Library / Tipiṭaka / ཏིཔིཊཀ • Tipiṭaka / ཀངྑཱཝིཏརཎཱི-ཨབྷིནཝ-ཊཱིཀཱ • Kaṅkhāvitaraṇī-abhinava-ṭīkā |
༢. ཨུཡྻོཛནསིཀྑཱཔདཝཎྞནཱ
2. Uyyojanasikkhāpadavaṇṇanā
གཱམཾ ཝཱ ནིགམཾ ཝཱཏི ཨེཏྠ ནགརམྤི གཱམགྒཧཎེནེཝ གཧིཏནྟི དཊྛབྦཾ། པཝིསིསྶཱམཱཏི ཨེཏྠ གཧེཏྭཱ ‘‘གནྟྭཱ’’ཏི པཱཋསེསོ, ཨསམནྣཱཧཱརོ ཝཱ ཏསྶཱ ཨིཏྠིཡཱ ཏསྨིཾ གཱམེ སནྣིཧིཏབྷཱཝཾ ཨཛཱནནྟོ ཝཱ ‘‘ཨེཧཱཝུསོ, གཱམཾ ཝཱ ནིགམཾ ཝཱ པིཎྜཱཡ པཝིསིསྶཱམཱ’’ཏི བྷིཀྑུཾ གཧེཏྭཱ གནྟྭཱཏི ཨཏྠོ། ཡཾ ཀིཉྩི ཨཱམིསནྟི ཡཱགུཨཱདིཀཾ ཡཾ ཀིཉྩི ཨཱམིསཾ། ཨུཡྻོཛེཡྻཱཏི ཨཏྟནོ ཀཱིལཱ༹ནུརཱུཔཾ ཨིཏྠིཾ དིསྭཱ ཨུཡྻོཛེཡྻ པཧིཎེཡྻ། ཏེནཱཧ ‘‘མཱཏུགཱམེན སདྡྷི’’ནྟིཨཱདི། ཨཱདིསདྡེན ཝུཏྟཱཝསེསཾ ཀཱཡཝཙཱིདྭཱརཝཱིཏིཀྐམཾ སངྒཎྷཱཏི། ‘‘གཙྪཱ’’ཏིཨཱདཱིནི ཝཏྭཱཏི ‘‘གཙྪཱཝུསོ, ན མེ ཏཡཱ སདྡྷིཾ ཀཐཱ ཝཱ ནིསཛྫཱ ཝཱ ཕཱསུ ཧོཏི, ཨེཀཀསྶ མེ ཀཐཱ ཝཱ ནིསཛྫཱ ཝཱ ཕཱསུ ཧོཏཱི’’ཏི (པཱཙི॰ ༢༧༥) ཝཏྭཱ། ཨེཏཾ ཨནཱཙཱརམེཝཱཏི ཨེཏཾ ཡཐཱཝུཏྟཾ ཧསནཱདིཨནཱཙཱརམེཝ། ན ཨཉྙཾ པཏིརཱུཔཾ ཀཱརཎནྟི ཋཔེཏྭཱ ཝུཏྟཔྤཀཱརཾ ཨནཱཙཱརཾ ཨུབྷིནྣཾ ཨེཀཏོ ན ཡཱཔནཱདིཾ ཨཉྙཾ པཏིརཱུཔཀཱརཎཾ པཙྩཡཾ ཀརིཏྭཱ ན ཧོཏཱིཏི ཨཏྠོ། ཨསྶཱཏི ཨུཡྻོཛཀསྶ། སོཏི ཡོ ཨུཡྻོཛིཏོ, སོ།
Gāmaṃ vā nigamaṃ vāti ettha nagarampi gāmaggahaṇeneva gahitanti daṭṭhabbaṃ. Pavisissāmāti ettha gahetvā ‘‘gantvā’’ti pāṭhaseso, asamannāhāro vā tassā itthiyā tasmiṃ gāme sannihitabhāvaṃ ajānanto vā ‘‘ehāvuso, gāmaṃ vā nigamaṃ vā piṇḍāya pavisissāmā’’ti bhikkhuṃ gahetvā gantvāti attho. Yaṃ kiñci āmisanti yāguādikaṃ yaṃ kiñci āmisaṃ. Uyyojeyyāti attano kīḷānurūpaṃ itthiṃ disvā uyyojeyya pahiṇeyya. Tenāha ‘‘mātugāmena saddhi’’ntiādi. Ādisaddena vuttāvasesaṃ kāyavacīdvāravītikkamaṃ saṅgaṇhāti. ‘‘Gacchā’’tiādīni vatvāti ‘‘gacchāvuso, na me tayā saddhiṃ kathā vā nisajjā vā phāsu hoti, ekakassa me kathā vā nisajjā vā phāsu hotī’’ti (pāci. 275) vatvā. Etaṃ anācāramevāti etaṃ yathāvuttaṃ hasanādianācārameva. Na aññaṃ patirūpaṃ kāraṇanti ṭhapetvā vuttappakāraṃ anācāraṃ ubhinnaṃ ekato na yāpanādiṃ aññaṃ patirūpakāraṇaṃ paccayaṃ karitvā na hotīti attho. Assāti uyyojakassa. Soti yo uyyojito, so.
ཨནུཔསམྤནྣེཏི སཱམཎེརེ། སོཝ ཨིདྷ ཨནུཔསམྤནྣོཏི ཨདྷིཔྤེཏོཏི ཝདནྟི། ཨུབྷིནྣམྤཱིཏི ཨུཔསམྤནྣསྶ ཝཱ ཨནུཔསམྤནྣསྶ ཝཱཏི དྭིནྣམྤི། ཀལིསཱསནཱརོཔནེཏི (པཱཙི॰ ཨཊྛ॰ ༢༧༧) ཀལཱིཏི ཀོདྷོ, ཏསྶ སཱསནཾ ཨཱཎཾ ཀལིསཱསནཾ , ཏསྶཱརོཔནེཏི ཨཏྠོ, ‘‘ཨཔྤེཝ ནཱམ ཨིམིནཱཔི ཨུབྦཱལ༹ྷོ པཀྐམེཡྻཱ’’ཏི ཀོདྷཝསེན ཋཱནནིསཛྫཱདཱིསུ དོསཾ དསྶེཏྭཱ ‘‘པསྶཐ བྷོ ཨིམསྶ ཋཱནཾ ནིསཛྫཾ ཨཱལོཀིཏཾ ཝིལོཀིཏཾ, ཁཱཎུ ཝིཡ ཏིཊྛཏི, སུནཁོ ཝིཡ ནིསཱིདཏི, མཀྐཊོ ཝིཡ ཨིཏོ ཙིཏོ ཙ ཝིལོཀེཏཱི’’ཏི ཨེཝཾ ཨམནཱཔཝཙནསྶ བྷཎནེཏི ཝུཏྟཾ ཧོཏི། སུདྡྷཙིཏྟེན པནེཝཾ བྷཎནེ དོསོ ནཏྠི། ཨེཝམཱདཱིཧཱིཏི ཨེཏྠ ཨཱདིསདྡེན ‘‘མཧགྒྷཾ བྷཎྜཾ པསྶིཏྭཱ ལོབྷདྷམྨཾ ཨུཔྤཱདེསྶཏཱི’’ཏི ཨུཡྻོཛེཏི, ‘‘མཱཏུགཱམཾ པསྶིཏྭཱ ཨནབྷིརཏིཾ ཨུཔྤཱདེསྶཏཱི’’ཏི ཨུཡྻོཛེཏི, ‘‘གིལཱནསྶ ཝཱ ཨོཧིཡྻཀསྶ ཝཱ ཝིཧཱརཔཱལསྶ ཝཱ ཡཱགུཾ ཝཱ བྷཏྟཾ ཝཱ ཁཱདནཱིཡཾ ཝཱ ནཱིཧརཱ’’ཏི ཨུཡྻོཛེཏི, ‘‘ན ཨནཱཙཱརཾ ཨཱཙརིཏུཀཱམོ སཏི ཀརཎཱིཡེ ཨུཡྻོཛེཏཱི’’ཏི (པཱཙི॰ ༢༧༨) ཨེཏེསཾ གཧཎཾ།
Anupasampanneti sāmaṇere. Sova idha anupasampannoti adhippetoti vadanti. Ubhinnampīti upasampannassa vā anupasampannassa vāti dvinnampi. Kalisāsanāropaneti (pāci. aṭṭha. 277) kalīti kodho, tassa sāsanaṃ āṇaṃ kalisāsanaṃ, tassāropaneti attho, ‘‘appeva nāma imināpi ubbāḷho pakkameyyā’’ti kodhavasena ṭhānanisajjādīsu dosaṃ dassetvā ‘‘passatha bho imassa ṭhānaṃ nisajjaṃ ālokitaṃ vilokitaṃ, khāṇu viya tiṭṭhati, sunakho viya nisīdati, makkaṭo viya ito cito ca viloketī’’ti evaṃ amanāpavacanassa bhaṇaneti vuttaṃ hoti. Suddhacittena panevaṃ bhaṇane doso natthi. Evamādīhīti ettha ādisaddena ‘‘mahagghaṃ bhaṇḍaṃ passitvā lobhadhammaṃ uppādessatī’’ti uyyojeti, ‘‘mātugāmaṃ passitvā anabhiratiṃ uppādessatī’’ti uyyojeti, ‘‘gilānassa vā ohiyyakassa vā vihārapālassa vā yāguṃ vā bhattaṃ vā khādanīyaṃ vā nīharā’’ti uyyojeti, ‘‘na anācāraṃ ācaritukāmo sati karaṇīye uyyojetī’’ti (pāci. 278) etesaṃ gahaṇaṃ.
ཨུཡྻོཛནསིཀྑཱཔདཝཎྞནཱ ནིཊྛིཏཱ།
Uyyojanasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.