Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / தே²ரகா³தா²-அட்ட²கதா² • Theragāthā-aṭṭhakathā |
2. வச்ச²கொ³த்தத்தே²ரகா³தா²வண்ணனா
2. Vacchagottattheragāthāvaṇṇanā
தேவிஜ்ஜோஹங் மஹாஜா²யீதி ஆயஸ்மதோ வச்ச²கொ³த்தத்தே²ரஸ்ஸ கா³தா². கா உப்பத்தி? அயம்பி புரிமபு³த்³தே⁴ஸு கதாதி⁴காரோ தத்த² தத்த² ப⁴வே விவட்டூபனிஸ்ஸயங் குஸலபீ³ஜங் ரோபெந்தோ விபஸ்ஸிஸ்ஸ ப⁴க³வதோ காலே ப³ந்து⁴மதீனக³ரே குலகே³ஹே நிப்³ப³த்தித்வா விஞ்ஞுதங் பத்தோ ஏகதி³வஸங் ரஞ்ஞா நாக³ரேஹி ச ஸத்³தி⁴ங் பு³த்³த⁴பூஜங் கத்வா ததோ பரங் தே³வமனுஸ்ஸேஸு ஸங்ஸரந்தோ இமஸ்மிங் பு³த்³து⁴ப்பாதே³ ராஜக³ஹே விப⁴வஸம்பன்னஸ்ஸ ப்³ராஹ்மணஸ்ஸ புத்தோ ஹுத்வா நிப்³ப³த்தி, தஸ்ஸ வச்ச²கொ³த்ததாய வச்ச²கொ³த்தோத்வேவ ஸமஞ்ஞா அஹோஸி. ஸோ விஞ்ஞுதங் பத்வா ப்³ராஹ்மணவிஜ்ஜாஸு நிப்ப²த்திங் க³தோ விமுத்திங் க³வேஸந்தோ தத்த² ஸாரங் அதி³ஸ்வா பரிப்³பா³ஜகபப்³ப³ஜ்ஜங் பப்³ப³ஜித்வா விசரந்தோ ஸத்தா²ரங் உபஸங்கமித்வா பஞ்ஹங் புச்சி²த்வா தஸ்மிங் விஸ்ஸஜ்ஜிதே பஸன்னமானஸோ ஸத்து² ஸந்திகே பப்³ப³ஜித்வா விபஸ்ஸனாய கம்மங் கரொந்தோ நசிரஸ்ஸேவ ச²ளபி⁴ஞ்ஞோ அஹோஸி. தேன வுத்தங் அபதா³னே (அப॰ தே²ர 1.16.15-20) –
Tevijjohaṃmahājhāyīti āyasmato vacchagottattherassa gāthā. Kā uppatti? Ayampi purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave vivaṭṭūpanissayaṃ kusalabījaṃ ropento vipassissa bhagavato kāle bandhumatīnagare kulagehe nibbattitvā viññutaṃ patto ekadivasaṃ raññā nāgarehi ca saddhiṃ buddhapūjaṃ katvā tato paraṃ devamanussesu saṃsaranto imasmiṃ buddhuppāde rājagahe vibhavasampannassa brāhmaṇassa putto hutvā nibbatti, tassa vacchagottatāya vacchagottotveva samaññā ahosi. So viññutaṃ patvā brāhmaṇavijjāsu nipphattiṃ gato vimuttiṃ gavesanto tattha sāraṃ adisvā paribbājakapabbajjaṃ pabbajitvā vicaranto satthāraṃ upasaṅkamitvā pañhaṃ pucchitvā tasmiṃ vissajjite pasannamānaso satthu santike pabbajitvā vipassanāya kammaṃ karonto nacirasseva chaḷabhiñño ahosi. Tena vuttaṃ apadāne (apa. thera 1.16.15-20) –
‘‘உதெ³ந்தங் ஸதரங்ஸிங்வ, பீதரங்ஸிங்வ பா⁴ணுமங்;
‘‘Udentaṃ sataraṃsiṃva, pītaraṃsiṃva bhāṇumaṃ;
பன்னரஸே யதா² சந்த³ங், நிய்யந்தங் லோகனாயகங்.
Pannarase yathā candaṃ, niyyantaṃ lokanāyakaṃ.
‘‘அட்ட²ஸட்டி²ஸஹஸ்ஸானி, ஸப்³பே³ கீ²ணாஸவா அஹுங்;
‘‘Aṭṭhasaṭṭhisahassāni, sabbe khīṇāsavā ahuṃ;
பரிவாரிங்ஸு ஸம்பு³த்³த⁴ங், த்³விபதி³ந்த³ங் நராஸப⁴ங்.
Parivāriṃsu sambuddhaṃ, dvipadindaṃ narāsabhaṃ.
‘‘ஸம்மஜ்ஜித்வான தங் வீதி²ங், நிய்யந்தே லோகனாயகே;
‘‘Sammajjitvāna taṃ vīthiṃ, niyyante lokanāyake;
உஸ்ஸாபேஸிங் த⁴ஜங் தத்த², விப்பஸன்னேன சேதஸா.
Ussāpesiṃ dhajaṃ tattha, vippasannena cetasā.
‘‘ஏகனவுதிதோ கப்பே, யங் த⁴ஜங் அபி⁴ரோபயிங்;
‘‘Ekanavutito kappe, yaṃ dhajaṃ abhiropayiṃ;
து³க்³க³திங் நாபி⁴ஜானாமி, த⁴ஜதா³னஸ்ஸித³ங் ப²லங்.
Duggatiṃ nābhijānāmi, dhajadānassidaṃ phalaṃ.
‘‘இதோ சதுத்த²கே கப்பே, ராஜாஹோஸிங் மஹப்³ப³லோ;
‘‘Ito catutthake kappe, rājāhosiṃ mahabbalo;
ஸப்³பா³காரேன ஸம்பன்னோ, ஸுத⁴ஜோ இதி விஸ்ஸுதோ.
Sabbākārena sampanno, sudhajo iti vissuto.
‘‘கிலேஸா ஜா²பிதா மய்ஹங்…பே॰… கதங் பு³த்³த⁴ஸ்ஸ ஸாஸன’’ந்தி.
‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… kataṃ buddhassa sāsana’’nti.
ச²ளபி⁴ஞ்ஞோ பன ஹுத்வா அத்தனோ படிபத்திங் பச்சவெக்கி²த்வா ஸோமனஸ்ஸஜாதோ உதா³னவஸேன –
Chaḷabhiñño pana hutvā attano paṭipattiṃ paccavekkhitvā somanassajāto udānavasena –
112.
112.
‘‘தேவிஜ்ஜோஹங் மஹாஜா²யீ, சேதோஸமத²கோவிதோ³;
‘‘Tevijjohaṃ mahājhāyī, cetosamathakovido;
ஸத³த்தோ² மே அனுப்பத்தோ, கதங் பு³த்³த⁴ஸ்ஸ ஸாஸன’’ந்தி. – கா³த²ங் அபா⁴ஸி;
Sadattho me anuppatto, kataṃ buddhassa sāsana’’nti. – gāthaṃ abhāsi;
தத்த² தேவிஜ்ஜோஹந்தி யதி³பி மங் புப்³பே³ திண்ணங் வேதா³னங் பாரங் க³தத்தா ‘‘ப்³ராஹ்மணோ தேவிஜ்ஜோ’’தி ஸஞ்ஜானந்தி, தங் பன ஸமஞ்ஞாமத்தங் வேதே³ஸு விஜ்ஜாகிச்சஸ்ஸ அபா⁴வதோ. இதா³னி பன புப்³பே³னிவாஸஞாணாதீ³னங் திஸ்ஸன்னங் விஜ்ஜானங் அதி⁴க³தத்தா பரமத்த²தோ தேவிஜ்ஜோ அஹங், மஹந்தஸ்ஸ அனவஸேஸஸ்ஸ ஸமுத³யபக்கி²யஸ்ஸ கிலேஸக³ணஸ்ஸ ஜா²பனதோ, மஹந்தேன மக்³க³ப²லஜா²னேன மஹந்தஸ்ஸ உளாரஸ்ஸ பணீதஸ்ஸ நிப்³பா³னஸ்ஸ ஜா²யனதோ ச மஹாஜா²யீ. சேதோஸமத²கோவிதோ³தி சித்தஸங்கோ²ப⁴கரானங் ஸங்கிலேஸத⁴ம்மானங் வூபஸமனேன சேதஸோ ஸமாத³ஹனே குஸலோ. ஏதேன தேவிஜ்ஜபா⁴வஸ்ஸ காரணமாஹ. ஸமாதி⁴கோஸல்லஸஹிதேன ஹி ஆஸவக்க²யேன தேவிஜ்ஜதா, ந கேவலேன. ஸத³த்தோ²தி ஸகத்தோ² க-காரஸ்ஸாயங் த³-காரோ கதோ ‘‘அனுப்பத்தஸத³த்தோ²’’திஆதீ³ஸு (ம॰ நி॰ 1.9; அ॰ நி॰ 3.38) விய. ‘‘ஸத³த்தோ²’’தி ச அரஹத்தங் வேதி³தப்³ப³ங். தஞ்ஹி அத்தபடிப³ந்த⁴ட்டே²ன அத்தானங் அவிஜஹனட்டே²ன அத்தனோ பரமத்த²ட்டே²ன அத்தனோ அத்த²த்தா ‘‘ஸகத்தோ²’’தி வுச்சதி. ஸ்வாயங் ஸத³த்தோ² மே மயா அனுப்பத்தோ அதி⁴க³தோ. ஏதேன யதா²வுத்தங் மஹாஜா²யிபா⁴வங் ஸிகா²பத்தங் கத்வா த³ஸ்ஸேதி. ஸேஸங் வுத்தனயமேவ.
Tattha tevijjohanti yadipi maṃ pubbe tiṇṇaṃ vedānaṃ pāraṃ gatattā ‘‘brāhmaṇo tevijjo’’ti sañjānanti, taṃ pana samaññāmattaṃ vedesu vijjākiccassa abhāvato. Idāni pana pubbenivāsañāṇādīnaṃ tissannaṃ vijjānaṃ adhigatattā paramatthato tevijjo ahaṃ, mahantassa anavasesassa samudayapakkhiyassa kilesagaṇassa jhāpanato, mahantena maggaphalajhānena mahantassa uḷārassa paṇītassa nibbānassa jhāyanato ca mahājhāyī. Cetosamathakovidoti cittasaṅkhobhakarānaṃ saṃkilesadhammānaṃ vūpasamanena cetaso samādahane kusalo. Etena tevijjabhāvassa kāraṇamāha. Samādhikosallasahitena hi āsavakkhayena tevijjatā, na kevalena. Sadatthoti sakattho ka-kārassāyaṃ da-kāro kato ‘‘anuppattasadattho’’tiādīsu (ma. ni. 1.9; a. ni. 3.38) viya. ‘‘Sadattho’’ti ca arahattaṃ veditabbaṃ. Tañhi attapaṭibandhaṭṭhena attānaṃ avijahanaṭṭhena attano paramatthaṭṭhena attano atthattā ‘‘sakattho’’ti vuccati. Svāyaṃ sadattho me mayā anuppatto adhigato. Etena yathāvuttaṃ mahājhāyibhāvaṃ sikhāpattaṃ katvā dasseti. Sesaṃ vuttanayameva.
வச்ச²கொ³த்தத்தே²ரகா³தா²வண்ணனா நிட்டி²தா.
Vacchagottattheragāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / ஸுத்தபிடக • Suttapiṭaka / கு²த்³த³கனிகாய • Khuddakanikāya / தே²ரகா³தா²பாளி • Theragāthāpāḷi / 2. வச்ச²கொ³த்தத்தே²ரகா³தா² • 2. Vacchagottattheragāthā