| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / កង្ខាវិតរណី-អភិនវ-ដីកា • Kaṅkhāvitaraṇī-abhinava-ṭīkā |
៨. ឧយ្យុត្តសេនាសិក្ខាបទវណ្ណនា
8. Uyyuttasenāsikkhāpadavaṇṇanā
ចតុរង្គិនិន្តិ ហត្ថិអស្សរថបត្តីតិ ចត្តារិ អង្គានិ ឯតិស្សាតិ ចតុរង្គិនី, តំ ចតុរង្គិនិំ។ ‘‘ទ្វាទសបុរិសោ ហត្ថី, តិបុរិសោ អស្សោ, ចតុបុរិសោ រថោ, ចត្តារោ បុរិសា សរហត្ថា បត្តី’’តិ (បាចិ. ៣១៤) អយំ បច្ឆិមកោដិយា ចតុរង្គសមន្នាគតា សេនា នាម, ឦទិសំ សេនន្តិ អត្ថោ។ តំ បន វិជហិត្វាតិ កេនចិ អន្តរិតា វា និន្នំ ឱរុឡ្ហា វា ន ទិស្សតិ, ឥធ ឋត្វាន សក្កា ទដ្ឋុន្តិ តំ ទស្សនូបចារំ វិជហិត្វា អញ្ញំ ឋានំ គន្ត្វា។
Caturaṅgininti hatthiassarathapattīti cattāri aṅgāni etissāti caturaṅginī, taṃ caturaṅginiṃ. ‘‘Dvādasapuriso hatthī, tipuriso asso, catupuriso ratho, cattāro purisā sarahatthā pattī’’ti (pāci. 314) ayaṃ pacchimakoṭiyā caturaṅgasamannāgatā senā nāma, īdisaṃ senanti attho. Taṃ pana vijahitvāti kenaci antaritā vā ninnaṃ oruḷhā vā na dissati, idha ṭhatvāna sakkā daṭṭhunti taṃ dassanūpacāraṃ vijahitvā aññaṃ ṭhānaṃ gantvā.
សេនាទស្សនវត្ថុស្មិន្តិ សេនំ ទស្សនាយ គមនវត្ថុស្មិំ។ អយមេវ វា បាឋោ។ ហត្ថិអាទីសុ ឯកមេកន្តិ ហត្ថិអាទីសុ ចតូសុ អង្គេសុ ឯកមេកំ, អន្តមសោ ឯកបុរិសារុឡ្ហហត្ថិម្បិ ឯកម្បិ សរហត្ថំ បុរិសន្តិ អត្ថោ។ អនុយ្យុត្តា នាម រាជា ឧយ្យានំ វា នទិំ វា គច្ឆតិ, ឯវំ អនុយ្យុត្តា ហោតិ។ តថារូបប្បច្ចយេតិ ‘‘មាតុលោ សេនាយ គិលានោ ហោតី’’តិអាទិកេ (បាចិ. ៣១២) អនុរូបការណេ សតិ។ អាបទាសូតិ ជីវិតព្រហ្មចរិយន្តរាយេសុ ‘‘ឯត្ថ គតោ មុច្ចិស្សាមី’’តិ គច្ឆតោ អនាបត្តិ។
Senādassanavatthusminti senaṃ dassanāya gamanavatthusmiṃ. Ayameva vā pāṭho. Hatthiādīsu ekamekanti hatthiādīsu catūsu aṅgesu ekamekaṃ, antamaso ekapurisāruḷhahatthimpi ekampi sarahatthaṃ purisanti attho. Anuyyuttā nāma rājā uyyānaṃ vā nadiṃ vā gacchati, evaṃ anuyyuttā hoti. Tathārūpappaccayeti ‘‘mātulo senāya gilāno hotī’’tiādike (pāci. 312) anurūpakāraṇe sati. Āpadāsūti jīvitabrahmacariyantarāyesu ‘‘ettha gato muccissāmī’’ti gacchato anāpatti.
ឧយ្យុត្តសេនាសិក្ខាបទវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Uyyuttasenāsikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
