Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / กถาวตฺถุปาฬิ • Kathāvatthupāḷi

    ๒. ทุติยวโคฺค

    2. Dutiyavaggo

    (๑๔) ๕. วจีเภทกถา

    (14) 5. Vacībhedakathā

    ๓๒๖. สมาปนฺนสฺส อตฺถิ วจีเภโทติ? อามนฺตาฯ สพฺพตฺถ สมาปนฺนานํ อตฺถิ วจีเภโทติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.…ฯ

    326. Samāpannassa atthi vacībhedoti? Āmantā. Sabbattha samāpannānaṃ atthi vacībhedoti? Na hevaṃ vattabbe…pe….

    สมาปนฺนสฺส อตฺถิ วจีเภโทติ? อามนฺตาฯ สพฺพทา สมาปนฺนานํ อตฺถิ วจีเภโทติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.…ฯ

    Samāpannassa atthi vacībhedoti? Āmantā. Sabbadā samāpannānaṃ atthi vacībhedoti? Na hevaṃ vattabbe…pe….

    สมาปนฺนสฺส อตฺถิ วจีเภโทติ? อามนฺตาฯ สเพฺพสํ สมาปนฺนานํ อตฺถิ วจีเภโทติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.…ฯ

    Samāpannassa atthi vacībhedoti? Āmantā. Sabbesaṃ samāpannānaṃ atthi vacībhedoti? Na hevaṃ vattabbe…pe….

    สมาปนฺนสฺส อตฺถิ วจีเภโทติ? อามนฺตาฯ สพฺพสมาปตฺตีสุ อตฺถิ วจีเภโทติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.…ฯ

    Samāpannassa atthi vacībhedoti? Āmantā. Sabbasamāpattīsu atthi vacībhedoti? Na hevaṃ vattabbe…pe….

    สมาปนฺนสฺส อตฺถิ วจีเภโทติ? อามนฺตาฯ สมาปนฺนสฺส อตฺถิ กายเภโทติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.…ฯ

    Samāpannassa atthi vacībhedoti? Āmantā. Samāpannassa atthi kāyabhedoti? Na hevaṃ vattabbe…pe….

    สมาปนฺนสฺส นตฺถิ กายเภโทติ? อามนฺตาฯ สมาปนฺนสฺส นตฺถิ วจีเภโทติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.…ฯ

    Samāpannassa natthi kāyabhedoti? Āmantā. Samāpannassa natthi vacībhedoti? Na hevaṃ vattabbe…pe….

    สมาปนฺนสฺส อตฺถิ วาจา, อตฺถิ วจีเภโทติ? อามนฺตาฯ สมาปนฺนสฺส อตฺถิ กาโย, อตฺถิ กายเภโทติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.…ฯ

    Samāpannassa atthi vācā, atthi vacībhedoti? Āmantā. Samāpannassa atthi kāyo, atthi kāyabhedoti? Na hevaṃ vattabbe…pe….

    สมาปนฺนสฺส อตฺถิ กาโย, นตฺถิ กายเภโทติ? อามนฺตาฯ สมาปนฺนสฺส อตฺถิ วาจา, นตฺถิ วจีเภโทติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.…ฯ

    Samāpannassa atthi kāyo, natthi kāyabhedoti? Āmantā. Samāpannassa atthi vācā, natthi vacībhedoti? Na hevaṃ vattabbe…pe….

    ๓๒๗. ทุกฺขนฺติ ชานโนฺต ทุกฺขนฺติ วาจํ ภาสตีติ? อามนฺตาฯ สมุทโยติ ชานโนฺต สมุทโยติ วาจํ ภาสตีติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.…ฯ

    327. Dukkhanti jānanto dukkhanti vācaṃ bhāsatīti? Āmantā. Samudayoti jānanto samudayoti vācaṃ bhāsatīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….

    ทุกฺขนฺติ ชานโนฺต ทุกฺขนฺติ วาจํ ภาสตีติ? อามนฺตาฯ นิโรโธติ ชานโนฺต นิโรโธติ วาจํ ภาสตีติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.…ฯ

    Dukkhanti jānanto dukkhanti vācaṃ bhāsatīti? Āmantā. Nirodhoti jānanto nirodhoti vācaṃ bhāsatīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….

    ทุกฺขนฺติ ชานโนฺต ทุกฺขนฺติ วาจํ ภาสตีติ? อามนฺตาฯ มโคฺคติ ชานโนฺต มโคฺคติ วาจํ ภาสตีติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.…ฯ

    Dukkhanti jānanto dukkhanti vācaṃ bhāsatīti? Āmantā. Maggoti jānanto maggoti vācaṃ bhāsatīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….

    สมุทโยติ ชานโนฺต น จ สมุทโยติ วาจํ ภาสตีติ? อามนฺตาฯ ทุกฺขนฺติ ชานโนฺต น จ ทุกฺขนฺติ วาจํ ภาสตีติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.…ฯ

    Samudayoti jānanto na ca samudayoti vācaṃ bhāsatīti? Āmantā. Dukkhanti jānanto na ca dukkhanti vācaṃ bhāsatīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….

    นิโรโธติ ชานโนฺต น จ นิโรโธติ วาจํ ภาสตีติ? อามนฺตาฯ ทุกฺขนฺติ ชานโนฺต น จ ทุกฺขนฺติ วาจํ ภาสตีติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.…ฯ

    Nirodhoti jānanto na ca nirodhoti vācaṃ bhāsatīti? Āmantā. Dukkhanti jānanto na ca dukkhanti vācaṃ bhāsatīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….

    มโคฺคติ ชานโนฺต น จ มโคฺคติ วาจํ ภาสตีติ? อามนฺตาฯ ทุกฺขนฺติ ชานโนฺต น จ ทุกฺขนฺติ วาจํ ภาสตีติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.…ฯ

    Maggoti jānanto na ca maggoti vācaṃ bhāsatīti? Āmantā. Dukkhanti jānanto na ca dukkhanti vācaṃ bhāsatīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….

    ๓๒๘. สมาปนฺนสฺส อตฺถิ วจีเภโทติ? อามนฺตา ฯ ญาณํ กิํโคจรนฺติ? ญาณํ สจฺจโคจรนฺติฯ โสตํ สจฺจโคจรนฺติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.…ฯ

    328. Samāpannassa atthi vacībhedoti? Āmantā . Ñāṇaṃ kiṃgocaranti? Ñāṇaṃ saccagocaranti. Sotaṃ saccagocaranti? Na hevaṃ vattabbe…pe….

    สมาปนฺนสฺส อตฺถิ วจีเภโทติ? อามนฺตาฯ โสตํ กิํ โคจรนฺติ? โสตํ สทฺทโคจรนฺติฯ ญาณํ สทฺทโคจรนฺติ? น เหวํ วตฺตเพฺพฯ

    Samāpannassa atthi vacībhedoti? Āmantā. Sotaṃ kiṃ gocaranti? Sotaṃ saddagocaranti. Ñāṇaṃ saddagocaranti? Na hevaṃ vattabbe.

    สมาปนฺนสฺส อตฺถิ วจีเภโท ญาณํ สจฺจโคจรํ, โสตํ สทฺทโคจรนฺติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ ญาณํ สจฺจโคจรํ, โสตํ สทฺทโคจรํ, โน จ วต เร วตฺตเพฺพ – ‘‘สมาปนฺนสฺส อตฺถิ วจีเภโท’’ติฯ

    Samāpannassa atthi vacībhedo ñāṇaṃ saccagocaraṃ, sotaṃ saddagocaranti? Āmantā. Hañci ñāṇaṃ saccagocaraṃ, sotaṃ saddagocaraṃ, no ca vata re vattabbe – ‘‘samāpannassa atthi vacībhedo’’ti.

    สมาปนฺนสฺส อตฺถิ วจีเภโท ญาณํ สจฺจโคจรํ, โสตํ สทฺทโคจรนฺติ? อามนฺตาฯ ทฺวินฺนํ ผสฺสานํ, ทฺวินฺนํ เวทนานํ, ทฺวินฺนํ สญฺญานํ, ทฺวินฺนํ เจตนานํ, ทฺวินฺนํ จิตฺตานํ สโมธานํ โหตีติ? น เหวํ วตฺตเพฺพฯ

    Samāpannassa atthi vacībhedo ñāṇaṃ saccagocaraṃ, sotaṃ saddagocaranti? Āmantā. Dvinnaṃ phassānaṃ, dvinnaṃ vedanānaṃ, dvinnaṃ saññānaṃ, dvinnaṃ cetanānaṃ, dvinnaṃ cittānaṃ samodhānaṃ hotīti? Na hevaṃ vattabbe.

    ๓๒๙. สมาปนฺนสฺส อตฺถิ วจีเภโทติ? อามนฺตาฯ ปถวีกสิณํ สมาปตฺติํ สมาปนฺนสฺส อตฺถิ วจีเภโทติ? น เหวํ วตฺตเพฺพฯ

    329. Samāpannassa atthi vacībhedoti? Āmantā. Pathavīkasiṇaṃ samāpattiṃ samāpannassa atthi vacībhedoti? Na hevaṃ vattabbe.

    สมาปนฺนสฺส อตฺถิ วจีเภโทติ? อามนฺตาฯ อาโปกสิณํ…เป.… เตโชกสิณํ… วาโยกสิณํ… นีลกสิณํ… ปีตกสิณํ… โลหิตกสิณํ… โอทาตกสิณํ… อากาสานญฺจายตนํ … วิญฺญาณญฺจายตนํ… อากิญฺจญฺญายตนํ…เป.… เนวสญฺญานาสญฺญายตนํ สมาปนฺนสฺส อตฺถิ วจีเภโทติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.…ฯ

    Samāpannassa atthi vacībhedoti? Āmantā. Āpokasiṇaṃ…pe… tejokasiṇaṃ… vāyokasiṇaṃ… nīlakasiṇaṃ… pītakasiṇaṃ… lohitakasiṇaṃ… odātakasiṇaṃ… ākāsānañcāyatanaṃ … viññāṇañcāyatanaṃ… ākiñcaññāyatanaṃ…pe… nevasaññānāsaññāyatanaṃ samāpannassa atthi vacībhedoti? Na hevaṃ vattabbe…pe….

    ปถวีกสิณํ สมาปตฺติํ สมาปนฺนสฺส นตฺถิ วจีเภโทติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ ปถวีกสิณํ สมาปตฺติํ สมาปนฺนสฺส นตฺถิ วจีเภโท, โน จ วต เร วตฺตเพฺพ – ‘‘สมาปนฺนสฺส อตฺถิ วจีเภโท’’ติฯ

    Pathavīkasiṇaṃ samāpattiṃ samāpannassa natthi vacībhedoti? Āmantā. Hañci pathavīkasiṇaṃ samāpattiṃ samāpannassa natthi vacībhedo, no ca vata re vattabbe – ‘‘samāpannassa atthi vacībhedo’’ti.

    อาโปกสิณํ … เตโชกสิณํ… วาโยกสิณํ… นีลกสิณํ… ปีตกสิณํ… โลหิตกสิณํ… โอทาตกสิณํ… อากาสานญฺจายตนํ … วิญฺญาณญฺจายตนํ… อากิญฺจญฺญายตนํ… เนวสญฺญานาสญฺญายตนํ สมาปนฺนสฺส นตฺถิ วจีเภโทติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ เนวสญฺญานาสญฺญายตนํ สมาปนฺนสฺส นตฺถิ วจีเภโท, โน จ วต เร วตฺตเพฺพ – ‘‘สมาปนฺนสฺส อตฺถิ วจีเภโท’’ติฯ

    Āpokasiṇaṃ … tejokasiṇaṃ… vāyokasiṇaṃ… nīlakasiṇaṃ… pītakasiṇaṃ… lohitakasiṇaṃ… odātakasiṇaṃ… ākāsānañcāyatanaṃ … viññāṇañcāyatanaṃ… ākiñcaññāyatanaṃ… nevasaññānāsaññāyatanaṃ samāpannassa natthi vacībhedoti? Āmantā. Hañci nevasaññānāsaññāyatanaṃ samāpannassa natthi vacībhedo, no ca vata re vattabbe – ‘‘samāpannassa atthi vacībhedo’’ti.

    สมาปนฺนสฺส อตฺถิ วจีเภโทติ? อามนฺตาฯ โลกิยสมาปตฺติํ สมาปนฺนสฺส อตฺถิ วจีเภโทติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.…ฯ

    Samāpannassa atthi vacībhedoti? Āmantā. Lokiyasamāpattiṃ samāpannassa atthi vacībhedoti? Na hevaṃ vattabbe…pe….

    สมาปนฺนสฺส อตฺถิ วจีเภโทติ? อามนฺตาฯ โลกิยํ ปฐมํ ฌานํ สมาปนฺนสฺส อตฺถิ วจีเภโทติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.…ฯ สมาปนฺนสฺส อตฺถิ วจีเภโทติ? อามนฺตาฯ โลกิยํ ทุติยํ ฌานํ… ตติยํ ฌานํ… จตุตฺถํ ฌานํ สมาปนฺนสฺส อตฺถิ วจีเภโทติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.…ฯ

    Samāpannassa atthi vacībhedoti? Āmantā. Lokiyaṃ paṭhamaṃ jhānaṃ samāpannassa atthi vacībhedoti? Na hevaṃ vattabbe…pe…. Samāpannassa atthi vacībhedoti? Āmantā. Lokiyaṃ dutiyaṃ jhānaṃ… tatiyaṃ jhānaṃ… catutthaṃ jhānaṃ samāpannassa atthi vacībhedoti? Na hevaṃ vattabbe…pe….

    โลกิยํ สมาปตฺติํ สมาปนฺนสฺส นตฺถิ วจีเภโทติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ โลกิยํ สมาปตฺติํ สมาปนฺนสฺส นตฺถิ วจีเภโท, โน จ วต เร วตฺตเพฺพ – ‘‘สมาปนฺนสฺส อตฺถิ วจีเภโท’’ติฯ

    Lokiyaṃ samāpattiṃ samāpannassa natthi vacībhedoti? Āmantā. Hañci lokiyaṃ samāpattiṃ samāpannassa natthi vacībhedo, no ca vata re vattabbe – ‘‘samāpannassa atthi vacībhedo’’ti.

    โลกิยํ ปฐมํ ฌานํ สมาปนฺนสฺส นตฺถิ วจีเภโทติ? อามนฺตา ฯ หญฺจิ โลกิยํ ปฐมํ ฌานํ สมาปนฺนสฺส นตฺถิ วจีเภโท, โน จ วต เร วตฺตเพฺพ – ‘‘สมาปนฺนสฺส อตฺถิ วจีเภโท’’ติฯ

    Lokiyaṃ paṭhamaṃ jhānaṃ samāpannassa natthi vacībhedoti? Āmantā . Hañci lokiyaṃ paṭhamaṃ jhānaṃ samāpannassa natthi vacībhedo, no ca vata re vattabbe – ‘‘samāpannassa atthi vacībhedo’’ti.

    โลกิยํ ทุติยํ ฌานํ… ตติยํ ฌานํ… จตุตฺถํ ฌานํ สมาปนฺนสฺส นตฺถิ วจีเภโทติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ โลกิยํ จตุตฺถํ ฌานํ สมาปนฺนสฺส นตฺถิ วจีเภโท, โน จ วต เร วตฺตเพฺพ – ‘‘สมาปนฺนสฺส อตฺถิ วจีเภโท’’ติฯ

    Lokiyaṃ dutiyaṃ jhānaṃ… tatiyaṃ jhānaṃ… catutthaṃ jhānaṃ samāpannassa natthi vacībhedoti? Āmantā. Hañci lokiyaṃ catutthaṃ jhānaṃ samāpannassa natthi vacībhedo, no ca vata re vattabbe – ‘‘samāpannassa atthi vacībhedo’’ti.

    ๓๓๐. โลกุตฺตรํ ปฐมํ ฌานํ สมาปนฺนสฺส อตฺถิ วจีเภโทติ? อามนฺตาฯ โลกิยํ ปฐมํ ฌานํ สมาปนฺนสฺส อตฺถิ วจีเภโทติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.…ฯ

    330. Lokuttaraṃ paṭhamaṃ jhānaṃ samāpannassa atthi vacībhedoti? Āmantā. Lokiyaṃ paṭhamaṃ jhānaṃ samāpannassa atthi vacībhedoti? Na hevaṃ vattabbe…pe….

    โลกุตฺตรํ ปฐมํ ฌานํ สมาปนฺนสฺส อตฺถิ วจีเภโทติ? อามนฺตาฯ โลกิยํ ทุติยํ ฌานํ… ตติยํ ฌานํ… จตุตฺถํ ฌานํ สมาปนฺนสฺส อตฺถิ วจีเภโทติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.…ฯ

    Lokuttaraṃ paṭhamaṃ jhānaṃ samāpannassa atthi vacībhedoti? Āmantā. Lokiyaṃ dutiyaṃ jhānaṃ… tatiyaṃ jhānaṃ… catutthaṃ jhānaṃ samāpannassa atthi vacībhedoti? Na hevaṃ vattabbe…pe….

    โลกิยํ ปฐมํ ฌานํ สมาปนฺนสฺส นตฺถิ วจีเภโทติ? อามนฺตาฯ โลกุตฺตรํ ปฐมํ ฌานํ สมาปนฺนสฺส นตฺถิ วจีเภโทติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.…ฯ

    Lokiyaṃ paṭhamaṃ jhānaṃ samāpannassa natthi vacībhedoti? Āmantā. Lokuttaraṃ paṭhamaṃ jhānaṃ samāpannassa natthi vacībhedoti? Na hevaṃ vattabbe…pe….

    โลกิยํ ทุติยํ ฌานํ… ตติยํ ฌานํ… จตุตฺถํ ฌานํ สมาปนฺนสฺส นตฺถิ วจีเภโทติ? อามนฺตาฯ โลกุตฺตรํ ปฐมํ ฌานํ สมาปนฺนสฺส นตฺถิ วจีเภโทติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.…ฯ

    Lokiyaṃ dutiyaṃ jhānaṃ… tatiyaṃ jhānaṃ… catutthaṃ jhānaṃ samāpannassa natthi vacībhedoti? Āmantā. Lokuttaraṃ paṭhamaṃ jhānaṃ samāpannassa natthi vacībhedoti? Na hevaṃ vattabbe…pe….

    ๓๓๑. โลกุตฺตรํ ปฐมํ ฌานํ สมาปนฺนสฺส อตฺถิ วจีเภโทติ? อามนฺตาฯ โลกุตฺตรํ ทุติยํ ฌานํ สมาปนฺนสฺส อตฺถิ วจีเภโทติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.…ฯ

    331. Lokuttaraṃ paṭhamaṃ jhānaṃ samāpannassa atthi vacībhedoti? Āmantā. Lokuttaraṃ dutiyaṃ jhānaṃ samāpannassa atthi vacībhedoti? Na hevaṃ vattabbe…pe….

    โลกุตฺตรํ ปฐมํ ฌานํ สมาปนฺนสฺส อตฺถิ วจีเภโทติ? อามนฺตาฯ โลกุตฺตรํ ตติยํ ฌานํ… จตุตฺถํ ฌานํ สมาปนฺนสฺส อตฺถิ วจีเภโทติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.…ฯ

    Lokuttaraṃ paṭhamaṃ jhānaṃ samāpannassa atthi vacībhedoti? Āmantā. Lokuttaraṃ tatiyaṃ jhānaṃ… catutthaṃ jhānaṃ samāpannassa atthi vacībhedoti? Na hevaṃ vattabbe…pe….

    โลกุตฺตรํ ทุติยํ ฌานํ สมาปนฺนสฺส นตฺถิ วจีเภโทติ? อามนฺตา ฯ โลกุตฺตรํ ปฐมํ ฌานํ สมาปนฺนสฺส นตฺถิ วจีเภโทติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.…ฯ

    Lokuttaraṃ dutiyaṃ jhānaṃ samāpannassa natthi vacībhedoti? Āmantā . Lokuttaraṃ paṭhamaṃ jhānaṃ samāpannassa natthi vacībhedoti? Na hevaṃ vattabbe…pe….

    โลกุตฺตรํ ทุติยํ ฌานํ… ตติยํ ฌานํ… จตุตฺถํ ฌานํ สมาปนฺนสฺส นตฺถิ วจีเภโทติ ? อามนฺตาฯ โลกุตฺตรํ ปฐมํ ฌานํ สมาปนฺนสฺส นตฺถิ วจีเภโทติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.…ฯ

    Lokuttaraṃ dutiyaṃ jhānaṃ… tatiyaṃ jhānaṃ… catutthaṃ jhānaṃ samāpannassa natthi vacībhedoti ? Āmantā. Lokuttaraṃ paṭhamaṃ jhānaṃ samāpannassa natthi vacībhedoti? Na hevaṃ vattabbe…pe….

    ๓๓๒. น วตฺตพฺพํ – ‘‘สมาปนฺนสฺส อตฺถิ วจีเภโท’’ติ? อามนฺตาฯ นนุ วิตกฺกวิจารา วจีสงฺขารา วุตฺตา ภควตา – ‘‘ปฐมํ ฌานํ สมาปนฺนสฺส อตฺถิ วิตกฺกวิจารา’’ติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ วิตกฺกวิจารา วจีสงฺขารา วุตฺตา ภควตา – ‘‘ปฐมํ ฌานํ สมาปนฺนสฺส อตฺถิ วิตกฺกวิจารา,’’ เตน วต เร วตฺตเพฺพ – ‘‘สมาปนฺนสฺส อตฺถิ วจีเภโท’’ติฯ

    332. Na vattabbaṃ – ‘‘samāpannassa atthi vacībhedo’’ti? Āmantā. Nanu vitakkavicārā vacīsaṅkhārā vuttā bhagavatā – ‘‘paṭhamaṃ jhānaṃ samāpannassa atthi vitakkavicārā’’ti? Āmantā. Hañci vitakkavicārā vacīsaṅkhārā vuttā bhagavatā – ‘‘paṭhamaṃ jhānaṃ samāpannassa atthi vitakkavicārā,’’ tena vata re vattabbe – ‘‘samāpannassa atthi vacībhedo’’ti.

    วิตกฺกวิจารา วจีสงฺขารา วุตฺตา ภควตา – ‘‘ปฐมํ ฌานํ สมาปนฺนสฺส อตฺถิ วิตกฺกวิจารา’’ติ 1, อตฺถิ ตสฺส วจีเภโทติ? อามนฺตาฯ ปถวีกสิณํ ปฐมํ ฌานํ สมาปนฺนสฺส อตฺถิ วิตกฺกวิจารา, อตฺถิ ตสฺส วจีเภโทติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.…ฯ

    Vitakkavicārā vacīsaṅkhārā vuttā bhagavatā – ‘‘paṭhamaṃ jhānaṃ samāpannassa atthi vitakkavicārā’’ti 2, atthi tassa vacībhedoti? Āmantā. Pathavīkasiṇaṃ paṭhamaṃ jhānaṃ samāpannassa atthi vitakkavicārā, atthi tassa vacībhedoti? Na hevaṃ vattabbe…pe….

    วิตกฺกวิจารา วจีสงฺขารา วุตฺตา ภควตา – ‘‘ปฐมํ ฌานํ สมาปนฺนสฺส อตฺถิ วิตกฺกวิจารา’’ติ, อตฺถิ ตสฺส วจีเภโทติ? อามนฺตา ฯ อาโปกสิณํ… เตโชกสิณํ… วาโยกสิณํ… นีลกสิณํ… ปีตกสิณํ… โลหิตกสิณํ… โอทาตกสิณํ ปฐมํ ฌานํ สมาปนฺนสฺส อตฺถิ วิตกฺกวิจารา, อตฺถิ ตสฺส วจีเภโทติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.…ฯ

    Vitakkavicārā vacīsaṅkhārā vuttā bhagavatā – ‘‘paṭhamaṃ jhānaṃ samāpannassa atthi vitakkavicārā’’ti, atthi tassa vacībhedoti? Āmantā . Āpokasiṇaṃ… tejokasiṇaṃ… vāyokasiṇaṃ… nīlakasiṇaṃ… pītakasiṇaṃ… lohitakasiṇaṃ… odātakasiṇaṃ paṭhamaṃ jhānaṃ samāpannassa atthi vitakkavicārā, atthi tassa vacībhedoti? Na hevaṃ vattabbe…pe….

    น วตฺตพฺพํ – ‘‘สมาปนฺนสฺส อตฺถิ วจีเภโท’’ติ? อามนฺตาฯ นนุ วิตกฺกสมุฎฺฐานา วาจา วุตฺตา ภควตา – ‘‘ปฐมํ ฌานํ สมาปนฺนสฺส อตฺถิ วิตกฺกวิจารา’’ติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ วิตกฺกสมุฎฺฐานา วาจา วุตฺตา ภควตา – ‘‘ปฐมํ ฌานํ สมาปนฺนสฺส อตฺถิ วิตกฺกวิจารา,’’ เตน วต เร วตฺตเพฺพ – ‘‘สมาปนฺนสฺส อตฺถิ วจีเภโท’’ติฯ

    Na vattabbaṃ – ‘‘samāpannassa atthi vacībhedo’’ti? Āmantā. Nanu vitakkasamuṭṭhānā vācā vuttā bhagavatā – ‘‘paṭhamaṃ jhānaṃ samāpannassa atthi vitakkavicārā’’ti? Āmantā. Hañci vitakkasamuṭṭhānā vācā vuttā bhagavatā – ‘‘paṭhamaṃ jhānaṃ samāpannassa atthi vitakkavicārā,’’ tena vata re vattabbe – ‘‘samāpannassa atthi vacībhedo’’ti.

    วิตกฺกสมุฎฺฐานา วาจา วุตฺตา ภควตา – ‘‘ปฐมํ ฌานํ สมาปนฺนสฺส อตฺถิ วิตกฺกวิจารา’’ติ, อตฺถิ ตสฺส วจีเภโทติ? อามนฺตาฯ สญฺญาสมุฎฺฐานา วาจา วุตฺตา ภควตา – ‘‘ทุติยํ ฌานํ สมาปนฺนสฺส อตฺถิ สญฺญา, อตฺถิ ตสฺส วิตกฺกวิจารา’’ติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.…ฯ

    Vitakkasamuṭṭhānā vācā vuttā bhagavatā – ‘‘paṭhamaṃ jhānaṃ samāpannassa atthi vitakkavicārā’’ti, atthi tassa vacībhedoti? Āmantā. Saññāsamuṭṭhānā vācā vuttā bhagavatā – ‘‘dutiyaṃ jhānaṃ samāpannassa atthi saññā, atthi tassa vitakkavicārā’’ti? Na hevaṃ vattabbe…pe….

    วิตกฺกสมุฎฺฐานา วาจา วุตฺตา ภควตา – ‘‘ปฐมํ ฌานํ สมาปนฺนสฺส อตฺถิ วิตกฺกวิจารา’’ติ, อตฺถิ ตสฺส วจีเภโทติ? อามนฺตาฯ สญฺญาสมุฎฺฐานา วาจา วุตฺตา ภควตา – ตติยํ ฌานํ…เป.… จตุตฺถํ ฌานํ… อากาสานญฺจายตนํ… วิญฺญาณญฺจายตนํ… อากิญฺจญฺญายตนํ สมาปนฺนสฺส อตฺถิ สญฺญา, อตฺถิ ตสฺส วิตกฺกวิจาราติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.…ฯ

    Vitakkasamuṭṭhānā vācā vuttā bhagavatā – ‘‘paṭhamaṃ jhānaṃ samāpannassa atthi vitakkavicārā’’ti, atthi tassa vacībhedoti? Āmantā. Saññāsamuṭṭhānā vācā vuttā bhagavatā – tatiyaṃ jhānaṃ…pe… catutthaṃ jhānaṃ… ākāsānañcāyatanaṃ… viññāṇañcāyatanaṃ… ākiñcaññāyatanaṃ samāpannassa atthi saññā, atthi tassa vitakkavicārāti? Na hevaṃ vattabbe…pe….

    ๓๓๓. สมาปนฺนสฺส อตฺถิ วจีเภโทติ? อามนฺตาฯ นนุ ‘‘ปฐมํ ฌานํ สมาปนฺนสฺส วาจา นิรุทฺธา โหตี’’ติ 3! อเตฺถว สุตฺตโนฺตติ? อามนฺตา ฯ หญฺจิ ‘‘ปฐมํ ฌานํ สมาปนฺนสฺส วาจา นิรุทฺธา โหตี’’ติ, อเตฺถว สุตฺตโนฺตติ, โน จ วต เร วตฺตเพฺพ – ‘‘สมาปนฺนสฺส อตฺถิ วจีเภโท’’ติฯ

    333. Samāpannassa atthi vacībhedoti? Āmantā. Nanu ‘‘paṭhamaṃ jhānaṃ samāpannassa vācā niruddhā hotī’’ti 4! Attheva suttantoti? Āmantā . Hañci ‘‘paṭhamaṃ jhānaṃ samāpannassa vācā niruddhā hotī’’ti, attheva suttantoti, no ca vata re vattabbe – ‘‘samāpannassa atthi vacībhedo’’ti.

    ‘‘ปฐมํ ฌานํ สมาปนฺนสฺส วาจา นิรุทฺธา โหตี’’ติ 5, อเตฺถว สุตฺตโนฺตติ, อตฺถิ ตสฺส วจีเภโทติ? อามนฺตาฯ ‘‘ทุติยํ ฌานํ สมาปนฺนสฺส วิตกฺกวิจารา นิรุทฺธา โหนฺตี’’ติ 6, อเตฺถว สุตฺตโนฺตติ, อตฺถิ ตสฺส วิตกฺกวิจาราติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.…ฯ

    ‘‘Paṭhamaṃ jhānaṃ samāpannassa vācā niruddhā hotī’’ti 7, attheva suttantoti, atthi tassa vacībhedoti? Āmantā. ‘‘Dutiyaṃ jhānaṃ samāpannassa vitakkavicārā niruddhā hontī’’ti 8, attheva suttantoti, atthi tassa vitakkavicārāti? Na hevaṃ vattabbe…pe….

    ‘‘ปฐมํ ฌานํ สมาปนฺนสฺส วาจา นิรุทฺธา โหตี’’ติ 9, อเตฺถว สุตฺตโนฺตติ, อตฺถิ ตสฺส วจีเภโทติ? อามนฺตาฯ ‘‘ตติยํ ฌานํ สมาปนฺนสฺส ปีติ นิรุทฺธา โหติ, จตุตฺถํ ฌานํ สมาปนฺนสฺส อสฺสาสปสฺสาสา นิรุทฺธา โหนฺติ, อากาสานญฺจายตนํ สมาปนฺนสฺส รูปสญฺญา นิรุทฺธา โหติ, วิญฺญาณญฺจายตนํ สมาปนฺนสฺส อากาสานญฺจายตนสญฺญา นิรุทฺธา โหติ, อากิญฺจญฺญายตนํ สมาปนฺนสฺส วิญฺญาณญฺจายตนสญฺญา นิรุทฺธา โหติ, เนวสญฺญานาสญฺญายตนํ สมาปนฺนสฺส อากิญฺจญฺญายตนสญฺญา นิรุทฺธา โหติ, สญฺญาเวทยิตนิโรธํ สมาปนฺนสฺส สญฺญา จ เวทนา จ นิรุทฺธา โหนฺตี’’ติ 10, อเตฺถว สุตฺตโนฺตติ, อตฺถิ ตสฺส สญฺญา จ เวทนา จาติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.…ฯ

    ‘‘Paṭhamaṃ jhānaṃ samāpannassa vācā niruddhā hotī’’ti 11, attheva suttantoti, atthi tassa vacībhedoti? Āmantā. ‘‘Tatiyaṃ jhānaṃ samāpannassa pīti niruddhā hoti, catutthaṃ jhānaṃ samāpannassa assāsapassāsā niruddhā honti, ākāsānañcāyatanaṃ samāpannassa rūpasaññā niruddhā hoti, viññāṇañcāyatanaṃ samāpannassa ākāsānañcāyatanasaññā niruddhā hoti, ākiñcaññāyatanaṃ samāpannassa viññāṇañcāyatanasaññā niruddhā hoti, nevasaññānāsaññāyatanaṃ samāpannassa ākiñcaññāyatanasaññā niruddhā hoti, saññāvedayitanirodhaṃ samāpannassa saññā ca vedanā ca niruddhā hontī’’ti 12, attheva suttantoti, atthi tassa saññā ca vedanā cāti? Na hevaṃ vattabbe…pe….

    น วตฺตพฺพํ – ‘‘สมาปนฺนสฺส อตฺถิ วจีเภโท’’ติ? อามนฺตาฯ นนุ ปฐมสฺส ฌานสฺส สโทฺท กณฺฎโก 13 วุโตฺต ภควตาติ 14? อามนฺตาฯ หญฺจิ ปฐมสฺส ฌานสฺส สโทฺท กณฺฎโก วุโตฺต ภควตา, เตน วต เร วตฺตเพฺพ – ‘‘สมาปนฺนสฺส อตฺถิ วจีเภโท’’ติฯ

    Na vattabbaṃ – ‘‘samāpannassa atthi vacībhedo’’ti? Āmantā. Nanu paṭhamassa jhānassa saddo kaṇṭako 15 vutto bhagavatāti 16? Āmantā. Hañci paṭhamassa jhānassa saddo kaṇṭako vutto bhagavatā, tena vata re vattabbe – ‘‘samāpannassa atthi vacībhedo’’ti.

    ปฐมสฺส ฌานสฺส สโทฺท กณฺฎโก วุโตฺต ภควตาติ, สมาปนฺนสฺส อตฺถิ วจีเภโทติ? อามนฺตาฯ ทุติยสฺส ฌานสฺส วิตกฺกวิจารา กณฺฎโก วุโตฺต ภควตา… ตติยสฺส ฌานสฺส ปีติ กณฺฎโก วุโตฺต ภควตา… จตุตฺถสฺส ฌานสฺส อสฺสาสปสฺสาสา กณฺฎโก วุโตฺต ภควตา 17 … อากาสานญฺจายตนํ สมาปนฺนสฺส รูปสญฺญา กณฺฎโก วุโตฺต ภควตา… วิญฺญาณญฺจายตนํ สมาปนฺนสฺส อากาสานญฺจายตนสญฺญา กณฺฎโก วุโตฺต ภควตา… อากิญฺจญฺญายตนํ สมาปนฺนสฺส วิญฺญาณญฺจายตนสญฺญา กณฺฎโก วุโตฺต ภควตา… เนวสญฺญานาสญฺญายตนํ สมาปนฺนสฺส อากิญฺจญฺญายตนสญฺญา กณฺฎโก วุโตฺต ภควตา… สญฺญาเวทยิตนิโรธํ สมาปนฺนสฺส สญฺญา จ เวทนา จ กณฺฎโก วุโตฺต ภควตา 18, อตฺถิ ตสฺส สญฺญา จ เวทนา จาติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.…ฯ

    Paṭhamassa jhānassa saddo kaṇṭako vutto bhagavatāti, samāpannassa atthi vacībhedoti? Āmantā. Dutiyassa jhānassa vitakkavicārā kaṇṭako vutto bhagavatā… tatiyassa jhānassa pīti kaṇṭako vutto bhagavatā… catutthassa jhānassa assāsapassāsā kaṇṭako vutto bhagavatā 19 … ākāsānañcāyatanaṃ samāpannassa rūpasaññā kaṇṭako vutto bhagavatā… viññāṇañcāyatanaṃ samāpannassa ākāsānañcāyatanasaññā kaṇṭako vutto bhagavatā… ākiñcaññāyatanaṃ samāpannassa viññāṇañcāyatanasaññā kaṇṭako vutto bhagavatā… nevasaññānāsaññāyatanaṃ samāpannassa ākiñcaññāyatanasaññā kaṇṭako vutto bhagavatā… saññāvedayitanirodhaṃ samāpannassa saññā ca vedanā ca kaṇṭako vutto bhagavatā 20, atthi tassa saññā ca vedanā cāti? Na hevaṃ vattabbe…pe….

    น วตฺตพฺพํ – ‘‘สมาปนฺนสฺส อตฺถิ วจีเภโท’’ติ? อามนฺตาฯ นนุ วุตฺตํ ภควตา – ‘‘สิขิสฺส, อานนฺท, ภควโต อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส อภิภู นาม สาวโก พฺรหฺมโลเก ฐิโต ทสสหสฺสิโลกธาตุํ สเรน วิญฺญาเปสิ –

    Na vattabbaṃ – ‘‘samāpannassa atthi vacībhedo’’ti? Āmantā. Nanu vuttaṃ bhagavatā – ‘‘sikhissa, ānanda, bhagavato arahato sammāsambuddhassa abhibhū nāma sāvako brahmaloke ṭhito dasasahassilokadhātuṃ sarena viññāpesi –

    ‘อารพฺภถ นิกฺกมถ, ยุญฺชถ พุทฺธสาสเน;

    ‘Ārabbhatha nikkamatha, yuñjatha buddhasāsane;

    ธุนาถ มจฺจุโน เสนํ, นฬาคารํว กุญฺชโรฯ

    Dhunātha maccuno senaṃ, naḷāgāraṃva kuñjaro.

    ‘โย อิมสฺมิํ ธมฺมวินเย, อปฺปมโตฺต วิหสฺสติ 21;

    ‘Yo imasmiṃ dhammavinaye, appamatto vihassati 22;

    ปหาย ชาติสํสารํ, ทุกฺขสฺสนฺตํ กริสฺสตี’’’ติ 23ฯ

    Pahāya jātisaṃsāraṃ, dukkhassantaṃ karissatī’’’ti 24.

    อเตฺถว สุตฺตโนฺตติ? อามนฺตาฯ เตน หิ สมาปนฺนสฺส อตฺถิ วจีเภโทติฯ

    Attheva suttantoti? Āmantā. Tena hi samāpannassa atthi vacībhedoti.

    วจีเภทกถา นิฎฺฐิตาฯ

    Vacībhedakathā niṭṭhitā.




    Next: (๑๕) ๖. ทุกฺขาหารกถา • (15) 6. Dukkhāhārakathā




    Footnotes:
    1. อตฺถิ วิตกฺกวิจารา (สฺยา.) เอวมุปริปิ
    2. atthi vitakkavicārā (syā.) evamuparipi
    3. สํ. นิ. ๔.๒๕๙, ๒๖๓
    4. saṃ. ni. 4.259, 263
    5. สํ. นิ. ๔.๒๕๙, ๒๖๓
    6. สํ. นิ. ๔.๒๕๙, ๒๖๓
    7. saṃ. ni. 4.259, 263
    8. saṃ. ni. 4.259, 263
    9. สํ. นิ. ๔.๒๕๙, ๒๖๓
    10. สํ. นิ. ๔.๒๕๙, ๒๖๓; อ. นิ. ๙.๓๑; ที. นิ. ๓.๓๔๔
    11. saṃ. ni. 4.259, 263
    12. saṃ. ni. 4.259, 263; a. ni. 9.31; dī. ni. 3.344
    13. กฺณฺฎโก (สฺยา.) อ. นิ. ๑๐.๗๒
    14. อ. นิ. ๑๐.๗๒ กณฺฎกสุตฺตํ นิสฺสาย ปุจฺฉติ
    15. kṇṭako (syā.) a. ni. 10.72
    16. a. ni. 10.72 kaṇṭakasuttaṃ nissāya pucchati
    17. อ. นิ. ๑๐.๗๒
    18. อ. นิ. ๑๐.๗๒
    19. a. ni. 10.72
    20. a. ni. 10.72
    21. วิเหสฺสติ (สี. สฺยา. กํ.) วิหริสฺสติ (ก.)
    22. vihessati (sī. syā. kaṃ.) viharissati (ka.)
    23. อ. นิ. ๑ ติกนิปาเต; สํ. นิ. ๑.๒๘๕
    24. a. ni. 1 tikanipāte; saṃ. ni. 1.285



    Related texts:



    อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / อภิธมฺมปิฎก (อฎฺฐกถา) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / ปญฺจปกรณ-อฎฺฐกถา • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā / ๕. วจีเภทกถาวณฺณนา • 5. Vacībhedakathāvaṇṇanā

    ฎีกา • Tīkā / อภิธมฺมปิฎก (ฎีกา) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ปญฺจปกรณ-มูลฎีกา • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ๕. วจีเภทกถาวณฺณนา • 5. Vacībhedakathāvaṇṇanā

    ฎีกา • Tīkā / อภิธมฺมปิฎก (ฎีกา) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ปญฺจปกรณ-อนุฎีกา • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ๕. วจีเภทกถาวณฺณนา • 5. Vacībhedakathāvaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact