| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / កង្ខាវិតរណី-អភិនវ-ដីកា • Kaṅkhāvitaraṇī-abhinava-ṭīkā |
២. ឧយ្យោជនសិក្ខាបទវណ្ណនា
2. Uyyojanasikkhāpadavaṇṇanā
គាមំ វា និគមំ វាតិ ឯត្ថ នគរម្បិ គាមគ្គហណេនេវ គហិតន្តិ ទដ្ឋព្ពំ។ បវិសិស្សាមាតិ ឯត្ថ គហេត្វា ‘‘គន្ត្វា’’តិ បាឋសេសោ, អសមន្នាហារោ វា តស្សា ឥត្ថិយា តស្មិំ គាមេ សន្និហិតភាវំ អជានន្តោ វា ‘‘ឯហាវុសោ, គាមំ វា និគមំ វា បិណ្ឌាយ បវិសិស្សាមា’’តិ ភិក្ខុំ គហេត្វា គន្ត្វាតិ អត្ថោ។ យំ កិញ្ចិ អាមិសន្តិ យាគុអាទិកំ យំ កិញ្ចិ អាមិសំ។ ឧយ្យោជេយ្យាតិ អត្តនោ កីឡានុរូបំ ឥត្ថិំ ទិស្វា ឧយ្យោជេយ្យ បហិណេយ្យ។ តេនាហ ‘‘មាតុគាមេន សទ្ធិ’’ន្តិអាទិ។ អាទិសទ្ទេន វុត្តាវសេសំ កាយវចីទ្វារវីតិក្កមំ សង្គណ្ហាតិ។ ‘‘គច្ឆា’’តិអាទីនិ វត្វាតិ ‘‘គច្ឆាវុសោ, ន មេ តយា សទ្ធិំ កថា វា និសជ្ជា វា ផាសុ ហោតិ, ឯកកស្ស មេ កថា វា និសជ្ជា វា ផាសុ ហោតី’’តិ (បាចិ. ២៧៥) វត្វា។ ឯតំ អនាចារមេវាតិ ឯតំ យថាវុត្តំ ហសនាទិអនាចារមេវ។ ន អញ្ញំ បតិរូបំ ការណន្តិ ឋបេត្វា វុត្តប្បការំ អនាចារំ ឧភិន្នំ ឯកតោ ន យាបនាទិំ អញ្ញំ បតិរូបការណំ បច្ចយំ ករិត្វា ន ហោតីតិ អត្ថោ។ អស្សាតិ ឧយ្យោជកស្ស។ សោតិ យោ ឧយ្យោជិតោ, សោ។
Gāmaṃ vā nigamaṃ vāti ettha nagarampi gāmaggahaṇeneva gahitanti daṭṭhabbaṃ. Pavisissāmāti ettha gahetvā ‘‘gantvā’’ti pāṭhaseso, asamannāhāro vā tassā itthiyā tasmiṃ gāme sannihitabhāvaṃ ajānanto vā ‘‘ehāvuso, gāmaṃ vā nigamaṃ vā piṇḍāya pavisissāmā’’ti bhikkhuṃ gahetvā gantvāti attho. Yaṃ kiñci āmisanti yāguādikaṃ yaṃ kiñci āmisaṃ. Uyyojeyyāti attano kīḷānurūpaṃ itthiṃ disvā uyyojeyya pahiṇeyya. Tenāha ‘‘mātugāmena saddhi’’ntiādi. Ādisaddena vuttāvasesaṃ kāyavacīdvāravītikkamaṃ saṅgaṇhāti. ‘‘Gacchā’’tiādīni vatvāti ‘‘gacchāvuso, na me tayā saddhiṃ kathā vā nisajjā vā phāsu hoti, ekakassa me kathā vā nisajjā vā phāsu hotī’’ti (pāci. 275) vatvā. Etaṃ anācāramevāti etaṃ yathāvuttaṃ hasanādianācārameva. Na aññaṃ patirūpaṃ kāraṇanti ṭhapetvā vuttappakāraṃ anācāraṃ ubhinnaṃ ekato na yāpanādiṃ aññaṃ patirūpakāraṇaṃ paccayaṃ karitvā na hotīti attho. Assāti uyyojakassa. Soti yo uyyojito, so.
អនុបសម្បន្នេតិ សាមណេរេ។ សោវ ឥធ អនុបសម្បន្នោតិ អធិប្បេតោតិ វទន្តិ។ ឧភិន្នម្បីតិ ឧបសម្បន្នស្ស វា អនុបសម្បន្នស្ស វាតិ ទ្វិន្នម្បិ។ កលិសាសនារោបនេតិ (បាចិ. អដ្ឋ. ២៧៧) កលីតិ កោធោ, តស្ស សាសនំ អាណំ កលិសាសនំ , តស្សារោបនេតិ អត្ថោ, ‘‘អប្បេវ នាម ឥមិនាបិ ឧព្ពាឡ្ហោ បក្កមេយ្យា’’តិ កោធវសេន ឋាននិសជ្ជាទីសុ ទោសំ ទស្សេត្វា ‘‘បស្សថ ភោ ឥមស្ស ឋានំ និសជ្ជំ អាលោកិតំ វិលោកិតំ, ខាណុ វិយ តិដ្ឋតិ, សុនខោ វិយ និសីទតិ, មក្កដោ វិយ ឥតោ ចិតោ ច វិលោកេតី’’តិ ឯវំ អមនាបវចនស្ស ភណនេតិ វុត្តំ ហោតិ។ សុទ្ធចិត្តេន បនេវំ ភណនេ ទោសោ នត្ថិ។ ឯវមាទីហីតិ ឯត្ថ អាទិសទ្ទេន ‘‘មហគ្ឃំ ភណ្ឌំ បស្សិត្វា លោភធម្មំ ឧប្បាទេស្សតី’’តិ ឧយ្យោជេតិ, ‘‘មាតុគាមំ បស្សិត្វា អនភិរតិំ ឧប្បាទេស្សតី’’តិ ឧយ្យោជេតិ, ‘‘គិលានស្ស វា ឱហិយ្យកស្ស វា វិហារបាលស្ស វា យាគុំ វា ភត្តំ វា ខាទនីយំ វា នីហរា’’តិ ឧយ្យោជេតិ, ‘‘ន អនាចារំ អាចរិតុកាមោ សតិ ករណីយេ ឧយ្យោជេតី’’តិ (បាចិ. ២៧៨) ឯតេសំ គហណំ។
Anupasampanneti sāmaṇere. Sova idha anupasampannoti adhippetoti vadanti. Ubhinnampīti upasampannassa vā anupasampannassa vāti dvinnampi. Kalisāsanāropaneti (pāci. aṭṭha. 277) kalīti kodho, tassa sāsanaṃ āṇaṃ kalisāsanaṃ, tassāropaneti attho, ‘‘appeva nāma imināpi ubbāḷho pakkameyyā’’ti kodhavasena ṭhānanisajjādīsu dosaṃ dassetvā ‘‘passatha bho imassa ṭhānaṃ nisajjaṃ ālokitaṃ vilokitaṃ, khāṇu viya tiṭṭhati, sunakho viya nisīdati, makkaṭo viya ito cito ca viloketī’’ti evaṃ amanāpavacanassa bhaṇaneti vuttaṃ hoti. Suddhacittena panevaṃ bhaṇane doso natthi. Evamādīhīti ettha ādisaddena ‘‘mahagghaṃ bhaṇḍaṃ passitvā lobhadhammaṃ uppādessatī’’ti uyyojeti, ‘‘mātugāmaṃ passitvā anabhiratiṃ uppādessatī’’ti uyyojeti, ‘‘gilānassa vā ohiyyakassa vā vihārapālassa vā yāguṃ vā bhattaṃ vā khādanīyaṃ vā nīharā’’ti uyyojeti, ‘‘na anācāraṃ ācaritukāmo sati karaṇīye uyyojetī’’ti (pāci. 278) etesaṃ gahaṇaṃ.
ឧយ្យោជនសិក្ខាបទវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Uyyojanasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
