Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / పాచిత్యాదియోజనాపాళి • Pācityādiyojanāpāḷi |
౧౦. ఉయ్యోధికసిక్ఖాపదం
10. Uyyodhikasikkhāpadaṃ
౩౨౨. దసమే యుజ్ఝన్తీతి సంపహరన్తి. ‘‘బలస్స అగ్గం ఏత్థా’’తిఇమినా భిన్నాధికరణబాహిరత్థసమాసం దస్సేతి. ‘‘జానన్తీ’’తిపదం అత్థసమ్పుణ్ణత్థాయ పక్ఖిత్తం. అగ్గన్తి కోట్ఠాసం. బలం గణీయతి ఏత్థాతి బలగ్గన్తి వచనత్థోపి యుజ్జతి. తేనాహ ‘‘బలగణనట్ఠాన’’న్తి. ఇదఞ్హి వచనం అమ్బసేచనగరుసిననయేన వుత్తం. కథం? ‘‘బలగణనట్ఠాన’’న్తి వదన్తేన అట్ఠకథాచరియేన ‘‘బలస్స అగ్గం జానన్తి ఏత్థాతి బలగ్గ’’న్తి వచనత్థస్స పిణ్డత్థో చ ఞాపీయతి, ‘‘బలం గణీయతి ఏత్థాతి బలగ్గ’’న్తి వచనత్థో చ దస్సీయతి. వియూహీయతే సమ్పిణ్డీయతే బ్యూహో, సేనాయ బ్యూహో సేనాబ్యూహోతి అత్థం దస్సేతి ‘‘సేనాయ వియూహ’’న్తిఆదినా. అణతి భేరవసద్దం కరోతీతి అణీకం, ముద్ధజణకారో, హత్థీయేవ అణీకం హత్థాణీకం. ఏసేవ నయో సేసేసుపి. యో హత్థీ పుబ్బే వుత్తో, తేన హత్థినాతి యోజనాతి. దసమం.
322. Dasame yujjhantīti saṃpaharanti. ‘‘Balassa aggaṃ etthā’’tiiminā bhinnādhikaraṇabāhiratthasamāsaṃ dasseti. ‘‘Jānantī’’tipadaṃ atthasampuṇṇatthāya pakkhittaṃ. Agganti koṭṭhāsaṃ. Balaṃ gaṇīyati etthāti balagganti vacanatthopi yujjati. Tenāha ‘‘balagaṇanaṭṭhāna’’nti. Idañhi vacanaṃ ambasecanagarusinanayena vuttaṃ. Kathaṃ? ‘‘Balagaṇanaṭṭhāna’’nti vadantena aṭṭhakathācariyena ‘‘balassa aggaṃ jānanti etthāti balagga’’nti vacanatthassa piṇḍattho ca ñāpīyati, ‘‘balaṃ gaṇīyati etthāti balagga’’nti vacanattho ca dassīyati. Viyūhīyate sampiṇḍīyate byūho, senāya byūho senābyūhoti atthaṃ dasseti ‘‘senāya viyūha’’ntiādinā. Aṇati bheravasaddaṃ karotīti aṇīkaṃ, muddhajaṇakāro, hatthīyeva aṇīkaṃ hatthāṇīkaṃ. Eseva nayo sesesupi. Yo hatthī pubbe vutto, tena hatthināti yojanāti. Dasamaṃ.
అచేలకవగ్గో పఞ్చమో.
Acelakavaggo pañcamo.
Related texts:
తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / వినయపిటక • Vinayapiṭaka / మహావిభఙ్గ • Mahāvibhaṅga / ౫. అచేలకవగ్గో • 5. Acelakavaggo
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / వినయపిటక (అట్ఠకథా) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / మహావిభఙ్గ-అట్ఠకథా • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ౧౦. ఉయ్యోధికసిక్ఖాపదవణ్ణనా • 10. Uyyodhikasikkhāpadavaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / సారత్థదీపనీ-టీకా • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ౧౦. ఉయ్యోధికసిక్ఖాపదవణ్ణనా • 10. Uyyodhikasikkhāpadavaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / విమతివినోదనీ-టీకా • Vimativinodanī-ṭīkā / ౧౦. ఉయ్యోధికసిక్ఖాపదవణ్ణనా • 10. Uyyodhikasikkhāpadavaṇṇanā