| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಪಞ್ಚಪಕರಣ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
೫. ವಚೀಭೇದಕಥಾವಣ್ಣನಾ
5. Vacībhedakathāvaṇṇanā
೩೨೬. ಇದಾನಿ ವಚೀಭೇದಕಥಾ ನಾಮ ಹೋತಿ। ತತ್ಥ ಯೇಸಂ ‘‘ಸೋತಾಪತ್ತಿಮಗ್ಗಕ್ಖಣೇ ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಸಮಾಪನ್ನಸ್ಸ ದುಕ್ಖನ್ತಿ ವಾಚಾ ಭಿಜ್ಜತೀ’’ತಿ ಲದ್ಧಿ, ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ಏತರಹಿ ಪುಬ್ಬಸೇಲಿಯಾದೀನಂ; ತೇ ಸನ್ಧಾಯ ಸಮಾಪನ್ನಸ್ಸ ಅತ್ಥಿ ವಚೀಭೇದೋತಿ ಪುಚ್ಛಾ ಸಕವಾದಿಸ್ಸ, ಲದ್ಧಿಯಂ ಠತ್ವಾ ಪಟಿಞ್ಞಾ ಪರವಾದಿಸ್ಸ। ಪುನ ಸಬ್ಬತ್ಥಾತಿ ತಯೋ ಭವೇ ಸನ್ಧಾಯ ಪುಟ್ಠೋ ಅರೂಪಂ ಸನ್ಧಾಯ ಪಟಿಕ್ಖಿಪತಿ। ಸಬ್ಬದಾತಿ ಕಾಲವಸೇನ ಪುಟ್ಠೋ ಪಠಮಮಗ್ಗಕ್ಖಣೇ ಪಠಮಜ್ಝಾನಿಕಸಮಾಪತ್ತಿತೋ ಅಞ್ಞಂ ಸಬ್ಬಂ ಸಮಾಪತ್ತಿಕಾಲಂ ಸನ್ಧಾಯ ಪಟಿಕ್ಖಿಪತಿ। ಸಬ್ಬೇಸಂ ಸಮಾಪನ್ನಾನನ್ತಿ ಪುಟ್ಠೋ ಲೋಕಿಯಸಮಾಪತ್ತಿಯೋ ಸಮಾಪನ್ನೇ ಸನ್ಧಾಯ ಪಟಿಕ್ಖಿಪತಿ। ಸಬ್ಬಸಮಾಪತ್ತೀಸೂತಿ ಪುಟ್ಠೋ ದುತಿಯಜ್ಝಾನಾದಿಕಂ ಲೋಕುತ್ತರಂ ಸಬ್ಬಞ್ಚ ಲೋಕಿಯಸಮಾಪತ್ತಿಂ ಸನ್ಧಾಯ ಪಟಿಕ್ಖಿಪತಿ।
326. Idāni vacībhedakathā nāma hoti. Tattha yesaṃ ‘‘sotāpattimaggakkhaṇe paṭhamaṃ jhānaṃ samāpannassa dukkhanti vācā bhijjatī’’ti laddhi, seyyathāpi etarahi pubbaseliyādīnaṃ; te sandhāya samāpannassa atthi vacībhedoti pucchā sakavādissa, laddhiyaṃ ṭhatvā paṭiññā paravādissa. Puna sabbatthāti tayo bhave sandhāya puṭṭho arūpaṃ sandhāya paṭikkhipati. Sabbadāti kālavasena puṭṭho paṭhamamaggakkhaṇe paṭhamajjhānikasamāpattito aññaṃ sabbaṃ samāpattikālaṃ sandhāya paṭikkhipati. Sabbesaṃ samāpannānanti puṭṭho lokiyasamāpattiyo samāpanne sandhāya paṭikkhipati. Sabbasamāpattīsūti puṭṭho dutiyajjhānādikaṃ lokuttaraṃ sabbañca lokiyasamāpattiṃ sandhāya paṭikkhipati.
ಕಾಯಭೇದೋತಿ ಅಭಿಕ್ಕಮಾದಿವಸೇನ ಪವತ್ತಕಾಯವಿಞ್ಞತ್ತಿ। ಇದಂ ‘‘ಯಾನಿ ಚಿತ್ತಾನಿ ವಚೀವಿಞ್ಞತ್ತಿಂ ಸಮುಟ್ಠಾಪೇನ್ತಿ, ತಾನೇವ ಕಾಯವಿಞ್ಞತ್ತಿಂ। ಏವಂ ಸನ್ತೇ ಕಸ್ಮಾ ಕಾಯಭೇದೋಪಿ ನ ಹೋತೀ’’ತಿ ಚೋದನತ್ಥಂ ಪುಚ್ಛತಿ। ಇತರೋ ಲದ್ಧಿವಸೇನ ಪಟಿಕ್ಖಿಪತಿ ಚೇವ ಪಟಿಜಾನಾತಿ ಚ। ಇದಾನಿ ಯದಿ ಸೋ ಮಗ್ಗಕ್ಖಣೇ ‘‘ದುಕ್ಖ’’ನ್ತಿ ವಾಚಂ ಭಾಸತಿ, ‘‘ಸಮುದಯೋ’’ತಿಆದಿಕಮ್ಪಿ ಭಾಸೇಯ್ಯ। ಯದಿ ವಾ ತಂ ನ ಭಾಸತಿ, ಇತರಮ್ಪಿ ನ ಭಾಸೇಯ್ಯಾತಿ ಚೋದನತ್ಥಂ ದುಕ್ಖನ್ತಿ ಜಾನನ್ತೋತಿಆದಯೋ ಪಞ್ಹಾ ವುತ್ತಾ। ಇತರೋ ಪನ ಅತ್ತನೋ ಲದ್ಧಿವಸೇನೇವ ಪಟಿಜಾನಾತಿ ಚೇವ ಪಟಿಕ್ಖಿಪತಿ ಚ। ಲೋಕುತ್ತರಂ ಪಠಮಜ್ಝಾನಂ ಸಮಾಪನ್ನೋ ದುಕ್ಖದುಕ್ಖನ್ತಿ ವಿಪಸ್ಸತೀತಿ ಹಿಸ್ಸ ಲದ್ಧಿ।
Kāyabhedoti abhikkamādivasena pavattakāyaviññatti. Idaṃ ‘‘yāni cittāni vacīviññattiṃ samuṭṭhāpenti, tāneva kāyaviññattiṃ. Evaṃ sante kasmā kāyabhedopi na hotī’’ti codanatthaṃ pucchati. Itaro laddhivasena paṭikkhipati ceva paṭijānāti ca. Idāni yadi so maggakkhaṇe ‘‘dukkha’’nti vācaṃ bhāsati, ‘‘samudayo’’tiādikampi bhāseyya. Yadi vā taṃ na bhāsati, itarampi na bhāseyyāti codanatthaṃ dukkhanti jānantotiādayo pañhā vuttā. Itaro pana attano laddhivaseneva paṭijānāti ceva paṭikkhipati ca. Lokuttaraṃ paṭhamajjhānaṃ samāpanno dukkhadukkhanti vipassatīti hissa laddhi.
೩೨೮. ಞಾಣನ್ತಿ ಲೋಕುತ್ತರಂ ಚತುಸಚ್ಚಞಾಣಂ। ಸೋತನ್ತಿ ಸೋತವಿಞ್ಞಾಣಂ ಅಧಿಪ್ಪೇತಂ, ಯೇನ ತಂ ಸದ್ದಂ ಸುಣಾತಿ। ದ್ವಿನ್ನಂ ಫಸ್ಸಾನನ್ತಿ ಸೋತಸಮ್ಫಸ್ಸಮನೋಸಮ್ಫಸ್ಸಾನಂ।
328. Ñāṇanti lokuttaraṃ catusaccañāṇaṃ. Sotanti sotaviññāṇaṃ adhippetaṃ, yena taṃ saddaṃ suṇāti. Dvinnaṃ phassānanti sotasamphassamanosamphassānaṃ.
೩೨೯. ನೋ ವತ ರೇ ವತ್ತಬ್ಬೇತಿ ಯದಿ ಅವಿಸೇಸೇನ ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ಸಮಾಪನ್ನಸ್ಸ ನತ್ಥಿ ವಚೀಭೇದೋ, ನ ಅವಿಸೇಸೇನ ವತ್ತಬ್ಬಂ ‘‘ಸಮಾಪನ್ನಸ್ಸ ಅತ್ಥಿ ವಚೀಭೇದೋ’’ತಿ। ಸೇಸಮೇತ್ಥ ಉತ್ತಾನತ್ಥಮೇವ ಸದ್ಧಿಂ ಸುತ್ತಸಾಧನಾಯ। ಯಂ ಪನೇತೇನ ‘‘ಸಿಖಿಸ್ಸ ಆನನ್ದ, ಭಗವತೋ’’ತಿ ಪರಿಯೋಸಾನೇ ಸುತ್ತಂ ಆಭತಂ, ತತ್ಥ ಯೇನ ಸಮಾಪತ್ತಿಚಿತ್ತೇನ ಸೋ ವಚೀಭೇದೋ ಸಮುಟ್ಠಿತೋ, ಕಾಯಭೇದೋಪಿ ತೇನ ಸಮುಟ್ಠಾತಿಯೇವ, ನ ಚ ತಂ ಲೋಕುತ್ತರಂ ಪಠಮಜ್ಝಾನಚಿತ್ತಂ, ತಸ್ಮಾ ಅಸಾಧಕನ್ತಿ।
329. No vata re vattabbeti yadi avisesena yaṃkiñci samāpannassa natthi vacībhedo, na avisesena vattabbaṃ ‘‘samāpannassa atthi vacībhedo’’ti. Sesamettha uttānatthameva saddhiṃ suttasādhanāya. Yaṃ panetena ‘‘sikhissa ānanda, bhagavato’’ti pariyosāne suttaṃ ābhataṃ, tattha yena samāpatticittena so vacībhedo samuṭṭhito, kāyabhedopi tena samuṭṭhātiyeva, na ca taṃ lokuttaraṃ paṭhamajjhānacittaṃ, tasmā asādhakanti.
ವಚೀಭೇದಕಥಾವಣ್ಣನಾ।
Vacībhedakathāvaṇṇanā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ • Abhidhammapiṭaka / ಕಥಾವತ್ಥುಪಾಳಿ • Kathāvatthupāḷi / (೧೪) ೫. ವಚೀಭೇದಕಥಾ • (14) 5. Vacībhedakathā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ಪಞ್ಚಪಕರಣ-ಮೂಲಟೀಕಾ • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ೫. ವಚೀಭೇದಕಥಾವಣ್ಣನಾ • 5. Vacībhedakathāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ಪಞ್ಚಪಕರಣ-ಅನುಟೀಕಾ • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ೫. ವಚೀಭೇದಕಥಾವಣ್ಣನಾ • 5. Vacībhedakathāvaṇṇanā
