| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / अङ्गुत्तरनिकाय (टीका) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
७. वच्छगोत्तसुत्तवण्णना
7. Vacchagottasuttavaṇṇanā
५८. सत्तमे महाविपाकन्ति उळारफलं बहुविपाकं। धम्मो नाम कथितकथा ‘‘अत्थं दहति विदहती’’ति कत्वा। अनुधम्मो नाम पटिकथनं ‘‘तं अनुगतो धम्मो’’ति कत्वा। सह धम्मेनाति सहधम्मो, सो एव सहधम्मिको। धम्मसद्दो चेत्थ कारणपरियायोति आह ‘‘सकारणो’’ति। वादस्साति वचनस्स। अनुपातो अनुपच्छा पवत्ति।
58. Sattame mahāvipākanti uḷāraphalaṃ bahuvipākaṃ. Dhammo nāma kathitakathā ‘‘atthaṃ dahati vidahatī’’ti katvā. Anudhammo nāma paṭikathanaṃ ‘‘taṃ anugato dhammo’’ti katvā. Saha dhammenāti sahadhammo, so eva sahadhammiko. Dhammasaddo cettha kāraṇapariyāyoti āha ‘‘sakāraṇo’’ti. Vādassāti vacanassa. Anupāto anupacchā pavatti.
परिपन्थे तिट्ठतीति पारिपन्थिको। पन्थे ठत्वा परेसं सापतेय्यं छिन्दनतो पन्थदूहनचोरो। यदि पच्चवेक्खणञाणं, कथं तं असेक्खन्ति आह ‘‘असेक्खस्स पवत्तत्ता’’ति। इतरानीति सीलक्खन्धादीनि। सयम्पीति पि-सद्दो ‘‘असेक्खस्स पवत्ता चा’’ति इममत्थं सम्पिण्डेति।
Paripanthe tiṭṭhatīti pāripanthiko. Panthe ṭhatvā paresaṃ sāpateyyaṃ chindanato panthadūhanacoro. Yadi paccavekkhaṇañāṇaṃ, kathaṃ taṃ asekkhanti āha ‘‘asekkhassa pavattattā’’ti. Itarānīti sīlakkhandhādīni. Sayampīti pi-saddo ‘‘asekkhassa pavattā cā’’ti imamatthaṃ sampiṇḍeti.
निब्बिसेवनोति विसेवनरहितो विगतविलोमभावो। न उपपरिक्खन्तीति न विचारेन्ति। जातिं निब्बत्तिं याति उपगच्छतीति जातियो, जातोति अत्थो। तेनाह ‘‘यत्थ कत्थचि कुलजाते’’ति।
Nibbisevanoti visevanarahito vigatavilomabhāvo. Na upaparikkhantīti na vicārenti. Jātiṃ nibbattiṃ yāti upagacchatīti jātiyo, jātoti attho. Tenāha ‘‘yattha katthaci kulajāte’’ti.
केवलीति केवलवा, पारिपूरिमाति अत्थो। तेनाह ‘‘परिपुण्णभावेन युत्तो’’ति। एतं केवलीति पदं। अभिञ्ञापारन्ति अभिजानस्स पारं। परियन्तं गतत्ता पारगू। एस नयो सेसपदेसुपि। खेत्तविनिच्छयसवनेनाति ‘‘इमेहि सीलादिगुणसम्पन्ना सदेवके लोके पुञ्ञस्स खेत्तं, तदञ्ञो न खेत्त’’न्ति एवं खेत्तविनिच्छयसवनेन रहिता।
Kevalīti kevalavā, pāripūrimāti attho. Tenāha ‘‘paripuṇṇabhāvena yutto’’ti. Etaṃ kevalīti padaṃ. Abhiññāpāranti abhijānassa pāraṃ. Pariyantaṃ gatattā pāragū. Esa nayo sesapadesupi. Khettavinicchayasavanenāti ‘‘imehi sīlādiguṇasampannā sadevake loke puññassa khettaṃ, tadañño na khetta’’nti evaṃ khettavinicchayasavanena rahitā.
वच्छगोत्तसुत्तवण्णना निट्ठिता।
Vacchagottasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / अङ्गुत्तरनिकाय • Aṅguttaranikāya / ७. वच्छगोत्तसुत्तं • 7. Vacchagottasuttaṃ
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / अङ्गुत्तरनिकाय (अट्ठकथा) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ७. वच्छगोत्तसुत्तवण्णना • 7. Vacchagottasuttavaṇṇanā
