| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / खुद्दसिक्खा-मूलसिक्खा • Khuddasikkhā-mūlasikkhā |
१६. वच्चप्पस्सावट्ठानिकनिद्देसवण्णना
16. Vaccappassāvaṭṭhānikaniddesavaṇṇanā
१५६. यथावुड्ढं न करेय्य वच्चन्ति सम्बन्धो। यथानुपुब्बिया लब्भतीति सम्बन्धो। इमेसु पन तीसु ठानेसु यो यो पठमं आगच्छति वुड्ढो वा नवो वा, सो सो आगतपटिपाटिया कातुञ्च नहायितुञ्च लब्भतीति अधिप्पायो।
156. Yathāvuḍḍhaṃ na kareyya vaccanti sambandho. Yathānupubbiyā labbhatīti sambandho. Imesu pana tīsu ṭhānesu yo yo paṭhamaṃ āgacchati vuḍḍho vā navo vā, so so āgatapaṭipāṭiyā kātuñca nahāyituñca labbhatīti adhippāyo.
१५७. उब्भजित्वाति (चूळव॰ ३७३, ३७४) निवासनं दूरतोव उक्खिपित्वा नो पविसेय्य। सहसा च नो पविसेय्याति सम्बन्धो। ‘‘बहि ठितेन उक्कासितब्ब’’न्ति च ‘‘साधुकं अतरमानेन वच्चकुटि पविसितब्बा’’ति च वुत्तत्ता उक्कासित्वाव अतरमानो पविसेय्याति अत्थो। ‘‘न उब्भजित्वा पविसितब्बा, वच्चपादुकाय ठितेन उब्भजितब्ब’’न्ति (चूळव॰ ३७४) वचनतो ‘‘उब्भजेय्य पादुकास्वेव सण्ठितो’’ति वुत्तं।
157.Ubbhajitvāti (cūḷava. 373, 374) nivāsanaṃ dūratova ukkhipitvā no paviseyya. Sahasā ca no paviseyyāti sambandho. ‘‘Bahi ṭhitena ukkāsitabba’’nti ca ‘‘sādhukaṃ ataramānena vaccakuṭi pavisitabbā’’ti ca vuttattā ukkāsitvāva ataramāno paviseyyāti attho. ‘‘Na ubbhajitvā pavisitabbā, vaccapādukāya ṭhitena ubbhajitabba’’nti (cūḷava. 374) vacanato ‘‘ubbhajeyya pādukāsveva saṇṭhito’’ti vuttaṃ.
१५८. न करेय्य उभयं न करेय्युभयं।
158. Na kareyya ubhayaṃ na kareyyubhayaṃ.
१५९. कूपेति (चूळव॰ ३७४) वच्चकूपे। कट्ठन्ति अवलेखनकट्ठं। पस्सावदोणिया खेळं न कातब्बन्ति अत्थो। नावलेखेय्य फरुसेनाति फालितकट्ठेन वा खरेन वा गण्ठिकेन वा कण्टकेन वा सुसिरेन वा पूतिना वा नावलेखितब्बन्ति अत्थो। उहतञ्चापीति गूथमक्खितम्पि धोवये अत्तना वा परेन वा कतन्ति अधिप्पायो।
159.Kūpeti (cūḷava. 374) vaccakūpe. Kaṭṭhanti avalekhanakaṭṭhaṃ. Passāvadoṇiyā kheḷaṃ na kātabbanti attho. Nāvalekheyya pharusenāti phālitakaṭṭhena vā kharena vā gaṇṭhikena vā kaṇṭakena vā susirena vā pūtinā vā nāvalekhitabbanti attho. Uhatañcāpīti gūthamakkhitampi dhovaye attanā vā parena vā katanti adhippāyo.
१६०. उब्भजित्वा न निक्खमेति एत्थ ‘‘वच्चपादुकाय ठितेन पटिच्छादेतब्ब’’न्ति (चूळव॰ ३७४) हि वुत्तं, पुन ‘‘आचमनपादुकायं ठितेन उब्भजितब्ब’’न्ति (चूळव॰ ३७४) च वुत्तं। ‘‘चपु चपू’’ति सद्दं कत्वा नाचमेय्याति अत्थो। वच्चप्पस्सावट्ठानिकविनिच्छयो।
160.Ubbhajitvā na nikkhameti ettha ‘‘vaccapādukāya ṭhitena paṭicchādetabba’’nti (cūḷava. 374) hi vuttaṃ, puna ‘‘ācamanapādukāyaṃ ṭhitena ubbhajitabba’’nti (cūḷava. 374) ca vuttaṃ. ‘‘Capu capū’’ti saddaṃ katvā nācameyyāti attho. Vaccappassāvaṭṭhānikavinicchayo.
वच्चप्पस्सावट्ठानिकनिद्देसवण्णना निट्ठिता।
Vaccappassāvaṭṭhānikaniddesavaṇṇanā niṭṭhitā.
