ‘‘amataṃ pariyesissāmī’’ti paribbājako hutvā ekadivasaṃ bhagavantaṃ disvā upasaṅkamitvā vanditvā dhammaṃ sutvā paṭiladdhasaddho hutvā sāsane pabbajitvā sīladiṭṭhīnaṃ avisodhitattā visesaṃ nibbattetuṃ asakkonto aññaṃ bhikkhuṃ visesaṃ nibbattetvā aññaṃ byākarontaṃ disvā satthāraṃ upasaṅkamitvā saṅkhepena ovādaṃ yāci. Satthāpi tassa , ‘‘tasmātiha tvaṃ, uttiya, ādimeva visodhehī’’tiādinā (saṃ. ni. 5.382) saṅkhepeneva ovādaṃ adāsi. So satthu ovāde ṭhatvā vipassanaṃ ārabhi. Tassa āraddhavipassakassa ābādho uppajji. Uppanne ābādhe jātasaṃvego vīriyārambhavatthuṃ ñatvā vipassanaṃ vaḍḍhetvā arahattaṃ pāpuṇi.
੧੬੯. ਏવਂ ਸੋ ਕਤਸਮ੍ਭਾਰਾਨੁਰੂਪੇਨ ਪਤ੍ਤਅਰਹਤ੍ਤਫਲੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪੁਬ੍ਬਕਮ੍ਮਂ ਸਰਿਤ੍વਾ ਸੋਮਨਸ੍ਸਜਾਤੋ ਪੁਬ੍ਬਚਰਿਤਾਪਦਾਨਂ ਪਕਾਸੇਨ੍ਤੋ ਚਨ੍ਦਭਾਗਾਨਦੀਤੀਰੇਤਿਆਦਿਮਾਹ। ਤਤ੍ਥ ਚਨ੍ਦਭਾਗਾਨਦੀਤੀਰੇਤਿ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਪਣ੍ਡਰਪੁਲਿਨਤਲੇਹਿ ਚ ਪਭਾਸਮ੍ਪਨ੍ਨਪਸਨ੍ਨਮਧੁਰੋਦਕਪਰਿਪੁਣ੍ਣਤਾਯ ਚ ਚਨ੍ਦਪ੍ਪਭਾਕਿਰਣਸਸ੍ਸਿਰੀਕਾਭਾ ਨਦਮਾਨਾ ਸਦ੍ਦਂ ਕੁਰੁਮਾਨਾ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਚਨ੍ਦਭਾਗਾਨਦੀ, ਤਸ੍ਸਾ ਚਨ੍ਦਭਾਗਾਨਦਿਯਾ ਤੀਰੇ ਸੁਸੁਮਾਰੋ ਅਹੋਸਿਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਤਤ੍ਥ ਸੁਸੁਮਾਰੋਤਿ ਖੁਦ੍ਦਕਮਚ੍ਛਗੁਮ੍ਬੇ ਖਣ੍ਡਾਖਣ੍ਡਿਕਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਮਾਰੇਤੀਤਿ ਸੁਸੁਮਾਰੋ, ਚਣ੍ਡਮਚ੍ਛੋ ਕੁਮ੍ਭੀਲੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਸਭੋਜਨਪਸੁਤੋਹਨ੍ਤਿ ਅਹਂ ਸਭੋਜਨੇ ਸਕਗੋਚਰੇ ਪਸੁਤੋ ਬ੍ਯਾવਟੋ। ਨਦੀਤਿਤ੍ਥਂ ਅਗਚ੍ਛਹਨ੍ਤਿ ਭਗવਤੋ ਆਗਮਨਕਾਲੇ ਅਹਂ ਨਦੀਤਿਤ੍ਥਂ ਅਗਚ੍ਛਿਂ ਪਤ੍ਤੋਮ੍ਹਿ।
169. Evaṃ so katasambhārānurūpena pattaarahattaphalo attano pubbakammaṃ saritvā somanassajāto pubbacaritāpadānaṃ pakāsento candabhāgānadītīretiādimāha. Tattha candabhāgānadītīreti parisuddhapaṇḍarapulinatalehi ca pabhāsampannapasannamadhurodakaparipuṇṇatāya ca candappabhākiraṇasassirīkābhā nadamānā saddaṃ kurumānā gacchatīti candabhāgānadī, tassā candabhāgānadiyā tīre susumāro ahosinti sambandho. Tattha susumāroti khuddakamacchagumbe khaṇḍākhaṇḍikaṃ karonto māretīti susumāro, caṇḍamaccho kumbhīloti attho. Sabhojanapasutohanti ahaṃ sabhojane sakagocare pasuto byāvaṭo. Nadītitthaṃ agacchahanti bhagavato āgamanakāle ahaṃ nadītitthaṃ agacchiṃ pattomhi.
੧੭੦. ਸਿਦ੍ਧਤ੍ਥੋ ਤਮ੍ਹਿ ਸਮਯੇਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਮਮ ਤਿਤ੍ਥਗਮਨਕਾਲੇ ਸਿਦ੍ਧਤ੍ਥੋ ਭਗવਾ ਅਗ੍ਗਪੁਗ੍ਗਲੋ ਸਬ੍ਬਸਤ੍ਤੇਸੁ ਜੇਟ੍ਠੋ ਸੇਟ੍ਠੋ ਸਯਮ੍ਭੂ ਸਯਮੇવ ਭੂਤੋ ਜਾਤੋ ਬੁਦ੍ਧਭੂਤੋ ਸੋ ਭਗવਾ ਨਦਿਂ ਤਰਿਤੁਕਾਮੋ ਨਦੀਤੀਰਂ ਉਪਾਗਮਿ।
170.Siddhattho tamhi samayeti tasmiṃ mama titthagamanakāle siddhattho bhagavā aggapuggalo sabbasattesu jeṭṭho seṭṭho sayambhū sayameva bhūto jāto buddhabhūto so bhagavā nadiṃ taritukāmo nadītīraṃ upāgami.
੧੭੨. ਪੇਤ੍ਤਿਕਂ વਿਸਯਂ ਮਯ੍ਹਨ੍ਤਿ ਮਯ੍ਹਂ ਪਿਤੁਪਿਤਾਮਹਾਦੀਹਿ ਪਰਮ੍ਪਰਾਨੀਤਂ, ਯਦਿਦਂ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਸਮ੍ਪਤ੍ਤਮਹਾਨੁਭਾવਾਨਂ ਤਰਣਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।
172.Pettikaṃ visayaṃ mayhanti mayhaṃ pitupitāmahādīhi paramparānītaṃ, yadidaṃ sampattasampattamahānubhāvānaṃ taraṇanti attho.
੧੭੩. ਮਮ ਉਗ੍ਗਜ੍ਜਨਂ ਸੁਤ੍વਾਤਿ ਮਯ੍ਹਂ ਉਗ੍ਗਜ੍ਜਨਂ ਆਰਾਧਨਂ ਸੁਤ੍વਾ ਮਹਾਮੁਨਿ ਭਗવਾ ਅਭਿਰੁਹੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਸੇਸਂ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਮੇવਾਤਿ।
173.Mamauggajjanaṃ sutvāti mayhaṃ uggajjanaṃ ārādhanaṃ sutvā mahāmuni bhagavā abhiruhīti sambandho. Sesaṃ uttānatthamevāti.
ਉਤ੍ਤਿਯਤ੍ਥੇਰਅਪਦਾਨવਣ੍ਣਨਾ ਸਮਤ੍ਤਾ।
Uttiyattheraapadānavaṇṇanā samattā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ • Khuddakanikāya / ਅਪਦਾਨਪਾਲ਼ਿ • Apadānapāḷi / ੮. ਉਤ੍ਤਿਯਤ੍ਥੇਰਅਪਦਾਨਂ • 8. Uttiyattheraapadānaṃ
