| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / ปญฺจปกรณ-อนุฎีกา • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā |
๕. วจีเภทกถาวณฺณนา
5. Vacībhedakathāvaṇṇanā
๓๒๖. โสติ ปฐมมคฺคโฎฺฐฯ ตสฺมาติ ยสฺมา ‘‘วิรชํ วีตมลํ ธมฺมจกฺขุํ อุทปาทิ ‘ยํ กิญฺจิ สมุทยธมฺมํ, สพฺพํ ตํ นิโรธธมฺม’’’นฺติ สุตฺตสฺส อตฺถํ อญฺญถา คเหตฺวา อุทยพฺพยานุปสฺสนานิสฺสเนฺทน มคฺคกฺขเณปิ ทุกฺขนฺติ วิปสฺสนา อุปฎฺฐาติ, ตสฺมา ‘‘โส ทุกฺขมิเจฺจว วาจํ ภาสตี’’ติ วทนฺติฯ
326. Soti paṭhamamaggaṭṭho. Tasmāti yasmā ‘‘virajaṃ vītamalaṃ dhammacakkhuṃ udapādi ‘yaṃ kiñci samudayadhammaṃ, sabbaṃ taṃ nirodhadhamma’’’nti suttassa atthaṃ aññathā gahetvā udayabbayānupassanānissandena maggakkhaṇepi dukkhanti vipassanā upaṭṭhāti, tasmā ‘‘so dukkhamicceva vācaṃ bhāsatī’’ti vadanti.
๓๒๘. อิจฺฉิเตติ ปรวาทินา สมฺปฎิจฺฉิเตฯ อาโรปิเตติ ยุตฺตินิทฺธารเณน ตสฺมิํ อเตฺถ ปติฎฺฐาปิเต ยุชฺชติ, วจีสมุฎฺฐาปนกฺขณโต ปน ปจฺฉา ตํ สทฺทํ สุณาตีติ อิจฺฉิเต น ยุชฺชติ โสตวิญฺญาณสฺส ปจฺจุปฺปนฺนารมฺมณตฺตาติ อธิปฺปาโยฯ ยสฺมา ปน อตฺตนา นิจฺฉาริตํ สทฺทํ อตฺตนาปิ สุณาติ, ตสฺมา โสตวิญฺญาณํ ‘‘เยน ตํ สทฺทํ สุณาตี’’ติ อฎฺฐกถายํ วุตฺตนฺติ ทฎฺฐพฺพํฯ
328. Icchiteti paravādinā sampaṭicchite. Āropiteti yuttiniddhāraṇena tasmiṃ atthe patiṭṭhāpite yujjati, vacīsamuṭṭhāpanakkhaṇato pana pacchā taṃ saddaṃ suṇātīti icchite na yujjati sotaviññāṇassa paccuppannārammaṇattāti adhippāyo. Yasmā pana attanā nicchāritaṃ saddaṃ attanāpi suṇāti, tasmā sotaviññāṇaṃ ‘‘yena taṃ saddaṃ suṇātī’’ti aṭṭhakathāyaṃ vuttanti daṭṭhabbaṃ.
๓๓๒. โลกุตฺตรมคฺคกฺขเณติ ปฐมชฺฌานิกสฺส ปฐมมคฺคสฺส ขเณฯ อภิภูสุตฺตาหรเณ อธิปฺปาโย วตฺตโพฺพติ เอเตน ตทาหรณสฺส อสมฺพนฺธตํ ทเสฺสติฯ เตนาห ‘‘ตสฺมา อสาธก’’นฺติฯ
332. Lokuttaramaggakkhaṇeti paṭhamajjhānikassa paṭhamamaggassa khaṇe. Abhibhūsuttāharaṇe adhippāyo vattabboti etena tadāharaṇassa asambandhataṃ dasseti. Tenāha ‘‘tasmā asādhaka’’nti.
วจีเภทกถาวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Vacībhedakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / อภิธมฺมปิฎก • Abhidhammapiṭaka / กถาวตฺถุปาฬิ • Kathāvatthupāḷi / (๑๔) ๕. วจีเภทกถา • (14) 5. Vacībhedakathā
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / อภิธมฺมปิฎก (อฎฺฐกถา) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / ปญฺจปกรณ-อฎฺฐกถา • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā / ๕. วจีเภทกถาวณฺณนา • 5. Vacībhedakathāvaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / อภิธมฺมปิฎก (ฎีกา) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ปญฺจปกรณ-มูลฎีกา • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ๕. วจีเภทกถาวณฺณนา • 5. Vacībhedakathāvaṇṇanā
