| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / จูฬวคฺคปาฬิ • Cūḷavaggapāḷi |
๑๐. วจฺจกุฎิวตฺตกถา
10. Vaccakuṭivattakathā
๓๗๓. เตน โข ปน สมเยน อญฺญตโร ภิกฺขุ พฺราหฺมณชาติโก วจฺจํ กตฺวา น อิจฺฉติ อาจเมตุํ – โก อิมํ วสลํ ทุคฺคนฺธํ อามสิสฺสตีติ 1ฯ ตสฺส วจฺจมเคฺค กิมิ สณฺฐาติฯ อถ โข โส ภิกฺขุ ภิกฺขูนํ เอตมตฺถํ อาโรเจสิฯ ‘‘กิํ ปน ตฺวํ, อาวุโส, วจฺจํ กตฺวา น อาจเมสี’’ติ? ‘‘เอวมาวุโส’’ติฯ เย เต ภิกฺขู อปฺปิจฺฉา…เป.… เต อุชฺฌายนฺติ ขิยฺยนฺติ วิปาเจนฺติ – ‘‘กถญฺหิ นาม ภิกฺขุ วจฺจํ กตฺวา น อาจเมสฺสตี’’ติ! อถ โข เต ภิกฺขู ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ…เป.… ‘‘สจฺจํ กิร ตฺวํ, ภิกฺขุ, วจฺจํ กตฺวา น อาจเมสี’’ติ? ‘‘สจฺจํ ภควา’’ติ…เป.… วิครหิตฺวา…เป.… ธมฺมิํ กถํ กตฺวา ภิกฺขู อามเนฺตสิ – ‘‘น, ภิกฺขเว, วจฺจํ กตฺวา สติ อุทเก นาจเมตพฺพํฯ โย นาจเมยฺย, อาปตฺติ ทุกฺกฎสฺสา’’ติฯ
373. Tena kho pana samayena aññataro bhikkhu brāhmaṇajātiko vaccaṃ katvā na icchati ācametuṃ – ko imaṃ vasalaṃ duggandhaṃ āmasissatīti 2. Tassa vaccamagge kimi saṇṭhāti. Atha kho so bhikkhu bhikkhūnaṃ etamatthaṃ ārocesi. ‘‘Kiṃ pana tvaṃ, āvuso, vaccaṃ katvā na ācamesī’’ti? ‘‘Evamāvuso’’ti. Ye te bhikkhū appicchā…pe… te ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma bhikkhu vaccaṃ katvā na ācamessatī’’ti! Atha kho te bhikkhū bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ…pe… ‘‘saccaṃ kira tvaṃ, bhikkhu, vaccaṃ katvā na ācamesī’’ti? ‘‘Saccaṃ bhagavā’’ti…pe… vigarahitvā…pe… dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘na, bhikkhave, vaccaṃ katvā sati udake nācametabbaṃ. Yo nācameyya, āpatti dukkaṭassā’’ti.
เตน โข ปน สมเยน ภิกฺขู วจฺจกุฎิยา ยถาวุฑฺฒํ วจฺจํ กโรนฺติฯ นวกา ภิกฺขู ปฐมตรํ อาคนฺตฺวา วจฺจิตา อาคเมนฺติฯ เต วจฺจํ สนฺธาเรนฺตา มุจฺฉิตา ปปตนฺติฯ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ…เป.… สจฺจํ กิร ภิกฺขเว…เป.… สจฺจํ ภควาติ…เป.… ‘‘น, ภิกฺขเว, วจฺจกุฎิยา ยถาวุฑฺฒํ วโจฺจ กาตโพฺพฯ โย กเรยฺย, อาปตฺติ ทุกฺกฎสฺสฯ อนุชานามิ, ภิกฺขเว, อาคตปฎิปาฎิยา วจฺจํ กาตุ’’นฺติฯ
Tena kho pana samayena bhikkhū vaccakuṭiyā yathāvuḍḍhaṃ vaccaṃ karonti. Navakā bhikkhū paṭhamataraṃ āgantvā vaccitā āgamenti. Te vaccaṃ sandhārentā mucchitā papatanti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ…pe… saccaṃ kira bhikkhave…pe… saccaṃ bhagavāti…pe… ‘‘na, bhikkhave, vaccakuṭiyā yathāvuḍḍhaṃ vacco kātabbo. Yo kareyya, āpatti dukkaṭassa. Anujānāmi, bhikkhave, āgatapaṭipāṭiyā vaccaṃ kātu’’nti.
เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู อติสหสาปิ วจฺจกุฎิํ ปวิสนฺติ, อุพฺภชิตฺวาปิ 3 ปวิสนฺติ, นิตฺถุนนฺตาปิ วจฺจํ กโรนฺติ , ทนฺตกฎฺฐํ ขาทนฺตาปิ วจฺจํ กโรนฺติ, พหิทฺธาปิ วจฺจโทณิกาย วจฺจํ กโรนฺติ, พหิทฺธาปิ ปสฺสาวโทณิกาย ปสฺสาวํ กโรนฺติ, ปสฺสาวโทณิกายปิ เขฬํ กโรนฺติ, ผรุเสนปิ กเฎฺฐน อวเลขนฺติ, อวเลขนกฎฺฐมฺปิ วจฺจกูปมฺหิ ปาเตนฺติ, อติสหสาปิ นิกฺขมนฺติ, อุพฺภชิตฺวาปิ นิกฺขมนฺติ, จปุจปุการกมฺปิ อาจเมนฺติ, อาจมนสราวเกปิ อุทกํ เสเสนฺติฯ เย เต ภิกฺขู อปฺปิจฺฉา…เป.… เต อุชฺฌายนฺติ ขิยฺยนฺติ วิปาเจนฺติ – ‘‘กถญฺหิ นาม ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู อติสหสาปิ วจฺจกุฎิํ ปวิสิสฺสนฺติ, อุพฺภชิตฺวาปิ ปวิสิสฺสนฺติ, นิตฺถุนนฺตาปิ วจฺจํ กริสฺสนฺติ, ทนฺตกฎฺฐํ ขาทนฺตาปิ วจฺจํ กริสฺสนฺติ, พหิทฺธาปิ วจฺจโทณิกาย วจฺจํ กริสฺสนฺติ, พหิทฺธาปิ ปสฺสาวโทณิกาย ปสฺสาวํ กริสฺสนฺติ, ปสฺสาวโทณิกายปิ เขฬํ กริสฺสนฺติ, ผรุเสนปิ กเฎฺฐน อวเลขิสฺสนฺติ, อวเลขนกฎฺฐมฺปิ วจฺจกูปมฺหิ ปาเตสฺสนฺติ, อติสหสาปิ นิกฺขมิสฺสนฺติ, อุพฺภชิตฺวาปิ นิกฺขมิสฺสนฺติ, จปุจปุการกมฺปิ อาจเมสฺสนฺติ, อาจมนสราวเกปิ อุทกํ เสเสสฺสนฺตี’’ติ! อถ โข เต ภิกฺขู ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ…เป.… สจฺจํ กิร, ภิกฺขเว…เป.… สจฺจํ ภควาติ…เป.… วิครหิตฺวา…เป.… ธมฺมิํ กถํ กตฺวา ภิกฺขู อามเนฺตสิ –
Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū atisahasāpi vaccakuṭiṃ pavisanti, ubbhajitvāpi 4 pavisanti, nitthunantāpi vaccaṃ karonti , dantakaṭṭhaṃ khādantāpi vaccaṃ karonti, bahiddhāpi vaccadoṇikāya vaccaṃ karonti, bahiddhāpi passāvadoṇikāya passāvaṃ karonti, passāvadoṇikāyapi kheḷaṃ karonti, pharusenapi kaṭṭhena avalekhanti, avalekhanakaṭṭhampi vaccakūpamhi pātenti, atisahasāpi nikkhamanti, ubbhajitvāpi nikkhamanti, capucapukārakampi ācamenti, ācamanasarāvakepi udakaṃ sesenti. Ye te bhikkhū appicchā…pe… te ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma chabbaggiyā bhikkhū atisahasāpi vaccakuṭiṃ pavisissanti, ubbhajitvāpi pavisissanti, nitthunantāpi vaccaṃ karissanti, dantakaṭṭhaṃ khādantāpi vaccaṃ karissanti, bahiddhāpi vaccadoṇikāya vaccaṃ karissanti, bahiddhāpi passāvadoṇikāya passāvaṃ karissanti, passāvadoṇikāyapi kheḷaṃ karissanti, pharusenapi kaṭṭhena avalekhissanti, avalekhanakaṭṭhampi vaccakūpamhi pātessanti, atisahasāpi nikkhamissanti, ubbhajitvāpi nikkhamissanti, capucapukārakampi ācamessanti, ācamanasarāvakepi udakaṃ sesessantī’’ti! Atha kho te bhikkhū bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ…pe… saccaṃ kira, bhikkhave…pe… saccaṃ bhagavāti…pe… vigarahitvā…pe… dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi –
๓๗๔. ‘‘เตน หิ, ภิกฺขเว, ภิกฺขูนํ วจฺจกุฎิวตฺตํ ปญฺญเปสฺสามิ ยถา ภิกฺขูหิ วจฺจกุฎิยา สมฺมา วตฺติตพฺพํฯ โย วจฺจกุฎิํ คจฺฉติ เตน พหิ ฐิเตน 5 อุกฺกาสิตพฺพํฯ อโนฺต นิสิเนฺนนปิ อุกฺกาสิตพฺพํฯ จีวรวํเส วา จีวรรชฺชุยา วา จีวรํ นิกฺขิปิตฺวา สาธุกํ อตรมาเนน วจฺจกุฎี ปวิสิตพฺพาฯ นาติสหสา ปวิสิตพฺพาฯ น อุพฺภชิตฺวา ปวิสิตพฺพาฯ วจฺจปาทุกาย ฐิเตน อุพฺภชิตพฺพํฯ น นิตฺถุนเนฺตน วโจฺจ กาตโพฺพฯ น ทนฺตกฎฺฐํ ขาทเนฺตน วโจฺจ กาตโพฺพฯ น พหิทฺธา วจฺจโทณิกาย วโจฺจ กาตโพฺพฯ น พหิทฺธา ปสฺสาวโทณิกาย ปสฺสาโว กาตโพฺพฯ น ปสฺสาวโทณิกาย เขโฬ กาตโพฺพฯ น ผรุเสน กเฎฺฐน อวเลขิตพฺพํฯ น อวเลขนกฎฺฐํ วจฺจกูปมฺหิ ปาเตตพฺพํฯ วจฺจปาทุกาย ฐิเตน ปฎิจฺฉาเทตพฺพํฯ นาติสหสา นิกฺขมิตพฺพํฯ น อุพฺภชิตฺวา นิกฺขมิตพฺพํฯ อาจมนปาทุกาย ฐิเตน อุพฺภชิตพฺพํฯ น จปุจปุการกํ อาจเมตพฺพํฯ น อาจมนสราวเก อุทกํ เสเสตพฺพํฯ อาจมนปาทุกาย ฐิเตน ปฎิจฺฉาเทตพฺพํฯ
374. ‘‘Tena hi, bhikkhave, bhikkhūnaṃ vaccakuṭivattaṃ paññapessāmi yathā bhikkhūhi vaccakuṭiyā sammā vattitabbaṃ. Yo vaccakuṭiṃ gacchati tena bahi ṭhitena 6 ukkāsitabbaṃ. Anto nisinnenapi ukkāsitabbaṃ. Cīvaravaṃse vā cīvararajjuyā vā cīvaraṃ nikkhipitvā sādhukaṃ ataramānena vaccakuṭī pavisitabbā. Nātisahasā pavisitabbā. Na ubbhajitvā pavisitabbā. Vaccapādukāya ṭhitena ubbhajitabbaṃ. Na nitthunantena vacco kātabbo. Na dantakaṭṭhaṃ khādantena vacco kātabbo. Na bahiddhā vaccadoṇikāya vacco kātabbo. Na bahiddhā passāvadoṇikāya passāvo kātabbo. Na passāvadoṇikāya kheḷo kātabbo. Na pharusena kaṭṭhena avalekhitabbaṃ. Na avalekhanakaṭṭhaṃ vaccakūpamhi pātetabbaṃ. Vaccapādukāya ṭhitena paṭicchādetabbaṃ. Nātisahasā nikkhamitabbaṃ. Na ubbhajitvā nikkhamitabbaṃ. Ācamanapādukāya ṭhitena ubbhajitabbaṃ. Na capucapukārakaṃ ācametabbaṃ. Na ācamanasarāvake udakaṃ sesetabbaṃ. Ācamanapādukāya ṭhitena paṭicchādetabbaṃ.
‘‘สเจ วจฺจกุฎิ อุหตา 7 โหติ, โธวิตพฺพาฯ สเจ อวเลขนปิธโร ปูโร โหติ, อวเลขนกฎฺฐํ ฉเฑฺฑตพฺพํฯ สเจ วจฺจกุฎิ อุกฺลาปา โหติ, วจฺจกุฎิ สมฺมชฺชิตพฺพาฯ สเจ ปริภณฺฑํ อุกฺลาปํ โหติ, ปริภณฺฑํ สมฺมชฺชิตพฺพํฯ สเจ ปริเวณํ อุกฺลาปํ โหติ, ปริเวณํ สมฺมชฺชิตพฺพํ ฯ สเจ โกฎฺฐโก อุกฺลาโป โหติ, โกฎฺฐโก สมฺมชฺชิตโพฺพฯ สเจ อาจมนกุมฺภิยา อุทกํ น โหติ, อาจมนกุมฺภิยา อุทกํ อาสิญฺจิตพฺพํ ฯ อิทํ โข, ภิกฺขเว, ภิกฺขูนํ วจฺจกุฎิวตฺตํ ยถา ภิกฺขูหิ วจฺจกุฎิยา สมฺมา วตฺติตพฺพ’’นฺติฯ
‘‘Sace vaccakuṭi uhatā 8 hoti, dhovitabbā. Sace avalekhanapidharo pūro hoti, avalekhanakaṭṭhaṃ chaḍḍetabbaṃ. Sace vaccakuṭi uklāpā hoti, vaccakuṭi sammajjitabbā. Sace paribhaṇḍaṃ uklāpaṃ hoti, paribhaṇḍaṃ sammajjitabbaṃ. Sace pariveṇaṃ uklāpaṃ hoti, pariveṇaṃ sammajjitabbaṃ . Sace koṭṭhako uklāpo hoti, koṭṭhako sammajjitabbo. Sace ācamanakumbhiyā udakaṃ na hoti, ācamanakumbhiyā udakaṃ āsiñcitabbaṃ . Idaṃ kho, bhikkhave, bhikkhūnaṃ vaccakuṭivattaṃ yathā bhikkhūhi vaccakuṭiyā sammā vattitabba’’nti.
Footnotes:
Related texts:
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / วินยปิฎก (อฎฺฐกถา) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / จูฬวคฺค-อฎฺฐกถา • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / ชนฺตาฆรวตฺตาทิกถา • Jantāgharavattādikathā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / สารตฺถทีปนี-ฎีกา • Sāratthadīpanī-ṭīkā / วจฺจกุฎิวตฺตกถาวณฺณนา • Vaccakuṭivattakathāvaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / วิมติวิโนทนี-ฎีกา • Vimativinodanī-ṭīkā / ปิณฺฑจาริกวตฺตกถาทิวณฺณนา • Piṇḍacārikavattakathādivaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ปาจิตฺยาทิโยชนาปาฬิ • Pācityādiyojanāpāḷi / ๙. ชนฺตาฆรวตฺตาทิกถา • 9. Jantāgharavattādikathā
