| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya |
៨. វច្ឆគោត្តសុត្តំ
8. Vacchagottasuttaṃ
៤១៧. អថ ខោ វច្ឆគោត្តោ បរិព្ពាជកោ យេន ភគវា តេនុបសង្កមិ; ឧបសង្កមិត្វា ភគវតា សទ្ធិំ សម្មោទិ។ សម្មោទនីយំ កថំ សារណីយំ វីតិសារេត្វា ឯកមន្តំ និសីទិ។ ឯកមន្តំ និសិន្នោ ខោ វច្ឆគោត្តោ បរិព្ពាជកោ ភគវន្តំ ឯតទវោច – ‘‘កិំ នុ ខោ, ភោ គោតម, សស្សតោ លោកោ’’តិ? អព្យាកតំ ខោ ឯតំ, វច្ឆ, មយា – ‘សស្សតោ លោកោ’តិ…បេ.…។ ‘‘កិំ បន, ភោ គោតម, ‘នេវ ហោតិ ន ន ហោតិ តថាគតោ បរំ មរណា’’’តិ? ‘‘ឯតម្បិ ខោ, វច្ឆ, អព្យាកតំ មយា – ‘នេវ ហោតិ ន ន ហោតិ តថាគតោ បរំ មរណា’’’តិ។
417. Atha kho vacchagotto paribbājako yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavatā saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho vacchagotto paribbājako bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘kiṃ nu kho, bho gotama, sassato loko’’ti? Abyākataṃ kho etaṃ, vaccha, mayā – ‘sassato loko’ti…pe…. ‘‘Kiṃ pana, bho gotama, ‘neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’’’ti? ‘‘Etampi kho, vaccha, abyākataṃ mayā – ‘neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’’’ti.
‘‘កោ នុ ខោ, ភោ គោតម, ហេតុ, កោ បច្ចយោ, យេន អញ្ញតិត្ថិយានំ បរិព្ពាជកានំ ឯវំ បុដ្ឋានំ ឯវំ វេយ្យាករណំ ហោតិ – ‘សស្សតោ លោកោ’តិ វា…បេ.… ‘នេវ ហោតិ ន ន ហោតិ តថាគតោ បរំ មរណា’តិ វា? កោ បន, ភោ គោតម, ហេតុ, កោ បច្ចយោ, យេន ភោតោ គោតមស្ស ឯវំ បុដ្ឋស្ស ន ឯវំ វេយ្យាករណំ ហោតិ – ‘សស្សតោ លោកោ’តិបិ…បេ.… ‘នេវ ហោតិ ន ន ហោតិ តថាគតោ បរំ មរណា’តិបី’’តិ?
‘‘Ko nu kho, bho gotama, hetu, ko paccayo, yena aññatitthiyānaṃ paribbājakānaṃ evaṃ puṭṭhānaṃ evaṃ veyyākaraṇaṃ hoti – ‘sassato loko’ti vā…pe… ‘neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’ti vā? Ko pana, bho gotama, hetu, ko paccayo, yena bhoto gotamassa evaṃ puṭṭhassa na evaṃ veyyākaraṇaṃ hoti – ‘sassato loko’tipi…pe… ‘neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’tipī’’ti?
‘‘អញ្ញតិត្ថិយា ខោ, វច្ឆ, បរិព្ពាជកា រូបំ អត្តតោ សមនុបស្សន្តិ, រូបវន្តំ វា អត្តានំ, អត្តនិ វា រូបំ, រូបស្មិំ វា អត្តានំ ។ វេទនំ អត្តតោ សមនុបស្សន្តិ…បេ.… សញ្ញំ…បេ.… សង្ខារេ…បេ.… វិញ្ញាណំ អត្តតោ សមនុបស្សន្តិ, វិញ្ញាណវន្តំ វា អត្តានំ, អត្តនិ វា វិញ្ញាណំ, វិញ្ញាណស្មិំ វា អត្តានំ។ តស្មា អញ្ញតិត្ថិយានំ បរិព្ពាជកានំ ឯវំ បុដ្ឋានំ ឯវំ វេយ្យាករណំ ហោតិ – ‘សស្សតោ លោកោ’តិ វា…បេ.… ‘នេវ ហោតិ ន ន ហោតិ តថាគតោ បរំ មរណា’តិ វា។ តថាគតោ ច ខោ, វច្ឆ, អរហំ សម្មាសម្ពុទ្ធោ ន រូបំ អត្តតោ សមនុបស្សតិ, ន រូបវន្តំ វា អត្តានំ, ន អត្តនិ វា រូបំ, ន រូបស្មិំ វា អត្តានំ។ ន វេទនំ អត្តតោ សមនុបស្សតិ…បេ.… ន សញ្ញំ…បេ.… ន សង្ខារេ…បេ.… ន វិញ្ញាណំ អត្តតោ សមនុបស្សតិ, ន វិញ្ញាណវន្តំ វា អត្តានំ, ន អត្តនិ វា វិញ្ញាណំ, ន វិញ្ញាណស្មិំ វា អត្តានំ។ តស្មា តថាគតស្ស ឯវំ បុដ្ឋស្ស ន ឯវំ វេយ្យាករណំ ហោតិ – ‘សស្សតោ លោកោ’តិបិ…បេ.… ‘នេវ ហោតិ ន ន ហោតិ តថាគតោ បរំ មរណា’តិបី’’តិ។
‘‘Aññatitthiyā kho, vaccha, paribbājakā rūpaṃ attato samanupassanti, rūpavantaṃ vā attānaṃ, attani vā rūpaṃ, rūpasmiṃ vā attānaṃ . Vedanaṃ attato samanupassanti…pe… saññaṃ…pe… saṅkhāre…pe… viññāṇaṃ attato samanupassanti, viññāṇavantaṃ vā attānaṃ, attani vā viññāṇaṃ, viññāṇasmiṃ vā attānaṃ. Tasmā aññatitthiyānaṃ paribbājakānaṃ evaṃ puṭṭhānaṃ evaṃ veyyākaraṇaṃ hoti – ‘sassato loko’ti vā…pe… ‘neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’ti vā. Tathāgato ca kho, vaccha, arahaṃ sammāsambuddho na rūpaṃ attato samanupassati, na rūpavantaṃ vā attānaṃ, na attani vā rūpaṃ, na rūpasmiṃ vā attānaṃ. Na vedanaṃ attato samanupassati…pe… na saññaṃ…pe… na saṅkhāre…pe… na viññāṇaṃ attato samanupassati, na viññāṇavantaṃ vā attānaṃ, na attani vā viññāṇaṃ, na viññāṇasmiṃ vā attānaṃ. Tasmā tathāgatassa evaṃ puṭṭhassa na evaṃ veyyākaraṇaṃ hoti – ‘sassato loko’tipi…pe… ‘neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’tipī’’ti.
អថ ខោ វច្ឆគោត្តោ បរិព្ពាជកោ ឧដ្ឋាយាសនា យេនាយស្មា មហាមោគ្គល្លានោ តេនុបសង្កមិ; ឧបសង្កមិត្វា អាយស្មតា មហាមោគ្គល្លានេន សទ្ធិំ សម្មោទិ។ សម្មោទនីយំ កថំ សារណីយំ វីតិសារេត្វា ឯកមន្តំ និសីទិ។ ឯកមន្តំ និសិន្នោ ខោ វច្ឆគោត្តោ បរិព្ពាជកោ អាយស្មន្តំ មហាមោគ្គល្លានំ ឯតទវោច – ‘‘កិំ នុ ខោ, ភោ មោគ្គល្លាន, សស្សតោ លោកោ’’តិ? អព្យាកតំ ខោ ឯតំ, វច្ឆ, ភគវតា – ‘សស្សតោ លោកោ’តិ…បេ.…។ ‘‘កិំ បន, ភោ មោគ្គល្លាន, ‘នេវ ហោតិ ន ន ហោតិ តថាគតោ បរំ មរណា’’’តិ? ‘‘ឯតម្បិ ខោ, វច្ឆ, អព្យាកតំ ភគវតា – ‘នេវ ហោតិ ន ន ហោតិ តថាគតោ បរំ មរណា’’’តិ។
Atha kho vacchagotto paribbājako uṭṭhāyāsanā yenāyasmā mahāmoggallāno tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmatā mahāmoggallānena saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho vacchagotto paribbājako āyasmantaṃ mahāmoggallānaṃ etadavoca – ‘‘kiṃ nu kho, bho moggallāna, sassato loko’’ti? Abyākataṃ kho etaṃ, vaccha, bhagavatā – ‘sassato loko’ti…pe…. ‘‘Kiṃ pana, bho moggallāna, ‘neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’’’ti? ‘‘Etampi kho, vaccha, abyākataṃ bhagavatā – ‘neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’’’ti.
‘‘កោ នុ ខោ, ភោ មោគ្គល្លាន, ហេតុ, កោ បច្ចយោ, យេន អញ្ញតិត្ថិយានំ បរិព្ពាជកានំ ឯវំ បុដ្ឋានំ ឯវំ វេយ្យាករណំ ហោតិ – ‘សស្សតោ លោកោ’តិ វា…បេ.… ‘នេវ ហោតិ ន ន ហោតិ តថាគតោ បរំ មរណា’តិ វា? កោ បន, ភោ មោគ្គល្លាន, ហេតុ, កោ បច្ចយោ យេន សមណស្ស គោតមស្ស ឯវំ បុដ្ឋស្ស ន ឯវំ វេយ្យាករណំ ហោតិ – ‘សស្សតោ លោកោ’តិបិ…បេ.… ‘នេវ ហោតិ ន ន ហោតិ តថាគតោ បរំ មរណា’តិបី’’តិ?
‘‘Ko nu kho, bho moggallāna, hetu, ko paccayo, yena aññatitthiyānaṃ paribbājakānaṃ evaṃ puṭṭhānaṃ evaṃ veyyākaraṇaṃ hoti – ‘sassato loko’ti vā…pe… ‘neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’ti vā? Ko pana, bho moggallāna, hetu, ko paccayo yena samaṇassa gotamassa evaṃ puṭṭhassa na evaṃ veyyākaraṇaṃ hoti – ‘sassato loko’tipi…pe… ‘neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’tipī’’ti?
‘‘អញ្ញតិត្ថិយា ខោ, វច្ឆ, បរិព្ពាជកា រូបំ អត្តតោ សមនុបស្សន្តិ, រូបវន្តំ វា អត្តានំ, អត្តនិ វា រូបំ, រូបស្មិំ វា អត្តានំ។ វេទនំ អត្តតោ សមនុបស្សន្តិ…បេ.… សញ្ញំ…បេ.… សង្ខារេ…បេ.… វិញ្ញាណំ អត្តតោ សមនុបស្សន្តិ, វិញ្ញាណវន្តំ វា អត្តានំ, អត្តនិ វា វិញ្ញាណំ, វិញ្ញាណស្មិំ វា អត្តានំ។ តស្មា អញ្ញតិត្ថិយានំ បរិព្ពាជកានំ ឯវំ បុដ្ឋានំ ឯវំ វេយ្យាករណំ ហោតិ – ‘សស្សតោ លោកោ’តិ វា…បេ.… ‘នេវ ហោតិ ន ន ហោតិ តថាគតោ បរំ មរណា’តិ វា។ តថាគតោ ច ខោ, វច្ឆ, អរហំ សម្មាសម្ពុទ្ធោ ន រូបំ អត្តតោ សមនុបស្សតិ, ន រូបវន្តំ វា អត្តានំ, ន អត្តនិ វា រូបំ, ន រូបស្មិំ វា អត្តានំ។ ន វេទនំ អត្តតោ សមនុបស្សតិ…បេ.… ន សញ្ញំ…បេ.… ន សង្ខារេ…បេ.… ន វិញ្ញាណំ អត្តតោ សមនុបស្សតិ, ន វិញ្ញាណវន្តំ វា អត្តានំ, ន អត្តនិ វា វិញ្ញាណំ, ន វិញ្ញាណស្មិំ វា អត្តានំ។ តស្មា តថាគតស្ស ឯវំ បុដ្ឋស្ស ន ឯវំ វេយ្យាករណំ ហោតិ – ‘សស្សតោ លោកោ’តិបិ, ‘អសស្សតោ លោកោ’តិបិ, ‘អន្តវា លោកោ’តិបិ, ‘អនន្តវា លោកោ’តិបិ, ‘តំ ជីវំ តំ សរីរ’ន្តិបិ, ‘អញ្ញំ ជីវំ អញ្ញំ សរីរ’ន្តិបិ, ‘ហោតិ តថាគតោ បរំ មរណា’តិបិ, ‘ន ហោតិ តថាគតោ បរំ មរណា’តិបិ, ‘ហោតិ ច ន ច ហោតិ តថាគតោ បរំ មរណា’តិបិ, ‘នេវ ហោតិ ន ន ហោតិ តថាគតោ បរំ មរណា’តិបី’’តិ។
‘‘Aññatitthiyā kho, vaccha, paribbājakā rūpaṃ attato samanupassanti, rūpavantaṃ vā attānaṃ, attani vā rūpaṃ, rūpasmiṃ vā attānaṃ. Vedanaṃ attato samanupassanti…pe… saññaṃ…pe… saṅkhāre…pe… viññāṇaṃ attato samanupassanti, viññāṇavantaṃ vā attānaṃ, attani vā viññāṇaṃ, viññāṇasmiṃ vā attānaṃ. Tasmā aññatitthiyānaṃ paribbājakānaṃ evaṃ puṭṭhānaṃ evaṃ veyyākaraṇaṃ hoti – ‘sassato loko’ti vā…pe… ‘neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’ti vā. Tathāgato ca kho, vaccha, arahaṃ sammāsambuddho na rūpaṃ attato samanupassati, na rūpavantaṃ vā attānaṃ, na attani vā rūpaṃ, na rūpasmiṃ vā attānaṃ. Na vedanaṃ attato samanupassati…pe… na saññaṃ…pe… na saṅkhāre…pe… na viññāṇaṃ attato samanupassati, na viññāṇavantaṃ vā attānaṃ, na attani vā viññāṇaṃ, na viññāṇasmiṃ vā attānaṃ. Tasmā tathāgatassa evaṃ puṭṭhassa na evaṃ veyyākaraṇaṃ hoti – ‘sassato loko’tipi, ‘asassato loko’tipi, ‘antavā loko’tipi, ‘anantavā loko’tipi, ‘taṃ jīvaṃ taṃ sarīra’ntipi, ‘aññaṃ jīvaṃ aññaṃ sarīra’ntipi, ‘hoti tathāgato paraṃ maraṇā’tipi, ‘na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’tipi, ‘hoti ca na ca hoti tathāgato paraṃ maraṇā’tipi, ‘neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’tipī’’ti.
‘‘អច្ឆរិយំ, ភោ មោគ្គល្លាន, អព្ភុតំ, ភោ មោគ្គល្លាន! យត្រ ហិ នាម សត្ថុ ច សាវកស្ស ច អត្ថេន អត្ថោ ព្យញ្ជនេន ព្យញ្ជនំ សំសន្ទិស្សតិ, សមេស្សតិ, ន វិរោធយិស្សតិ, យទិទំ អគ្គបទស្មិំ។ ឥទានាហំ, ភោ មោគ្គល្លាន, សមណំ គោតមំ ឧបសង្កមិត្វា ឯតមត្ថំ អបុច្ឆិំ។ សមណោបិ មេ គោតមោ ឯតេហិ បទេហិ ឯតេហិ ព្យញ្ជនេហិ ឯតមត្ថំ ព្យាកាសិ, សេយ្យថាបិ ភវំ មោគ្គល្លានោ។ អច្ឆរិយំ, ភោ មោគ្គល្លាន, អព្ភុតំ, ភោ មោគ្គល្លាន! យត្រ ហិ នាម សត្ថុ ច សាវកស្ស ច អត្ថេន អត្ថោ ព្យញ្ជនេន ព្យញ្ជនំ សំសន្ទិស្សតិ សមេស្សតិ ន វិរោធយិស្សតិ, យទិទំ អគ្គបទស្មិ’’ន្តិ។ អដ្ឋមំ។
‘‘Acchariyaṃ, bho moggallāna, abbhutaṃ, bho moggallāna! Yatra hi nāma satthu ca sāvakassa ca atthena attho byañjanena byañjanaṃ saṃsandissati, samessati, na virodhayissati, yadidaṃ aggapadasmiṃ. Idānāhaṃ, bho moggallāna, samaṇaṃ gotamaṃ upasaṅkamitvā etamatthaṃ apucchiṃ. Samaṇopi me gotamo etehi padehi etehi byañjanehi etamatthaṃ byākāsi, seyyathāpi bhavaṃ moggallāno. Acchariyaṃ, bho moggallāna, abbhutaṃ, bho moggallāna! Yatra hi nāma satthu ca sāvakassa ca atthena attho byañjanena byañjanaṃ saṃsandissati samessati na virodhayissati, yadidaṃ aggapadasmi’’nti. Aṭṭhamaṃ.
Related texts:
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / សំយុត្តនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ៣-៨. បឋមសារិបុត្តកោដ្ឋិកសុត្តាទិវណ្ណនា • 3-8. Paṭhamasāriputtakoṭṭhikasuttādivaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ៣-៨. បឋមសារិបុត្តកោដ្ឋិកសុត្តាទិវណ្ណនា • 3-8. Paṭhamasāriputtakoṭṭhikasuttādivaṇṇanā
