| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / चूळवग्गपाळि • Cūḷavaggapāḷi |
१०. वच्चकुटिवत्तकथा
10. Vaccakuṭivattakathā
३७३. तेन खो पन समयेन अञ्ञतरो भिक्खु ब्राह्मणजातिको वच्चं कत्वा न इच्छति आचमेतुं – को इमं वसलं दुग्गन्धं आमसिस्सतीति 1। तस्स वच्चमग्गे किमि सण्ठाति। अथ खो सो भिक्खु भिक्खूनं एतमत्थं आरोचेसि। ‘‘किं पन त्वं, आवुसो, वच्चं कत्वा न आचमेसी’’ति? ‘‘एवमावुसो’’ति। ये ते भिक्खू अप्पिच्छा…पे॰… ते उज्झायन्ति खिय्यन्ति विपाचेन्ति – ‘‘कथञ्हि नाम भिक्खु वच्चं कत्वा न आचमेस्सती’’ति! अथ खो ते भिक्खू भगवतो एतमत्थं आरोचेसुं…पे॰… ‘‘सच्चं किर त्वं, भिक्खु, वच्चं कत्वा न आचमेसी’’ति? ‘‘सच्चं भगवा’’ति…पे॰… विगरहित्वा…पे॰… धम्मिं कथं कत्वा भिक्खू आमन्तेसि – ‘‘न, भिक्खवे, वच्चं कत्वा सति उदके नाचमेतब्बं। यो नाचमेय्य, आपत्ति दुक्कटस्सा’’ति।
373. Tena kho pana samayena aññataro bhikkhu brāhmaṇajātiko vaccaṃ katvā na icchati ācametuṃ – ko imaṃ vasalaṃ duggandhaṃ āmasissatīti 2. Tassa vaccamagge kimi saṇṭhāti. Atha kho so bhikkhu bhikkhūnaṃ etamatthaṃ ārocesi. ‘‘Kiṃ pana tvaṃ, āvuso, vaccaṃ katvā na ācamesī’’ti? ‘‘Evamāvuso’’ti. Ye te bhikkhū appicchā…pe… te ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma bhikkhu vaccaṃ katvā na ācamessatī’’ti! Atha kho te bhikkhū bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ…pe… ‘‘saccaṃ kira tvaṃ, bhikkhu, vaccaṃ katvā na ācamesī’’ti? ‘‘Saccaṃ bhagavā’’ti…pe… vigarahitvā…pe… dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘na, bhikkhave, vaccaṃ katvā sati udake nācametabbaṃ. Yo nācameyya, āpatti dukkaṭassā’’ti.
तेन खो पन समयेन भिक्खू वच्चकुटिया यथावुड्ढं वच्चं करोन्ति। नवका भिक्खू पठमतरं आगन्त्वा वच्चिता आगमेन्ति। ते वच्चं सन्धारेन्ता मुच्छिता पपतन्ति। भगवतो एतमत्थं आरोचेसुं…पे॰… सच्चं किर भिक्खवे…पे॰… सच्चं भगवाति…पे॰… ‘‘न, भिक्खवे, वच्चकुटिया यथावुड्ढं वच्चो कातब्बो। यो करेय्य, आपत्ति दुक्कटस्स। अनुजानामि, भिक्खवे, आगतपटिपाटिया वच्चं कातु’’न्ति।
Tena kho pana samayena bhikkhū vaccakuṭiyā yathāvuḍḍhaṃ vaccaṃ karonti. Navakā bhikkhū paṭhamataraṃ āgantvā vaccitā āgamenti. Te vaccaṃ sandhārentā mucchitā papatanti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ…pe… saccaṃ kira bhikkhave…pe… saccaṃ bhagavāti…pe… ‘‘na, bhikkhave, vaccakuṭiyā yathāvuḍḍhaṃ vacco kātabbo. Yo kareyya, āpatti dukkaṭassa. Anujānāmi, bhikkhave, āgatapaṭipāṭiyā vaccaṃ kātu’’nti.
तेन खो पन समयेन छब्बग्गिया भिक्खू अतिसहसापि वच्चकुटिं पविसन्ति, उब्भजित्वापि 3 पविसन्ति, नित्थुनन्तापि वच्चं करोन्ति , दन्तकट्ठं खादन्तापि वच्चं करोन्ति, बहिद्धापि वच्चदोणिकाय वच्चं करोन्ति, बहिद्धापि पस्सावदोणिकाय पस्सावं करोन्ति, पस्सावदोणिकायपि खेळं करोन्ति, फरुसेनपि कट्ठेन अवलेखन्ति, अवलेखनकट्ठम्पि वच्चकूपम्हि पातेन्ति, अतिसहसापि निक्खमन्ति, उब्भजित्वापि निक्खमन्ति, चपुचपुकारकम्पि आचमेन्ति, आचमनसरावकेपि उदकं सेसेन्ति। ये ते भिक्खू अप्पिच्छा…पे॰… ते उज्झायन्ति खिय्यन्ति विपाचेन्ति – ‘‘कथञ्हि नाम छब्बग्गिया भिक्खू अतिसहसापि वच्चकुटिं पविसिस्सन्ति, उब्भजित्वापि पविसिस्सन्ति, नित्थुनन्तापि वच्चं करिस्सन्ति, दन्तकट्ठं खादन्तापि वच्चं करिस्सन्ति, बहिद्धापि वच्चदोणिकाय वच्चं करिस्सन्ति, बहिद्धापि पस्सावदोणिकाय पस्सावं करिस्सन्ति, पस्सावदोणिकायपि खेळं करिस्सन्ति, फरुसेनपि कट्ठेन अवलेखिस्सन्ति, अवलेखनकट्ठम्पि वच्चकूपम्हि पातेस्सन्ति, अतिसहसापि निक्खमिस्सन्ति, उब्भजित्वापि निक्खमिस्सन्ति, चपुचपुकारकम्पि आचमेस्सन्ति, आचमनसरावकेपि उदकं सेसेस्सन्ती’’ति! अथ खो ते भिक्खू भगवतो एतमत्थं आरोचेसुं…पे॰… सच्चं किर, भिक्खवे…पे॰… सच्चं भगवाति…पे॰… विगरहित्वा…पे॰… धम्मिं कथं कत्वा भिक्खू आमन्तेसि –
Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū atisahasāpi vaccakuṭiṃ pavisanti, ubbhajitvāpi 4 pavisanti, nitthunantāpi vaccaṃ karonti , dantakaṭṭhaṃ khādantāpi vaccaṃ karonti, bahiddhāpi vaccadoṇikāya vaccaṃ karonti, bahiddhāpi passāvadoṇikāya passāvaṃ karonti, passāvadoṇikāyapi kheḷaṃ karonti, pharusenapi kaṭṭhena avalekhanti, avalekhanakaṭṭhampi vaccakūpamhi pātenti, atisahasāpi nikkhamanti, ubbhajitvāpi nikkhamanti, capucapukārakampi ācamenti, ācamanasarāvakepi udakaṃ sesenti. Ye te bhikkhū appicchā…pe… te ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma chabbaggiyā bhikkhū atisahasāpi vaccakuṭiṃ pavisissanti, ubbhajitvāpi pavisissanti, nitthunantāpi vaccaṃ karissanti, dantakaṭṭhaṃ khādantāpi vaccaṃ karissanti, bahiddhāpi vaccadoṇikāya vaccaṃ karissanti, bahiddhāpi passāvadoṇikāya passāvaṃ karissanti, passāvadoṇikāyapi kheḷaṃ karissanti, pharusenapi kaṭṭhena avalekhissanti, avalekhanakaṭṭhampi vaccakūpamhi pātessanti, atisahasāpi nikkhamissanti, ubbhajitvāpi nikkhamissanti, capucapukārakampi ācamessanti, ācamanasarāvakepi udakaṃ sesessantī’’ti! Atha kho te bhikkhū bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ…pe… saccaṃ kira, bhikkhave…pe… saccaṃ bhagavāti…pe… vigarahitvā…pe… dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi –
३७४. ‘‘तेन हि, भिक्खवे, भिक्खूनं वच्चकुटिवत्तं पञ्ञपेस्सामि यथा भिक्खूहि वच्चकुटिया सम्मा वत्तितब्बं। यो वच्चकुटिं गच्छति तेन बहि ठितेन 5 उक्कासितब्बं। अन्तो निसिन्नेनपि उक्कासितब्बं। चीवरवंसे वा चीवररज्जुया वा चीवरं निक्खिपित्वा साधुकं अतरमानेन वच्चकुटी पविसितब्बा। नातिसहसा पविसितब्बा। न उब्भजित्वा पविसितब्बा। वच्चपादुकाय ठितेन उब्भजितब्बं। न नित्थुनन्तेन वच्चो कातब्बो। न दन्तकट्ठं खादन्तेन वच्चो कातब्बो। न बहिद्धा वच्चदोणिकाय वच्चो कातब्बो। न बहिद्धा पस्सावदोणिकाय पस्सावो कातब्बो। न पस्सावदोणिकाय खेळो कातब्बो। न फरुसेन कट्ठेन अवलेखितब्बं। न अवलेखनकट्ठं वच्चकूपम्हि पातेतब्बं। वच्चपादुकाय ठितेन पटिच्छादेतब्बं। नातिसहसा निक्खमितब्बं। न उब्भजित्वा निक्खमितब्बं। आचमनपादुकाय ठितेन उब्भजितब्बं। न चपुचपुकारकं आचमेतब्बं। न आचमनसरावके उदकं सेसेतब्बं। आचमनपादुकाय ठितेन पटिच्छादेतब्बं।
374. ‘‘Tena hi, bhikkhave, bhikkhūnaṃ vaccakuṭivattaṃ paññapessāmi yathā bhikkhūhi vaccakuṭiyā sammā vattitabbaṃ. Yo vaccakuṭiṃ gacchati tena bahi ṭhitena 6 ukkāsitabbaṃ. Anto nisinnenapi ukkāsitabbaṃ. Cīvaravaṃse vā cīvararajjuyā vā cīvaraṃ nikkhipitvā sādhukaṃ ataramānena vaccakuṭī pavisitabbā. Nātisahasā pavisitabbā. Na ubbhajitvā pavisitabbā. Vaccapādukāya ṭhitena ubbhajitabbaṃ. Na nitthunantena vacco kātabbo. Na dantakaṭṭhaṃ khādantena vacco kātabbo. Na bahiddhā vaccadoṇikāya vacco kātabbo. Na bahiddhā passāvadoṇikāya passāvo kātabbo. Na passāvadoṇikāya kheḷo kātabbo. Na pharusena kaṭṭhena avalekhitabbaṃ. Na avalekhanakaṭṭhaṃ vaccakūpamhi pātetabbaṃ. Vaccapādukāya ṭhitena paṭicchādetabbaṃ. Nātisahasā nikkhamitabbaṃ. Na ubbhajitvā nikkhamitabbaṃ. Ācamanapādukāya ṭhitena ubbhajitabbaṃ. Na capucapukārakaṃ ācametabbaṃ. Na ācamanasarāvake udakaṃ sesetabbaṃ. Ācamanapādukāya ṭhitena paṭicchādetabbaṃ.
‘‘सचे वच्चकुटि उहता 7 होति, धोवितब्बा। सचे अवलेखनपिधरो पूरो होति, अवलेखनकट्ठं छड्डेतब्बं। सचे वच्चकुटि उक्लापा होति, वच्चकुटि सम्मज्जितब्बा। सचे परिभण्डं उक्लापं होति, परिभण्डं सम्मज्जितब्बं। सचे परिवेणं उक्लापं होति, परिवेणं सम्मज्जितब्बं । सचे कोट्ठको उक्लापो होति, कोट्ठको सम्मज्जितब्बो। सचे आचमनकुम्भिया उदकं न होति, आचमनकुम्भिया उदकं आसिञ्चितब्बं । इदं खो, भिक्खवे, भिक्खूनं वच्चकुटिवत्तं यथा भिक्खूहि वच्चकुटिया सम्मा वत्तितब्ब’’न्ति।
‘‘Sace vaccakuṭi uhatā 8 hoti, dhovitabbā. Sace avalekhanapidharo pūro hoti, avalekhanakaṭṭhaṃ chaḍḍetabbaṃ. Sace vaccakuṭi uklāpā hoti, vaccakuṭi sammajjitabbā. Sace paribhaṇḍaṃ uklāpaṃ hoti, paribhaṇḍaṃ sammajjitabbaṃ. Sace pariveṇaṃ uklāpaṃ hoti, pariveṇaṃ sammajjitabbaṃ . Sace koṭṭhako uklāpo hoti, koṭṭhako sammajjitabbo. Sace ācamanakumbhiyā udakaṃ na hoti, ācamanakumbhiyā udakaṃ āsiñcitabbaṃ . Idaṃ kho, bhikkhave, bhikkhūnaṃ vaccakuṭivattaṃ yathā bhikkhūhi vaccakuṭiyā sammā vattitabba’’nti.
Footnotes:
Related texts:
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / विनयपिटक (अट्ठकथा) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / चूळवग्ग-अट्ठकथा • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / जन्ताघरवत्तादिकथा • Jantāgharavattādikathā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / सारत्थदीपनी-टीका • Sāratthadīpanī-ṭīkā / वच्चकुटिवत्तकथावण्णना • Vaccakuṭivattakathāvaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / विमतिविनोदनी-टीका • Vimativinodanī-ṭīkā / पिण्डचारिकवत्तकथादिवण्णना • Piṇḍacārikavattakathādivaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / पाचित्यादियोजनापाळि • Pācityādiyojanāpāḷi / ९. जन्ताघरवत्तादिकथा • 9. Jantāgharavattādikathā
